Μπορεί η Vegan Διατροφή να δράσει ευεργετικά στον Σακχαρώδη Διαβήτη 1;

Καθώς ο ρόλος της υγιεινής διατροφής αποδεικνύεται θεμελιώδης στη διαχείριση του σακχαρώδη διαβήτη, πολλοί εξετάζουν το ενδεχόμενο η vegan διατροφή να έχει ακόμα καλύτερα αποτελέσματα στις τιμές του σακχάρου στο αίμα, στο σωματικό βάρος και στη διατήρηση της καλής σωματικής υγείας.

Η vegan διατροφή είναι εντελώς απαλλαγμένη από κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα και προϊόντα ζωικής προέλευσης. Αν και μπορεί να είναι ένας θρεπτικός τρόπος διατροφής, απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό, προκειμένου να ικανοποιούνται όλες οι διατροφικές ανάγκες ενός ασθενούς με σακχαρώδη διαβήτη, επισημαίνουν οι εξειδικευμένοι διατροφολόγοι συνεργάτες της Πανελλήνιας Ένωσης Αγώνα κατά του Νεανικού Διαβήτη (ΠΕΑΝΔ).

Τι απαιτείται διατροφικά

Γενικά, τα άτομα με διαβήτη πρέπει να φροντίζουν να διατηρούν την πρόσληψη υδατανθράκων σταθερή καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, καθώς οι υδατάνθρακες επηρεάζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σε μεγαλύτερο βαθμό από την πρωτεΐνη και το λίπος, ενώ στα γεύματα και στα σνακ πρέπει επίσης να υπάρχει ισορροπία υδατανθράκων, πρωτεϊνών και υγιεινών λιπαρών.
Όλα αυτά είναι δυνατόν να εξασφαλιστούν αποκλειστικά με φυτικά τρόφιμα:
●Υδατάνθρακες: Αλεύρι ολικής αλέσεως (ψωμί, ζυμαρικά), ρύζι, πατάτες, βρώμη, κινόα, φρούτα (φρέσκα, κατεψυγμένα ή χωρίς ζάχαρη σε κονσέρβα), καλαμπόκι.
●Πρωτεΐνες: Σόγια και προϊόντα σόγιας, φασόλια, φακές, μπιζέλια, φιστίκια, ξηροί καρποί, καρύδια, φυτικά εναλλακτικά κρέατα.
● Λίπη: Ελαιόλαδο, λάδι αβοκάντο, αβοκάντο, ξηροί καρποί, καρύδα, φυτικά προϊόντα.

Τα πιθανά οφέλη

Μερικά από τα πιθανά οφέλη που μπορεί να έχουν τα άτομα με διαβήτη ακολουθώντας μια vegan διατροφή, είναι βελτιωμένες τιμές σακχάρου στο αίμα και καλύτερη διαχείριση του σωματικού βάρους.
Μελέτη 12 εβδομάδων σε 93 άτομα με διαβήτη συνέκρινε τα αποτελέσματα μιας vegan δίαιτας και μιας συμβατικής δίαιτας για τον διαβήτη. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσοι ακολούθησαν τη vegan δίαιτα είχαν ως αποτέλεσμα ελαφρώς βελτιωμένη διαχείριση του σακχάρου στο αίμα, σε σύγκριση με όσους είχαν ακολουθήσει μία συμβατική δίαιτα.
Σύμφωνα με μια άλλη επισκόπηση, οι δίαιτες στις οποίες κυριαρχούν οι φυτικές τροφές, συμπεριλαμβανομένης της vegan, της χορτοφαγικής, της μεσογειακής διατροφής και της δίαιτας DASH (διατροφική προσέγγιση για την πρόληψη και τον έλεγχο της υπέρτασης), φαίνεται ότι μειώνουν τη Γλυκοζυλιωμένη Αιμοσφαιρίνη HbA1c κατά 0,8%.
Ωστόσο, αυτά τα ευρήματα δεν είναι μοναδικά για τη vegan διατροφή, καθώς οι δίαιτες με χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες ή η μεσογειακή διατροφή εμφανίζουν γενικώς καλύτερα αποτελέσματα στη διαχείριση του διαβήτη.

