Νυμφαίο: Η παραμυθένια “Χιονάτη” της Φλώρινας | Ταξίδι - planbemag.gr
Plan Be Mag
Ταξίδι

Νυμφαίο: Η παραμυθένια “Χιονάτη” της Φλώρινας

Επιβλητικά αρχοντικά, μαγευτικό φυσικό περιβάλλον, σπουδαία πολιτιστική κληρονομιά και μοναδικές γεύσεις, σε ένα χωριό σαν παραμύθι.

της Έλενας Κιουρκτσή

Όνομα και πράμα
Ο οικισμός ιδρύθηκε γύρω στα 1385 από Βλάχους Οδίτες, οι οποίοι κατέφυγαν τότε στα απρόσιτα βουνά, ύστερα από σκληρές μάχες με τους Οθωμανούς.
Η παλαιότερη ονομασία του χωριού ήταν Νιβεάστα, όνομα βλάχικης προέλευσης, με τρεις ερμηνείες: α) «νύμφη», λόγω της ομορφιάς του χωριού και της τοποθεσίας του, β) «αθέατη» (ni vista), πιθανώς διότι βρισκόταν σε σημείο όπου δεν γινόταν εύκολα ορατό και γ) «χιονάτη» ή «εκεί όπου μένει το χιόνι» (nives sta). Η ονομασία «Νυμφαίο» υιοθετήθηκε το 1928.
Το Νυμφαίο, όμως, δεν ήταν πάντα έτσι ελκυστικό. Μετά την αστικοποίηση της δεκαετίας του 1950 ερήμωσε, με αποτέλεσμα σχεδόν τα μισά σπίτια του να μεταβληθούν σε ερείπια έως τα μέσα του 1980, οπότε και ο οικισμός αναδύθηκε εκ νέου, χάρη στην αγάπη και τη συλλογική προσπάθεια των ανθρώπων του. Ξαναστρώθηκαν τα καλντερίμια, ανακαινίστηκαν τα κατεστραμμένα αρχοντικά και δημιουργήθηκε το καταφύγιο του Αρκτούρου, που ήταν και η βασική ιδέα για την αναβάθμιση του χωριού και της περιοχής.

Αμφιθεατρικά χτισμένο, σε υψόμετρο 1.350 μέτρων στο βουνό Βίτσι, σκαρφαλωμένο σε αλπικό τοπίο που κόβει την ανάσα, το Νυμφαίο έχει φωλιάσει σε ένα παρθένο φυσικό περιβάλλον δασών και λιμνών, λίγα χιλιόμετρα μακριά από τη Φλώρινα.
Περιτριγυρισμένο από δάσος με οξιές, διασχίζεται από λιθόστρωτα καλντερίμια και πέτρινα σπίτια με τσίγκινες στέγες, και κοσμείται από γεφυράκια και περιποιημένες αυλές. Από το χωριό μπορούμε να αγναντέψουμε, αναπνέοντας φρέσκο βουνίσιο αέρα, αγέρωχες κορυφές και υδάτινους καθρεπτισμούς από τις λίμνες Ζάζαρη, Χειμαδίτιδα, Πετρών και Βεγορίτιδα.
Εύλογα, λοιπόν, οι ταξιδιωτικοί οδηγοί και ο παγκόσμιος τύπος το παρουσιάζουν ως ένα από τα δέκα ομορφότερα χωριά της Ελλάδας (ενδεχομένως και της Ευρώπης), ενώ από το 1978 έχει χαρακτηριστεί «διατηρητέος παραδοσιακός οικισμός». Παρότι δέχεται πολλούς επισκέπτες όλο τον χρόνο, παραμένει ιδανικός προορισμός για όσους αποζητούν χαλάρωση και ηρεμία, καθώς και για φυσιολάτρες κάθε ηλικίας.

5+1 σημεία ενδιαφέροντος

1. Σήμα κατατεθέν του Νυμφαίου είναι το επιβλητικό κτήριο της Νικείου Σχολής (Οκταταξίου Διδακτηρίου Νεβέσκης, όπως ήταν η επίσημη ονομασία του), με το καταπληκτικό ρολόι, δωρεά του ντόπιου ευεργέτη του, καπνέμπορου Ζαν (Ιωάννη) Νίκου, απόδημου Βλάχου Νυμφαιώτη στη Σουηδία.
Σήμερα σε κάποιες αίθουσες λειτουργούν μόνιμες εκθέσεις φωτογραφίας, και αποτελεί πλέον συνεδριακό κέντρο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Τα αρχιτεκτονικά σχέδια έγιναν το 1926 από τον γνωστό Έλληνα αρχιτέκτονα Γεώργιο Πάντζαρη και το κτήριο κατασκευάστηκε από υπερσύγχρονα για την εποχή υλικά, ενώ για τη μεταφορά της πέτρας από κοντινά σημεία εξόρυξης, χρησιμοποιήθηκαν καμήλες που είχαν φέρει από τις χαμένες πατρίδες τους κάτοικοι γειτονικών προσφυγικών χωριών.

