Νιώθει απογοητευμένος από τους πολιτικούς και την πολιτική των τελευταίων χρόνων. Και δεν βλέπει να αλλάζει κάτι προς το καλύτερο, όσο η Ευρώπη -κι εμείς μαζί της- συνεχίζει να επιμένει στην ίδια πορεία. Τα χρώματα και οι ηλικίες δεν μοιάζουν ικανά να φέρουν τη διαφορά. “Εάν το Ευρωπαϊκό τουφέκι το κρατά 30άρης, 40άρης, Συριζαίος, Νεοδημοκράτης ή άλλος, δεν με αφορά καθόλου. Εγώ θα φάω τη σφαίρα τους έτσι κι αλλιώς”, λέει χαρακτηριστικά. Ο Γιάννης Κότσιρας δεν χρειάζεται συστάσεις. Έχει δώσει τις μουσικές του εξετάσεις εδώ και χρόνια και τις πέρασε με άριστα. Από τα πρώτα του βήματα μέχρι και σήμερα, έχει καταφέρει να κρατήσει μια σταθερή επικοινωνία με το κοινό, μιλώντας ειλικρινά μέσα από την τέχνη του και, κυρίως, καθαρά μέσα από την καρδιά του.
Συνέντευξη στον Θεόδουλο Παπαβασιλείου
Είσαι ένας από τους καλλιτέχνες, που δεν φοβήθηκαν να πάρουν θέση για τα πολιτικά και κοινωνικά αδιέξοδα των τελευταίων χρόνων. Πιστεύεις πως πρέπει -εντός ή εκτός εισαγωγικών- ο καλλιτεχνικός κόσμος να βγαίνει μπροστά, όταν οι συγκυρίες το απαιτούν;
Ναι. Το πιστεύω με όλη τη δύναμη της ψυχής μου. Ο ρόλος του καλλιτέχνη δεν μπορεί να εξαντλείται στα στενά όρια του θαυμασμού. Αν, για κάποιο λόγο, ο καθένας από εμάς φτάνει σε κάποιο επίπεδο αναγνωρισιμότητας ή επιτυχίας, το οφείλει εκτός από τη δουλειά του και σε ανθρώπους που στερήθηκαν για να τους ακούσουν ή να τους θαυμάσουν. Δεν μπορεί, λοιπόν, ο κόσμος να υποφέρει κι εσύ να κάθεσαι αμέριμνος στο γυάλινο θρόνο, που σου έφτιαξαν αυτοί που υποφέρουν.
Δεν είναι πιο “βολικό” να κρατήσει κάποιος μια πιο ουδέτερη στάση, από το να θέσει, ενδεχομένως, σε κίνδυνο τη δημόσια εικόνα του παίρνοντας θέση;
Σαφέστατα είναι εξαιρετικά βολικό. Και για σένα, καθώς δεν χαλάς τη “ζαχαρένια” σου για κανένα, αλλά κυρίως για το σύστημα που δεν το ενοχλεί κανείς και πολύ περισσότερο κάποιοι άνθρωποι που ίσως να επηρεάζουν. Το δε πιο καλό για την προσωπική σου βολή είναι πως κανείς δεν θα σε ενοχλήσει. Δηλαδή, δεν θα προσπαθήσει το κράτος να σε διαβάλει ούτως ώστε να ακυρώσει την όποια αντίθετη γνώμη εκφράζεις. Όσοι πήραμε θέση κατά τα πρώτα χρόνια των μνημονίων, το ζήσαμε στο πετσί μας αυτό.
Ήσουν, επίσης, ανάμεσα σ’ αυτούς που πίστεψαν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να φέρει το κάτι διαφορετικό στην πολιτική. Πώς βλέπεις τα πράγματα τώρα;
Καταρχάς να πω πως εγώ, προσωπικά, δεν έχω αλλάξει ούτε τα πιστεύω μου ούτε αυτά που υποστήριζα. Ήμουν, είμαι και θα είμαι κατά των μνημονίων και της, ιμπεριαλιστικής, όπως εξελίχθηκε, Ευρώπης.
