Καθημερινά ακούμε και διαβάζουμε για μαζικές εξοντώσεις αδέσποτων αλλά και δεσποζόμενων κατοικίδιων ζώων από φόλες. Πρόκειται για ένα βαλκανικό, κυρίως, φαινόμενο που στην Ελλάδα αποτελεί θλιβερή πραγματικότητα της καθημερινότητας.
Από το www.thedogcompany.gr
Φόλα αποκαλούμε κάθε κομμάτι τροφής που περιέχει δηλητήριο ή άλλο περιεχόμενο που μπορεί να προκαλέσει το θάνατο ζώων. Στην πραγματικότητα ένα κομμάτι κρέας (λουκάνικο, κιμάς, αποφάγια) και ένα διεστραμμένο μυαλό αρκούν για τη δημιουργία αυτού του δηλητηριασμένου δολώματος που επιφέρει στα ζώα βάναυσο και επώδυνο θάνατο.
Είδη φόλας
Δυστυχώς, συχνά μαθαίνουμε νέες, πιο επικίνδυνες μορφές φόλας ακόμα και σε εισπνεόμενη ή υγρή μορφή. Ωστόσο, τα είδη φόλας τα διαχωρίζουμε σε 3 βασικές κατηγορίες:
– δόλωμα με οργανοφωσφορικά (ζιζανιοκτόνα):
Πρόκειται για τη συνηθέστερη μορφή φόλας που δρα άμεσα. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν έντονο τρέμουλο, σπασμούς στην γνάθο και αφρό στο στόμα, συστολή της κόρης των ματιών, εμετό ή/και διάρροια και αδυναμία του ζώου να σταθεί. Πρέπει να μεταφέρετε το ζώο άμεσα στον κτηνίατρο και να επικοινωνήσετε μαζί του για κάποιες πρώτες συμβουλές που θα δώσουν παράταση χρόνου (π.χ. χορήγηση αντιεμετικού σκευάσματος και ατροπίνης).
– δόλωμα με αντιπηκτικά φάρμακα (ποντικοφάρμακο)
Πρόκειται για δραστικές ουσίες που χρησιμοποιούνται σε συνταγογραφούμενα φάρμακα για ανθρώπινη χρήση, αλλά και ως μυοκτόνα. Στην περίπτωσή αυτή, ο σκύλος μπορεί να μην παρουσιάσει συμπτώματα για 2-3 μέρες, αλλά να εμφανίσει μοβ ή σκούρες κόκκινες/μπλε κηλίδες στο σώμα και στα ούλα. Αυτά τα φάρμακα δρουν, καταστρέφοντας τον μηχανισμό πήξης του αίματος και, επομένως, το ζώο μπορεί να αιμορραγήσει εσωτερικά αλλά και εξωτερικά (μύτη, στόμα, γεννητικά όργανα, πρωκτός). Αν υποπτευθείτε πως κάποιο ζώο έχει καταναλώσει τέτοιο δηλητήριο πρέπει να μεταβείτε άμεσα στον κτηνίατρο για να του δοθεί το σχετικό αντίδοτο. Αν αρχίσετε να βλέπετε τα σχετικά συμπτώματα, ο χρόνος γίνεται εξαιρετικά πιεστικός.
– δόλωμα με περιεχόμενο που προκαλεί εσωτερικά τραύματα (σπασμένα, θρυμματισμένα γυαλιά)
Πρόκειται για μία από τις πιο επικίνδυνες φόλες μιας και προκαλεί εκτεταμένα εσωτερικά τραύματα. Το ζώο πρέπει να μεταβεί άμεσα στον κτηνίατρο.
Διαβάζοντας όλα τα παραπάνω το κοινό στοιχείο είναι η άμεση αντίδρασή σας και η άμεση μετάβαση και επικοινωνία με τον κτηνίατρο. ΜΗΝ αυτοσχεδιάσετε με λύσεις που έχετε ακούσει ή διαβάσει ή δει σε κάποιο βίντεο. Για παράδειγμα, τα αντιεμετικά σκευάσματα και η ατροπίνη δεν ενδείκνυνται στην κατάποση φόλας με αντιπηκτικά, αλλά σε αυτήν με οργανοφωσφορικά. Ακόμα, όμως, και σε αυτή την περίπτωση χορηγούνται με συγκεκριμένο τρόπο. Ακολουθείστε σαφείς κτηνιατρικές οδηγίες.
