Με το πέρασμα των χρόνων, το σώμα μας υφίσταται σημαντικές αλλαγές, εμφανείς και μη. Επιπλέον, αν κάποιος προέρχεται από πολλά χρόνια καπνίσματος, ανθυγιεινής διατροφής και καθιστικής ζωής, η όλη εικόνα επιβαρύνεται ακόμα περισσότερο. Έτσι, ο οργανισμός παρουσιάζει, αναπόφευκτα, μεγαλύτερη ανάγκη για πρόσληψη βιταμινών και ιχνοστοιχείων, προκειμένου να αποκαταστήσει τη χαμένη ισορροπία του.
Τα σημάδια της γήρανσης
Το πώς και το πότε κάποιος αρχίζει να γερνά είναι διαφορετικό για κάθε άνθρωπο. Παρόλα αυτά, το πέρασμα του χρόνου έχει για όλους ανεξαιρέτως επιπτώσεις στα όργανα και τα συστήματα του σώματος:
Κατ’ αρχάς, επηρεάζεται το καρδιαγγειακό σύστημα, αφού με τα χρόνια μειώνεται η ικανότητα της καρδιάς να αντλεί το αίμα, με αποτέλεσμα ο καρδιακός μυς να καταβάλλει μεγαλύτερη προσπάθεια για να διοχετεύσει την αναγκαία ποσότητα αίματος στο σώμα. Επιπλέον, τα αιμοφόρα αγγεία καθίστανται λιγότερο ελαστικά και, σε συνδυασμό με την αθηροσκλήρωση, κάνουν τις αρτηρίες πιο σκληρές και στενές, αναγκάζοντας την καρδιά να δουλεύει περισσότερο και προκαλώντας έτσι υπέρταση.
Ούτε και το μυοσκελετικό σύστημα μένει ανεπηρέαστο, καθώς αρχίζουν πλέον οι απώλειες της οστικής μάζας, ενώ η πυκνότητα και το μέγεθος των οστών μειώνονται οδηγώντας σε οστεοπόρωση. Αλλά και οι μύες, οι τένοντες και οι αρθρώσεις χάνουν την ελαστικότητά τους.
Η γήρανση μειώνει, επίσης, την ικανότητα των νεφρών να διώχνουν τα απόβλητα από την κυκλοφορία του αίματος, ενώ χρόνιες παθήσεις (π.χ. διαβήτης, υπέρταση κ.λπ.) και φαρμακευτικές αγωγές μπορεί να τους προκαλέσουν ακόμα μεγαλύτερες βλάβες.
Σε επίπεδο εγκεφάλου και νευρικού συστήματος, μειώνονται τα εγκεφαλικά κύτταρα, με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται απώλεια μνήμης και αδυναμία συγκέντρωσης. Παράλληλα, τα αντανακλαστικά του ατόμου καθίστανται πιο αργά.
Επιπλέον, ένα από τα πρώτα σημάδια που αφήνει ο χρόνος που περνάει είναι ο επηρεασμός της όρασης. Ήδη από την ηλικία των 40 ετών αρχίζει να μειώνεται η ικανότητα να βλέπουμε κοντινά αντικείμενα και, σταδιακά, το μάτι δυσκολεύεται να προσαρμοστεί σε διάφορα επίπεδα του φωτός. Συχνά προβλήματα που φέρνει η ηλικία είναι ο καταρράκτης, το γλαύκωμα και ο εκφυλισμός του ματιού.
Συχνή είναι, επίσης, η απώλεια ακοής (ένας στους τρεις ανθρώπους άνω των 60 και σχεδόν το 50% των ανθρώπων άνω των 85 παρουσιάζουν σημαντική απώλεια στην ακοή).
Και η φθορά των δοντιών και των ούλων επέρχεται με την πάροδο των ετών, σε συνδυασμό με την ελλιπή περιποίησή τους. Σε αυτό προστίθεται και η μειωμένη παραγωγή σιέλου που απομακρύνει τα βακτήρια, οδηγώντας σε ξηροστομία και κάνοντας τα δόντια πιο επιρρεπή σε διάβρωση και μολύνσεις.