Όπως και εγώ, έτσι και οι περισσότεροι Έλληνες, είχαμε την ανάγκη να πιστέψουμε σε κάτι καινούριο. Μπορεί εντέλει ο ΣΥΡΙΖΑ να μην το εξέφρασε και να μας απογοήτευσε πολύ, όμως η πραγματικότητα δεν αλλάζει. Η χώρα μας έχει καταστραφεί από τη νοοτροπία των κομμάτων που την κυβερνούσαν μέχρι και σήμερα. Ή θα αλλάξουμε ή θα βουλιάξουμε εντελώς. Και αν ο ΣΥΡΙΖΑ αποδείχτηκε λιγότερος των περιστάσεων, κάποιος άλλος πρέπει να το κάνει. Αυτό που θα έπρεπε, λοιπόν, να κάνουν οι πολιτικοί από το παράδειγμα του ΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι να αντιγράψουν την λανθασμένη τακτική του, αλλά να δουν ποια ήταν αυτή η ανάγκη που δημιούργησε το ρεύμα αυτό και να το κάνουν πράξη και δουλειά. Όχι δηλαδή να ψάχνουν τι τους χωρίζει, αλλά τι μας ενώνει.
Ο ανασχηματισμός και η γενιά των 30άρηδων μπορεί να κάνει τη διαφορά;
Για μένα, σε μία δεδομένη εκ των προτέρων πολιτική, οι ανασχηματισμοί είναι μόνο αλλαγή βιτρίνας. Ο κόσμος συνηθίζει να προσωποποιεί τα προβλήματά του. Π.χ. τώρα του έφταιγε ο Κατρούγκαλος, ο Φίλης κ.λπ. Στο παρελθόν ο Χατζηδάκης, ο Σταϊκούρας, ο Σαχινίδης, ο Παπακωνσταντίνου κ.λπ. Έτσι λοιπόν οι Πρωθυπουργοί, ως κυρίαρχοι μαριονετίστες ενός εξαθλιωμένου πολιτικού συστήματος, εκμεταλλεύονται αυτή την ανάγκη προσωποποίησης, αλλάζουν τα πρόσωπα, μπερδεύουν λίγο την τράπουλα και θολώνουν τα νερά. Η καταστροφική πολιτική, όμως, παραμένει ίδια κι απαράλλαχτη. Εάν η γενιά των 40άρηδων και 30άρηδων ήταν ελεύθεροι να εφαρμόσουν μια καινοτόμα και τολμηρή πολιτική, θα χαιρόμουν ειλικρινά, θα τους στήριζα ανεξαρτήτως κομματικών πεποιθήσεων και θα πίστευα πως μπορούν να πετύχουν κάτι. Σήμερα, όμως, εάν το Ευρωπαϊκό τουφέκι το κρατά 30άρης, 40άρης, Συριζαίος, Νεοδημοκράτης ή άλλος, δεν με αφορά καθόλου. Εγώ θα φάω τη σφαίρα τους έτσι κι αλλιώς.
Ποια θεωρείς τα μεγαλύτερα προβλήματα που έφερε η κρίση; Είναι για παράδειγμα ο άνεργος νέος που δυσκολεύεται να κάνει όνειρα; Ο 50άρης που χάνει τη δουλειά του και δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του…;
Είναι όλα μαζί. Ξεκινώντας από τη σοβαρότερη επίπτωση που είναι η ανεργία και η φτώχεια, αλλά και συνεχίζοντας με την απώλεια της αξιοπρέπειας και της ελπίδας. Μαζί με την κρίση καταργήθηκαν όλα τα βασικά εργασιακά δικαιώματα που κερδήθηκαν με αίμα από την Γαλλική Επανάσταση και μετά. Η εργασία από δικαίωμα έγινε παρακαλετό. Η ελευθερία του λόγου εξαγοράστηκε. Η ελπίδα έγινε αγώνας επιβίωσης και το όνειρο του “τι θα γίνω άμα μεγαλώσω” μεταλλάχθηκε στο ερώτημα “θα βρω δουλειά όταν μεγαλώσω;”.
Και το τονίζω. Δεν είναι θέμα ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ κ.λπ. Είναι μια προαποφασισμένη και υπογεγραμμένη πριν το 2009 πολιτική, στο βωμό της δουλοπρεπούς μας παραμονής στην Ευρώπη.
