Τα πάρκα και τα καλλιτεχνικά στέκια, η παλιά πόλη και τα εξαιρετικά μουσεία, οι ουρανοξύστες και οι hipster γειτονιές αναδύουν ένα κοσμοπολίτικο άρωμα που με κανένα τρόπο δεν θυμίζει μια φτωχή πρωτεύουσα της Ανατολικής Ευρώπης με σοβιετικές καταβολές.
της Έλενας Κιουρκτσή
Με τον αέρα μιας πόλης σύγχρονης, πεντακάθαρης και καλαίσθητης, η Βαρσοβία “κλέβει” τα σκήπτρα προτίμησης από την τουριστικότατη Κρακοβία και το πολυδιαφημισμένο Γκτανσκ, και υποδέχεται τον επισκέπτη με τα πολλά διαφορετικά της “πρόσωπα”, στα οποία οφείλεται και η σαγήνη της: με τη γραφική Παλιά Πόλη που αναδύθηκε ξανά από τα συντρίμμια της, τη Νέα Πόλη με τα γραφικά πλακόστρωτα, τα εντυπωσιακά κτίρια και τα πελώρια πάρκα, τις συνοικίες των hipster και τα hi tech παγκάκια που “παίζουν” Σοπέν στον Βασιλικό της Δρόμο, καθώς και με τις μποέμικες γειτονιές της στην άλλη πλευρά του ποταμού Βιστούλα. Πρόκειται για μια πρωτεύουσα με καθημερινά δρώμενα, όπως ατμοσφαιρικά φεστιβάλ μουσικής σε καθεδρικούς ναούς, κινηματογραφικές προβολές σε σταλινικούς πύργους και εκθέσεις Τέχνης στους δρόμους.
Τα τελευταία χρόνια έχουμε βρεθεί στη Βαρσοβία πέντε φορές, τις περισσότερες συνοδεία των καλών Πολωνών φίλων μας Krzysztof, Pawel και Kinga, που δεν παραλείπουν να μας μυήσουν σε ό,τι καινούργιο “παίζει” σε αυτή την πολύ ιδιαίτερη πρωτεύουσα με την πολυσυλλεκτική προσωπικότητα.
– Πού είπατε να πάω;
Το Παλάτι των Επιστημών και του Πολιτισμού (Palac Kultury I Nauki): Πρόκειται για κτίσμα-“δώρο” φιλίας της Σοβιετικής Ένωσης προς την Πολωνία από τον Στάλιν. Χτίστηκε το 1955, συνδυάζοντας τον σοβιετικό ρεαλισμό με αρτ ντεκό στοιχεία, και συνιστά σήμα κατατεθέν της πολύπαθης Βαρσοβίας. Υψώνεται πάνω από τον πολύβουο σταθμό Centrum και πρόκειται για ένα κτίσμα με 42 ορόφους, ύψους 231 μέτρων (το όγδοο ψηλότερο κτίριο στην Ευρώπη) με πολλούς ακόμη χαμηλότερους πυργίσκους γύρω του, σε μια αρχιτεκτονική σύνθεση που οι ντόπιοι αποκαλούν “τούρτα”. Στους επιμέρους χώρους του παλατιού λειτουργούν εκθέσεις, κινηματογράφοι και οργανώνονται φεστιβάλ. Γύρω από το Παλάτι των Επιστημών και του Πολιτισμού εκτείνονται μεγάλα εμπορικά κέντρα, ενώ η πλατεία Zbawiciela –προς τα νότια του Centrum– διεκδικεί επάξια τον τίτλο της πιο hipster περιοχής (γνωστή στους ντόπιους απλά ως “hipster square”), όπου τριγύρω της παρατάσσονται gay friendly στέκια και indie μπαράκια με βιολογικά προϊόντα και μποέμικες πινελιές.
