Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), τουλάχιστον 10 εκατομμύρια θάνατοι αποφεύχθηκαν μεταξύ του 2010 και του 2015, χάρη στο παγκόσμιο πρόγραμμα εμβολιασμών, ενώ εκατομμύρια ανθρώπων προστατεύθηκαν από ασθένειες. Ωστόσο, ακόμα και σήμερα, κατ’ εκτίμηση 22 εκατομμύρια βρέφη παγκοσμίως δεν εμβολιάζονται πλήρως, ενώ πάνω από 1,5 εκατομμύριο παιδιά κάτω των 5 ετών πεθαίνουν από νοσήματα που προλαμβάνονται με εμβολιασμό…
Από τη βρεφική ηλικία έως και την ενήλικη ζωή, ο εμβολιασμός προστατεύει από νοσήματα, όπως η διφθερίτιδα, ο τέτανος, ο κοκκύτης, η πολιομυελίτιδα, η ιλαρά, η ερυθρά, η παρωτίτιδα, η ανεμευλογιά και ο έρπης ζωστήρας, οι μηνιγγιτιδοκοκκικές και πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις, η γαστρεντερίτιδα από ρότα ιό, η ηπατίτιδα Α και Β, οι λοιμώξεις από HPV και η γρίπη.
Η εφαρμογή στρατηγικών εμβολιασμού τα προηγούμενα 30 έτη οδήγησε σε σημαντικά επιτεύγματα. Εδώ η πράξη έρχεται να επιβεβαιώσει τη θεωρία: Η Ευρωπαϊκή Ήπειρος ανακηρύχθηκε το 2002 ελεύθερη πολιομυελίτιδας, ενώ την περασμένη δεκαετία τα κρούσματα ιλαράς μειώθηκαν πάνω από 90%, αποδεικνύοντας πόσο αποτελεσματικές είναι οι στρατηγικές εμβολιασμού. Δεδομένων των παραπάνω, λοιπόν, οι πρόσφατες επιδημίες που εμφανίστηκαν στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο τονίζουν την ευθύνη όλων των χωρών να ελέγξουν τα νοσήματα που προλαμβάνονται με εμβολιασμό. Η ενίσχυση των προγραμμάτων εμβολιασμού αποτελεί μέτρο ζωτικής σημασίας προς αυτή την κατεύθυνση.
Σημαντικές διευκρινίσεις
Ο εμβολιασμός δεν αφορά μόνον τα παιδιά. Απαραίτητη είναι και η επέκταση της εμβολιαστικής κάλυψης με αναμνηστικές δόσεις εμβολίων σε εφήβους, η οποία έχει ως στόχο την προστασία τους σε βάθος χρόνου. Τα εμβόλια παρέχουν προστασία και στους ενήλικες, κυρίως σε άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου λόγω της ηλικίας τους, του επαγγέλματός τους, του τρόπου ζωής τους ή της κατάστασης της υγείας τους.
Οι εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών Υγείας (ιατρονοσηλευτικό και λοιπό προσωπικό) αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο, καθώς λόγω της εργασίας τους εκτίθενται σε λοιμογόνους παράγοντες που προλαμβάνονται με τον εμβολιασμό. Ταυτόχρονα, εάν δεν έχουν εμβολιαστεί, μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία των ασθενών τους και κυρίως αυτών που ανήκουν στις λεγόμενες ομάδες αυξημένου κινδύνου για σοβαρή νόσηση (π.χ. νεογνά και άτομα με χρόνια υποκείμενα νοσήματα). Έτσι, γίνεται κατανοητό ότι ο εμβολιασμός αποτελεί γι’ αυτή την ομάδα εργαζομένων σημαντική ασπίδα Υγείας.
Το μεγάλο ζήτημα των προσφύγων και μεταναστών
Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα δέχεται μαζική εισροή προσφύγων και μεταναστών. Σύμφωνα με πληροφορίες που δόθηκαν σε συνέντευξη Τύπου περί εμβολιασμών από το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ., από τον Μάρτιο του 2016, με τον εγκλωβισμό δεκάδων χιλιάδων προσφύγων και αιτούντων άσυλο στη χώρα μας, οργανώθηκαν εμβολιασμοί στα παιδιά στους χώρους διαμονής προσφύγων/μεταναστών, ενώ εφαρμόστηκε και ένα πρόγραμμα εμβολιασμού προτεραιότητας, σύμφωνα και με τη γνωμοδότηση της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών της χώρας. Το πρόγραμμα περιέλαβε εμβολιασμό για 10 νοσήματα, ενώ χορηγήθηκαν περισσότερες από 30.000 δόσεις εμβολίων σε εξορμήσεις μαζικού εμβολιασμού, υπό τον συντονισμό και την εποπτεία του Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας. Ο εμβολιασμός θα συνεχιστεί, με έμφαση στο πλαίσιο της κανονικής παροχής πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στα παιδιά.
