Θεωρείται ο πιο πολυταξιδεμένος άνθρωπος στον κόσμο. Ο Χαράλαμπος (ή, αλλιώς, Μπάμπης) Μπίζας έχει ταξιδέψει σε 195 χώρες, σε 1.287 σημεία του πλανήτη στις 5 ηπείρους και στις 7 θάλασσες του πλανήτη.
του Γιάννη Μούτσου
Γεννημένος στην Άρτα, ο Μπάμπης Μπίζας είχε πάντα μέσα του το μικρόβιο της εξερεύνησης, το οποίο τον έφτασε μέχρι την Ανταρκτική, δίπλα σε φάλαινες, όρκες, καρχαρίες και πολικές αρκούδες. Μιλάει επίσημα τέσσερις ξένες γλώσσες, αν και έχει σπουδάσει περισσότερες, για κάποια φεγγάρια… Ο ίδιος επισημαίνει ότι δεν είναι ένας τυχαίος ταξιδιωτικός συνοδός, αλλά ένας οδηγός “ειδικών αποστολών”. Μοναδικό κίνητρο για τα ταξίδια του ήταν πάντα η ανάγκη του να γνωρίσει τον κόσμο.
Αρχικά ταξίδεψε στα Βαλκάνια, προκειμένου να γνωρίσει τους γείτονες λαούς και τις συνήθειές τους, “λόγω του διαφορετικού καθεστώτος”, τονίζει. Ακολούθησε η Σκανδιναβία τον δεύτερο χρόνο, ενώ τον τρίτο χρόνο έκανε το μεγάλο άλμα και ταξίδεψε στην Ινδία. “Εκείνη την εποχή, επικρατούσε μια τάση οι φοιτητές να ταξιδεύουν από το Λονδίνο και να καταλήγουν στο Κατμαντού”, λέει.
Το πρώτο μεγάλο του ταξίδι διήρκησε 5,5 μήνες, αφού ξεκίνησε τον Απρίλιο και ολοκληρώθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου. Και ενώ το αρχικό σχέδιο προέβλεπε ταξίδι στην Ασία, ο ίδιος εξομολογείται ότι βρέθηκε στη… Μοζαμβίκη! Μετά από πολλές περιπέτειες, κατέληξε στις Ηνωμένες Πολιτείες ως μούτσος σε καράβι, γεγονός που το εκμεταλλεύτηκε και επαγγελματικά. “Με είχε ρωτήσει ο καπετάνιος ‘Τι είσαι εσύ παιδί μου;’. Είπα ότι είμαι φοιτητής και τότε μου έδωσαν ένα σφυρί για να ξεσκουριάσω το καράβι”, θυμάται.
– Το πρώτο ταξίδι
Ξεκίνησε να ταξιδεύει στην Ασία, αφού πρώτα είχε μάθει την Τουρκία, και από την καλή και από την ανάποδη, με οτοστόπ και ένα σακίδιο στην πλάτη. Τότε αποφάσισε να κάνει το μεγάλο άλμα και να ταξιδέψει στην Περσία, στην περίοδο του Σάχη. “Υπήρχαν γυναίκες με μίνι, μοντέρνες βιτρίνες… ένα περιβάλλον τελείως διαφορετικό από το σημερινό”, αναφέρει.
Το 1977 συνέχισε το ταξίδι του στο Αφγανιστάν, όπου οι επαρχίες είχαν μείνει θαμμένες στη λήθη του χρόνου, σε αντίθεση με την πρωτεύουσα Καμπούλ, η οποία ήταν μια μοντέρνα πόλη. “Υπήρχαν παντού χιλιάδες τουρίστες φοιτητές με τα σακίδιά τους. Ήταν τόσο απελευθερωμένο μέρος το Αφγανιστάν, σε σημείο που έρχονταν οι Πακιστανοί να δουν ταινίες χωρίς λογοκρισία, γιατί στη χώρα τους τα πάντα λογοκρίνονταν!”. Όλα αυτά συνέβησαν πριν την αλλαγή του καθεστώτος και την εισβολή των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν, κάτι που ουσιαστικά σήμανε και την αλλαγή του κόσμου…
– Τα ταξίδια του… Μπίζα
Στο ταξίδι του στην Περσία, κάνοντας οτοστόπ, επιβιβάστηκε στο αυτοκίνητο ενός Πέρση, ο οποίος τον ρώτησε σε ποια θρησκεία πιστεύει. Με τα λίγα Αγγλικά του τότε, επαναλάμβανε συνεχώς “Christian, Christian!”, ενώ ο Πέρσης τον κοίταζε με απορία. Όταν, τελικά, του έκανε το σημείο του Σταυρού, ο οδηγός αναφώνησε: “Ααααα… αραμανί!”, καθώς στην Περσία ζουν και Αρμένιοι, τονίζει ο κύριος Μπίζας.
