Οι περισσότεροι από εμάς εύκολα αντιλαμβανόμαστε πως η καθαριότητα του σπιτιού εκτός από… μισή αρχοντιά, παίζει σημαντικό ρόλο για την υγεία μας. Και αυτό γιατί οι λοιμογόνοι παράγοντες και τα τοξικά τους προϊόντα ζουν στο φυσικό περιβάλλον μας και φυσικά στην κατοικία μας. Τι πρέπει, λοιπόν, να έχουμε υπόψη μας για τους ορατούς αλλά και αόρατους εχθρούς που φιλοδοξούν να συγκατοικήσουν μαζί μας;
Γράφει η Έλενα Κιουρκτσή
Οι στατιστικές δείχνουν πως είναι αρκετοί εκείνοι που συστηματικά “ξεχνούν” να ασχοληθούν με δουλειές του σπιτιού, παρότι για παράδειγμα αγχώνονται αντικρίζοντας τις στοίβες των άπλυτων πιάτων ή τα ψίχουλα στο χαλί…
Επομένως, καλό είναι να επικεντρωθούμε στα σημεία του σπιτιού όπου υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος μόλυνσης -ιδιαίτερα σε αυτά που έρχονται σε επαφή με τα χέρια μας.
Έμφαση πρέπει να δώσουμε στην κουζίνα, απολυμαίνοντας τις επιφάνειες προετοιμασίας του φαγητού -πριν και μετά την παρασκευή ενός γεύματος ή ενός σνακ- καθώς και τις επιφάνειες κοπής, όπως και τα σκεύη που χρησιμοποιούμε, εξηγεί ο Λοιμοξιωλόγος Χρήστος Κοσμίδης.
Επίσης, καλό είναι να απολυμαίνουμε τακτικά την τουαλέτα και να καθαρίζουμε τα πλακάκια και την κουρτίνα του ντους.
Επειδή πολλά μικρόβια που ευθύνονται για το κρυολόγημα ή τη γρίπη “αγαπούν” τα πόμολα στις πόρτες, τα τηλέφωνα και τις βρύσες, χρησιμοποιώντας ένα απολυμαντικό διάλυμα, απλά θα τα εξαλείψουμε. Συχνή απολύμανση χρειάζεται και αν έχουμε κατοικίδιο, διότι έτσι θα προστατεύσουμε και τη δική μας και τη δική του υγεία.
Είναι σημαντικό να σκουπίζουμε τακτικά τα χαλιά και τα δάπεδα με την ηλεκτρική σκούπα για να εξορίσουμε τη σκόνη και τα ακάρεα που ευθύνονται για αλλεργίες, κυρίως του αναπνευστικού, και να αερίζουμε σχολαστικά το σπίτι -ειδικά τώρα το χειμώνα.
Όσο αφορά στα απορρυπαντικά, καλύτερα να προτιμούμε τα μη τοξικά, τα φιλικά προς το περιβάλλον, γιατί όσα περιέχουν φώσφορο, χλωρίνες ή έχουν βάση το πετρέλαιο, μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμούς στο αναπνευστικό σύστημα και πονοκεφάλους.
Μια οικολογική προσέγγιση για να διατηρήσουμε τις αποχετεύσεις καθαρές και για να καταπολεμήσουμε μικρόβια και τυχόν κακοσμία που προέρχεται από τις σωληνώσεις, είναι μια φορά την εβδομάδα να ρίχνουμε ένα φλιτζάνι μαγειρικής σόδας μέσα στη λεκάνη, χωρίς να τραβήξουμε το καζανάκι για όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες.