Βασιλικός Δρόμος: Είναι μια ενδιαφέρουσα διαδρομή μισής περίπου ώρας που ξεκινά από το βασιλικό παλάτι του Wilanow, περνάει από το σύγχρονο κέντρο της πόλης και φτάνει στην πλατεία του Κάστρου, εκεί όπου αρχίζει η Παλιά Πόλη. Στον δρόμο μας θα συναντήσουμε, μεταξύ άλλων, την εκκλησία της Αγίας Άννας, τον ναό των Καρμελιτών, το Προεδρικό Ανάκτορο, το Παλάτι Kazimierz, το ιστορικό ξενοδοχείο Μπρίστολ, την Εθνική Βιβλιοθήκη, το εντυπωσιακό Πανεπιστήμιο της πόλης και το Κάστρο της Βαρσοβίας, το οποίο είναι ένα απλό, όμορφο, κοκκινωπό ανάκτορο.
Παλιά Πόλη (Stari Miasto): Η πρώτη επαφή με την Παλιά Πόλη γίνεται στην πλατεία του Κάστρου, όπου στο πλακόστρωτο περιμετρικά υπάρχουν πλανόδιοι καλλιτέχνες που παίζουν μουσική ή πωλούν τα χειροτεχνήματά τους. Από την πλατεία ξεκινούν τρία δρομάκια, τα οποία οδηγούν στο κέντρο της Παλιάς Πόλης, στην όμορφη πλατεία της, όπου βρίσκεται το άγαλμα της “Γοργόνας της Βαρσοβίας”, περιτριγυρισμένο με χρωματιστά κτίρια που χτίστηκαν από τους κατοίκους με βάση παλιές φωτογραφίες, μετά την ισοπέδωση ολόκληρης της πόλης από τους Ναζί. Στο καλντερίμι πλάι στην πλατεία, βρίσκεται ο Καθεδρικός της Βαρσοβίας, ένα μπαρόκ κτίσμα από κόκκινα τούβλα που μοιάζει με πελώριο εκκλησιαστικό όργανο.
Η πόλη που… επιμένει
Η πρώτη ιστορική αναφορά στη Βαρσοβία χρονολογείται το 1313 μ.Χ., την εποχή που πρωτεύουσα της Πολωνίας ήταν η Κρακοβία.
Η Ρωσική Αυτοκρατορία προσάρτησε τη Βαρσοβία το 1815 και έγινε μέρος του ρωσικού Βασιλείου της Πολωνίας. Η ρωσική κατοχή της Βαρσοβίας έληξε το 1915 με την εισβολή των γερμανικών δυνάμεων στην πόλη κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τον Ιανουάριο του 1945, ο αρχηγός των SS, Χάινριχ Χίμλερ, διέταξε να εκτελεστούν όλοι οι κάτοικοι και να ισοπεδωθεί η πόλη. Με το τέλος του πολέμου, σε μια τιτάνια προσπάθεια, η χαροκαμένη πόλη ξαναχτίστηκε από τα θεμέλιά της. Έτσι, τα πιο σημαντικά μνημεία αποκαταστάθηκαν σύμφωνα με σχέδια του 18ου αιώνα, με την Παλιά Πόλη να μοιάζει τουλάχιστον 200 ετών, ενώ στην πραγματικότητα μετρά μερικές δεκαετίες ζωής. Η UNESCO δεν άργησε να την εντάξει στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Νέα Πόλη (Nowe Miasto): Όπως συνέβη και με τη “γειτόνισσά” της, την Παλιά πόλη, η Νέα Πόλη ισοπεδώθηκε από τους Γερμανούς και ξαναχτίστηκε από το μηδέν τη δεκαετία του 1950. Η συνοικία διαθέτει μια πανέμορφη πλατεία με δέντρα και τον πάλλευκο ναό του St Kazimierz, με τον τιρκουάζ τρούλο να δεσπόζει στην άκρη της.
