Είναι πολύ φιλοσοφημένος. Κι αυτό φαίνεται από τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται και αναλύει τους χαρακτήρες που υποδύεται, μέχρι και τα mottos που αναρτά στο Instagram. Ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης πρωταγωνιστεί αυτόν τον καιρό στον “Κύκλο του Έρωτα”, του Άρθουρ Σνίτσλερ, δίνοντάς μας πάτημα να συζητήσουμε μαζί του για τις ανθρώπινες σχέσεις. Και για το πώς 10 ζευγάρια στη Βιέννη μιας παλαιότερης εποχής μπορεί να συνδέονται με τους Active Member. Στο δικό του σύμπαν, τουλάχιστον…
Συνεντεύξη στη Mαρία Λυσάνδρου
– Έχω παρατηρήσει ότι τις περισσότερες συνεντεύξεις σου προτιμάς να τις κάνεις στο θέατρο. Πέρα από το πρακτικό του πράγματος (βολικό λόγω πρόβας κ.λπ.), μήπως υπάρχει και κάποιος άλλος λόγος που το προτιμάς, συναισθηματικός ίσως… Το έχεις σκεφτεί ποτέ;
Το πρόγραμμά μου είναι δύσκολο, οπότε συνήθως είναι πιο λειτουργικό για μένα να βρεθώ κάπου που δεν θα έχω μετά χρόνο να χάσω· είναι ένας χρόνος που χρειάζομαι εγώ, για να μπω σε μια διαδικασία δικιά μου, όταν έρχομαι στο δεύτερό μου σπίτι.
Και, φυσικά, είναι κι ένας χώρος συνδεδεμένος με το κομμάτι για το οποίο ήρθες εσύ να πάρεις τη συνέντευξη. Δεν νομίζω ότι θα ερχόσουν ποτέ να μου πάρεις συνέντευξη, αν δεν ήμουν ηθοποιός…
– Αυτό δεν το ξέρεις!
Ξεκινάμε, λοιπόν, από το “μοιραίον” του πράγματος. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, προσπαθώ κι εγώ να είμαι ήρεμος και λειτουργικός.
– Έτσι, για να σιγουρευτούμε… Αν δεν ήσουν ηθοποιός, τι θα ήσουν;
Δεν ξέρω, δεν έχω ιδέα! Ίσως chef. Μου αρέσει πολύ η μαγειρική!
– Ε, τότε, θα ερχόμουν! Ειδικά αυτή την περίοδο, που είναι και της μόδας.
Στην κουζίνα για συνέντευξη!
– Στην κουζίνα μπορεί να μην είμαστε, αλλά είμαστε στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά…
…Σε αυτό το υπέροχο θέατρο. Νομίζω ότι είναι από τα ωραιότερα θέατρα που έχουμε, μαζί με το Εθνικό Θέατρο, το Μέγαρο Μουσικής και την αίθουσα της Λυρικής στο “Σταύρος Νιάρχος”.
– Εδώ, λοιπόν, ανεβαίνει “Ο Κύκλος του Έρωτα”, του Άρθουρ Σνίτσλερ. Έχοντας κάνει, μερικούς μήνες πριν, μια συνέντευξη για την παράσταση “Ανατόλ – Η μάχη των φύλων”, ένα έργο επίσης του Σνίτσλερ, διαπιστώνω ότι πρόκειται για ένα συγγραφέα που ασχολείται πάρα πολύ με τις σχέσεις των ανθρώπων, κυρίως τις ερωτικές.
Μάλλον τα ερεθίσματα που δέχεται έχουν αυτό ως βάση, το πώς η ερωτική διάθεση των ανθρώπων φέρνει σε σύγκρουση τις κοινωνικές, ταξικές ή επικοινωνιακές συμπεριφορές τους. Θα ήταν κάτι που τον ενδιέφερε, προφανώς…
– Το έργο διαδραματίζεται στη Βιέννη. Γενικώς, Αυστριακοί και Έλληνες έχουν πολύ διαφορετική ιδιοσυγκρασία ως λαοί. Ισχύει αυτό, όμως, και στην ερωτική τους συμπεριφορά;
Νομίζω ότι η εποχή είναι εδώ το κλειδί. Σαφώς, εκείνη την εποχή η έννοια της συζυγικής σχέσης ήταν κάτι που οριζόταν από μια ευρύτερη πατριαρχική ιδέα που υπήρχε στα πράγματα – το ότι, δηλαδή, η γυναίκα είναι περισσότερο για τεκνοποίηση, και όχι τόσο για ευχαρίστηση.
