Το “σώμα”, πρωταγωνιστής του καλοκαιριού, αφού κυκλοφορεί ελεύθερο από τους ενδυματολογικούς περιορισμούς του χειμώνα, αποκαλύπτοντας “θεϊκές” αναλογίες, αλλά συνηθέστερα …ανθρώπινες ατέλειες. Και όταν οι συγκρίσεις δεν είναι ευνοϊκές, τότε το πιο “αφιλόξενο” σημείο της ύπαρξής μας, είναι ο εαυτός μας!
της Έλενας Κιουρκτσή
“Νους υγιής εν σώματι υγιεί”, ήταν η κυρίαρχη τοποθέτηση των αρχαίων απέναντι στην ανθρώπινη ολότητα, δίνοντας έμφαση, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό κάλλος: μια ισορροπία που “εξαργυρωνόταν” σε ποιότητα ζωής. Από τότε μέχρι σήμερα, η απόσταση “θέσεων” είναι τουλάχιστον απογοητευτική.
“Η σύγχρονη κοινωνία εστιάζει στην “αψεγάδιαστη” εμφάνιση, υπερτονίζει τη σπουδαιότητα της εξωτερικής ομορφιάς και της νεανικότητας, επενδύοντας όλα αυτά ως ατομική “αξία” του καθένα από εμάς”, επισημαίνει η κα Αρετή Καραμανιάν, Ψυχολόγος – Σύμβουλος MSc.
Έτσι ,τα κοινωνικά πρότυπα που προάγονται -για παράδειγμα μέσα από τις διαφημίσεις- συνδέουν την επιτυχία στη ζωή με την εξωτερική εμφάνιση:
Άντρες και γυναίκες παρουσιάζονται νέοι, όμορφοι, σεξουαλικά προκλητικοί, άρα επιτυχημένοι.
“Αυτά τα πρότυπα επηρεάζουν το πώς βλέπει ο κάθε άνθρωπος τον εαυτό του και το πώς νομίζει ότι τον βλέπουν οι άλλοι. Δηλαδή, εξωτερικά κριτήρια χρησιμοποιούνται κι από το ίδιο το άτομο, αλλά και από τους άλλους για να κρίνουν και να χαρακτηρίσουν τον άνθρωπο”.
Τα μάτια των “άλλων”
“Συνήθως, οι άνθρωποι με χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση είναι αυτοί που επηρεάζονται περισσότερο από τα πρότυπα που προαναφέρθηκαν. Κι αυτό, γιατί η ανάγκη τους να είναι αρεστοί, αγαπητοί κι επιθυμητοί τους καθοδηγεί και, ως συνέπεια, τους οδηγεί στο να προσπαθούν να υιοθετήσουν την εικόνα εκείνη που είναι κοινά αποδεκτή”, εξηγεί η ειδικός.
“Φυσικά και όλοι μας έχουμε ανάγκη να αρέσουμε, να μας συμπαθούν, να μας αγαπούν. Ο βαθμός που το αποζητούμε κάνει τη διαφορά.
Δηλαδή, αν η εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας, εξαρτάται μόνο και μόνο από την εικόνα που βλέπουν οι άλλοι σε εμάς, τότε κινδυνεύουμε να γίνουμε δέσμιοι αυτού που εκείνοι βλέπουν ή κρίνουν”, διευκρινίζει η κα Καραμανιάν.
Επομένως, η ανάγκη για επιβεβαίωση είναι δεδομένη.
Αν όμως, το πόσο σημαντικοί είμαστε βασίζεται μόνο σε αυτό, τότε σίγουρα το “εγώ” μας είναι ευάλωτο και εύθραυστο, με αποτέλεσμα να νιώθουμε εκτεθειμένοι. Διότι, τα όρια του πόσο “αξίζουμε” αλλάζουν και, τελικά, προσδιορίζονται από όλους τους “άλλους”, εκτός από εμάς.
Το κυνήγι του υπέρ-ωραίου
“Είναι μια προσπάθεια κοπιαστική και μάταιη, γιατί τα κριτήρια αλλάζουν με βάση τις προτροπές της μόδας και τις εκάστοτε τάσεις της κοινωνίας, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τη μοναδικότητα του ατόμου. Κατά συνέπεια, ο καθένας μας μπορεί να προσπαθεί να γίνει κάποιος που δεν είναι -το σούπερ μοντέλο, ο αθλητικός τύπος κλπ- αλλά όχι ο εαυτός του”, τονίζει η ειδικός.
Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργείται σε εκείνον που προσπαθεί να προσαρμοστεί (να ταιριάξει) στο συγκεκριμένο πρότυπο, ένα υπερβολικό άγχος σε σχέση με την εξωτερική του εμφάνιση.
