Γραφικές γειτονιές, μεγάλες πλατείες, πανέμορφα πάρκα, φημισμένα μουσεία, εντυπωσιακή αρχιτεκτονική, ατμοσφαιρικά μπαρ και ρεστοράν, ζωντανοί ρυθμοί όλο το 24ωρο. Η Μαδρίτη διαθέτει έναν κοσμοπολίτικο χαρακτήρα που ισορροπεί με χάρη ανάμεσα στο “κλασικό” παρελθόν της και την σύγχρονη αντίληψή της για τη ζωή.
της Έλενας Κιουρκτσή
Όταν βρεθήκαμε στη Μαδρίτη, αρχές Απριλίου, η πόλη ήταν ακόμη σε νωθρότητα, αφού πολλοί από τους κατοίκους της ακόμη απουσίαζαν (καθότι Καθολικοί) για τις Πασχαλινές διακοπές τους. Ο καιρός ήταν πολύ…ελληνικός – ήλιος και ενίοτε “κοντομάνικες” θερμοκρασίες- και όπως διαπιστώσαμε στη συνέχεια και κάποιες περιοχές, όχι πολύ μακριά από το αρχιτεκτονικά “βαρύ” κέντρο, διέθεταν ελληνικό χαρακτήρα. Όπως μικρά πεζοδρόμια, μπόλικο τσιμέντο, κάδους στους δρόμους, περιφερόμενες γατούλες και επίμονα κορναρίσματα.
Οι Μαδριλένοι δεν μιλάνε σχεδόν καθόλου Αγγλικά, οπότε η νοηματική και τα λατινικά από το σχολείο (όσοι τα διδάχτηκαν) με ολίγη προσθήκη του “θ” και με φιλότιμες προσπάθειες και από τις δυο μεριές, κάπως επιτυγχάνονται. Παρότι φιλόξενοι δεν χαμογελούν ιδιαίτερα και αδιαμφισβήτητα κατέχουν μαζικά την πρωτιά στα πιο αντιαισθητικά παπούτσια που μπορεί να φορέσει και να κυκλοφορήσει κάτοικος ευρωπαϊκής πρωτεύουσας.
Μετά από δέκα μέρες περιπλάνησης και εξερευνήσεων, θα λέγαμε πως η Μαδρίτη, ενδεχομένως, να μην είναι από τις πόλεις που τις ερωτεύεσαι με την πρώτη ματιά –όπως πιθανότατα συμβαίνει με την Καταλανή “αντίζηλό της”, την Βαρκελώνη – όμως, αν της αφιερώσουμε τον απαιτούμενο χρόνο για να την γνωρίσουμε, θα διαπιστώσουμε πως, πρόκειται για μια πολυπρόσωπη πρωτεύουσα, η οποία απευθύνεται ανεπιτήδευτα και με συνέπεια σε όλα τα γούστα.
Οι συγκοινωνίες είναι καλά οργανωμένες και το Μετρό της πόλης άρτιο (αν και στενό), γεγονός που βοηθάει τις άνετες μετακινήσεις.
Οι θεριακλήδες δεν θα συναντήσουν ιδιαίτερα προβλήματα, αφού οι Ίβηρες αγαπούν τον καπνό και η απαγόρευση του καπνίσματος είναι προσχηματική και περιορισμένη.
Η ταυτότητα της πόλης
Η Μαδρίτη εκτός από πρωτεύουσα της Ισπανίας είναι και η μεγαλύτερη πόλη της χώρας. Αναφέρεται για πρώτη φορά ως οικισμός τον 9ο αιώνα μ.Χ. Η ονομασία της προέρχεται από την αραβική λέξη Αλ-Μαχρίτ (“πηγή νερού”), λόγω του ποταμού της Μανθανάρες. Οι καθολικοί μετά την ανάκτηση της πόλης και την εκδίωξη των Μαυριτανών κατακτητών υιοθέτησαν το Μαχρίτ, το οποίο άλλαξε και έγινε Madrid (Μαδρίδ). Εξ ου και οι κάτοικοί της αποκαλούνται Madrileños (Μαδριλένιος).