Λίγο αργότερα, στο ίδιο ταξίδι, συνάντησε έναν Γάλλο στα σύνορα της Ινδίας. Στη συζήτηση που είχαν στο αυτοκίνητο, ο Γάλλος του εκμυστηρεύτηκε ότι, ενώ και εκείνος είχε ταξιδέψει σε πολλά μέρη, αυτό που είχε μείνει χαραγμένο στη μνήμη του ήταν οι κεφαλές των Ελλήνων βασιλιάδων στα νότια της Τουρκίας, κοντά στην Ουρφά.
– Τα κουλουράκια της θείας Μαρίας
Το ταξίδι στο Αφγανιστάν διήρκεσε αρκετές ημέρες. Στις πρώτες έξι ημέρες, μυστήριο αποτελούσε το τι έτρωγε ο ίδιος ενώ βρισκόταν εκεί. “Με ρωτούσαν όλοι τι έτρωγα… Έτρωγα τα κουλουράκια της θείας Μαρίας που μου είχε δώσει μέσα σε μία σακούλα όταν ξεκίνησα το ταξίδι, χωρίς να γνωρίζω καν τον προορισμό. Σας βεβαιώ ότι δεν μου έλειψε τίποτα! Οι ντόπιοι κερνούσαν τσάι, όταν καταλάβαιναν πως είσαι ξένος. Κουλουράκια και τσάι έτρωγα έξι μέρες! Μετά το Αφγανιστάν άρχισα να τρώω κανονικό φαγητό”, θυμάται.
Ωστόσο, οι εκπλήξεις δεν σταμάτησαν εκεί. Όταν ο Μπάμπης Μπίζας βρέθηκε σε ένα τεϊοποτείο στη Χεράτ, τον πλησίασε ένας θαμώνας και τον ρώτησε από πού είχε έρθει. Εκείνος απάντησε ότι είναι “γιουνάν” (Έλληνας). “Μου λέει ο άγνωστος ‘Έχω νομίσματα του Αλέξανδρου’ και μου φέρνει μία χούφτα ασημένια νομίσματα. Τρελάθηκα! Τότε δεν είχα χρήματα. Τα έδινε πολύ φθηνά, ίσαμε δέκα δολάρια… Αργότερα, ξαναπήγα στο Αφγανιστάν και αγόρασα κάποια από τα νομίσματα αυτά του Αλέξανδρου και των Βακτριανών βασιλέων, από αντικέρ πλέον…”.
– Στο μπουντρούμι για τις… ντομάτες
Κατά τις αμέτρητες περιπλανήσεις του, δεν θα ήταν δυνατόν να μη συμβεί κάποτε και το αναπάντεχο. Στη Βεγγάζη της Λιβύης, το 1998, ο Μπάμπης Μπίζας συνελήφθη από άτομα της Ασφάλειας, γιατί… φωτογράφιζε τις ντομάτες στην αγορά!
“Ήταν ευγενικοί. Παρόλα αυτά, εγώ κατέληξα σε ένα μπουντρούμι. Δίπλα μου ήταν ένας μικρόσωμος Σουδανός λαθρομετανάστης. Όταν με είδε, μου έγνεψε και μου είπε ‘Μη φοβάσαι… αύριο που θα έρθει ο γαλονάς θα σε ρωτήσει. Δεν έχεις φόβο’. Ωστόσο, επειδή αυτός ήταν στο κελί πρώτος, είχε πάρει το καλό το στρώμα. Εμένα μου είχε μείνει ένα στρώμα από σφουγγάρι, μισοφαγωμένο… Είχαν μείνει μόνο τα δύο τρίτα του στρώματος, αλλά δεν με ένοιαζε. Σκέφτηκα ‘από το να στέκομαι όρθιος, καλύτερα να ξαπλώσω!’
Την επομένη, ήρθε τελικά ο αξιωματικός υπηρεσίας. Όταν με ρώτησε, του είπα ότι, βάσει αυτών που με είχαν συλλάβει, ήμουν κατάσκοπος του Ισραήλ επειδή… φωτογράφιζα τις ντομάτες. Τότε έβαλε τα γέλια και με κάλεσε στο γραφείο του. Μου επέστρεψε τα χρήματα που μου είχαν κρατήσει και με έστειλε στο ξενοδοχείο μου. Είπε να επιστρέψω την επομένη, που θα ήταν παρών ο αρμόδιος διοικητής, για να πάρω το διαβατήριό μου. Βγαίνοντας, πήγα στο Προξενείο. ‘Ααα… πιάσανε κι εσένα; Την προηγούμενη εβδομάδα είχαν πιάσει την ομάδα του μπάσκετ!’, μου είπε ο πρόξενος”.
– “Προσέχουμε για να έχουμε”
Τα οργανωμένα ταξίδια με γκρουπ σε ασφαλείς προορισμούς δεν αποτελούσαν πρόκληση για τον Μπάμπη Μπίζα. Αντίθετα, οι επικίνδυνοι προορισμοί ήταν ένα στοίχημα για τον ίδιο, καθώς θα έπρεπε να προετοιμαστεί καταλλήλως, ώστε τόσο ο ίδιος, όσο και οι συνταξιδιώτες του, να είναι απόλυτα ασφαλείς.