Η εφαρμογή των εμβολιασμών αποτελεί βασική προτεραιότητα για τη διαφύλαξη της Δημόσιας Υγείας και έχει αποδεδειγμένα υψηλή σχέση κόστους-οφέλους. Όπως ενημερώνει το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ., οι εμβολιασμοί γίνονται σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών/Εφήβων/Ενηλίκων, όπως αυτό διαμορφώνεται κάθε φορά από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών. Τα δε εμβόλια που συμπεριλαμβάνονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών χορηγούνται δωρεάν σε όλους τους πολίτες.
Ύψιστη σημασία έχει η συνεργασία και οι συντονισμένες προσπάθειες όλων των φορέων για την ορθή ενημέρωση των πολιτών σχετικά με την αναγκαιότητα των εμβολίων. Αυτό θα ισχυροποιήσει τη χώρα μας και την Ευρωπαϊκή Ήπειρο συνολικά στον αγώνα κατά των μεταδιδόμενων νοσημάτων.
Πληροφορίες σχετικά με τα νοσήματα που προλαμβάνονται με εμβολιασμό, καθώς και το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα www.keelpno.gr.
Μύθοι και Αλήθειες για τα Εμβόλια
Μύθος
Τα νοσήματα που προλαμβάνονται με εμβολιασμό έχουν σχεδόν εξαλειφθεί στη χώρα μας, οπότε δεν υπάρχει λόγος εμβολιασμού και επένδυσης στα εμβόλια.
Αλήθεια
- Οι λοιμώξεις που προλαμβάνονται με εμβολιασμό έχουν γίνει σπάνιες σε πολλές χώρες, ωστόσο εξακολουθούν να υπάρχουν.
- Παρά το υψηλό ποσοστό των παιδιών που εμβολιάζονται στην Ελλάδα, υπάρχουν ακόμη ανεμβολίαστα άτομα που μπορεί να νοσήσουν.
Μύθος
Η ταυτόχρονη χορήγηση σε ένα άτομο (ιδίως παιδί) περισσότερων του ενός εμβολίων (πολυδύναμα) αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης ανεπιθύμητων ενεργειών και υπερφόρτωσης του ανοσοποιητικού
συστήματος.
Αλήθεια
- Επιστημονικά δεδομένα αποδεικνύουν ότι η ταυτόχρονη χορήγηση εμβολίων δεν επιβαρύνει το ανοσοποιητικό σύστημα του παιδιού ή του ενήλικα.
- Καθημερινά, με το περιβάλλον και τη διατροφή, ερχόμαστε σε επαφή με πλήθος αντιγόνων (ξένες ουσίες προς τον οργανισμό) που επιδρούν στο ανοσοποιητικό σύστημα.
- Τα πολυδύναμα εμβόλια έχουν τα εξής πλεονεκτήματα: μικρότερο αριθμό δόσεων, εύκολη και λιγότερο επώδυνη χορήγηση, καλύτερη εφαρμογή του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών.
Μύθος
Τα εμβόλια, και ιδιαίτερα το MMR, συσχετίζονται με τον αυτισμό.
Αλήθεια
- Δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που να αποδεικνύουν τη σύνδεση ενός εμβολίου με την πρόκληση αυτισμού. Αντιθέτως, αποδείχθηκε με μελέτες και μακροχρόνια παρακολούθηση ότι οι ισχυρισμοί αυτοί είναι ανυπόστατοι και παραπλανητικοί.
Μύθος
Τα εμβόλια θεωρούνται μη ασφαλή.
Αλήθεια
- Η κυκλοφορία των εμβολίων επιτρέπεται εφόσον διασφαλιστεί ότι πληρούνται προδιαγραφές ασφάλειας και ποιότητας, όπως αυτές ορίζονται από τους αρμόδιους εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς (WHO, FDA, ΕΟΦ).
- Τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς, υπάρχει συνεχής και αυστηρή καταγραφή των ανεπιθύμητων ενεργειών των εμβολίων.