Υπήρχε, βέβαια (σε μεγαλύτερο βαθμό παλαιότερα), και η έννοια “διασκεδάζω μέσα από έναν άλλο χαρακτήρα μου” και όχι τον συμβατικό μου χαρακτήρα. Αυτό, δηλαδή, που κάνουν οι άνθρωποι και σήμερα, το οποίο από πολλούς θεωρείται “διπροσωπία”.
– Θέλω λίγο να μου εξηγήσεις αυτή τη “διπροσωπία”…
Το να μπορείς να συμπεριφέρεσαι ως σύζυγος με τη σύζυγό σου και ως εραστής με την ερωμένη σου – ενώ θα μπορούσες, εν δυνάμει, στη συζυγική σου σχέση να είσαι και πάλι εραστής.
Το έργο περιγράφει μια τέτοια “διπολική κατάσταση”. Παρόλα αυτά προσπαθεί “να δικαιώσει”, αν θέλεις, το γιατί οι χαρακτήρες, πέραν της ερωτικής συνεύρεσης, επιθυμούν αυτή την περίεργη μορφή επικοινωνίας που έχουν.
– Ποια είναι η ιστορία του έργου ακριβώς;
Ουσιαστικά, το έργο ασχολείται με 10 διαφορετικά ζευγάρια. Ο αρχικός ήρωας είναι αυτός που “κλείνει” στο τέλος και το έργο. Είναι σαν ένα γαϊτανάκι επικοινωνίας, στο οποίο σχεδόν όλες οι τάξεις της Βιέννης τής τότε εποχής κινούνται και συμπεριφέρονται με βάση συγκεκριμένα στερεότυπα, υιοθετώντας αντίστοιχους ρόλους. Κυριαρχεί το βαλς πολύ…
– Εντάξει, ωραίο το βαλς…
Και σε ένα τέτοιο μέρος, κιόλας, όπως το θέατρο αυτό… τι άλλο θα μπορούσε να ήταν;
– Μα δεν θα μπορούσε το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά να είναι ένα θέατρο στη Βιέννη;
Θα μπορούσε να είναι, άνετα! Εδώ, όμως, ίσως να είναι και πιο ωραία. Δύσκολα θα βγεις στη Βιέννη και θα δεις αυτό που βλέπεις εδώ γύρω-γύρω. Άσε που, συνήθως, έρχονται από τη Βιέννη στην Ελλάδα για διακοπές… Οπότε, όχι, προτιμώ εδώ!
– “Το σεξ ή το α-σεξ είναι το βρώμικο μυστικό. Σήμερα δεν σοκάρει η ερωτική επιθυμία, αλλά η έλλειψή της”, λέει το δελτίο Τύπου της παράστασης. Εξήγησέ μου λίγο αυτό.
Μάλλον έχει να κάνει με την έννοια της επιθυμίας. Οι περισσότεροι άνθρωποι πια, αλλά και οι νεότεροι, στους οποίους έχει διεισδύσει πλέον η έννοια της σεξουαλικής δραστηριότητας μέσα από το Ίντερνετ και τα κινητά, δεν καταλαβαίνουν πρακτικά τι κάνουν. Εμείς οι ίδιοι, που μεγαλώσαμε σε μια άλλη εποχή, στην οποία, νομίζω, αντιμετωπίζαμε τα πράγματα βαθύτερα, φτάσαμε μετά τα 18-20 να καταλάβουμε την ουσία του έρωτα και της λειτουργίας του, ανάλογα με το πόσο σεξουαλικά ενεργός ήταν ο καθένας μικρότερος. Τώρα η κατάσταση επηρεάζει ανθρώπους που δεν έχουν γνώση τού τι κάνουν. Είναι σαν να βάλεις ένα παιδάκι ενός έτους να οδηγήσει μηχανή. Θα πέσει 15 φορές, στα 5 του ίσως να οδηγεί καταπληκτικά, αλλά στα 20 θα καταλάβει τη λειτουργικότητα μιας μοτοσικλέτας.