2. Το τριώροφο Μουσείο Αργυροχρυσοχοΐας, Λαογραφίας και Ιστορίας μαρτυρά ότι το χωριό, στα τέλη του 17ου αιώνα και για τρεις αιώνες, υπήρξε το κέντρο αργυροχρυσοχοΐας όλων των Βαλκανίων. Όλο τον χειμώνα οι ντόπιοι τεχνίτες κατεργάζονταν τα πολύτιμα μέταλλα, ενώ την άνοιξη έφευγαν μπουλούκια για να πουλήσουν την πραμάτεια τους στην Κωνσταντινούπολη και τις πόλεις που βρίσκονταν στα παράλια του Δούναβη, αλλά και ως την Αίγυπτο, καβάλα σε καμήλες. Το μουσείο φιλοξενεί σπάνιες συλλογές εργαλείων αργυροχρυσοχοΐας, περίτεχνα κοσμήματα και χρηστικά αντικείμενα, χειρόγραφα του Μακεδονικού Αγώνα, 60 προσωπογραφίες επιφανών Ελλήνων, Βλάχων και άλλων εθνικών ευεργετών και αγωνιστών.

3. Ο Ναός του Αγίου Νικολάου, τρίκλιτη βασιλική. Οι καμπάνες του 1856 και 1862, ήταν φτιαγμένες στην Κωνσταντινούπολη και την Οδησσό.

4. Το –μισογκρεμισμένο πια σήμερα– στρατηγείο του Παύλου Μελά.

5. Το πάρκο άγριας φύσης και υπαίθριας αναψυχής Νυμφαίου, που εκτείνεται σε 1.800 περιφραγμένα στρέμματα. Φιλοξενεί ελάφια που, όταν αρχίσουν να αναπαράγονται, απελευθερώνονται σταδιακά. Τελικός σκοπός είναι να επανέλθει το εξαφανισμένο είδος στην ελληνική φύση. Περιλαμβάνει λιθόστρωτα μονοπάτια, κιόσκια, θέσεις θέας και αναψυχής για τους επισκέπτες.

6. Έως τον Ιανουάριο, μπορούμε να επισκεφτούμε και το καταφύγιο της αρκούδας του Αρκτούρου. Αν δεν έχουν πέσει σε νάρκη (αρχές Ιανουαρίου), ίσως δούμε κάποια από αυτές τις αρκούδες που έχουν διασώσει οι άνθρωποι του Αρκτούρου. Εναλλακτικά, στη γειτονική Αγραπιδιά, λειτουργούν το καταφύγιο του λύκου και το κέντρο αναπαραγωγής του ελληνικού ποιμενικού.


Ιστορίες για αρκούδες
Στην περιοχή κοντά στο Νυμφαίο δραστηριοποιείται η μη κυβερνητική, μη κερδοσκοπική περιβαλλοντική οργάνωση του Αρκτούρου (www.arkturos.gr), με ένα περιβαλλοντικό κέντρο ενημέρωσης για την καφέ αρκούδα και τον λύκο. Για να φτάσει κανείς εκεί, ακολουθεί το πέτρινο μονοπάτι που ξεκινά από το χωριό για περίπου 15 λεπτά, σε ένα υπέροχο φυσικό τοπίο. Στις εγκαταστάσεις του φιλοξενούνται αρκούδες, οι οποίες έχουν κατασχεθεί από αρκουδιάρηδες και ζωολογικούς κήπους, καθώς και αρκετοί λύκοι – ζώα των οποίων η επανένταξη στο φυσικό περιβάλλον θεωρείται αδύνατη.
Το κέντρο ενημέρωσης είναι ανοιχτό για το κοινό τους περισσότερους μήνες του έτους. Στο μικρό ξύλινο περίπτερο του Κέντρου βρίσκεται μία ομάδα εθελοντών, η οποία οργανώνει τους επισκέπτες σε ομάδες. Έπειτα, τους κατευθύνει στα εξήντα περίπου στρέμματα δάσους, μέσα στα οποία ζουν ελεύθερα, αλλά προστατευμένα, τα υπέροχα αυτά άγρια ζώα.


Χρήσιμες πληροφορίες
Διαμονή: Η χάρη του λιθόκτιστου ξενώνα «Αργυρώ» έχει φτάσει έως στην αξιόλογη βρετανική εφημερίδα Guardian, καθότι διαθέτει παραδοσιακά καταλύματα με θέα όλο το Νυμφαίο και φιλόξενη ατμόσφαιρα (www.argyro.gr). Τα δωμάτια στο Guesthouse Enterne είναι διακοσμημένα με ζεστά χρώματα και έχουν θέα στο γραφικό τοπίο (www.enterne.gr). Ο ξενώνας La Moara συνδυάζει την αρχοντιά με τις σύγχρονες ανέσεις και περιβάλλεται από ένα μεγάλο αλπικό λειμώνα, κήπους και έλατα (www.lamoara.gr). Το Nives διαθέτει δωμάτια στο στυλ των αυθεντικών νυμφαιώτικων αρχοντικών και πρωινό με προϊόντα της περιοχής και του βιολογικού οπωρώνα του ξενώνα (www.nymfaio.com).