Υπάρχουν -είτε ήδη εμφανείς είτε αναμενόμενες- θετικές συνέπειες όλων αυτών των αλλαγών που ζούμε τα τελευταία χρόνια;
Δυστυχώς δεν βλέπω καμία. Η μόνη θετική εξέλιξη που βλέπω είναι μια μικρή αποκέντρωση που συμβαίνει, η οποία δίνει έστω και λίγο ζωή στην επαρχία και αποσυμφορεί ελαφρά τα μεγάλα κέντρα. Τίποτε άλλο.
Αυτή η πολιτική, οικονομική και κοινωνική αναστάτωση των τελευταίων χρόνων, πώς μεταφέρεται στον πολιτισμό; Δημιουργεί ευκαιρίες για πιο εμπνευσμένα και δημιουργικά πράγματα ή παρασύρει και τις τέχνες στον γενικότερο κατήφορο;
Οι τέχνες στα δύσκολα δεν παρασύρονται στον κατήφορο. Αντιθέτως, βρίσκουν ερείσματα και ερεθίσματα να μεγαλουργούν. Όμως, η λέξη πολιτισμός στην Ελληνική πολιτική έχει εξαφανιστεί εδώ και χρόνια. Είναι από τα πρώτα που διέλυσαν με άλλοθι την οικονομική κρίση. Παιδεία, Υγεία και Πολιτισμός είναι τα πρώτα που υποβαθμίστηκαν, καθώς εκεί χτυπάει η καρδιά της πνευματικής ανάκαμψης. Ειδικά όμως στον πολιτισμό, η Ελλάδα έχει κάνει αγώνα να τον εξαφανίσει. Μη με ρωτάτε γιατί. Ρωτήστε αυτούς που επιχορηγούσαν τα “πολιτιστικά κέντρα”, όπως χαρακτηριστικά βάφτιζαν τις μεγάλες πίστες τις δεκαετίες 80, 90 και 2000, αφήνοντας τους αρχαιολογικούς χώρους να ρημάζουν και τους μεγάλους καλλιτέχνες να πεθαίνουν στην ψάθα…
Σπουδαία τραγούδια του παρελθόντος γράφτηκαν σε περιόδους μεγάλων κρίσεων. Σήμερα γράφονται ή έστω μπορούμε να περιμένουμε τέτοιες συνθέσεις;
Κατά την διάρκεια του κουρνιαχτού είναι δύσκολο να υπάρξει καθαρό βλέμμα. Ποτέ τα μεγάλα τραγούδια που περιέγραψαν την εποχή τους, δεν γράφτηκαν κατά την διάρκεια των μεγάλων γεγονότων. Είτε γράφτηκαν μετά είτε δημοσιοποιήθηκαν μετά. Αυτή τη στιγμή ακόμη πνιγόμαστε στη σκόνη της αμμοθύελλας που μας σαρώνει. Όμως, προσωπικά ήδη διακρίνω κάποιες σπίθες. Λίγο υπομονή και πιστεύω πως θα δούμε και θα ακούσουμε πολύ σπουδαία πράγματα.
Πιστεύεις ότι η μουσική μπορεί να δώσει αυτό το κάτι παραπάνω που έχει ανάγκη ο πιεσμένος, αγχωμένος, προβληματισμένος ακροατής των ημερών μας;
Φυσικά και μπορεί. Η μουσική είναι η μόνη σταθερά που έχουμε σε αυτή την εποχή της ανακυβίστησης. Μέσα από τα τραγούδια μπορούμε να μιλάμε, να συζητάμε, να εκφραζόμαστε ελεύθερα, να διαμαρτυρόμαστε, ακόμη και να ελπίζουμε πως θα αλλάξουμε τον κόσμο. Διότι εκεί κανείς δεν μπορεί να σου πει ψέματα. Αυτό που ακούς και ανασαίνεις, αυτό είναι.
