Η ψωρίαση είναι μια χρόνια φλεγμονώδης δερματοπάθεια με ανοσολογικό υπόστρωμα, χωρίς όμως να είναι μεταδοτική.
EΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΟΣ: ΜΑΡΙΑ ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ
– Τι λέει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας
Το 2014, τα κράτη-μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας αναγνώρισαν την ψωρίαση ως σοβαρό μη μεταδιδόμενο νόσημα (NCD), με την απόφαση WHA67.9 της Παγκόσμιας Συνέλευσης για την Υγεία. Η απόφαση ανέδειξε ότι πολλά άτομα σε όλον τον κόσμο υποφέρουν αχρείαστα από την ψωρίαση, λόγω λανθασμένης ή καθυστερημένης διάγνωσης, ακατάλληλων θεραπευτικών επιλογών και ανεπαρκούς πρόσβασης στην περίθαλψη, καθώς και λόγω της κοινωνικής στιγματοποίησης.
Όπως αναφέρεται στη σχετική έκθεση του ΠOY, oι δυσκολίες που συνεπάγεται η συγκεκριμένη πολύπλοκη, αλλά και κοινή νόσος, μπορούν σε μεγάλο βαθμό να αποφευχθούν, με βελτίωση της πρόσβασης στην έγκαιρη διάγνωση και την κατάλληλη θεραπεία της ψωρίασης. Το γεγονός αυτό, σύμφωνα με την έκθεση, απαιτεί υγειονομικά συστήματα προσιτά σε όλους, που παρέχουν ανθρωποκεντρική φροντίδα στους ασθενείς με πολύπλοκες χρόνιες παθήσεις (www.epidermia.gr).
– Αίτια εμφάνισης
Η ψωρίαση αποτελεί αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, αν και η ακριβής αιτιολογία της παραμένει άγνωστη.
Σύμφωνα με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα, η ψωρίαση είναι αποτέλεσμα διαταραχής του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού και, γι’ αυτό, χαρακτηρίζεται ως “ανοσολογικώς διαμεσολαβούμενο νόσημα”.
Η επιδερμίδα στο ψωριασικό δέρμα αντικαθίσταται πολύ πιο γρήγορα συγκριτικά με το φυσιολογικό δέρμα (μέχρι και 7 φορές γρηγορότερα). Έτσι, η ανανέωση των κερατινοκυττάρων του δέρματος, αντί να διαρκεί 28 ημέρες, διαρκεί 4, με αποτέλεσμα πάχυνση της επιδερμίδας (υπερκεράτωση).
Η κληρονομικότητα φαίνεται πως παίζει κάποιο ρόλο στην εμφάνιση της ψωρίασης, αν και υπάρχουν και περιπτώσεις που κάποιος εμφανίζει τη νόσο χωρίς να υπάρχει ιστορικό στην οικογένεια. Αντίθετα, τα παιδιά ενός γονιού με ψωρίαση μπορεί να μην εμφανίσουν ποτέ ψωρίαση.
Επιπλέον, υπάρχουν και περιβαλλοντικοί παράγοντες που μπορεί να συμβάλουν στην εμφάνιση ή και επιδείνωση της ψωρίασης:
• Στρεπτοκοκκική λοίμωξη: μια συνήθης αιτία για πονόλαιμο και φαρυγγοαμυγδαλίτιδες, η οποία μπορεί να αποτελέσει παράγοντα εμφάνισης σταγονοειδούς ψωρίασης σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες.
• Ορμονικοί παράγοντες: υπάρχει μια έξαρση της εμφάνισης της ψωρίασης κατά την εμμηναρχή (όταν ξεκινά η περίοδος) και την εμμηνόπαυση (όταν η περίοδος σταματά). Ωστόσο, παρατηρείται βελτίωση κατά την εγκυμοσύνη.
• Λήψη φαρμάκων: ορισμένα φάρμακα μπορεί να επιδεινώνουν την ήδη υπάρχουσα ψωρίαση, όπως το λίθιο (αντικαταθλιπτικό), ορισμένα αντιυπερτασικά (b-blockers), αλλά και η απότομη διακοπή των συστηματικών κορτικοστεροειδών. Ωστόσο, ο ασθενής με ψωρίαση δεν θα πρέπει να σταματά μόνος του τη φαρμακευτική του αγωγή, αλλά πάντα σε συνεννόηση με τον γιατρό του.
