“Η μέτρια ως σοβαρή ψωρίαση επιφέρει σημαντική επιβάρυνση στην ποιότητα ζωής των ασθενών και πολλές αλλαγές στην καθημερινότητά τους και στην επαγγελματική και κοινωνική τους ζωή”, τονίζει ο κ. Δημήτριος Ιωαννίδης, Καθηγητής ΑΠΘ, Διευθυντής Α’ Πανεπιστημιακής Δερματολογικής Κλινικής, στο Νοσοκομείο Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με τον ίδιο, τα νέα από το “μέτωπο” των θεραπειών μάς επιτρέπουν να είμαστε αισιόδοξοι, καθώς τα νεότερα φάρμακα υπόσχονται πλήρη ή σχεδόν πλήρη δερματική κάθαρση.
– Πείτε μας λίγα λόγια για την ψωρίαση και γιατί είναι σημαντικό ο ασθενής με ψωρίαση να απευθύνεται στον δερματολόγο του;
Η ψωρίαση είναι μια κοινή, χρόνια, φλεγμονώδης δερματοπάθεια, η οποία οφείλεται σε διαταραχή του ανοσολογικού συστήματος και προσβάλλει περίπου το 2% του πληθυσμού. Είναι δυνατόν να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Η διάρκεια της ασθένειας διαφέρει ανάλογα με την περίπτωση, αλλά στους περισσότερους ασθενείς οι περίοδοι έξαρσης και ύφεσης εναλλάσσονται για πολλά χρόνια κατά τη διάρκεια της ζωής τους, σε διάφορα κλινικά στάδια της νόσου.
Στην κατά πλάκας ψωρίαση, που είναι και η πλέον συνήθης μορφή της νόσου, κυρίαρχο χαρακτηριστικό αποτελεί η ύπαρξη δερματικών βλαβών ποικίλου μεγέθους (πλάκες), που είναι αποτέλεσμα διαταραχής του ρυθμού ανανέωσης των επιδερμιδικών κυττάρων – η οποία πραγματοποιείται σε μόλις 4 ημέρες, αντί των 28 ημερών στο υγιές δέρμα. Η έκταση της προσβεβλημένης επιφάνειας, σε συνδυασμό με το πάχος, το ερύθημα και τη διήθηση των πλακών, παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην αξιολόγηση της βαρύτητας και ενεργότητας της νόσου. Ωστόσο, και τα συμπτώματα που συνοδεύουν την ψωρίαση, όπως η απολέπιση, το αίσθημα καύσου και νυγμού, ο κνησμός και το άλγος, επιβαρύνουν σημαντικά την καθημερινότητα των ασθενών με ψωρίαση.
Όσα περισσότερα ευρίσκουμε για την παθογένεια της ψωρίασης και τον ρόλο διαφόρων κυττάρων και μεσολαβητών της φλεγμονής, τόσο περισσότερο αντιλαμβανόμαστε ότι δεν μιλάμε για μια απλή δερματική πάθηση, αλλά για μια συστηματική νόσο, η οποία ανάλογα με τη βαρύτητά της μπορεί να συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο μεταβολικού συνδρόμου, καρδιαγγειακών συμβαμάτων ή κατάθλιψης.
Προκειμένου να αξιολογηθεί η βαρύτητα της ψωρίασης και η επίδραση στην ποιότητα ζωής του ασθενούς, αλλά και να συνεκτιμηθούν πιθανές συννοσηρότητες, ο πάσχων θα πρέπει να αναζητήσει τη συμβουλή του δερματολόγου του, ώστε να διαμορφωθεί ένα σχέδιο διαχείρισης της νόσου. Οι επιστημονικές εξελίξεις στο θεραπευτικό πεδίο είναι ταχύτατες, και αυτός είναι άλλος ένας λόγος για τον οποίο είναι σημαντικό ο ασθενής να είναι σε επαφή με τον δερματολόγο του, ώστε να ενημερώνεται για τα νέα δεδομένα.