Άλλοι αόρατοι εχθροί
Σε αρκετές περιπτώσεις η μόλυνση του αέρα των εσωτερικών χώρων μπορεί να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις, ερεθισμό των ματιών, του δέρματος, της μύτης, αναπνευστικά προβλήματα, ακόμα και ζάλη ή ναυτία, εξηγεί η Ανατολή Παταρίδου Χειρουργός–Ωτορινολαρυγγολόγος. Όλα αυτά μπορούν να οφείλονται σε ακατάλληλα υλικά που υπάρχουν μέσα στο σπίτι ή αλλιώς στους “οικιακούς ρυπαντές”. Πρόκειται για χημικές ουσίες, όπως το ραδόνιο που εκπέμπεται από τα οικοδομικά υλικά, τα τούβλα, τα πυρότουβλα, καθώς και τα υλικά από γρανίτη, όταν αυτά θερμανθούν. Συνιστά τη δεύτερη αιτία καρκίνου του πνεύμονα μετά το κάπνισμα. Ο καλός αερισμός των υπόγειων και των κοινόχρηστων χώρων, βοηθά ώστε να μειώνονται οι συγκεντρώσεις ραδονίου στους εσωτερικούς χώρους ενός κτιρίου, καθώς και η στεγανοποίησή του, ώστε να αποκλειστεί η διείσδυση ραδονίου από το έδαφος. Ο αμίαντος συνήθως υπάρχει στις μεγάλες επιφάνειες, τα μονωτικά υλικά, τα υλικά πυροπροστασίας, τα ελενίτ, τις στέγες ή τις πρόχειρες κατασκευές που συναντάμε σε εξοχικά ή ορισμένες αυλές. Ορισμένες φορές χρησιμοποιείται ως διαχωριστικό στα μπαλκόνια. Οι κατασκευές αυτές μπορεί να είναι επιβλαβείς, ειδικά όταν το υλικό βρίσκεται στην ατμόσφαιρα με τη μορφή σκόνης, και να είναι υπεύθυνες για ορισμένες αναπνευστικές παθήσεις. Αυτά τα υλικά δεν πρέπει να λιμάρονται, να πριονίζονται ή τρυπιούνται στην προσπάθεια να προσαρμοστούν μέσα σε διάφορα σημεία του σπιτιού. Ο αμίαντος βρίσκεται επίσης στο δίκτυο ύδρευσης και γι’ αυτό είναι απαραίτητο το νερό να φιλτράρεται καλά πριν από την κατανάλωση στο σπίτι. Ο μόλυβδος υπήρχε παλαιότερα στα χρώματα οικιακής χρήσης που πλέον έχουν καταργηθεί. Όμως, σε παλιές κατασκευές μπορεί να υπάρχουν σημεία βαμμένα με χρώματα μόλυβδου.
Έτσι, συνιστάται να ξύνονται με μεγάλη προσοχή -γιατί η σκόνη που μαζεύεται είναι επίσης βλαβερή- και να βάφεται εκ νέου το οικοδόμημα με οικολογικά χρώματα. Άλλος επικίνδυνος ρυπαντής είναι η φορμαλδεΰδη, καθότι τοξική και ερεθιστική, ενώ προκαλεί ενοχλήσεις στα μάτια, τη μύτη και τους πνεύμονες. Την εκπέμπουν οι επιφάνειες των επίπλων, των διακοσμητικών επιφανειών και τα μονωτικά υλικά (νοβοπάν, κόντρα πλακέ, καπλαμάδες, MDF, μελαμίνες κ.λπ.) όταν θερμανθούν, ενώ υπάρχει και σε κάποιες μοκέτες. Καλό θα είναι τα υλικά αυτά να αντικατασταθούν με ξύλο ή να αλλάξει ο σχεδιασμός του σπιτιού, ώστε να μη χρησιμοποιούνται. Όσον αφορά στις μοκέτες, σε κάθε περίπτωση να προτιμούμε τις οικολογικές, οι οποίες εμπεριέχουν φυσικές κλωστικές ίνες και όχι συνθετικές.
Οι φυσικοί ιονιστές
Μπορεί τα φυτά εσωτερικού χώρου να έχουν περιορισμένες απαιτήσεις σε φροντίδα και περιποίηση, αλλά ένας ακόμη λόγος που τα κάνει ακόμη πιο ελκυστικούς συγκατοίκους είναι ότι λειτουργούν ως συστήματα καθαρισμού και ανανέωσης του αέρα, αφού απελευθερώνουν οξυγόνο και δεσμεύουν διοξείδιο του άνθρακα.
Όμως τα τελευταία χρόνια, προέκυψε ακόμα μια συνεισφορά τους για την οποία είναι κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτα στα σύγχρονα σπίτια. Μελέτες που ολοκληρώθηκαν με τη συμβολή της NASA και του Πανεπιστήμιου της Πενσυλβάνια, υποστηρίζουν πως η παρουσία των φυτών μέσα στο σπίτι μπορεί να αποτελέσει το “κλειδί” για την απαλλαγή του αέρα από χημικές ουσίες, οι οποίες αποδεδειγμένα απειλούν την υγεία. Το σίγουρο είναι ότι σε περιόδους ζέστης δροσίζουν την ατμόσφαιρα, ενώ τα φύλλα τους φιλτράρουν την ενοχλητική σκόνη που βρίσκεται στις μεγαλουπόλεις. Επίσης, λειτουργούν και ως ρυθμιστές της υγρασίας του σπιτιού. Τέλος επιδρούν στα ηλεκτρομαγνητικά πεδία και στον στατικό ηλεκτρισμό που προκαλούνται εξαιτίας των ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών συσκευών που μας περιβάλλουν. Η επιλογή του σωστού φυτού εξαρτάται και από τις διαστάσεις του δωματίου -σε ένα μεγάλο δωμάτιο ταιριάζει ένα μεγάλο φυτό, ενώ σε ένα μικρό ένα φυτό που δεν εμποδίζει την κίνηση μέσα σε αυτό. Ο χώρος υποδοχής ευνοεί την παρουσία φυτών, καθώς αυτά συμβάλλουν στην ηρεμία και την ξεκούραση, ενώ δημιουργούν φιλόξενη ατμόσφαιρα.