Τι προβλέπει ο νόμος
Η θανάτωση των ζώων με φόλες είναι αξιόποινη πράξη που τιμωρείται με φυλάκιση και χρηματική ποινή, σύμφωνα με τους νόμους 3170/2003, 1197/1981 και 4039/2012. Διώκεται αυτεπάγγελτα που σημαίνει ότι οποιοσδήποτε αυτόπτης ή αυτήκοος μάρτυρας μπορεί να καταγγείλει το περιστατικό στις αρμόδιες αρχές. Μπορείτε, επομένως, να υποβάλλετε μήνυση κατ’ αγνώστου αν δεν γνωρίζετε τον δράστη ενώ αν τον γνωρίζετε πρέπει να τον κατονομάσετε. Στην περίπτωση που δηλητηριαστεί δικό σας κατοικίδιο, μπορείτε να προχωρήσετε και σε περαιτέρω ενέργειες όπως μήνυση για φθορά ξένης ιδιοκτησίας μιας και σύμφωνα με το αστικό δίκαιο τα ζώα θεωρούνται ιδιόκτητα αντικείμενα. Αυτό προϋποθέτει να γνωρίζετε τον δράστη. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να είστε όσο πιο ακριβείς και σαφείς γίνεται με μάρτυρες, φωτογραφίες, και ό,τι άλλο στοιχειοθετεί τη μήνυσή σας.
Εκπαίδευση για άρνηση τροφής/φόλας
Αντιμέτωποι με αυτή την δύσκολη πραγματικότητα οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων μας ζητούν συχνά να εκπαιδεύσουμε τους σκύλους να μην τρώνε τίποτα από το έδαφος και, κυρίως, από τον δρόμο.
Αρχικά, η ανάγκη του σκύλου να μυρίζει και να βρίσκει αντικείμενα ή μυρωδιές ενδιαφέροντος είναι βασική και υποκινείται από την τέλεια και παντοδύναμη μύτη του. Ας σκεφτούμε τον αδέσποτο σκύλο ή την αδέσποτη γάτα. Πώς και πού βρίσκουν το φαγητό τους; Πού το τρώνε; Παρόλα αυτά, σε ένα δεσποζόμενο σκύλο έχουμε την δυνατότητα να εκπαιδεύσουμε μία μαθημένη συμπεριφορά, στην οποία κατ’ εντολή αφήνει αυτό που έχει βρει, προκειμένου να πάρει κάτι πιο νόστιμο, ενδιαφέρον ή σημαντικό που έχουμε να του προσφέρουμε. Δυστυχώς, συχνά μαθαίνω για προγράμματα άρνησης φόλας, τα οποία περιλαμβάνουν τη χρήση ηλεκτρικού κολάρου ή τα έντονα “διορθωτικά” τραβήγματα με την χρήση πνίχτη τα οποία εκτός του ότι προκαλούν σοβαρά σωματικά και ψυχικά τραύματα στο ζώο, δεν του διδάσκουν τίποτα ενώ μπορεί να προκαλέσουν περισσότερες ανεπιθύμητες, πιο επικίνδυνες και προβληματικές συμπεριφορές (π.χ. επιθετικές αντιδράσεις, φοβίες, φύλαξη πόρων κ.λπ.) από αυτές που υποτίθεται πως λύνουν. Επιπλέον, βάσει του νόμου 4039/2012 είναι παράτυπες.
Η εξίσωση είναι απλή: ο σκύλος μυρίζει και πρέπει να του επιτρέπεται να μυρίζει, βρίσκει κάτι ενδιαφέρον (δεν είναι απαραίτητα φαγητό) και ίσως θέλει να το βάλει στο στόμα του. Αν έχει εκπαιδευτεί σωστά στην εντολή “άσ’ το”, με πολύ συνεπή δουλειά και ζωοφιλικά, του δίνεται ένα σοβαρό κίνητρο να ανταποκριθεί στην εντολή.
Εδώ ερχόμαστε αντιμέτωποι και με μια άλλη ελληνική πραγματικότητα: ζούμε σε μία βρόμικη χώρα και κατά τη διάρκεια της βόλτας ο σκύλος θα βρει πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα που θα θελήσει να βάλει στο στόμα του. Επιπλέον, η σίτιση των αδέσποτων ζωών με κάθε λογής ακατάλληλα φαγητά (μαγειρευτά, σάλτσες, κόκαλα κ.α.) αποτελεί έναν μεγάλο κίνδυνο για την ασφάλεια και την υγεία των ζώων. Επομένως, σε μια βόλτα πόσες φορές θα ζητήσετε από τον σκύλο σας να αφήσει κάτι χωρίς να κινδυνεύετε να “κάψετε” την εντολή; Χαρακτηριστικά, θα αναφέρω πως, σε σεμινάριο στην Αμερική – του οποίου εισηγήτρια ήταν μία πολύ γνωστή εκπαιδεύτρια – σε σχετική ερώτηση για την αποφυγή φόλας και αφού της πήρε περίπου 5 λεπτά να καταλάβει τι σημαίνει φόλα, δεν μπόρεσε να δώσει απάντηση, γιατί δεν είχε αντιμετωπίσει ποτέ παρόμοιο θέμα.
Τέλος, εύχομαι να είναι αντιληπτό πως η εντολή “άσ’ το” δεν έχει σχεδόν καμία χρησιμότητα, αν ο σκύλος σας είναι πολλά μέτρα μακριά σας ή αν δεν έχετε οπτική επαφή μαζί του.