Παλιά και Νέα Πράγα: Σοβιετική ατμόσφαιρα και σκοτεινές γωνιές, σε μια περιοχή που βρήκε τον δικό της τρόπο να απομυθοποιήσει τη φήμη του επικίνδυνου γκέτο που τη συνόδευε. Τις πρόσφατες δεκαετίες μετατράπηκε σε αγαπημένο μέρος πολλών καλλιτεχνών, που βρήκαν “στέγη” σε παλιά κτίρια, ανοίγοντας γκαλερί και μπαράκια σε εγκαταλελειμμένες αποθήκες και μετατρέποντας σε clubs, εστιατόρια και bazaars πρώην εργοστάσια και βιοτεχνίες.
Βασιλικά Λουτρά (Park Lazienki): Το μεγαλύτερο πάρκο της πόλης στη λεωφόρο Ujazdów. Σχεδιάστηκε τον 17ο αιώνα, έχει συνολική έκταση 760 στρέμματα, και περιλαμβάνει αγάλματα, ρωμαϊκό αμφιθέατρο, μνημεία και λίμνες. Ξεχωρίζει το μνημείο του Σοπέν, γύρω από το οποίο οργανώνονται εκδηλώσεις.
Το τεράστιο πάρκο καταλήγει στην περιοχή του Wilanów, εκεί όπου θα συναντήσουμε το ομώνυμο Βασιλικό Ανάκτορο του 17ου αιώνα, ένα μπαρόκ μεγαθήριο με ειδυλλιακούς κήπους που λειτουργεί ως μουσείο.
– Χρήσιμες πληροφορίες
Διαμονή
Από το 1901, το Hotel Bristol στην Παλιά Πόλη αποτελεί έμβλημα της Βαρσοβίας και, ενδεχομένως, το καλύτερο ξενοδοχείο της. Συνδυάζει νεο-αναγεννησιακά και αρτ ντεκό στοιχεία με την πολυτέλεια. Από 145 ευρώ το δίκλινο (Krakowskie Przedmiescie 42-44, τηλ.: +48 22 551 10 00, www.hotelbristolwarsaw.pl).
Το The Rialto είναι φινετσάτο boutique ξενοδοχείο με προσεγμένα δωμάτια και φημισμένο πρωινό. Από 107,53 ευρώ το δίκλινο (Wilcza 73, τηλ.: +48 22 584 87 00, www.rialto.pl). Πολύ καλές οικονομικές επιλογές είναι τα Start Hotel Aramis στα προάστια της πόλης, από 25 ευρώ το δίκλινο (Mangalia 3B, τηλ.: +48 22 207 80 00, http://www.hotelaramis.pl), και το εξαιρετικό Oki Doki CITY Hostel, από 39 ευρώ το δίκλινο με κοινό μπάνιο (Dąbrowskiego 3, τηλ.: +48 22 828 01 22, www.okidoki.pl).
4+1 Επιλογές μουσείων για μυημένους και μη
1. Μουσείο Σοπέν: Το “καμάρι” της πολωνικής κλασικής μουσικής έχει δύο “παρακλάδια”: Ένα στην περιοχή Wola, όπου βρίσκεται το κτίριο στο οποίο γεννήθηκε ο Σοπέν, και ένα στον Βασιλικό Δρόμο, στην οικογενειακή κατοικία του συνθέτη. Στον καθεδρικό του Βασιλικού Δρόμου φυλάσσεται η καρδιά του Σοπέν.
2. Warsaw Uprising Museum: Το Μουσείο της Εξέγερσης είναι αφιερωμένο στην επανάσταση της Βαρσοβίας ενάντια στους Ναζί, το 1944, με εκατοντάδες εκθέματα και αφιερώματα, μαρτυρίες και ντοκουμέντα.
3. Κέντρο Επιστημών Κοπέρνικος: Απευθύνεται σε κάθε ηλικία και βασίζεται με ιδιαίτερα επιτυχημένο τρόπο στη διάδραση με εκθέσεις για το περιβάλλον και τον ανθρώπινο πολιτισμό, αφιερώματα για εφήβους, πλανητάριο και εργαστήρια που θα ενθουσιάσουν τους μικρούς, αλλά είναι απόλαυση και για τους μεγάλους.