Στη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου (1931-1936) η πόλη υπήρξε πεδίο πολεμικών επιχειρήσεων και για πολλά χρόνια οι δρόμοι της ήταν γεμάτοι οδοφράγματα. Σήμερα η Μαδρίτη είναι το μεγαλύτερο οικονομικό, πολιτιστικό, βιομηχανικό, εκπαιδευτικό και τεχνολογικό κέντρο της Ιβηρικής χερσονήσου.
Η εικαστική Μαδρίτη
Όποιος επισκεφτεί την πολυσυλλεκτική αυτή μητρόπολη, “αναγκαστικά” θα πατήσει το πόδι του στην Puerta del Sol (Πουέρτα δελ Σολ), όπου βρίσκεται μια από τις σπουδαιότερες πινακοθήκες του κόσμου.
Ο λόγος για το Μουσείο του Πράδο (Prado), το οποίο έχει την δυναμική (και τις ουρές για εισιτήρια) του Λούβρου στο Παρίσι, αλλά απλά δεν είναι τόσο πελώριο.
Το Πράδο είναι φημισμένο, κυρίως, για τέσσερις μεγάλες συλλογές: των Ισπανών ζωγράφων Μπελάθκεθ (Diego Velazquez) και Γκόγια (Francisco Goya), του Έλληνα Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (El Greco) και του Ολλανδού Μπος (Hieronymus Bosch). Επίσης, φιλοξενεί έργα πολλών γιγάντων της ζωγραφικής, όπως οι Ρούμπενς, Ραφαήλ, Τισιανός, Μουρίγιο, Μποτιτσέλι, Καραβάτζιο, Ρέμπραντ, Ντίρερ, Φρα Αντζέλικο κ.ά..
Πολύ κοντά βρίσκονται οι πινακοθήκες Thyssen Bornemisza (Τίσεν) και Reina Sofia (Ρέινα Σοφία), όπου κυριαρχεί η μοντέρνα ζωγραφική με πιο αντιπροσωπευτικά τα έργα των Πάμπλο Πικάσο, Σαλβατόρ Νταλί και Χουάν Μιρό.
Εκεί εκτίθεται η περίφημη Guernica (Γκερνίκα) του Πικάσο. Η καινούργια πτέρυγα που έχει προστεθεί, μετατρέπει αυτό το εντυπωσιακό μουσείο σε αληθινό βιότοπο τέχνης.
Από την Puerta del Sol μπορούμε να ξεκινήσουμε τον περίπατό μας και να βρεθούμε στην Plaza Mayor (Πλάθα Μαγιόρ), μια από τις πιο εντυπωσιακές πλατείες της Ευρώπης. Αποπερατώθηκε το 1619 και έχει υπάρξει αγορά, υπαίθριο θέατρο, αρένα για ταυρομαχίες, χώρος εκτελέσεων και πεδίο κονταρομαχιών. Εκτός από τα δυο πρώτα, τα τελευταία δεν ακούγονται και τόσο ελκυστικά, αλλά οι Ισπανοί δυστυχώς έχουν “παράδοση” εκτός από τις τέχνες και στο αίμα .
Συνολικά την πλατεία “κοιτούν” 237 υπέροχα μπαλκόνια, ενώ τα ισόγειά της φιλοξενούν παραδοσιακά μπαρ και εμπορικά καταστήματα.
Στην γύρω περιοχή – όπως και σε όλο το κέντρο της Μαδρίτης- η ποικιλία των αρχιτεκτονικών ρυθμών είναι σχεδόν “εκκωφαντική”.
