Το εργασιακό στρες συνδέεται με τα συχνά κρυολογήματα των ανδρών και τις τακτικές απουσίες τους από την εργασία; Το “ισχυρό” φύλο, όντως, αρρωσταίνει συχνότερα τους κρύους μήνες του χρόνου; Και, αν ναι, πώς μπορεί να προστατευτεί, ιδίως σε κλειστούς χώρους; Δύο ειδικοί μας λύνουν όλες τις απορίες.
της Έλενας Κιουρκτσή
Βάσει έρευνας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ατζού στη Ν. Κορέα, η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό “Occupational Medicine”, όταν οι άνδρες βρεθούν υπό τις ίδιες συνθήκες εργασιακού στρες με τις γυναίκες, είναι πιο ευάλωτοι απέναντι στο κρυολόγημα. Από την άλλη, φαίνεται πως γενικότερα υπάρχει μια συγκεκριμένη ευαισθησία του ισχυρού φύλου στις λοιμώξεις – η λεγόμενη “γρίπη των ανδρών”. Και ενώ μέχρι πρότινος ακόμη και κάποιοι γιατροί χρησιμοποιούσαν τον όρο αυτό με μία αίσθηση χιούμορ, μια καναδική ανάλυση που δημοσιεύτηκε στην ιατρική επιθεώρηση “British Medical Journal” δείχνει ότι οι λοιμώξεις του αναπνευστικού “χτυπάνε” με μεγαλύτερη σφοδρότητα τους άντρες, συγκριτικά με τις γυναίκες.
Γι’ αυτά τα ενδιαφέροντα στοιχεία μιλήσαμε με τους Στέφανο Κατσάρα, Ψυχολόγο MSc, και Χρήστο Κοσμίδη, Λοιμωξιολόγο.
– Οι άνδρες βιώνουν διαφορετικά τις στρεσογόνες καταστάσεις στην εργασία τους, σε σχέση με τις γυναίκες;
Η πρώτη έρευνα –σε μία πρώτη ανάγνωση– δείχνει ότι στους άνδρες η επίδραση του στρες είναι εντονότερη, καθότι εμφανίζουν μεγαλύτερη κατάπτωση του ανοσοποιητικού τους συστήματος. Αυτός είναι ο λόγος που κρυολογούν συχνότερα από τις συναδέλφους τους και απουσιάζουν από την εργασία τους. Όμως, με μια προσεκτικότερη δεύτερη ματιά, η ίδια έρευνα αναφέρει ότι οι άνδρες έχουν την τάση να μεγαλοποιούν τα συμπτώματα του κρυολογήματος, κάτι που οι γυναίκες δεν κάνουν, επιδεικνύοντας μεγαλύτερη υπομονή και αυτοσυγκράτηση.
Επομένως, δεν είναι βέβαιο ότι οι άνδρες είναι πιο ευάλωτοι από τις γυναίκες στα κρυολογήματα, λόγω εργασιακής πίεσης. Ενδεχομένως να φαίνεται έτσι, γιατί είναι πιο παραπονιάρηδες όταν αρρωσταίνουν, με αποτέλεσμα να μένουν σπίτι με αφορμή ένα απλό κρυολόγημα, κάτι που οι γυναίκες δεν συνηθίζουν. Άλλωστε, η σύνδεση του στρες με την πτώση του ανοσοποιητικού υπάρχει ανεξαρτήτως φύλου, ενώ άλλες αξιόπιστες έρευνες υποστηρίζουν ότι δεν υφίσταται στατιστικά σημαντική διαφορά στην επίδραση του εργασιακού στρες ανάμεσα στα δύο φύλα.
– Γιατί οι άνδρες παραπονούνται περισσότερο όταν κρυολογούν;
Όταν οι άνδρες βιώνουν στρες, συνήθως προτιμούν να ξεσπάσουν ή να απομονωθούν και, όταν αισθανθούν έτοιμοι, να επανέλθουν. Κατ’ επέκταση, όταν π.χ. κρυολογούν, η αίσθηση απώλειας ελέγχου του εαυτού τους είναι που τους κάνει να παραπονούνται περισσότερο. Με άλλα λόγια, είναι μία προσπάθεια να επανακτήσουν τον χαμένο έλεγχο. Έτσι, είτε επισκέπτονται δυσκολότερα τον γιατρό τους από ό,τι οι γυναίκες, είτε όταν το κάνουν, υπερβάλλουν με τα συμπτώματά τους.
– Πότε κάποιος υποφέρει από εργασιακό στρες;
Το στρες δεν διαχωρίζεται εύκολα, γι’ αυτό το άτομο το βιώνει ως μία ενιαία πίεση. Εκείνο που το διαφοροποιεί είναι η πηγή. Εάν κάποιος παρατηρήσει ότι το στρες αυξάνεται λίγο πριν ή κατά την έλευση στην εργασία, ή ότι τελειώνοντας την εργασία αισθάνεται να απουσιάζει ένα –μικρό, έστω– αίσθημα πληρότητας, ή και ότι στον προσωπικό του χρόνο πιέζεται συχνά για εργασιακά θέματα, τότε υπάρχει πρόβλημα. Ωστόσο, συχνά διαφορετικές πηγές (π.χ. οικογένεια, διαπροσωπικές σχέσεις, οικονομικοί λόγοι κ.λπ.) λειτουργούν ως φαύλος κύκλος που ανατροφοδοτούν το στρες, “θολώνοντας” τις πραγματικές του αιτίες.