Πολλές φορές, πια, αντιμετωπίζουμε την έννοια “έρωτας” σαν πράξη, δεν τη χρησιμοποιούμε με τη διάθεση ότι ερωτεύομαι, παίρνω από τον απέναντί μου μια καυτή ενέργεια και ζούμε μαζί ένα περίεργο παραμύθι. Ή προσφέρω τα πάντα σε αυτόν, “γη και ύδωρ”, και αφήνομαι στο έλεος της διάθεσής του. Αυτό είναι ο έρωτας!
Οι έννοιες έχουν αλλάξει, όπως στη διαφήμιση για το προφυλακτικό, όπου “ο έρωτας είναι πράξη”. Όχι, ο έρωτας είναι διάθεση. Η πράξη λέγεται αλλιώς…
– Και πώς να διατηρηθεί αυτή η διάθεση σήμερα, που οι περισσότερες επαφές γίνονται πλέον μέσω των social media;
Όχι μωρέ, έτσι είναι οι άνθρωποι…
Όχι, δεν μας χρωστάει κανείς τίποτα. Μόνοι μας φτιάχνουμε το καλύτερό μας αύριο. Ο καθένας έχει τον παράδεισο που του αξίζει.
– Έτσι ήταν από πάντα, λες;
Μα και η δική μου γενιά, οι σαραντάρηδες, δεν έχουν “μπλεχτεί” με τα social media; Και αυτοί δεν μπήκαν στη διαδικασία να φλερτάρουν διαδικτυακά, για να επιβεβαιωθούν; Αυτοί δεν έζησαν στα 20 τους μια ζωή χωρίς social media; Δεν φάγανε χυλόπιτες; Γιατί ξαφνικά, στα 40, μπήκαν στην ασφάλεια;
Αυτό που κάνουν οι νέοι, το να στέλνουν ο ένας στον άλλο πορνογραφικό υλικό, είναι μια προσπάθεια να βρουν μια σεξουαλική ταυτότητα μέσα από αυτό. Η οποία είναι και ασφαλής, ουσιαστικά, γιατί δεν αντιμετωπίζεις άμεσα την απόρριψη. Το θέμα είναι ποιοι από αυτούς επηρεάζονται λειτουργικά στη ζωή τους από αυτό και το ανάγουν σε πρότυπο. Αν αυτό γίνει η ταυτότητά σου, θα έχεις πολύ μεγάλα μπερδέματα. Γιατί, αν κοπεί το Ίντερνετ για 24 ώρες, μάλλον θα πας να αυτοκτονήσεις.
Αυτή είναι μια κουβέντα που θα έπρεπε να κάνουν οι γονείς στα παιδιά τους…
– Η δική μας γενιά έχει μπει μεν σε αυτή τη διαδικασία, αλλά αυτό ισχύει μέχρι ένα σημείο, νομίζω. Από ένα σημείο και μετά, δεν σου αρκεί αυτή η “αποστειρωμένη” κατάσταση, έχεις ανάγκη για μια πραγματική επαφή…
Επειδή εσύ είσαι ο τυχερός άνθρωπος που βρέθηκες στο μεταίχμιο πριν έρθει το Ίντερνετ και πρόλαβες να βιώσεις αυτή τη λειτουργία: το να φας ένα ωραίο παγωτό με κάποιον και να κάνεις μια ωραία συζήτηση, το να σε αρνηθεί κάποιος και να προσπαθήσεις την επόμενη φορά καλύτερα. Ή το να σου κρατήσει το χέρι και να το θεωρείς το πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο – την ωραιότερη ερωτική πράξη, την ερωτική πράξη επί 10…
Ενώ ο άλλος δεν το έχει ζήσει. Το ζει μέσα από ένα τηλέφωνο.
– Αν παρακολουθήσει την παράσταση ένας σαραντάρης, θα ταυτιστεί;
Είναι σίγουρο!
– Ένας μικρότερος, όμως, εξαρτημένος από τα social media;
Μα, γι’ αυτό ίσως είναι και τόσο επίκαιρο το έργο: με την έννοια ότι κάποιες συμπεριφορές έρχονται και στο σήμερα, ανεξαρτήτως τάξης και ηλικίας. Για κάποιον λόγο, στον έρωτα σχεδόν όλοι χρησιμοποιούμε μια συγκεκριμένη διαδρομή.
