Είναι κοινώς παραδεκτό ότι η υγιεινή διατροφή κοστίζει. Και αυτός είναι συχνά ένας λόγος (ή, μήπως, αφορμή;) που αποτρέπει πολλούς από το να την υιοθετήσουν. Κι όμως, υπάρχουν κάποιοι έξυπνοι τρόποι για να κρατάμε το κόστος του –σωστού– φαγητού σε χαμηλά επίπεδα, φροντίζοντας παράλληλα την υγεία και το βάρος μας!
Η σωστή διατροφή είναι ζητούμενο και πρόβλημα. Ή, μάλλον, είναι πρόβλημα επειδή παραμένει ζητούμενο. Στόχος μας είναι όλο και περισσότεροι άνθρωποι να τρώνε υγιεινότερα. Ο λόγος είναι πως έτσι θα μπορέσουν να έχουν μακροπρόθεσμα οφέλη για την υγεία τους, αποφεύγοντας ακριβώς τα προβλήματα υγείας που συνδέονται με την παχυσαρκία και το περιττό βάρος.
Παρά τα θετικά της, η διατροφή αυτή δεν φαίνεται να επιλέγεται με τη συχνότητα που θα έπρεπε. Σε ένα βαθμό, η αιτία μπορεί να είναι οικονομική. Υπάρχουν, βέβαια, και λόγοι κουλτούρας και προσωπικών επιλογών, που όμως δεν είναι της παρούσης.
Εδώ θα εξετάσουμε τρόπους που μας βοηθούν να μετριάσουμε το κόστος της σωστής διατροφής και θα περιγράψουμε πώς η μνήμη μπορεί να μας βοηθήσει να περιορίσουμε τη διατροφή μας – άρα, τα παραπάνω κιλά και το παραπάνω κόστος!
– Γνωρίζω τι έχω φάει;
Αν κάποιος μας ρωτήσει τι ή πόσο φάγαμε το μεσημέρι/σήμερα/αυτή τη βδομάδα, θα πρέπει να μπορούμε να απαντήσουμε. Η δίαιτα είναι σύνολο γευμάτων και, αν θέλουμε να την ελέγξουμε, πρέπει να έχουμε επίγνωση τού τι και πόσο τρώμε κατά τη διάρκεια κάθε γεύματος, αλλά και κατά τη διάρκεια μιας ημέρας/εβδομάδας. Διατηρώντας στη μνήμη τα προηγούμενα γεύματα, μπορούμε να τα συμπληρώσουμε αποτελεσματικότερα με τα επόμενα, χωρίς “περιττό” φαγητό επιπλέον εκείνου που έχουμε ανάγκη.
Προκειμένου να πετύχουμε τα παραπάνω, μπορούμε να κάνουμε τα εξής:
• Αποφεύγουμε να φάμε μπροστά στην τηλεόραση ή στον υπολογιστή
Το πρόβλημα εδώ έχει δύο όψεις: Από τη μία μεριά, όταν η προσοχή μας αποσπάται, έχουμε την τάση να τρώμε περισσότερο. Από την άλλη, η συνήθεια αυτή συνοδεύεται για πολλούς με φαγητό απ’ έξω. Στην πρώτη περίπτωση, τρώμε μεγάλη ποσότητα αλλά, καθώς το κάνουμε με την προσοχή μας στραμμένη σ’ αυτό που βλέπουμε, τείνουμε να μην το συγκρατούμε στη μνήμη μας με ακρίβεια. Στη δεύτερη περίπτωση, η μερίδα έχει καθοριστεί από άλλους και δεν μπορούμε να την αλλάξουμε. Ωστόσο, το φαγητό απ’ έξω συνήθως μαγειρεύεται με λιγότερο υγιεινό τρόπο, με αποτέλεσμα για δεδομένη ποσότητα να καταναλώνουμε περισσότερες θερμίδες και λιπαρά.
• Εφαρμόζουμε ασκήσεις που θα ενισχύσουν την ικανότητά μας να θυμόμαστε
Πριν ετοιμάσουμε ένα γεύμα, προσπαθούμε να ανακαλέσουμε τι φάγαμε στο προηγούμενο. Ή, αφού τελειώσουμε ένα γεύμα, ανακεφαλαιώνουμε στο μυαλό μας το περιεχόμενό του (τι έφαγα, πόσο έφαγα;). Μπορούμε, ακόμα, να διατηρούμε ημερολόγιο τροφίμων για ένα διάστημα, ώστε να τεστάρουμε πόσο καλή είναι η μνήμη μας απέναντι σ’ αυτό και, αν χρειαστεί, να τη βελτιώσουμε.
