Ο Φόβος ήταν μυθικός γιος του θεού Άρη, ο οποίος συνόδευε τον πατέρα του στους πολέμους και προκαλούσε τον τρόμο και τη φρίκη στους ανθρώπους. Ως έννοια, ο φόβος περιγράφεται ως εκείνο το δυσάρεστο συναίσθημα που προκαλεί η συνειδητοποίηση ή η φαντασίωση ενός επικείμενου κινδύνου, γι’ αυτό και, σε πολλές περιπτώσεις, συνακόλουθο του φόβου είναι η ανάπτυξη φοβίας.
τoυ Δρ. Γιώργου Κοντακιώτη
Ένας φόβος κοινός σε μεγάλο αριθμό ανθρώπων, όλων των ηλικιών, είναι και εκείνος που αφορά στον οδοντίατρο. Κύρια αιτία φόβου είναι ο πόνος, το άγχος δηλαδή ότι πρόκειται να πονέσουμε. Συνήθως ο φοβικός οδοντιατρικός ασθενής αποκτά εκείνη την παθολογική φοβία, κατά την οποία προτιμά να αφήνει ένα πρόβλημα να διαιωνίζεται και να καταστρέφονται τα δόντια του, αποκτώντας μια εικόνα στόματος για την οποία ντρέπεται, παρά να πάει στον οδοντίατρο.
Eπιπλέον, ένας άλλος φόβος που μπορεί να κάνει κάποιον να αποφεύγει την επίσκεψη, είναι και εκείνος του ενδεχόμενου κακού ευρήματος (π.χ. κάποιου χαλασμένου δοντιού, το οποίο ίσως χρειάζεται απονεύρωση).
Ο οδοντιατρικός φόβος είναι πολύ συνηθισμένος όχι μόνο σε παιδιά, αλλά και σε ενήλικες. Ένας στους δύο ενήλικες αναφέρουν ότι αισθάνονται δυσάρεστα όταν πρόκειται να επισκεφθούν τον οδοντίατρό τους. Αυτό, βέβαια, δεν είναι παράλογο, αν σκεφτεί κανείς ότι ο οδοντιατρικός ασθενής παρακολουθεί, νιώθει και ακούει οτιδήποτε συμβαίνει κατά τη διάρκεια της θεραπείας του. Το αποτέλεσμα είναι να αγχώνεται όχι μόνο εκ των προτέρων, με τη σκέψη της οδοντιατρικής θεραπείας, αλλά και κατά τη διάρκεια. Κι όμως, αυτό δεν βοηθά τον θεράποντα ιατρό να επιτελέσει το έργο του, ούτε και τον ασθενή να θεραπευτεί σωστά, καθώς έτσι δεν υπάρχει ικανοποιητική συνεργασία και εμπιστοσύνη μεταξύ ιατρού – ασθενούς.
Επίσης, είναι σύνηθες πολλοί (ιδιαίτερα τα παιδιά) να επηρεάζονται από κάποιο άτομο του οικογενειακού τους περιβάλλοντος ή από παλαιότερες δυσάρεστες εμπειρίες σε οδοντίατρο.
Πώς θα το αντιμετωπίσουμε
Σήμερα η οδοντιατρική επιστήμη έχει εξελιχθεί, ευρισκόμενη στο υψηλότερο επίπεδο τόσο ως προς τη γνώση, όσο και ως προς την τεχνολογία. Αυτό δίνει την πολυτέλεια στους οδοντιάτρους που είναι γνωστικά καταρτισμένοι και διαθέτουν τον απαραίτητο σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό να προσφέρουν υψηλού επιπέδου οδοντιατρικές υπηρεσίες, οι οποίες εξασφαλίζουν στον ασθενή αφ’ ενός το σωστό θεραπευτικό αποτέλεσμα και, αφ’ ετέρου, την έλλειψη πόνου κατά τη διάρκεια της θεραπείας.
Πέρα, όμως, από την απαραίτητη κατάρτιση, είναι γεγονός ότι ο σύγχρονος οδοντίατρος προσεγγίζει πλέον ανθρώπινα τον ασθενή, έτσι ώστε να τον πείσει εκ των προτέρων ότι θα έχει άριστα αισθητικά και θεραπευτικά αποτελέσματα, χωρίς πόνο και με πλήρη ασφάλεια για την υγεία του. Έτσι χτίζεται μια σχέση εμπιστοσύνης.
Πιο συγκεκριμένα, ο οδοντίατρος ενημερώνει πλήρως τον ασθενή, συζητάει μαζί του, του επεξηγεί τα πάντα (ποια θεραπεία θα ακολουθηθεί, με ποιον τρόπο και γιατί), κάτι το οποίο πλέον γίνεται εύκολα, με τη βοήθεια της τεχνολογίας και του υπολογιστή. Μπορεί, δηλαδή, να του δείξει μέχρι και το τελικό αποτέλεσμα, προτού καν καθίσει στην οδοντιατρική έδρα.