Πρακτικά, στο έργο υπάρχουν πολλά πρότυπα που έρχονται στο σήμερα, απλά με έναν άλλο ρόλο. Δηλαδή ο σύζυγος θα παραμείνει σύζυγος· δεν θα αλλάξει. Ίσως να αλλάξει λίγο ο τρόπος ομιλίας, αλλά η συμπεριφορά θα είναι περίπου ίδια. Άρα, βλέποντας το έργο, θα αντιληφθούμε πράγματα που είτε έχουμε δει σε εμάς, είτε στους γύρω μας.
– Πρόκειται, λοιπόν, για 10 ζευγάρια που, με κάποιον τρόπο, μπλέκονται μεταξύ τους. Άρα, να υποθέσω ότι υπάρχει λίγο το πολυγαμικό στοιχείο…
Είναι ένα γαϊτανάκι· ουσιαστικά ο ένας παίρνει τη σκυτάλη από τον άλλο. Ποτέ δεν βρίσκονται όλοι οι χαρακτήρες μαζί. Βρίσκονται μόνο ανά ζευγάρια.
Παρακολουθούμε 10 σκηνές από ζευγάρια, όπου η πόρνη κρατάει τον στρατιώτη, ο στρατιώτης φεύγει και πάει στην υπηρέτρια, η υπηρέτρια φεύγει και πάει στον νεαρό κύριο, ο νεαρός κύριος πάει στην παντρεμένη, η παντρεμένη μετά στον σύζυγό της, ο σύζυγος στην ερωμένη του, η ερωμένη σε έναν καλλιτέχνη, ο καλλιτέχνης σε μια ηθοποιό και η ηθοποιός με έναν κόμη, ο οποίος κόμης καταλήγει στην πόρνη. Ουσιαστικά, είναι αυτό που γίνεται και στην πραγματική ζωή.
– Πολύ αγχωτικό αυτό, αν το σκεφτείς…
Υπάρχει περίπτωση εγώ κι εσύ να μην έχουμε βρεθεί μαζί μεν, αλλά να είχαμε ένα σύντροφο κοινό και να μην το ξέρουμε! Η ζωή μάς περιπλέκει, μας φέρνει σε ένα τέτοιο μοτίβο. Και το ανάποδο: να είχα έναν φίλο που μπορεί να σχετιζόταν μαζί σου. Έτσι κι εγώ ήμουν σε μια σχέση μαζί σου, αλλά δεν το μάθαμε ποτέ, επειδή μπορεί να είχα να μιλήσω με τον φίλο μου δέκα χρόνια! Δεν ξέρεις ποτέ πώς τα φέρνει η ζωή…
– Θα σου κάνω, λοιπόν, την ίδια ερώτηση που είχα κάνει και στους πρωταγωνιστές του “Ανατόλ”: Υπάρχει περίπτωση ο άνθρωπος να νιώσει ποτέ απόλυτα ολοκληρωμένος συναισθηματικά; Ή μονίμως κάτι μας λείπει, κάτι μας φταίει;
Αυτό είναι τεράστια ερώτηση… Το βασικότερο είναι να είσαι ευτυχισμένη και χαρούμενη, να προκαλείς το λιγότερο κακό – εκτός κι αν το κακό είναι κάτι που σου αρέσει, για να πάρεις την ευχαρίστηση που αναζητάς τελοσπάντων…
Εσύ είσαι ίδια με χτες; Θα είσαι η ίδια με αύριο; Στα 30 σου θα ψήφιζες το ίδιο με τα 40; Θα επέλεγες τον ίδιο ερωτικό σύντροφο;
– Μάλλον όχι…
Άρα, απάντησε ο χρόνος από μόνος του. Κάπου εκεί θα βάλουμε και την “Προδοσία” του Πίντερ…
– Άρα, μπορεί ή όχι ένας άνθρωπος να σε “ολοκληρώσει”;
Όχι, δεν υπάρχει αυτό. Εκείνη τη στιγμή λέει ο Θεός “πάρε μια λευχαιμία”, πεθαίνει ο άνθρωπος και μένεις πάλι μόνος σου. Το “ολόκληρο” το βρήκες για ένα μήνα…
Νομίζω ότι ολόκληρος και αυτόφωτος πρέπει να είσαι από μόνος σου. Να μην περιμένεις κάτι να έρθει να σε γεμίσει, να είσαι εσύ ολόκληρος για έναν άλλο άνθρωπο. Όχι, δεν μας χρωστάει κανείς τίποτα. Μόνοι μας φτιάχνουμε το καλύτερό μας αύριο. Ο καθένας έχει τον παράδεισο που του αξίζει.