Ενδεικτικά, τα κτίρια της εποχής των Αψβούργων (πέριξ από τις Plaza Mayor και Plaza de la Villa) “αναμειγνύονται” με τα μπαρόκ της εποχής των Βουρβόνων και τις νεοκλασικές γραμμές τους, του 18ου αιώνα.
Σε κοντινή απόσταση υπάρχει το Palacio Real (Παλάθιο Ρεάλ). Είναι διακοσμημένο με έργα των Μπελάθκεθ, Γκόγια και Καραβάτζιο.
Εκεί σώζεται και εκτίθεται το μοναδικό στον κόσμο ολοκληρωμένο έγχορδο κουιντέτο του Στραντιβάριους. Το Palacio είναι επισκέψιμο από το κοινό, όμως δεν υπάρχει σταθερό ωράριο, διότι αυτό εξαρτάται από τις επίσημες εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στους χώρους του.
Πράσινη εμπειρία με βαρκάδα και…Ταρώ
Αφού περπατήσουμε στην Calle Mayor – γεμάτη από καταστήματα για αγορές κάθε γούστου- στο τέλος της, στρίβοντας αριστερά, βρισκόμαστε στην Plaza de Oriente (Πλάθα δε Οριέντε) με τις προτομές όλων των Ισπανών βασιλέων.
Αξίζει ένα μικρό διάλειμμα για καφέ στο περίφημο Café de Oriente, ένα από τα αγαπημένα στέκια του Πέδρο Αλμοδόβαρ και της Βικτόρια Αμπρίλ.
Στη συνέχεια ο πράσινος πνεύμονας της πόλης, το πανέμορφο πάρκο του Buen Retiro (Ρετίρο) προσφέρει μια χαλαρή βόλτα ανάμεσα σε εκατοντάδες σπάνια είδη δέντρων και φυτών. Μπορούμε να χαζέψουμε ευτυχισμένες χελώνες που λιάζονται ανέμελα σε μικρές λίμνες και, γιατί όχι, να νοικιάσουμε ένα βαρκάκι για να ρομαντζάρουμε. Αν πάλι θέλουμε να μάθουμε επειγόντως το τι μας επιφυλάσσει το μέλλον, το δύσκολο –έως και ανέφικτο – αυτό έργο το αναλαμβάνουν πολυάριθμοι διάσπαρτοι μάντεις, που δραστηριοποιούνται στο πάρκο και με 10 ευρώ διαβάζουν το ριζικό μας σε τράπουλες Ταρώ. Αρκεί να ξέρουμε Ισπανικά…
Λίγο πιο κάτω από τη νότια είσοδο του Ρετίρο βρίσκεται ο σιδηροδρομικός σταθμός Atocha (Ατότσα). Αξίζει τον κόπο να μπούμε στο εσωτερικό του, όχι για να ακούσουμε τα εξοργιστικά λάθος Αγγλικά των ανακοινώσεων (όπως train departure…7 hours, 30 minutes –το τρένο θα αναχωρήσει όχι στις 7.30 αλλά… 7ώρες και 30 λεπτά), αλλά για να θαυμάσουμε μια μικρή σκεπαστή (κυριολεκτικά) όαση που έχουν δημιουργήσει οι Μαδριλένοι.