Έχεις παρατηρήσει κάποιες αλλαγές τα τελευταία χρόνια, είτε στις προτιμήσεις του κοινού είτε στη γενικότερη συμπεριφορά του, όταν παρακολουθεί ένα live;
Αυτό που έχω διαπιστώσει είναι πως υπάρχει μια δυσκολία στο να αφήσει ο κόσμος την καθημερινή του δυσκολία, πριν ξεκινήσει η παράσταση ή η συναυλία. Θέλει μεγαλύτερη δουλειά και προσπάθεια να τους κερδίσεις. Να τους τραβήξεις την προσοχή. Αν και υπάρχει ένα παράδοξο στην όλη ιστορία. Σε μια εποχή που η οικονομική δυσκολία έχει φτάσει στα όρια της ανέχειας και η σκέψη του κόσμου πολύ δύσκολα αποτραβιέται από τα καθημερινά του προβλήματα, διαπιστώνω μια μεγάλη αύξηση στην προσέλευση, στις δικές μου τουλάχιστον παραστάσεις. Είναι κάτι παράδοξο, αλλά φυσικά με κάνει να χαίρομαι ιδιαίτερα.
Το γεγονός ότι η μουσική πλέον διακινείται κατά κύριο λόγο διαδικτυακά, θεωρείς ότι είναι δείγμα εξέλιξης και προσαρμογής στα σύγχρονα δεδομένα ή είναι μια λύση ανάγκης που περισσότερο πλήττει παρά ωφελεί;
Η τεχνολογία δεν είναι κάτι που πρέπει να το βλέπουμε ούτε ως εχθρό ούτε ως το άγνωστο. Εφόσον τη χρησιμοποιούμε εμείς, έχουμε τους τρόπους να ορίσουμε και τα μέτρα και τα σταθμά της λειτουργίας της. Το εάν δεν υπάρχει η αντίστοιχη παιδεία, ειδικά στη χώρα μας, να καταλάβουμε τι σημαίνει πνευματική ιδιοκτησία, αυτό είναι θέμα Εθνικής Παιδείας και τίποτε άλλο. Υπάρχει η ανάγκη της διακίνησης της μουσικής μέσω του διαδικτύου. Υπάρχει ο τρόπος να ελεγχθεί. Το εάν αυτό δεν συμβαίνει είναι σίγουρα θέμα κάποιων που κινούν τα νήματα και κερδίζουν από αυτή την αναρχία. Το πρόβλημα και εδώ είναι ότι στο τέλος, εκτός από τους δημιουργούς, θα την πληρώσουν και οι ακροατές, που στην χώρα μας είναι και διακινητές, καθώς σε λίγο δεν θα υπάρχουν τραγούδια να διακινούν. Για ποιο λόγο να μοιράζεται ένας δημιουργός τα έργα του, εάν δεν του αποδίδεται το κεκτημένο του Πνευματικό δικαίωμα;
Δεν είναι λίγο περίεργο το γεγονός ότι η σταδιακή μείωση των cd “συνοδεύεται” από μια σταδιακή αύξηση των βινυλίων;
Δεν γνωρίζω κάτι τέτοιο. Όμως σίγουρα όσο ψηφιοποιείται ο ήχος, κάτι που σημαίνει σημαντική πτώση στην ποιότητα του ηχητικού αποτελέσματος, όλο και περισσότεροι, μεταξύ άλλων κι εγώ, θα αναζητούμε τρόπους να ακούμε καλύτερη ποιότητα ήχου. Και τουλάχιστον μέχρι στιγμής, η καλύτερη ποιότητα ήχου με χρήματα που μπορεί ο καθένας να διαθέσει, είναι το βινύλιο.
Αυτό το ρεύμα που έχουν τα τελευταία χρόνια καλλιτέχνες, όπως είναι ο Χαρούλης, η Ζουγανέλη, η Μποφίλιου και ο Μαραβέγιας, τι δείχνει κατά την άποψή σου;
Ακριβώς το ίδιο που περιέγραψα και προηγουμένως για την πολιτική. Όλοι έχουμε την ανάγκη να ακούσουμε κάτι καινούριο. Κάτι να πιστέψουμε σε αυτό. Αυτά τα παιδιά και πολλά άλλα, είναι εξαιρετικά ταλέντα όλα τους. Ο καθένας στο είδος του. Και χωρίς να είναι συνυφασμένα με ένα σύστημα που έθρεψε ως καρπούς αυτά που ζούμε σήμερα.