Το μπέντζαμιν και οι βιγκόνιες είναι δύο δημοφιλείς και σίγουρες επιλογές, καθώς έχουν αρκετή αντοχή στην ημισκιά και προσαρμόζονται εύκολα. Το μπαμπού και ο πάπυρος ταιριάζουν τέλεια στο μπάνιο, αφού εκεί υπάρχει πολλή υγρασία. Το γραφείο είναι ίσως το δωμάτιο που έχει ανάγκη τα φυτά περισσότερο από κάθε άλλο, καθώς η ατμόσφαιρά του επιβαρύνεται από τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα που εκπέμπουν οι συσκευές. Τα φυτά που ανήκουν στην οικογένεια των σπαθίφυλλων -όπως το γνωστό σπαθάκι με τα δίχρωμα γραμμικά φύλλα- είναι ότι πρέπει για το συγκεκριμένο χώρο.
Έχει σημασία:
- Ο νοτιοανατολικός προσανατολισμός του σπιτιού είναι σκόπιμος (όπως για τα υπνοδωμάτια) για παθητική θέρμανση τον χειμώνα, ενώ για χώρους όπως το σαλόνι, ο βορινός προσανατολισμός είναι κατάλληλος, καθώς αποφεύγεται η υπερθέρμανση το καλοκαίρι.
- Τα οικοδομικά υλικά να προέρχονται όσο τον δυνατόν περισσότερο από φυσικές πρώτες ύλες, χωρίς να έχουν υποστεί πολύπλοκη χημική επεξεργασία. Εάν είναι παλιά η οικοδομή, μπορούν να αντικατασταθούν τα κουφώματα, ώστε να αποφεύγεται η θερμική απώλεια.
- Να υπάρχει η δυνατότητα να κυκλοφορεί μέσα στο σπίτι φρέσκος καθαρός αέρας.
- Να διαθέτει ηχομόνωση και μόνωση από την εξωτερική θερμότητα.
- Να είναι επιπλωμένο και εφοδιασμένο με είδη σπιτιού που έχουν οικολογικές προδιαγραφές.
- Να παράγει όσο το δυνατόν λιγότερα βλαβερά απορρίμματα, όπως είναι η εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα από τη θέρμανση.
Σύμφωνα με το Φενγκ Σούι:
- Ο άνθρωπος και το περιβάλλον του πρέπει να εναρμονίζονται για τη δημιουργία χώρου με αφθονία ζωτικής δύναμης
- Τα κτίρια καλύτερα να βλέπουν προς τον Νότο, διότι είναι το πιο ευοίωνο σημείο του ορίζοντα (τα παραρτήματα της αγγλικής αλυσίδας Marks & Spencer στην Ανατολή, έχουν σχεδιαστεί με αυτή την αρχή)
- Τα απαλά χρώματα στους τοίχους, όπως γαλάζιο για το υπνοδωμάτιο, απαλό ροζ για το γραφείο και γήινα χρώματα για την κουζίνα, ισορροπούν σώμα και νου
- Δεν πρέπει να υπάρχουν καθρέφτες απέναντι από το κρεβάτι γιατί… κλέβουν και δυσχεραίνουν τον ύπνο
- Προσοχή στην τοποθέτησή τους: πολύ ψηλά προκαλούν δυσφορία, ενώ αν είναι χαμηλά, πονοκέφαλο.
- Αν υπάρχει δοκάρι πάνω από το κρεβάτι στο υπνοδωμάτιο, είναι πολύ πιθανό να δημιουργεί πεπτικά προβλήματα
- Αν μας αρέσει η ακαταστασία, η θετική ενέργεια δεν θα φτάσει ποτέ ως εμάς.