– Τι να κάνουν οι άνδρες που υποφέρουν από εργασιακό στρες;
Οι τεχνικές χαλάρωσης με διαφραγματική αναπνοή βοηθούν στην αποφόρτιση. Σημαντικό είναι, επίσης, να μη μεταφέρει κανείς τα προβλήματα της δουλειάς στο σπίτι και το αντίστροφο, προκειμένου να μην τα μεγεθύνει.
Σε κάθε περίπτωση, όταν κανείς συνειδητοποιεί ότι έχει δυσκολίες αντιμετώπισης του στρες, καλό είναι να συμβουλευτεί έναν ειδικό. Γιατί συχνά το χρόνιο συσσωρευμένο στρες καταλήγει να εκδηλώνεται ως αγχώδης διαταραχή, ενώ μακροπρόθεσμα έχει σημαντικές συνέπειες τόσο στο καρδιαγγειακό, όσο και στο ανοσοποιητικό σύστημα.
– Ένας ιός σε κλειστούς χώρους μεταδίδεται πιο εύκολα από ένα χερούλι πόρτας ή από τον άρρωστο άνδρα συνάδελφο δίπλα μας;
Ένας ιός μπορεί να εξαπλωθεί σε ένα μεγάλο κτίριο (γραφεία, ξενοδοχείο, σχολείο, νοσοκομείο κ.ά.) μέσα σε δύο μόλις ώρες από τη στιγμή που μολύνθηκε μία και μοναδική επιφάνεια, όπως ένα χερούλι πόρτας ή το ασανσέρ. Ανεξαρτήτως φύλου, δε, οι ιώσεις μεταδίδονται το ίδιο εύκολα από άνθρωπο σε άνθρωπο (π.χ. με χειραψία ή μέσω σταγονιδίων μετά από φτέρνισμα ή βήχα), όσο και από άψυχα αντικείμενα. Μάλιστα, οι πιο πολυσύχναστοι χώροι σε ένα γραφείο είναι πιο πιθανό να μολυνθούν πρώτα, εξαιτίας της μετάδοσης των ιών από τα χέρια του προσωπικού σε χερούλια, καφετιέρες και άλλα αντικείμενα. Ενδεικτικά, ο ιός της γρίπης μπορεί να επιβιώσει μέχρι 8 ώρες πάνω σε μια επιφάνεια.
– Γιατί κρυολογούμε συχνότερα αυτήν την περίοδο;
Διότι κυκλοφορούν περισσότεροι ιοί, εξαιτίας του συγχρωτισμού σε κλειστούς χώρους. Πιο συχνοί είναι του κοινού κρυολογήματος που συνήθως προκαλούν ελαφριάς μορφής νόσο τους χειμερινούς μήνες. Ωστόσο, ο ιός της γρίπης στη χώρα μας εμφανίζεται αργότερα, συνήθως από Ιανουάριο έως Μάρτιο, και είναι αυτός που μπορεί να προκαλέσει πιο βαριά συμπτώματα.
– Πώς να προστατευτούμε σε κλειστούς χώρους, π.χ. στο γραφείο;
Το πιο σημαντικό μέτρο πρόληψης είναι να πλένουμε συχνά τα χέρια μας, είτε με νερό και σαπούνι, είτε με κάποιο αλκοολούχο αντιμικροβιακό διάλυμα. Επίσης, να αποφεύγουμε να αγγίζουμε το πρόσωπό μας με τα χέρια και να ερχόμαστε σε πολύ κοντινή επαφή με άτομα που έχουν συμπτώματα. Οι κλειστοί χώροι πρέπει να αερίζονται τακτικά.
– Σε περίπτωση που νοσήσουμε, τι να προσέξουμε;
Οι ιώσεις, στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι ελαφριάς μορφής και τα συμπτώματα βελτιώνονται μετά από λίγες μέρες χωρίς θεραπεία. Αν τα συμπτώματα είναι ενοχλητικά (π.χ. συνάχι, πονόλαιμος, πυρετός, βήχας), μπορούμε να πάρουμε παυσίπονα ή αποσυμφορητικά μύτης. Τόσο για τους άνδρες, όσο και για τις γυναίκες, βοηθάει η ξεκούραση και η αύξηση της πρόσληψης υγρών, όπως και η ισορροπημένη δίαιτα.
Να τονίσουμε ότι δεν χρειάζεται αντιβίωση, καθώς είναι αναποτελεσματική έναντι των ιών και μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες. Για να αποφύγουμε να “κολλήσουμε” τους γύρω μας στο σπίτι ή στη δουλειά, να πλένουμε συχνά τα χέρια μας. Όταν βήχουμε ή φτερνιζόμαστε, να καλύπτουμε το στόμα και τη μύτη μας με κάποιο μαντίλι και όχι με το χέρι. Αν αισθανόμαστε άσχημα, καλό είναι να παραμένουμε σπίτι για μερικές μέρες.