“Έτσι οδηγούμαστε σε εξαντλητικές δίαιτες, σε διαρκείς πλαστικές επεμβάσεις κ.λπ. Μα, κυρίως, εγκαθίσταται μια άσχημη διάθεση, γιατί τίποτα δεν είναι αρκετό προκειμένου να γίνουμε “τέλειοι”, με αποτέλεσμα να κυριαρχεί μέσα μας μια διαρκής απόρριψη του εαυτού μας και ένα βαθύ αίσθημα ανικανοποίητου”, αναφέρει η κα Καραμανιάν.
Σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστούν διαταραχές διατροφής, όπως ανορεξία και βουλιμία ή κατάθλιψη.
“Εδώ χρειάζεται μεγάλη προσοχή”, αναφέρει η κα Καραμανιάν, “διότι η ανορεξία, η βουλιμία και η κατάθλιψη, όπως χρησιμοποιούνται ως έννοιες (κλινικοί όροι) από τους ψυχιάτρους, ψυχολόγους, ψυχοθεραπευτές, για να διαγνωστούν απαιτείται η επίσκεψη στον ειδικό και οι παράγοντες που τις δημιουργούν είναι πολύπλοκοι και περιλαμβάνουν και άλλες δυσκολίες του ατόμου”.
Δεν είμαστε μόνο “εικόνα”
“Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει αναπτύξει μία αρκετά αντιφατική σχέση με το σώμα του”, επισημαίνει η κα Καραμανιάν.
Και αυτό γιατί, ενώ δείχνει επιφανειακά να ασχολείται περισσότερο με την εξωτερική του εμφάνιση –π.χ. τι θα φορέσει, τι θα φάει, πόσο θα γυμναστεί και άλλα- είναι ουσιαστικά αποξενωμένος από αυτό. Κάτι που φαίνεται από το γεγονός ότι δυσκολεύεται ή αδυνατεί παράλληλα να έχει επαφή με τα βαθύτερα συναισθήματά του.
“Έτσι, διαπιστώνουμε μια έξαρση των σωματικών παθήσεων ψυχογενούς αιτιολογίας. Διότι, αν ξέρουμε να “ακούμε”το σώμα μας, τότε καταλαβαίνουμε τι είναι αυτό που το βλάπτει, το κάνει να υποφέρει αλλά και το ευχαριστεί ,τότε είμαστε σε θέση να το προστατεύουμε και να το φροντίζουμε . Άλλωστε, το ίδιο το σώμα δείχνει την κατεύθυνση που χρειάζεται να ακολουθήσουμε, προκειμένου να προάγουμε τη σωματική και ψυχική μας υγεία”.
Σύμφωνα με την κα Καραμανιάν, το σώμα, ο νους, τα συναισθήματα και η “ψυχή” είναι αλληλένδετα και επηρεάζουν το ένα το άλλο.
“Συνεπώς, δεν μπορούμε να απομονώσουμε κάποιο από όλα. Δεν είμαστε μόνο το σώμα μας, αλλά το σύνολο των όσων μας προσδιορίζουν”.
Μαθαίνω να “με αγαπώ”!
- Ο καλύτερος -αλλά και ο πιο δύσκολος τρόπος- για να επανεξετάσουμε τη σχέση με τον εαυτό μας, είναι να τον αποδεχτούμε όπως είναι και όχι π.χ. αν πρώτα αδυνατίσει.
- Φτιάχνουμε μία λίστα, όχι μόνο με τα εξωτερικά μα και με τα εσωτερικά γνωρίσματά μας.
- Αναγνωρίζουμε με ειλικρίνεια τις δυνατότητες και αδυναμίες μας.
- Προσδιορίζουμε τις συνδέσεις που έχουμε κάνει μεταξύ εξωτερικής ομορφιάς και της αξίας μας.
- Παρατηρούμε το πώς αντιδρά το σώμα μας στην καθημερινότητα π.χ. στην πίεση, στην ένταση, στις διάφορες διατροφικές συνήθειες.
- Συμπεριλαμβάνουμε μία μορφή άσκησης στο καθημερινό μας πρόγραμμα (π.χ. περπάτημα). Η κίνηση μας ενεργοποιεί.
- Φροντίζουμε να έχουμε μια όσο το δυνατό ισορροπημένη διατροφή.
- Χρησιμοποιούμε τεχνικές χαλάρωσης για να ηρεμούμε και να ερχόμαστε σε μεγαλύτερη επαφή με τα συναισθήματά, τις ανάγκες, επιθυμίες, σκέψεις μας.
- Κατανοούμε ότι ο στόχος δεν είναι “η τελειοποίηση”, αλλά “η ολοκλήρωσή” μας ως άτομα.
- Μας είναι αυτονόητο ότι αξίζουμε την ευτυχία.