“Ένα ταξίδι έχει μείνει χαραγμένο στη μνήμη μου: Ταξιδεύαμε 209 ώρες, νότια του Κέιπ Τάουν προς την Ανταρκτική, με προορισμό το νησί Μάριον. Αποτελούσε όνειρο ζωής για μένα, καθώς ήταν ένα από τα πιο δυσπρόσιτα μέρη που θα μπορούσε κανείς να επισκεφτεί. Νοικιάσαμε ένα σκάφος με μια παρέα… Δεν μας είχε πει κανείς πόσο μεγάλη ήταν η απόσταση. Δυόμιση χιλιάδες ναυτικά μίλια… Έμοιαζε σαν να πηγαίνεις με τρακτέρ, από την Αθήνα, στο Λονδίνο. Δεν έφταναν μόνο οι 209 ώρες, ταξιδεύαμε και με κλίση 45 μοιρών, λόγω του δυνατού ανέμου. Είχε χαλάσει το ψυγείο μας και το φαγητό πλέον ήταν για πέταμα. Η επιστροφή, βεβαίως, σήμαινε ότι θα έπρεπε να ταξιδέψουμε με αντίθετη κλίση στο σκάφος για να έρθουμε τελικά στα “ίσια” μας την 18η μέρα. Ευτυχώς μείναμε τρεις μέρες στο νησί και φάγαμε σαν άνθρωποι.
Ήταν μία οδυνηρή εμπειρία, γιατί πέφταμε από τα κρεβάτια μας λόγω της κλίσης. Αλλά δεν φοβηθήκαμε – σκεφτόμασταν τι θα κάναμε μετά, εάν επιβιώναμε από αυτό το ταξίδι. Μόνο έτσι μπορούσαμε να το αντιμετωπίσουμε. Έτσι κι αλλιώς, δεν μπορούσαμε να καταφέρουμε και πολλά στη μέση του ωκεανού, όταν δίπλα μας πηδούσαν φάλαινες, καρχαρίες και πουλιά. Ξεκίνησες; Τελείωσες… Κάτσε και περίμενε μέχρι να φτάσεις!”.
– Ταξίδι στη “μαύρη τρύπα” της Αφρικής
Υπάρχουν, όμως, και οι ταξιδιώτες που επιζητούν την πρόκληση και την περιπέτεια σε εμπόλεμες περιοχές. Ο Μπάμπης Μπίζας έχει βρεθεί σε ανάλογες περιπτώσεις, αφιερώνοντας περισσότερο χρόνο προηγουμένως στη γεωπολιτική ανάλυση της χώρας που πρόκειται να επισκεφτεί, παρά στα ρεστοράν και τα αξιοθέατα που θα επισκεφτεί το γκρουπ.
“Πρέπει να είσαι alert. Πάντοτε προειδοποιώ τους συνταξιδιώτες μου, όταν πρόκειται να ταξιδέψουμε σε μια χώρα, για τις συνθήκες που επικρατούν. Τους λέω ότι, αν τυχόν ακούσουμε πυροβολισμούς, πέφτουμε όλοι αμέσως κάτω, δεν ψάχνουμε να βρούμε από πού ήρθε ο πυροβολισμός. Όταν το λέω αυτό, οι τουρίστες συνήθως γελάνε. Ευτυχώς για μένα, δεν μου έχει συμβεί ποτέ”, λέει ο ίδιος.
Ωστόσο, παιχνίδι με τη φωτιά αποδείχθηκε για εκείνον ένα ταξίδι στη Λιβερία, λίγες μόνο μέρες προτού οι αντάρτες μπουν στην πόλη. “Είχα υπολογίσει ότι, αν οι αντάρτες έμπαιναν στην πόλη στις 4 Ιουνίου, θα μπορούσα να φύγω στις 3. Πώς το ήξερα; Διάβαζα εφημερίδα και ενημερωνόμουν! Έφτασα, λοιπόν, στη Λιβερία και περίμενα το αεροπλάνο στις 3 Ιουνίου. Αυτό όμως… δεν εμφανίστηκε! Τότε σκέφτηκα ‘τώρα τη βάψαμε…’.
Επισκέφτηκα τα γραφεία της αεροπορικής εταιρείας για να ενημερωθώ. Μόλις ανάφερα τα δικαιώματα του ταξιδιώτη, μου έδωσαν ένα κουπόνι για ένα κοντινό φτηνό ξενοδοχείο. Το περίεργο είναι ότι, το ίδιο βράδυ, άτομο του γραφείου ήρθε να ελέγξει εάν όντως έμεινα στο ξενοδοχείο. Ευτυχώς, την επόμενη μέρα το αεροπλάνο ήρθε. Το απόγευμα της ίδιας μέρας, μπήκαν οι αντάρτες στην πόλη!”.
– Ο τελευταίος σταθμός…
Έχοντας γυρίσει πλέον όλο τον πλανήτη, ο Μπάμπης Μπίζας έχει μεράκι του να επισκεφτεί έναν και μοναδικό προορισμό: το νησάκι Midway που βρίσκεται στη μέση του Ειρηνικού Ωκεανού και μέχρι σήμερα λειτουργεί ως καταφύγιο άγριας ζωής. Μοναδικό εμπόδιο; Η άδεια πρόσβασης!