– Τι νέο υπάρχει για τη θεραπεία της ψωρίασης;
Ανάλογα με την έκταση και τη βαρύτητα της νόσου, οι θεραπευτικές επιλογές μπορεί να περιλαμβάνουν από τοπικά μέχρι συστηματικά χορηγούμενες θεραπείες, ενέσιμες ή από του στόματος. Τα νεότερα φάρμακα έχουν ανεβάσει τον πήχη των προσδοκιών τόσο των θεραπόντων ιατρών, όσο και των ασθενών, αφού σε αντίθεση με λίγα χρόνια πριν, είναι πλέον σε θέση να υπόσχονται πλήρη ή σχεδόν πλήρη δερματική κάθαρση.
Μεταξύ αυτών των νέων θεραπευτικών επιλογών που χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, βρίσκονται οι βιολογικοί παράγοντες, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να στοχεύουν σε συγκεκριμένα μόρια του ανοσοποιητικού συστήματος των ασθενών που ευθύνονται για τη δημιουργία της φλεγμονής. Υπάρχουν πλέον ασφαλείς θεραπείες, οι οποίες επιτυγχάνουν πλήρη δερματική κάθαρση.
– Πόσο επηρεάζει η ψωρίαση την ποιότητα ζωής των ασθενών και γιατί είναι σημαντική η δερματική κάθαρση;
Η μέτρια ως σοβαρή ψωρίαση επιφέρει σημαντική επιβάρυνση στην ποιότητα ζωής των ασθενών και πολλές αλλαγές στην καθημερινότητά τους, και στην επαγγελματική και κοινωνική τους ζωή. Οι ποικίλες εκδηλώσεις της νόσου (π.χ. η εντόπισή της σε δύσκολες ανατομικά περιοχές, όπως το τριχωτό της κεφαλής, τα νύχια ή οι παλάμες και τα πέλματα) δυσχεραίνουν τη φυσική λειτουργικότητα των πασχόντων και τους επιφορτίζουν συναισθηματικά.
Για την αξιολόγηση της επίδρασης της ψωρίασης στην ποιότητα ζωής του πάσχοντος και της καθημερινότητάς του έχει αναπτυχθεί ο δείκτης DLQI (Δερματολογικός Δείκτης Ποιότητας Ζωής). Ο δείκτης αυτός μας βοηθά να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο ο ίδιος ο ασθενής αποτιμά τη βαρύτητα της νόσου του, την καθημερινότητά του και τον βαθμό με τον οποίο η ψωρίαση τον απομακρύνει από το να έχει μια φυσιολογική ζωή.
Μέσα από μελέτες έχει διαπιστωθεί ότι η επιβάρυνση που προκαλεί η ψωρίαση στην ποιότητα ζωής των ασθενών είναι συγκρίσιμη με αυτήν των ασθενών από άλλες χρόνιες παθήσεις, όπως είναι ο διαβήτης και οι καρδιακές νόσοι, ενώ ενδέχεται να συνδέεται και με ένα κοινωνικό στίγμα που συνήθως έχει σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στους ασθενείς, αλλά και στις οικογένειές τους.
Τα τελευταία χρόνια έχει αποδειχθεί ότι όσο μεγαλύτερη είναι η κλινική βελτίωση (PASI 75, 90 ή 100 δηλαδή 75%, 90% ή και 100% βελτίωση σε σχέση με την εικόνα που είχαν πριν τη θεραπεία), τόσο αναλογικά σημαντική είναι και η βελτίωση στην ποιότητα ζωής των ασθενών, όπως αυτή αξιολογείται από τον Δείκτη DLQI.
Μάλιστα, με βάση τα αποτελέσματα πρόσφατης μελέτης, ενώ μόλις το 43% των ασθενών οι οποίοι είχαν βελτίωση από 75 έως και λιγότερο από 90%, ανέφεραν ότι η ψωρίαση δεν είχε πλέον καμία επίδραση στη σχετιζόμενη με τη νόσο ποιότητα ζωής, όπως αυτή περιγράφεται από τον Δερματολογικό Δείκτη Ποιότητας Ζωής (DLQI 0 ή 1), όταν αξιολογήθηκαν οι ασθενείς με πλήρη και απόλυτη δερματική κάθαρση, PASI 100, το αντίστοιχο ποσοστό έφτασε στο 80%.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα παραπάνω, η επίτευξη και η διατήρηση του καθαρού δέρματος αποτελεί σημαντικό θεραπευτικό στόχο για τους ασθενείς. Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας πρέπει να βασίζεται στη συζήτηση με τον ειδικό ιατρό.