Καλό φαγητό: Στο Νυμφαίο υπάρχουν λίγα αλλά καλά εστιατόρια και ταβερνάκια, όπου μπορούμε να γευτούμε κυρίως τοπικά παραδοσιακά πιάτα, με βάση το κρέας, το κυνήγι και τα φρέσκα ζυμαρικά. Ενδεικτικά, το Δίπορτο είναι μια ενδιαφέρουσα επιλογή, καθότι προσφέρει καλή ποιότητα φαγητού σε λογικές τιμές (facebook: Δίπορτο – Νυμφαίο). Όπως και ο Ωμέγας Τίγρης, εμπνευσμένη ονομασία ομολογουμένως, στην πλατεία του χωριού, με ωραία ατμόσφαιρα και περιποιημένα πιάτα (τηλ.: 694 628 7057), καθώς και το σε κοντινή απόσταση ψητοπωλείο Πλατεία (τηλ.: 694 715 3604). Ωστόσο, αξίζει να πεταχτούμε ως το Σκλήθρο για να “τιμήσουμε” τη δημοφιλή ταβέρνα Θωμάς, που κερδίζει τις εντυπώσεις με το μενού και τη μεγάλη λίστα κρασιών που διαθέτει. Έχει βραβευτεί με «Χρυσό Σκούφο για την Ελληνική κουζίνα» και με το πρώτο βραβείο εξαιρετικής λίστας κρασιών (http://www.agonari.gr/thomas).

Γαστρονομία της Φλώρινας: Πίτα με πράσα και μανιτάρια, κεφτέδες με κρεμμύδια και πιπεριές, ντόπια στραπατσάδα, γίγαντες Πρεσπών στον φούρνο, ολόφρεσκα ζυμαρικά, όπως τραχανόσουπα με γάλα και πρόβειο βούτυρο, ζεστή κολοκυθόπιτα, γιδοτύρι, όλα πεντανόστιμα, όπως και τα σπιτικά γλυκά του κουταλιού με φράουλα, βύσσινο, κεράσι, αλλά και πιο ιδιαίτερα, με κάστανο και καρύδι.

Για σύγχρονους “Βάκχους”: Οι λάτρεις του κρασιού θα ενθουσιαστούν, καθότι στην περιοχή βρίσκονται μερικά από τα πιο ονομαστά οινοποιεία της Ελλάδας, όπως το Κτήμα Άλφα (Αμύνταιο, τηλ.: 23860 20111), Κτήμα Κυρ-Γιάννη (Αμύνταιο, τηλ.: 23860 61185) και Κτήμα Δημόπουλος (www.dimopoulosestate.gr).

Δραστηριότητες: Εκτός από την πεζοπορία, η ευρύτερη περιοχή με τα λιβάδια και τα δάση προσφέρεται για ιππασία με καθαρόαιμα αλπικά άλογα και έμπειρους συνοδούς ιππασίας (Ιππικός Όμιλος Νυμφαίου, τηλ.: 23860 31117).

Αυτοκίνητο γιοκ: Καθότι παραδοσιακός οικισμός, φτάνοντας στο Νυμφαίο αφήνουμε το αυτοκίνητο στον δημοτικό χώρο στάθμευσης του χωριού και στην είσοδο θα μας υποδεχτεί το τοξωτό ξύλινο γεφυράκι που ενώνει δύο από τα πιο όμορφα αρχοντικά του χωριού.

Κοντινές αποδράσεις: Ενδείκνυνται η πόλη της Φλώρινας και οι σπουδαίοι υδροβιότοποι Πρέσπες, Ζάζαρη και Χειμαδίτιδα (οι σημαντικότερες από τις έξι φυσικές λίμνες του νομού). Στις δυο τελευταίες, θα έχουμε την ευκαιρία για δραστηριότητες, όπως πεζοπορία, ποδηλασία, κανό κ.λπ.
Ενδιαφέροντα και τα χωριά Σκλήθρο (ειδικά για τις ταβέρνες του), Λιμνοχώρι (στην όχθη της λίμνης Ζάζαρη) και Αετός, στις πλαγιές του όρους Βέρνου (όπου καλλιεργείται και η περίφημη κόκκινη πιπεριά Φλώρινας και λειτουργεί και το κέντρο ενημέρωσης του Αρκτούρου).
Ωραίες επιλογές είναι, επίσης, το καταπράσινο Λέχοβο, με το παραδοσιακό χρώμα, και η Αγραπιδιά.

Πώς θα πάμε
Το Νυμφαίο απέχει 546 χιλιόμετρα από την Αθήνα. Φτάνουμε στο χωριό είτε μέσω Λάρισας-Κοζάνης-Πτολεμαΐδας, είτε μέσω Τρικάλων-Γρεβενών-Κοζάνης. Από Θεσσαλονίκη απέχει 182 χιλιόμετρα και προσεγγίζεται μέσω της Εγνατίας Οδού, περνώντας τη Βέροια και ακολουθώντας την έξοδο για Φλώρινα. Στη συνέχεια, ακολουθούμε τις πινακίδες για Αμύνταιο.

Περισσότερα: Κοινότητα Νυμφαίου, τηλ.: 23860 31382