Ο ρόλος της vegan διατροφής στη διαχείριση του σωματικού βάρους

Μια χορτοφαγική δίαιτα μπορεί να είναι ευεργετική για άτομα με διαβήτη στη διαχείριση του σωματικού βάρους, καθώς οι συγκεκριμένες δίαιτες είναι χαμηλότερες σε λιπαρά και θερμίδες, γεγονός που μπορεί να διευκολύνει την απώλεια κιλών.
Ωστόσο, υπάρχουν μερικά πιθανά μειονεκτήματα στην εν λόγω διατροφή. Με προσεκτικό σχεδιασμό, αυτά μπορούν να αποφευχθούν:

● Ανεπάρκειες σε θρεπτικά συστατικά

Τα άτομα που ακολουθούν vegan διατροφή διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο έλλειψης θρεπτικών συστατικών, όπως έλλειψη σε βιταμίνη Β12, βιταμίνη Β6, νιασίνη, σίδηρο, ασβέστιο, ωμέγα-3 λιπαρά, ιώδιο και ψευδάργυρο.
Οι ελλείψεις αυτές μπορούν να περιοριστούν με την ένταξη στη διατροφή φυτικών τροφίμων πλούσιων στα συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά, όπως:
– Βιταμίνη Β12: Εμπλουτισμένη θρεπτική μαγιά, εμπλουτισμένα δημητριακά.
– Βιταμίνη Β6: Ρεβίθια, πατάτες, μπανάνες, εμπλουτισμένα δημητριακά.
– Σίδηρος: Εμπλουτισμένα δημητριακά, λευκά φασόλια, μαύρη σοκολάτα, φακές, σπανάκι, tofu.
– Ασβέστιο: Ενισχυμένος χυμός πορτοκαλιού, tofu, εμπλουτισμένα δημητριακά, γογγύλια, λάχανο.
– Λίπη ωμέγα-3: Σπόροι chia, λιναρόσποροι, έλαιο canola, σογιέλαιο.
– Ιώδιο: Φύκια, ιωδιούχο αλάτι, γάλα σόγιας, γάλα αμυγδάλου.
– Ψευδάργυρος: Εμπλουτισμένα δημητριακά, σπόροι κολοκύθας, κάσιους, ρεβίθια, αμύγδαλα, φασόλια.

● Ανεπαρκής λήψη πρωτεΐνης

Επιπλέον, είναι πιθανό να είναι δύσκολο για τους vegans να λαμβάνουν αρκετή πρωτεΐνη και τη σωστή ποικιλία αμινοξέων. Η πρωτεΐνη είναι απαραίτητη για τη δημιουργία νέων ιστών και τα αμινοξέα είναι δομικά στοιχεία των πρωτεϊνών.
Και αυτό το πρόβλημα, όμως, μπορεί να λυθεί. Οι πηγές πρωτεΐνης στη vegan διατροφή είναι:
– Σόγια: Tofu, καρύδια σόγιας, μαύρη σόγια, γάλα σόγιας.
– Όσπρια: Ρεβίθια, μαύρα φασόλια, φασόλια, φιστίκια, φιστικοβούτυρο, φακές, μπιζέλια.
– Ξηροί καρποί: Αμύγδαλα, φουντούκια και γενικώς ξηροί καρποί.
– Σπόροι: Σπόροι chia, λιναρόσποροι, ηλιόσποροι, σπόροι κολοκύθας, κινόα, βρώμη.
Παρόλα αυτά, οι περισσότερες πηγές vegan πρωτεΐνης θεωρούνται ελλιπείς, γεγονός που σημαίνει ότι, σε αντίθεση με τις πηγές ζωικών πρωτεϊνών, δεν περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα στις σωστές ποσότητες.

● Αύξηση κατανάλωσης υδατανθράκων

Ένα ακόμα βασικό μειονέκτημα της χορτοφαγικής διατροφής που μπορεί να επηρεάσει τα άτομα με διαβήτη, είναι μία πιθανή αύξηση της καθημερινής ποσότητας υδατανθράκων, με αρνητική επίδραση στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Οι φυτικές τροφές συνήθως είναι υψηλότερες σε υδατάνθρακες από τις ζωικές τροφές και, αν κάποιος καταναλώνει αρκετά επεξεργασμένα vegan τρόφιμα, μπορεί να προσλαμβάνει περισσότερους υδατάνθρακες.

● Υπερβολική πρόσληψη επεξεργασμένων τροφών

Πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα που συστήνονται στη vegan διατροφή είναι φορτωμένα με ζάχαρη, ενώ είναι φτωχά σε φυτικές ίνες και πρωτεΐνες.

Όπως σημειώνει η πρόεδρος της ΠΕΑΝΔ κα Σοφία Μανέα, «σε κάθε περίπτωση, άτομα με διαβήτη που θέλουν να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες ή ακόμα και να λάβουν τη σοβαρή απόφαση να ακολουθήσουν τη vegan διατροφή, θα πρέπει να απευθυνθούν στον θεράποντα ιατρό τους ή τον διαιτολόγο τους, προκειμένου να καθορίσουν από κοινού ένα διατροφικό πλάνο που δεν θα αποδιοργανώσει τον διαβήτη και δεν θα επηρεάσει αρνητικά τις τιμές σακχάρου στο αίμα».