4. Εθνικό Μουσείο: Το μεγαλύτερο μουσείο της πόλης διαθέτει συλλογές αιγυπτιακής, ελληνικής και ρωμαϊκής Τέχνης, εκθέματα ζωγραφικής από όλη την Ευρώπη, αλλά και την Κίνα, και μέρος της ιδιωτικής συλλογής πινάκων του Χίτλερ.
5. Maria Skłodowska-Curie Museum: Το μουσείο της Μαρί Κιουρί (φυσικός, χημικός και καθηγήτρια βραβευμένη με Νόμπελ) που ανακάλυψε τα χημικά στοιχεία πολώνιο και ράδιο, βρίσκεται στον όμορφο πεζόδρομο της Νέας Πόλης και κοσμείται στο εξωτερικό του από ένα ευφάνταστο graffiti, εμπνευσμένο από την επιστήμη της χημείας.
Για καφέ
Το Cafe Kulturalna που εδράζεται στο Παλάτι των Επιστημών και του Πολιτισμού είναι ένα ρετρό στέκι με “γεύση” της δεκαετίας του ’50, ιδανικό για τους λάτρεις του στιλ και του εύγεστου καφέ (plac Defilad 1, http://www.kulturalna.pl).
Για γνήσιο espresso και αξιόπιστο Wi-Fi, το Ministerstwo Kawy (δημοφιλές στους hipsters) είναι λιτό, νεανικό και, εκτός των αφεψημάτων, σερβίρει και νοστιμότατες σούπες (Załkowska St 27/35, http://www.ministerstwokawy.pl).
Καλό φαγητό
Το ρεστοράν Oberża pod Czerwonym Wieprzem σερβίρει νοστιμιές της Ανατολικής Ευρώπης σε ένα καταπληκτικό ρουστίκ περιβάλλον, με διακόσμηση εμπνευσμένη από τη Σοβιετική εποχή. Επιλέχθηκε από τους “New York Times” ως ένας από τους λόγους που πρέπει κανείς να επισκεφτεί τη Βαρσοβία (Żelazna 68, τηλ.: +48 22 850 31 44, www.czerwonywieprz.pl).
Το Folk Gospoda, εκτός από το πολλά υποσχόμενο εξωτερικό του, είναι ακόμα πιο συναρπαστικό στο εσωτερικό του, με τα ξύλινα έπιπλα και τα κεραμικά. Καλομαγειρεμένο φαγητό με βάση την παραδοσιακή πολωνική κουζίνα (Waliców 13, τηλ.: +48 22 890 16 05 www.folkgospoda.pl).
Στο Rózana θα γευτούμε παραδοσιακά πιάτα πολωνικής κουζίνας, με άψογη art de la table με φρέσκα λουλούδια, απαλό φωτισμό και μελωδίες από πιάνο (Chocimska 7, τηλ.: +48 22 848 1225, http://www.restauracjarozana.com.pl).
Στο Centrum Zarządzania Światem, στην Πράγα, θα διασχίσουμε τον μοντέρνο βιομηχανικό εσωτερικό χώρο, θα σπρώξουμε μια βιβλιοθήκη στον τούβλινο τοίχο και θα βρούμε ένα μυστικό πέρασμα για τον υπέροχο κήπο του μαγαζιού, όπου στα τραπεζάκια-παλέτες θα δοκιμάσουμε πολωνικές λιχουδιές, όπως πάπια με λαχανικά ή αλσατικά ταρτ φλαμπέ – μια γαλλική εκδοχή λεπτής πίτσας (Stefana Okrzei 26, τηλ.: +48 22 618 21 97, www.centrumswiata.com).