Δέρμα, μαλλιά και νύχια επίσης επηρεάζονται κατά τη διαδικασία της γήρανσης, αλλάζουν οι συνήθειες και η ανάγκη για ύπνο, ενώ και η διατήρηση του σωματικού βάρους γίνεται πιο δύσκολη λόγω της επιβράδυνσης του μεταβολισμού.
Υγιείς ανεξαρτήτως ηλικίας
Κι όμως, οι επιστήμονες θεωρούν ότι ποτέ δεν είναι αργά για να θωρακίσει κανείς την υγεία του. Αν αποφασίσει να ακολουθήσει έναν υγιεινό τρόπο ζωής, συνδυάζοντας σωστή διατροφή και άσκηση, τότε μπορεί να επιβραδύνει τη διαδικασία της γήρανσης και ν’ αποκτήσει εφόδια για έναν γερό οργανισμό, ακόμα και σε μεγάλη ηλικία. Το να νιώθουμε και να δείχνουμε νέοι εξαρτάται από εμάς περισσότερο από ό,τι νομίζουμε!
Σε πολλές περιπτώσεις, η υγιεινή διατροφή μπορεί να ενισχυθεί με τη λήψη κάποιου συμπληρώματος, καθώς αυτό μπορεί να συμβάλει στην αντιστροφή μιας μεγάλης ή και μικρότερης διατροφικής έλλειψης. Σε περιπτώσεις λήψης χρόνιας φαρμακευτικής αγωγής ή ύπαρξης κάποιας ασθένειας, ωστόσο, καλό είναι το άτομο να συμβουλεύεται και τον θεράποντα ιατρό του.
Βιταμίνες και τρίτη ηλικία
Κατά τη διαδικασία της γήρανσης, ο οργανισμός δεν αξιοποιεί τα θρεπτικά συστατικά των τροφών επαρκώς, γι’ αυτό και αυξάνονται οι ανάγκες για την πρόσληψή τους. Προς αυτή την κατεύθυνση, υπάρχουν συγκεκριμένες βιταμίνες, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν θετικά προς την αποτελεσματική ενίσχυσή του:
Βιταμίνη D: Είναι χαρακτηριστικό ότι το σώμα ενός ατόμου 70 ετών παράγει μόνο το 40% της βιταμίνης D, σε σχέση με την παιδική ηλικία. Η βιταμίνη αυτή είναι λιποδιαλυτή και επηρεάζει τη λειτουργία σχεδόν 2.000 διαφορετικών γονιδίων. Η σημαντικότερη ιδιότητά της είναι η ρύθμιση της απορρόφησης του ασβεστίου και του φωσφόρου, ενώ διευκολύνει και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού.
Η βιταμίνη D είναι απαραίτητη για τη σωστή ανάπτυξη των οστών και των δοντιών, παίζοντας καθοριστικό ρόλο και στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης σκλήρυνσης κατά πλάκας, καρδιοπάθειας και των συμπτωμάτων της γρίπης.
Βιταμίνη Κ: Μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη της οστεοπόρωσης, στην ενδυνάμωση των οστών, αλλά και στην καλύτερη ποιότητα δέρματος. Έρευνες έχουν αποδείξει τη σχέση μεταξύ αυξημένης διατροφικής πρόσληψης βιταμίνης Κ και λιγότερων καταγμάτων, αλλά και τη συμβολή της στην ελαστικότητα του δέρματος, την αρθρίτιδα και τη μείωση των ρυτίδων.
Επιπλέον, η βιταμίνη Κ φέρεται να παίζει ουσιαστικό ρόλο στην πρόληψη του καρκίνου του προστάτη, των πνευμόνων και του ήπατος, καθώς και διαφόρων προβλημάτων υγείας του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένης της άνοιας. Συνήθως, ο συνδυασμός της με τη βιταμίνη D οδηγεί σε αμεσότερα και ουσιαστικότερα αποτελέσματα.
Σύμπλεγμα των βιταμινών Β: Κρίνεται ως απαραίτητο συμπλήρωμα για έναν οργανισμό σε διαδικασία γήρανσης. Οι λόγοι είναι φανεροί, αν κοιτάξει κανείς αναλυτικά τι προσφέρει κάθε μία από τις βιταμίνες αυτές.