Ένα βερμούτ por favor και μια από…tapas
Πρέπει να παραδεχτούμε πως, όσον αφορά το ποτό, τις νοστιμιές και τη διασκέδαση η Μαδρίτη προσφέρει τα πάντα. Η πόλη είναι μεγάλη και οι επιλογές άπειρες. Ενδεικτικά, η ατμόσφαιρα και μόνο στην αγορά Mercado de San Miguel (στη Plaza de San Miguel) παρά τον συνωστισμό είναι γαστριμαργικά ελκυστική και ζωντανή. Πάγκοι με τα φημισμένα jamon, με ψάρια και όστρακα, με γλυκά και αλμυρά, με tapas (μεζέδες σε πιατάκια) κάθε λογής δεν αφήνουν κανέναν ασυγκίνητο. Η Casa Alberto (Calle de las Huertas 18) συνιστά από το 1827 κορυφαία επιλογή όχι μόνο για το εντυπωσιακό περιβάλλον της και τα εξαιρετικά tapas που σερβίρει- ειδικά το μποκαντίγιο ντε καλαμάρες (bocadillo de calamares), που είναι μπαγκέτα ψωμιού με καλαμαράκια, αλλά και για το καταπληκτικό βερμούτ με λεμόνι και πάγο. Γενικά, το βερμούτ – που τους παλαιότερους τους παραπέμπει κατευθείαν στη δεκαετία του 60’ μιας και ήταν πολύ δημοφιλές στα πάρτι της εποχής- είναι ιδιαίτερα αγαπητό στη Μαδρίτη και πίνεται μόνο του ή συνοδεία τοπικών μεζέδων.
Το El Sur (Calle Torrecilla Del Leal 12) επίσης συνιστά μια πολύ καλή επιλογή – ειδικά τα ψαρικά του – σερβίρει προσεγμένα κοκτέιλ, παίζει καλή μουσική και ο χώρος είναι διακοσμημένος με αφίσες από τις ταινίες του Αλμοδοβάρ. Για κάτι πιο γλυκό, επιβάλλεται μια στάση στην ιστορική chocolateria San Gines (Pasadizo San Ginés 5) που από το 1894 μέχρι σήμερα φημίζεται για τα churros της (μακρόστενοι λουκουμάδες με επικάλυψη σοκολάτα ή άχνη ζάχαρη) που συνοδεύονται από ζεστό ρόφημα σοκολάτας ή καφέ.
Η περιοχή La Latina θυμίζει Γκάζι και Ψυρρή. Εκεί υπάρχουν παραδοσιακά μπαρ με καλή κουζίνα. Δίπλα στον ποταμό Μανθανάρες είναι η Casa Mingo με νοστιμότατο κοτόπουλο στα κάρβουνα και παραδοσιακή sidra (μηλίτης) σε έναν εξαιρετικά ενδιαφέροντα χώρο.
Πού να ψωνίσω;
Για street fashion κι εναλλακτικούς σχεδιαστές ενδείκνυνται οι οδοί Hortaleza και Fuencarral και για ποιότητα, σε υψηλές όμως τιμές, η αριστοκρατική γειτονιά Salamanca. Για τους λάτρεις του street shopping, κάθε Κυριακή λαμβάνει χώρα το El Rastro, το μεγάλο παζάρι στους δρόμους της μποέμ συνοικίας Lavapies, που αξίζει την επίσκεψή μας – ακόμα και αν δεν αγοράσουμε κάτι – για την πολύχρωμη ατμοσφαιρικότητά του. Για ισπανικές βεντάλιες (που δεν έχουν προδιαγραφές τουριστικού σουβενίρ) το Casa Yustas (plaza Mayor 30). Καλαίσθητα χειροποίητα ισπανικά κεραμικά έχει το El Arco (Plaza Mayor 9) που δεν απέχουν πολύ από έργα τέχνης. Για πρωτότυπα αντικείμενα το Grazias Mama (Mayor 32) είναι ιδανικό. To Muebles Marín (Calle del Arenal 21) διαθέτει πολύ ωραία είδη σπιτιού με vintage αισθητική.
Πότε να πάω
Η καλύτερη περίοδος να επισκεφτεί κανείς τη Μαδρίτη είναι η Άνοιξη, επειδή δεν έχει τον κόσμο και τη ζέστη του καλοκαιριού (ειδικά τον Αύγουστο), αλλά και γιατί τα εισιτήρια και η διαμονή είναι πιο οικονομικά. Επίσης, τα Χριστούγεννα χάρη στη λαμπερή ατμοσφαιρικότητα της πόλης.