Για το top χορτοφαγικό ρεστοράν όλοι οι… δρόμοι οδηγούν στην αλυσίδα Krowarzywa, όπου μπορούμε να γευτούμε μεταξύ άλλων τα απόλυτα vegetarian burgers (Hoża 29/31, τηλ.: +48 516 894 767, Marszałkowska 27/35, τηλ.: +48 881 777 894, Hala Gwardii Plac Żelaznej Bramy 1, www.krowarzywa.pl).
3+1 κλασικές ντόπιες νοστιμιές
Żurek: Σούπα από βραστά χοιρινά λουκάνικα, μπέικον ή καπνιστά λουκάνικα, σερβιρισμένη σε “μπολ” από ψωμί βρώμης.
Pierogi ruskie: Γεμιστά με κρέας ή χορταρικά dumpling (“μισοφέγγαρα” από ζυμάρι) που σερβίρονται είτε βραστά, είτε τηγανητά. Εναλλακτικά μπορούμε να ζητήσουμε τη γλυκιά εκδοχή τους.
Bigos: Ζεστό πιάτο από διάφορα είδη ψιλοκομμένου κρέατος, μαγειρεμένα με ξινολάχανο.
Kopytka: Είναι dumpling από πατάτα (προσομοιάζουν με τα ιταλικά gnocchi) και έχουν γέμιση από τυρί, κρέας, κρεμμύδι, μανιτάρια ή σερβίρονται ως γλυκάκια με ζάχαρη και κανέλα. Μπορούν να επιλεγούν ως κυρίως πιάτο ή ως συνοδευτικό.
Bar mleczny ή αλλιώς “milk bar” (ιστορικά παραδοσιακά “γαλακτοπωλεία”):
Συνυφασμένα με την εργατιά, την αδύναμη οικονομική τάξη και το οικονομικό φαγητό, αυτά τα “ταβερνεία” χρονολογούνται από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (https://en.wikipedia.org/wiki/Bar_mleczny). Τα τελευταία χρόνια είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στην Πολωνία, και δη στη Βαρσοβία – κυρίως στους μποέμ και hipsters. Από τα καλύτερα είναι το Bar Mleczny Bambino, που διατηρεί τον παλαιικό του χαρακτήρα και σερβίρει κλασικά πολωνικά πιάτα (Hoża 19, τηλ.: +48 22 625 16 95, http: //www.barbambino.pl/) και το Milk Bar Prasowy, με πιο σύγχρονο στιλ και όμορφη κουζίνα (Marszałkowska 10/16, τηλ.: +48 666 353 776, http://prasowy.pl/).
Νυχτερινή ζωή
Στο Hydrozagadka θα απολαύσουμε ενδιαφέροντα live, πάρτι και μουσικά events μέχρι πρωίας (11 Listopada 22, www.hydrozagadka.waw.pl), όπως και στο Sklad Butelek με τους “ψαγμένους” θαμώνες, το καταπληκτικό περιβάλλον και τις ωραίες μουσικές (11 Listopada 22, www.skladbutelek.pl). Το Plan B (συμπτωματικά συνονόματό μας) είναι μοδάτο, με στιλιζαρισμένο μπαρ και χώρους για live μουσική, από jazz μέχρι καθαρόαιμο rock (aleja Wyzwolenia 18, www.facebook.com/PowiekszeniePlanB). Εναλλακτικές σκηνές, τα ατμοσφαιρικά Chmury (11 Listopada 22, https://m.facebook.com/kawiarniachmury) και Poglos (Burakowska 12, www.facebook.com/klubpoglos/) για τους φίλους της αισθητικά ωραίας underground κουλτούρας.
Διαφορά ώρας: 1 ώρα πίσω
Εθνικό νόμισμα: Ζλότι
Πώς θα πάμε: Από το διεθνές αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος στην Αθήνα και από Θεσσαλονίκη εκτελούνται πτήσεις προς το κεντρικό αεροδρόμιο της Βαρσοβίας Chopin και στο Modlin, 45΄ λεπτά από την πόλη, με συχνά δρομολόγια λεωφορείων για το κέντρο.
Περισσότερες πληροφορίες: www.warsawtour.pl/en
