Από μύθους και παρανοήσεις εξακολουθεί να συνοδεύεται η επιθυμία απόκτησης παιδιών στις γυναίκες με Πολλαπλή Σκλήρυνση (ΠΣ) καθώς, παρά τα σημαντικά βήματα που έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια προς την κατεύθυνση της ενημέρωσης, κάποιες κοινές πεποιθήσεις και φοβίες παραμένουν βαθιά ριζωμένες στην αντίληψη των ασθενών.
της κας Βάνας Τσιμούρτου, Επιμελήτριας Α΄ ΕΣΥ Νευρολογίας στο ΠΓΝ Λάρισας
Καθώς η νόσος εμφανίζεται πολύ συχνά σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, οι θεράποντες γιατροί συχνά καλούνται να απαντήσουν σε ερωτήματα που δεν σχετίζονται μόνο με τα πρακτικά ζητήματα διαχείρισης της νόσου, αλλά και με τους προβληματισμούς των ασθενών γύρω από τους κινδύνους που μπορεί να συναντήσουν κατά την κύηση και τον τοκετό ή εξαιτίας της λήψης των ανοσοτροποποιητικών θεραπειών τους.
Ανάμεσα στις πεποιθήσεις ή στους προβληματισμούς ασθενών, με τους οποίους έρχονται συχνότερα αντιμέτωποι οι νευρολόγοι, βρίσκονται οι εξής:
• Η ΠΣ προκαλεί υπογονιμότητα
Η αλήθεια είναι πως η νόσος δεν φαίνεται να επιδρά, συνολικά, στη γονιμότητα των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας και υπάρχουν περιορισμένες μόνο αναφορές ερευνητών που υποστηρίζουν πως αυτή μειώνεται κάποια χρόνια πριν την εμφάνιση της νόσου. Σε κάθε περίπτωση, γνωρίζουμε πως σήμερα περίπου το 43% των ασθενών δημιουργούν οικογένεια μετά τη διάγνωσή τους.
• Η εγκυμοσύνη επιδρά αρνητικά στην εξέλιξη της νόσου
Η κύηση στην πραγματικότητα καταστέλλει τη δραστηριότητα της νόσου (ειδικά κατά το τρίτο τρίμηνο), ενώ η λοχεία την αυξάνει προσωρινά. Συνολικά, η συχνότητα των υποτροπών επανέρχεται στα προ εγκυμοσύνης επίπεδα σε διάστημα ενός έτους και, συμπερασματικά, η κύηση δεν συμμετέχει σε μεγάλη αλλαγή στην εξέλιξη της αναπηρίας.
• Η ΠΣ σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για το έμβρυο
Αναληθές. Μέχρι σήμερα η νόσος δεν έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο ούτε για τα έμβρυα, ούτε για τα παιδιά. Πιο συγκεκριμένα, η Πολλαπλή Σκλήρυνση δεν έχει φανεί να προκαλεί ανεπιθύμητα συμβάντα κατά τον τοκετό (φυσιολογικό, με επισκληρίδιο, ή με καισαρική), ενώ καμία επίδραση δεν έχει καταγραφεί να υπάρχει και κατά την επιλόχεια περίοδο. Σε ό,τι αφορά, τέλος, την υγεία και την ανάπτυξη των παιδιών, σήμερα γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει καμία διαφορά στο βάρος γέννησης, στην περιγεννητική ηλικία, στο Apgarscore, συγκριτικά με τον γενικό πληθυσμό.
• Οι ασθενείς με ΠΣ πρέπει να σταματούν τη θεραπεία πριν την εγκυμοσύνη
Αυτή η απόφαση λαμβάνεται πάντα με τη βοήθεια του θεράποντος ιατρού και πάντα κατά περίπτωση. Έτσι, παρότι στην πλειονότητα των γυναικών δίνεται η συμβουλή να διακόψουν την αγωγή με ανοσοτροποποιητικά φάρμακα όταν προγραμματίζουν ή διανύουν ήδη μία εγκυμοσύνη, λόγω πιθανών βλαπτικών επιδράσεων στο έμβρυο, το ίδιο δεν ισχύει απαραίτητα και για τις ασθενείς που λαμβάνουν Οξική Γλατιραμέρη (20 & 40mg), καθώς η ουσία αποτελεί τη μοναδική θεραπεία πρώτης γραμμής που δεν έχει αντένδειξη χορήγησης κατά τη διάρκεια της κύησης, εφόσον φυσικά η εκτίμηση κινδύνου/οφέλους είναι υπέρ της συνέχισής της.
• Η ασφάλεια των θεραπειών δεν έχει διαπιστωθεί επαρκώς
Όλες οι εγκεκριμένες θεραπείες πληρούν πολύ αυστηρά κριτήρια ασφάλειας και αποτελεσματικότητας, και οι νευρολόγοι παρακολουθούν πολύ στενά το προφίλ ασφάλειας όλων των θεραπειών και ειδικά των νεότερων. Σε ό,τι αφορά στην ασφάλεια κατά την κύηση, η Οξική Γλατιραμέρη αποτελεί σήμερα τη μοναδική ουσία που δεν φέρει αντένδειξη, καθώς από πολυετείς μελέτες έχει αποδειχθεί πως το φάρμακο δεν επηρεάζει αρνητικά τη γονιμότητα ή την εγκυμοσύνη, ενώ είναι πολύ απίθανο να περνά στο μητρικό γάλα, λόγω του μεγάλου μεγέθους του μορίου του φαρμάκου.
Παράλληλα, από την παρακολούθηση περισσότερων από 5.000 κυήσεων σε Ευρώπη και ΗΠΑ (συμπεριλαμβανομένων και πάνω από 2.000 προοπτικών καταγραφών), επιβεβαιώθηκε ότι η Οξική Γλατιραμέρη δεν συνδέεται με χαμηλή μέση τιμή βάρους γέννησης και αυτόματες αποβολές, αλλά ούτε και με πρόωρο τοκετό, κίνδυνο εμφάνισης δυσμορφιών και συγγενών ανωμαλιών, ή με τοξικότητα προς το έμβρυο, σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό.