• Τραυματισμοί: είναι γνωστό ότι ένας τραυματισμός μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση ψωριασικών βλαβών, μέσω του φαινομένου Koebner.
• Ψυχολογικοί παράγοντες (άγχος, stress): σε ορισμένους ανθρώπους παρατηρείται επιδείνωση της ψωρίασης ή και εμφάνισή της ενώ δεν προϋπάρχει, όταν αυτοί βρίσκονται υπό συνθήκες έντονου άγχους.
• Αλκοόλ και κάπνισμα: λειτουργούν επιβαρυντικά στην ψωρίαση.
– Τα είδη της ψωρίασης
• Κατά πλάκας ψωρίαση: η πιο συνηθισμένη μορφή ψωρίασης (80%). Οι πιο συνήθεις περιοχές που προσβάλλονται είναι οι αγκώνες, τα γόνατα ή/και η κεφαλή.
• Σταγονοειδής ψωρίαση: σπανιότερη μορφή ψωρίασης (<10%). Εμφανίζεται συνήθως σε παιδιά ή νεαρούς ενήλικες και ακολουθεί φαρυγγοαμυγδαλίτιδα (στρεπτοκοκκική λοίμωξη). Ο συγκεκριμένος τύπος ψωρίασης έχει πολύ καλή πρόγνωση και υποχωρεί σύντομα.
• Ψωριασική ονυχία: εμφανίζεται στο 25-50% των ασθενών με ψωρίαση δέρματος και σχετίζεται με ψωριασική αρθρίτιδα. Είναι πιο συχνή σε ηλικίες άνω των 40 ετών, ενώ η προσβολή των ονύχων είναι πιο σοβαρή στην ψωρίαση τύπου I. Παρατηρούνται αλλαγές στο χρώμα των νυχιών και δυστροφία των νυχιών (ευθραστότητα, τραχύτητα, ονυχόλυση κ.λπ.).
• Ανάστροφη ψωρίαση: προσβάλλει τις πτυχές (μεσογλουτιαία, μηροβουβωνικές, υπομαζικές, μασχαλιαίες και οπισθοωτιαία) και είναι συχνότερη σε μεγαλύτερες ηλικίες.
• Ψωρίαση των γεννητικών οργάνων: μπορεί να προσβάλει τα γεννητικά όργανα του άνδρα και της γυναίκας.
• Φλυκταινώδης ψωρίαση: χαρακτηρίζεται από τον σχηματισμό φλυκταινών (επάρματα του δέρματος με πύον). Διακρίνεται στην εντοπισμένη και στη γενικευμένη φλυκταινώδη ψωρίαση. Η εντοπισμένη μορφή προσβάλλει τις παλάμες και τα πέλματα (ακροφλυκταίνωση). Η γενικευμένη μορφή χαρακτηρίζεται από γενικευμένη ή και καθολική προσβολή του σώματος, μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή, και χρειάζεται ο ασθενής να απευθυνθεί αμέσως στον Δερματολόγο.
• Ερυθροδερμική ψωρίαση: η πιο σοβαρή εκδήλωση της ψωρίασης. Χαρακτηρίζεται από ερυθρότητα όλου του δέρματος, ενώ μπορεί να υπάρχουν και συστηματικά συμπτώματα, όπως πυρετός και κακουχία. Ο ασθενής θα πρέπει να απευθυνθεί αμέσως σε Δερματολόγο, και χρήζει νοσηλείας και υποστήριξης.
• Ψωριασική αρθρίτιδα: εμφανίζεται στο 10-30% των ψωριασικών ασθενών. Προσβάλλει εξίσου και τα δύο φύλα και εμφανίζεται συχνότερα σε μεγαλύτερες ηλικίες (>40 ετών).
Διακρίνονται 5 τύποι:
– Περιφερική μονοαρθρίτιδα ή ασύμμετρη ολιγοαρθρίτιδα (η πιο συχνή μορφή)
– Άπω μεσοφαλαγγική αρθρίτιδα
– Συμμετρική πολυαρθρίτιδα, με αρνητικό τον ρευματοειδή παράγοντα
– Ακρωτηριασική-παραμορφωτική αρθρίτιδα
– Σπονδυλίτιδα.
Διαβάστε επίσης…
 |
Σημαντική η ενημέρωσηη των ασθενών για τις νέες θεραπείες |
|
|
Tίνα Κουκοπούλου: “Ο ενημερωμένος ασθενής είναι ο ενδυναμωμένος ασθενής, που μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα τη νόσο του” |
