Πάντα με εντυπωσίαζε η διαφορετικότητα των ανθρώπων και αυτή η τεράστια “γκάμα” δράσεων, αντιδράσεων και συναισθημάτων που υπάρχουν για το ίδιο (σε πολύ γενικές γραμμές) γεγονός.
Πάρτε για παράδειγμα τα γενέθλια. Κάποιος μπορεί να τα γιορτάσει σε όλα τα social media με ανάλογες αναρτήσεις που θα τον κάνουν να “νιώθει ευλογημένος στην τοποθεσία εδώ, εκεί και παραπέρα”, ενώ αργότερα θα το διασκεδάσει με φίλους, συνεργάτες, γνωστούς και συγγενείς, καταλήγοντας σε τριήμερο εορταστικών εκδηλώσεων. Άλλος πάλι, στην ίδια ηλικία, για το ίδιο γεγονός, μπορεί να πέσει στα πατώματα, να μη θέλει να δει άνθρωπο μπροστά του, να βρίζει τη μοίρα, το σύμπαν κι ό,τι κινείται στο οπτικό του πεδίο.
Αντίστοιχες και ανάποδες συμπεριφορές βλέπουμε και στο θέμα της οικονομικής κρίσης. Οι αντιδράσεις, οι άμυνες και οι ψυχολογικές επιπτώσεις είναι τόσες πολλές και διαφορετικές μεταξύ τους, ακόμη και μέσα στην ίδια παρέα ανθρώπων που, φαινομενικά πάντα, έχουν κοινά βιώματα και εμπειρίες, ενδεχομένως και κοινούς στόχους και επιθυμίες.
Είναι αυτοί που θα παραιτηθούν και θα ρίξουν όλο το φταίξιμο στο σύστημα, στο πεπρωμένο, στην άτιμη την κοινωνία, στον γείτονα, στην ξαδέρφη του περιπτερά της διπλανής πλατείας. Είναι και οι άλλοι που θα “τσιτώσουν” με όλα αυτά που γίνονται, θα πεισμώσουν, θα θελήσουν να πάνε κόντρα στα δεδομένα και να κάνουν την ανατροπή, επιβιώνοντας, δημιουργώντας, βρίσκοντας διεξόδους και εναλλακτικές.
Είναι αυτοί που θα πέσουν σε κατάθλιψη, που θα απομονωθούν, που θα τα δουν όλα μαύρα, αλλά και αυτοί που θα χαμογελάσουν και θα πουν “όλα καλά θα πάνε μωρέ!”. Περιττό να πούμε στο σημείο αυτό πως, οι πρώτοι με τα “όλα μαύρα” θέλουν να πλακώσουν στις μπουνιές τους δεύτερους με τα “όλα άσπρα, κόκκινα, κίτρινα, μπλε καραβάκια στο Αιγαίο” και τα λοιπά και τα λοιπά.
Κανένα άκρο δεν είναι καλό. Ούτε το πέφτω στα πατώματα, ούτε και το πετάω στα σύννεφα, μεγαλώνοντας ολοένα και περισσότερο την απόστασή μου από την γη και την πραγματικότητα. Νομίζω ότι η “επιθετική δημιουργικότητα” που αναφέρει ο Πέτρος Φιλιππίδης στη συνέντευξη του τεύχους αυτού, είναι μια καλή λύση. Ο καθένας στον τομέα του, στο κομμάτι που αγαπά και γουστάρει, μπορεί να επενδύσει για να βρει τη δύναμη και τις απαραίτητες ισορροπίες. Την ώρα της κρίσης, ας αποφύγουμε τις κρίσεις κι ας κρίνουμε σωστά, ώστε να βρούμε τις δικές μας διεξόδους…
Θεόδουλος Παπαβασιλείου
t.papavasiliou@tpb.gr