– Σε έχω ψάξει λίγο στο Ιnstagram και έχω δει μια ανάρτησή σου, λίγους μήνες πριν, μια φράση από ένα τραγούδι των Active Member: “Πες μου τι άλλο φοβάσαι, και θα γίνω”.
Σαν ειρωνεία στους ηθοποιούς είναι αυτό…
– Θέλω να το φέρω λίγο στο κομμάτι των σχέσεων, να το ταιριάξω λίγο με το έργο. Μήπως αυτό που φοβόμαστε είναι και αυτό που μας ελκύει, τελικά;
Αν είσαι ένας άνθρωπος απόλυτα πιστός, αυτό δεν μπορείς να το κάνεις. Γι’ αυτό κάτσε να το κάνω εγώ στη σκηνή για σένα…
Πολλές φορές, εμείς οι ίδιοι υποδυόμαστε πράγματα που όλοι οι υπόλοιποι φοβούνται να ζήσουν. Από την άλλη, εμένα αυτό μου αρέσει, γιατί μοιάζει με μια διπλή μάσκα για τους ηθοποιούς: μπορεί να υποδυόμαστε αυτό που φοβόμαστε. Δεν είναι όλοι οι χαρακτήρες φωτεινοί…
– Αν αυτή η παράσταση ήταν τραγούδι, ποιο θα ήταν;
“Καλώς ήρθες, ξένε, στον τόπο μου”, των Active Member.
– Γιατί όμως;
Γιατί με εκφράζουν οι στίχοι.
– Οι οποίοι λένε;
“Άραξε δίπλα να σου βάλω ένα κρασί να πιεις / συγχώρεσέ με λιγάκι για τον τρόπο μου / μα με βρήκες στην αγκαλιά της ντροπής”. Άμα το ακούσεις, θα καταλάβεις.
Και μάλλον θα πήγαινα και σ’ ένα άλλο: “Madame, madame, madame”…
– Έλα, αυτό το ξέρω… Για πες, λοιπόν, για τον “Κύκλο του Έρωτα”.
Αυτή η παράσταση μου αρέσει, γιατί περνάω καλά, γιατί μαθαίνω κάτι, γιατί με κάνει καλύτερο άνθρωπο και, εύχομαι, καλύτερο ηθοποιό. Θα δείξει…
– Ενδεχομένως να σου δίνει και την ευκαιρία να βγάλεις ένα κομμάτι του εαυτού σου, που ίσως να μη βγάζεις στην καθημερινότητα; Αυτό που λέγαμε;
Όχι, όχι… Το έβγαζα και στο “Δείπνο ηλίθιων”, στο οποίο έπαιζα όλο τον χειμώνα. Εκεί είμαι και με τη γυναίκα μου, είμαι και με την ερωμένη μου! Εκεί είμαι σύζυγος και εραστής! Το ίδιο είμαι κι εδώ, απλά εδώ υπάρχει και μια πιο σκοτεινή έννοια.
– Άρα, μιλάμε για μοτίβα που επαναλαμβάνονται, ακόμα και σε φαινομενικά πολύ διαφορετικά μεταξύ τους έργα;
Ε, ορίστε, σου έδωσα ένα παράδειγμα!
– Και τα πρακτικά της παράστασης;
Αρχίσαμε στις 3 Μαΐου, τελειώνουμε στις 9 Ιουνίου. Παίζουμε από Τετάρτη ως Κυριακή, και το Σάββατο έχουμε διπλή παράσταση, στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.
Θα χαρούμε πολύ να έρθετε να μας δείτε και να σκεφτείτε, να συλλογιστείτε τη σκηνοθετική άποψη του κυρίου Μοσχόπουλου, αλλά και την ερμηνεία δέκα εξαίρετων συναδέλφων. Εννέα, ας μη βάλω τον εαυτό μου!
Photo Credits 1ης φωτογραφίας: didee.gr, Αγγελική Καλαμαρά
Photo Credits παράστασης: Σταύρος Χαμπάκης