Ένα έξτρα θετικό σημείο της καλύτερης επίγνωσης είναι πως, τρώγοντας λιγότερο, ξοδεύουμε και λιγότερο για φαγητό – άρα, υπάρχει διπλό όφελος!
– Είναι η σωστή διατροφή και οικονομική;
Μελέτες που έχουν γίνει πάνω σ’ αυτό δείχνουν πως οι δίαιτες που θεωρούμε υγιεινότερες τείνουν να κοστίζουν και ακριβότερα. Οι διαφορές στις τιμές είναι τέτοιες, που δεν αποτελούν εμπόδιο για τους περισσότερους. Ωστόσο, το επιπλέον κόστος δεν είναι αμελητέο για όσους ανήκουν στα πιο χαμηλά εισοδηματικά στρώματα.
Παρόλα αυτά, για όλους το κόστος μειώνεται, αν το δούμε σε συνδυασμό με τα προβλήματα υγείας που συνδέονται με τη μη υγιεινή διατροφή σε βάθος χρόνου και, κατ’ επέκταση, με το κόστος μιας μελλοντικής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης που μπορεί να συνδέεται και με τη μη σωστή διατροφή του παρελθόντος.
– Ελέγχοντας το κόστος
Αν και το κόστος της σωστής διατροφής είναι ένα τίμημα που πρέπει να πληρώσουμε, θα μπορούσαμε εναλλακτικά να το μειώσουμε με άλλους τρόπους. Μπορούμε, για παράδειγμα, να μειώσουμε το κρέας στη διατροφή μας. Το κρέας παρουσιάζει τη μεγαλύτερη διαφορά στο κόστος ως διατροφική ομάδα. Δηλαδή το κρέας που θεωρούμε καλύτερη επιλογή προς κατανάλωση (π.χ. το κοτόπουλο χωρίς πέτσα ή το άπαχο μοσχάρι) κοστίζει πιο ακριβά σε σύγκριση με τη λιγότερο “καλή” επιλογή. Διατηρώντας, λοιπόν, το κρέας της δίαιτάς μας σε ένα ελάχιστο, ρίχνουμε ταυτόχρονα και το κόστος.
Κάτι άλλο που πρέπει να έχουμε κατά νου είναι το εξής: στο μενού της σωστής διατροφής περιλαμβάνονται σε μεγάλη συγκέντρωση τρόφιμα ολικής άλεσης και λευκό κρέας. Ενώ αυτά τα τρόφιμα κοστίζουν περισσότερο, ταυτόχρονα μας κάνουν να αισθανόμαστε και χορτάτοι ευκολότερα σε σχέση με άλλα, λιγότερο υγιεινά τρόφιμα, όπως τα υψηλής επεξεργασίας. Τα τελευταία συνήθως δεν προκαλούν αντίστοιχο αίσθημα κορεσμού και συχνά θέλουμε όλο και μεγαλύτερες ποσότητες για να χορτάσουμε. Το αποτέλεσμα είναι και να παχαίνουμε και να ξοδεύουμε περισσότερο.
Τέλος, κάνοντας σωστή διατροφή, εξ ορισμού τρώμε συχνότερα στο σπίτι φαγητό που μαγειρέψαμε εμείς. Δηλαδή γλιτώνουμε από περιττά λίπη, αλλά και από το πολύ αλάτι που χαρακτηρίζει το φαγητό εκτός σπιτιού, έχοντας βλαβερές συνέπειες στην υγεία μας. Παράλληλα, αυτός είναι ακόμα ένας τρόπος να ξοδέψουμε λιγότερα για φαγητό, αφού το φαγητό σε εστιατόρια και από delivery είναι ξεκάθαρα ακριβότερο.
O Γιάννης Δημακόπουλος είναι Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, πτυχιούχος του Τμήματος Διατροφής και Μεταβολισμού του University of Surrey (BSc Nutrition). Έχει μετεκπαιδευτεί στη κλινική διαιτολογία στο Τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας της Ιατρικής Σχολής του King’s College London, με υποτροφία από το National Health Service (MSc Dietetics). Συμμετέχει ως υποψήφιος Διδάκτορας στην Πανελλαδική Μελέτη Διατροφής & Υγείας (ΠΑΜΕΔΥ), η οποία υλοποιείται από τη Μονάδα Διατροφής του Ανθρώπου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Διατηρεί το γραφείο του στην οδό Ηριδανού 6, στην Αθήνα. www.dimakopoulosi.gr