Να έρθουμε και λίγο στην Ακτή Πειραιώς. Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία;
Αυτή ήταν μια ιδέα του Νταλάρα και δική μου. Δηλαδή να κάνουμε μία ισχυρή μουσική συμμαχία τριών γενιών και με την διαφορετικότητά τους ο καθένας. Έτσι, η προφανής συνέχεια ήταν ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, καθώς υπήρχε ήδη η συνεργασία μας, αλλά και εξέφραζε ακριβώς αυτό. Η ανάγκη και των τριών μας να προτείνουμε κάτι εντελώς διαφορετικό και καινούριο μάς οδήγησε στην εξαιρετική Idra Kayne και, φυσικά, η προσθήκη της τελευταίας στιγμής του Ζουγανέλη, ήρθε ως ο σατυρικός σχολιασμός της επίκαιρης καθημερινότητας, πολιτικής και μη.
Η παρέα της “Ακτής” αποτελείται από καλλιτέχνες με άποψη και θέση γύρω από τα πολιτικοκοινωνικά δρώμενα. Αυτό επηρέασε την επιλογή του προγράμματός σας; Δώσατε έμφαση σε τραγούδια προβληματισμού ή στοχεύετε στην αποσυμφόρηση του κοινού;
Καθόλου μα καθόλου. Η επιλογή των τραγουδιών μας είναι καθαρά συναισθηματική και το λέω με κάθε ειλικρίνεια. Αφορά στην επιμονή του καθενός ξεχωριστά, για το τι περιμένει να ακούσει από τον άλλο. Με λίγα λόγια στο μεγαλύτερο βαθμό τα τραγούδια που λέει ο καθένας μας, τα έχουν επιλέξει οι άλλοι δύο. Στο μόνο που επηρέασαν τα κοινωνικοπολιτικά δρώμενα, είναι οι τιμές του μαγαζιού που ο επιχειρηματίας κατάφερε, με τη βοήθειά μας, να τις κρατήσει εξαιρετικά χαμηλές, με δεδομένο το τεράστιο μέγεθος της συγκεκριμένης παραγωγής.
Από δισκογραφικά νέα τι έχουμε;
Μόλις κυκλοφόρησε ο καινούριος μου δίσκος με τίτλο “Ψεύτης καιρός”. Μια πολυσυλλεκτική δουλειά, από την οποία ήδη ακούτε το “Κάθε φορά που τελειώνει ο κόσμος”, του Σταύρου Σιόλα και του Σταύρου Σταύρου. Στο συγκεκριμένο δίσκο έχουν συμπράξει πολύ αγαπημένοι μου φίλοι οι οποίοι είναι οι: Μάνος Ελευθερίου, Γιάννης “Μπαχ” Σπυρόπουλος, Αντώνης Μιτζέλος, Κώστας Λειβαδάς, Σταύρος Σταύρου, Σταύρος Σιόλας, Νίκος Μωραΐτης, Δημήτρης Υφαντής, Πόλυς Κυριάκου, Βαγγέλης Μαχαίρας, Rous, Γιώργος Kαλούδης, Σταυρούλα Πάγωνα, ενώ σε ένα τραγούδι έβαλαν την πινελιά τους οι Imam Baildi και έχω γράψει κι εγώ κάποια. Την παραγωγή έχει κάνει ο Νεκτάριος Κόκκινος και τις απίστευτες ενορχηστρώσεις ο Κώστας Παρίσης από τα Υπόγεια Ρεύματα. Πιστεύω πως είναι μια πολύ σύγχρονη δουλειά με επίκεντρο την καθημερινότητα και με ηχητική πρόταση τον συνδυασμό της αυθεντικής Ελληνικής παράδοσης και του δυτικού ήχου.
Θα ‘θελα να κλείσουμε λίγο αισιόδοξα. Ποια είναι αυτή η σκέψη ή η εικόνα που θα σε κάνει να χαμογελάσεις και να δεις λίγο πιο θετικά το αύριο;
Το άτακτο και συνάμα ατρόμητο χαμόγελο του γιου μου, όταν βρίσκεται στην αγκαλιά της υπέροχης γυναίκας μου. Μου δίνουν δύναμη και ηρεμία να αντιμετωπίσω ακόμη και τα πιο δύσκολα.