Οι “αμαρτίες” του χτες
Κι όμως, η βασικότερη αιτία για τα χαλασμένα δόντια των περισσότερων ανθρώπων δεν είναι η τερηδόνα ή η ουλίτιδα, αλλά ο φόβος για τον οδοντίατρο.
Πράγματι, τα προηγούμενα χρόνια η επίσκεψη στον οδοντίατρο θεωρούνταν –και συχνά ήταν– μια οδυνηρή εμπειρία, γι’ αυτό και η οδοντιατρική θεραπεία είχε ταυτιστεί με τον πόνο. Τα οδοντιατρικά μηχανήματα ήταν ογκώδη και βαριά, και συνοδεύονταν από μια άβολη οδοντιατρική καρέκλα, με αποτέλεσμα να τραντάζεται όλο το κεφάλι. Οι περισσότερες επεμβάσεις ήταν αιματηρές και “βάρβαρες”, καθώς δεν υπήρχαν τόσο ισχυρές χειρουργικές αναρροφήσεις και τα μηχανήματα ήταν παλαιότερης τεχνολογίας.
Σήμερα, στα σύγχρονα οδοντιατρεία, τα οδοντιατρικά μηχανήματα είναι τεχνολογικά προηγμένα, έχουν περισσότερες και πιο εξειδικευμένες λειτουργίες, ο δε τροχός δουλεύει σε μεγαλύτερες ταχύτητες και είναι πιο ελαφρύς. Επιπλέον, τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι ανώτερα σε ποιότητα, αισθητική και αντοχή από ό,τι παλαιότερα. Το αποτέλεσμα είναι οι οδοντιατρικές εργασίες να γίνονται πολύ πιο σύντομα, πιο ανώδυνα και πιο επιτυχημένα, ενώ η μακροβιότητά τους στο στόμα είναι σημαντικά διευρυμένη.
Η σημασία της πρόληψης
Η οδοντιατρική κοινότητα δίνει πλέον μεγάλη έμφαση στην πρόληψη τόσο στα παιδιά, όσο και στους ενήλικες.
Όσον αφορά τα παιδιά, θα πρέπει να γνωρίζουν από μικρή ηλικία τον οδοντίατρο και να έρχονται σε επαφή μαζί του. Εκείνος θα τους μιλήσει για τη στοματική υγιεινή, μαθαίνοντάς τα να βουρτσίζουν και να προσέχουν τα δόντια τους, έτσι ώστε να αποφύγουν την πρόκληση βλάβης ή, αν προκύψει πρόβλημα, να αντιμετωπίζεται έγκαιρα και αποτελεσματικά, όσο είναι ακόμα σε πρώιμο στάδιο.
Πρέπει εδώ να τονιστεί ότι η µη αντιµετώπιση των προβληµάτων από την παιδική και εφηβική ηλικία οδηγεί σε μετέπειτα ενήλικες µε βεβαρηµένη στοµατική υγεία και αυξηµένο ποσοστό αθεράπευτων αναγκών. Γι’ αυτόν τον λόγο, απαιτείται να γίνονται τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο και να μην αφηνόμαστε να γινόμαστε δέσμιοι του φόβου μας.
Με το να µην επισκέπτεται κάποιος τακτικά τον οδοντίατρο, το μόνο που επιτυγχάνει είναι να συσσωρεύει προβλήµατα στο στόµα του, τα οποία, όσο περνάει ο καιρός, γίνονται πιο επικίνδυνα και επιλύονται δυσκολότερα. Αυτή η ολιγωρία συνεπάγεται µεγαλύτερη ταλαιπωρία για τον ίδιο τον ασθενή και, τελικά, περισσότερα χρήµατα για τη θεραπεία.
Η πρόληψη είναι πάντα η καλύτερη θεραπεία, εξ ου και “το προλαµβάνειν εστί θεραπεύειν”!
O Δρ. Γιώργος Κοντακιώτης είναι χειρουργός οδοντίατρος στο Αthens Dental Science, συνεργάτης Προσθετικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου έχει μετεκπαιδευτεί και στα εμφυτεύματα. Στο ιδιωτικό ιατρείο που διατηρεί στην Αθήνα ασχολείται με τη στοματική υγιεινή, την αισθητική οδοντιατρική, την προσθετική, τα εμφυτεύματα (χειρουργική τοποθέτηση και προσθετική αποκατάσταση), καθώς επίσης και με ενέσιμες αισθητικές θεραπείες με υαλουρονικό οξύ και botulinum toxin περιστοματικά (Medical Aesthetics Training, London, UK).
E-mail: gkontak766@gmail.com, info@kontakiotis.gr