Πρακτικές συμβουλές
Υπάρχει μια σειρά πραγμάτων που μπορείτε να κάνετε για να προστατεύσετε το ζώο σας από τις φόλες ή στην περίπτωση δηλητηρίασης από αυτές.
- Εκπαιδεύστε το με τρόπο ζωοφιλικό και επιστημονικό να αφήνει αντικείμενα και τροφή κατ’ εντολή. Αυτό απαιτεί χρόνο και σοβαρή προσπάθεια…
- Αποδεχθείτε πως ζείτε σε μία χώρα, που η παιδεία γύρω από τα ζώα και την καθαριότητα, είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα και πως το ζώο σας δεν φταίει γι’ αυτό.
- “Σκανάρετε” προσεκτικά τις διαδρομές της βόλτας σας με τον σκύλο, προκειμένου να γνωρίζετε και να αποφεύγετε τα πολύ βρόμικα σημεία, τους κάδους σκουπιδιών, τα σημεία στα οποία η ορατότητα δεν είναι καλή (π.χ. ψηλά χόρτα ή πεταμένα αντικείμενα). Αν μετακομίσατε πρόσφατα, ρωτήστε άλλους ιδιοκτήτες ζώων ποιες είναι οι καλές και οι κακές περιοχές της γειτονιάς για την βόλτα του κατοικίδιού σας. Φροντίστε να είστε συγκεντρωμένοι στον σκύλο σας κατά τη διάρκεια της βόλτας.
- Τηρήστε τις υποχρεώσεις σας. Κρατήστε τον σκύλο σας στο λουρί και μαζεύετε τις ακαθαρσίες του. Αν τα κατοικίδιά σας περνούν ώρες στην αυλή ή στον κήπο σας, φροντίστε να μην ενοχλούν γενικά και, οπωσδήποτε, σε ώρες κοινής ησυχίας και ασφαλίστε τα στο εσωτερικό του σπιτιού κατά τη διάρκεια της νύχτας.
- Έχετε πάντα μαζί σας ένα οργανωμένο φαρμακείο, το οποίο θα φτιάξετε με την βοήθεια του κτηνιάτρου σας. Αποθηκεύστε στο κινητό σας τον αριθμό τηλεφώνου του κτηνιάτρου σας, καθώς και αυτόν μιας 24ωρης κτηνιατρικής κλινικής. Αν ο κτηνίατρος της επιλογής σας βρίσκεται μακριά από το σπίτι σας, φροντίστε να γνωρίζετε ποιοι είναι κοντά σας για κάποιο επείγον περιστατικό. Τα παραπάνω ισχύουν, ειδικά, αν ζείτε σε απομακρυσμένη περιοχή και /ή είστε σε διακοπές.
- Εξηγείστε ευγενικά σε γείτονες που επιμένουν να αφήνουν κόκαλα και βλαβερά αποφάγια, τους λόγους για τους οποίους δεν πρέπει να το κάνουν.
- Σε συνεργασία με άλλους ιδιοκτήτες και την φιλοζωική οργάνωση της περιοχής σας, αναρτήστε αφίσες σχετικά με τις νομικές κυρώσεις που θα έχουν οι επίδοξοι εγκληματίες.
- Καταγγείλτε στην αστυνομία τα περιστατικά δηλητηρίασης. Η σιωπή και η αδιαφορία επιτείνουν την κατάσταση.
- Το δηλητηριασμένο ζώο είναι πανικοβλημένο και υποφέρει. Αν έχει δηλητηριαστεί από εντομοκτόνα ή αν έχει φάει φόλα με τριμμένο γυαλί, τότε το φως και ο θόρυβος θα το ενοχλούν. Φροντίστε κατά τη μεταφορά του σε κτηνίατρο να το έχετε σκεπασμένο και σε ήσυχο περιβάλλον (π.χ.. μέσα στο αυτοκίνητο με κλειστά τζάμια, για να μην ακούει τον θόρυβο του δρόμου).
Ζούμε σε μια χώρα που η παιδεία γύρω από τα αδέσποτα και τα δεσποζόμενα ζώα (και όλα τα ζώα γενικά) είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Αυτό δεν θα αλλάξει σε 1 μήνα ή σε 2-3 χρόνια αλλά θα αρχίζει να αλλάζει αν ο καθένας μας κάνει ένα βήμα προς την επιθυμητή κατεύθυνση. Η σιωπή, η αδιαφορία και η τιμωρία του ζώου μέσα από σκληρές πρακτικές με στόχο την υποτιθέμενη προστασία του δεν θα αλλάξει την κατάσταση ούτε θα ελαττώσει τον αριθμό των ζώων που θανατώνονται.
Ο δρόμος είναι μακρύς αλλά ξεκινάει από τις επιλογές που θα κάνετε στην επόμενη βόλτα με τον σκύλο σας…Καλή τύχη!
The Dog Company: Θετική εκπαίδευση σκύλων – www.thedogcompany.gr