H B1 λειτουργεί ως συνένζυμο για την παραγωγή ενέργειας στον οργανισμό, η Β2 συμβάλλει στην καλή λειτουργία του μυϊκού και του νευρικού συστήματος, η Β3 είναι χρήσιμη σε συνθήκες κατάθλιψης και άγχους, ενώ η Β5 δρα κατά του στρες και διατηρεί την ελαστικότητα στο δέρμα. Παράλληλα, η B6 θεωρείται αναγκαία για τις κυτταρικές λειτουργίες, η Β7 βοηθά στην ανάπτυξη των μαλλιών και λειτουργεί κατά της τριχόπτωσης και η Β9 συμμετέχει στη σύνθεση των DNA και RNA, δίνοντας ώθηση στον μεταβολισμό. Η δε ουσιαστικότατη βιταμίνη Β12 συμβάλλει στην παραγωγή ερυθρών και λευκών κυττάρων του αίματος, δίνει ενέργεια και τονώνει τη μνήμη.
Β-καροτίνη: Προστατεύει από διάφορες μορφές καρκίνου και ιδιαίτερα τον καρκίνο των πνευμόνων, του φάρυγγα και του λάρυγγα, του οισοφάγου, του λαιμού, του στόματος, του στομάχου, του μαστού και της ουροδόχου κύστης. Επιπλέον, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, βελτιώνοντας τις αντιστάσεις του οργανισμού στις λοιμώξεις, και συμβάλλει στην αποτροπή εγκεφαλικών επεισοδίων, καρδιαγγειακών νοσημάτων και εμφραγμάτων. Βασικό της χαρακτηριστικό είναι ότι ενεργεί ως φυσικό αντηλιακό μειώνοντας την ευαισθησία στον ήλιο, ενώ βελτιώνει και την όραση, επιβραδύνοντας ορισμένες παθήσεις των ματιών, όπως ο καταρράκτης.
Βιταμίνη Α: Είναι υπεύθυνη για τη διατήρηση της υγείας των βλεννογόνων και των επιθηλιακών ιστών του σώματος, βοηθά την ανάπτυξη των δοντιών και των οστών, φροντίζοντας και για την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, παίζοντας αντιικό ρόλο. Έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες που εμποδίζουν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων, καθώς η ίδια είναι απαραίτητη για τη φυσιολογική ανάπτυξη των κυττάρων, ενώ λειτουργεί προστατευτικά για τους ιστούς του εντέρου, του στομάχου, του στόματος, το αναπνευστικό και την ουρογεννητική οδό. Η αντιοξειδωτική ιδιότητα της βιταμίνης Α θεωρείται ότι έχει και αντιγηραντική επίδραση, φροντίζοντας και για την υγεία του δέρματος.
Σελήνιο: Το αντιοξειδωτικό αυτό ιχνοστοιχείο δρα ευεργετικά σε περιπτώσεις κατάθλιψης, άγχους, δυσλειτουργιών του θυρεοειδούς και προβλημάτων του ανοσοποιητικού. Επιπλέον, μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην πρόληψη του άσθματος, της ψωρίασης, της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, του καταρράκτη, των ηπατικών βλαβών, των καρδιοπαθειών και του καρκίνου.
Ψευδάργυρος: Καθώς αποτελεί βασικό στοιχείο πολλών ενζύμων, ο ψευδάργυρος ενδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα. Έχει αντιοξειδωτική δράση, συμβάλλει στην παραγωγή κυττάρων και στην παραγωγή κολλαγόνου, και καταπολεμά τα βαρέα μέταλλα στο σώμα (π.χ. υδράργυρο και μόλυβδο). Συχνά χρησιμοποιείται σε χρόνιες δερματολογικές παθήσεις, στην επούλωση πληγών και σε περιπτώσεις τριχόπτωσης, ενώ φέρεται να δρα βοηθητικά στη θεραπεία του διαβήτη, καθώς λειτουργεί υποστηρικτικά προς την ινσουλίνη.