Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νόσου Alzheimer, 21 Σεπτεμβρίου, η Υφυπουργός Υγείας, κ. Ζωή Ράπτη, παραχώρησε συνέντευξη Τύπου, μαζί με την Πρόεδρο του Εθνικού Παρατηρητηρίου για την Άνοια – Νόσο Alzheimer, Νευρολόγο – Ψυχίατρο Δόκτορα, Παρασκευή Σακκά, και τον Καθηγητή Ψυχιατρικής στην Α’ Ψυχιατρική Κλινική – Υπεύθυνο Μονάδας Ψυχογηριατρικής στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο ΕΚΠΑ κ. Αντώνη Πολίτη.
Κατά την τοποθέτησή της, η κ. Ράπτη ανέφερε αναλυτικά τις σχετικές δράσεις και προγράμματα που υποστηρίζει το Υπουργείο Υγείας, καθώς και όσα έχουν δρομολογηθεί να γίνουν στο άμεσο μέλλον αναφορικά με την υποστήριξη των ασθενών με άνοια – Alzheimer’s:
Η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα κατά της νόσου Alzheimer’s είναι αφιερωμένη στους συνανθρώπους μας που πάσχουν από αυτή τη νόσο.
Σκοπός της Παγκόσμιας αυτής Ημέρας είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού για τη νόσο και τις επιπτώσεις της που επηρεάζουν όλο και περισσότερους συνανθρώπους μας και τις οικογένειές τους, με δυσβάσταχτα οικονομικά βάρη και ψυχολογικό κόστος για αυτούς.
Το στίγμα και η ελλιπής πληροφόρηση που περιβάλλουν τη νόσο παραμένει ένα παγκόσμιο ζήτημα, που απαιτεί συλλογική διεθνή δράση.
Η νόσος Alzheimer’s είναι η πιο συχνή αιτία άνοιας. Χαρακτηρίζεται από προοδευτική έκπτωση των νοητικών λειτουργιών και από συμπεριφορικά και ψυχολογικά συμπτώματα που εμφανίζουν οι ασθενείς στη πορεία της νόσου. Αποτελεί μείζον κοινωνικό πρόβλημα για τις ανεπτυγμένες κοινωνίες.
Όσο η νόσος εξελίσσεται, επηρεάζονται σταδιακά και οι δραστηριότητες της καθημερινής ζωής, δηλαδή οι κοινωνικές σχέσεις, η διαχείριση των οικονομικών και η φροντίδα του εαυτού του πάσχοντα, όπως και αυτή του οικογενειακού του περιβάλλοντος.
Η έγκαιρη διάγνωση είναι πολύ σημαντική για την αποτελεσματικότερη διαχείριση της νόσου από τον ίδιο τον ασθενή και την οικογένειά του. Είναι το πρώτο βήμα προς τον προγραμματισμό για το μέλλον.
Η πανδημία COVID-19 επιδείνωσε συνολικά την νοητική κατάσταση και τα συμπεριφορικά και ψυχολογικά συμπτώματα των ατόμων με άνοια και αύξησε, συγχρόνως, το ψυχολογικό και το καθημερινό φορτίο των φροντιστών τους.
Το lockdown, ως απαραίτητο μέτρο προστασίας από την πανδημία, οδήγησε τους ασθενείς σε κοινωνική απομόνωση, ενώ ο περιορισμός κοινωνικών επαφών, δραστηριοτήτων και μετακίνησης τους προκάλεσαν αυξημένο αίσθημα ανησυχίας, φόβου και κατάθλιψης.
Το Υπουργείο Υγείας, με απόφαση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, έθεσε σε προτεραιότητα τις δράσεις για τη βελτίωση της ψυχικής ανθεκτικότητας του πληθυσμού απέναντι στις επιπτώσεις της πανδημίας, δημιουργώντας χαρτοφυλάκιο για την Ψυχική Υγεία με έμφαση στην άνοια – Alzheimer‘s και τις επιπτώσεις της στη ψυχική υγεία.
Επίσης, σε αυτή την προσπάθεια, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ο οποίος έθεσε ως έναν από τους τέσσερις πυλώνες της πολιτικής του για την περίοδο 2020 – 2025 την Ψυχική Υγεία, στέκεται ως καίριος σύμμαχος της χώρας μας, παρέχει απρόσκοπτα την υποστήριξή του με την από κοινού με το Υπουργείο Υγείας αξιολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών ψυχικής υγείας στη χώρα μας, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών πρόληψης και υποστήριξης ασθενών με άνοια – Alzheimer’s.
Στο πλαίσιο αυτό, όλο αυτό το κρίσιμο διάστημα που διανύουμε και παράλληλα με την προσπάθεια καταπολέμησης της πανδημίας, το Υπουργείο Υγείας, έχει προχωρήσει στην ανάπτυξη και υλοποίηση δράσεων για την αντιμετώπιση των ψυχοκοινωνικών επιπτώσεων της στους πολίτες, με έμφαση στην πρόληψη και αντιμετώπιση της άνοιας – Alzheimer’s και την προαγωγή της υγιούς γήρανσης.
Συγκεκριμένα: Ενισχύσαμε την αποκεντρωμένη φροντίδα μέσω υπηρεσιών εξ αποστάσεως συμβουλευτικής, με τη δημιουργία της Τηλεφωνικής Γραμμής Βοήθειας για την Άνοια 1102.
Η Γραμμή απευθύνεται:
α) σε άτομα με προβλήματα μνήμης,
β) το ευρύ κοινό,
γ) τους φροντιστές και οικογένειες ατόμων με άνοια, καθώς και
δ) τους επαγγελματίας υγείας, και
ε) παρέχει συμβουλευτική-ψυχοκοινωνική υποστήριξη και ενημέρωση του κοινού για τις διαθέσιμές υπηρεσίες και προγράμματα για τα άτομα με άνοια και τους φροντιστές τους.
Ήδη από την έναρξη λειτουργίας της Γραμμής 1102, τον Φεβρουάριο του 2021, έχουν εξυπηρετηθεί περίπου 8.500 άτομα. Πιο συγκεκριμένα:
- περισσότερα από 6.000 άτομα έχουν λάβει τηλεφωνική βοήθεια και
- περίπου 2.500 άτομα έχουν εξυπηρετηθεί μέσω email ή webchat.
Η πλειονότητα των αιτημάτων αφορούν τη συμβουλευτική καθοδήγηση προς τους φροντιστές των ασθενών σχετικά µε την διαχείριση καθημερινών θεμάτων που προκύπτουν από την φροντίδα των ατόμων µε άνοια, καθώς και τη διαχείριση κρίσεων και διαταραχών συμπεριφοράς τους.
Επιπλέον, παρείχε ενημέρωση:
- για τις διαθέσιµες υπηρεσίες για την άνοια σε όλη την Ελλάδα
- ιατρικές και νοσηλευτικές συµβουλές
- την επιδοµατική πολιτική και τα νοµικά ζητήµατα
- ερωτήματα σχετικά µε τον εµβολιασµό κατά του Covid-19 και την άνοια, και τέλος
- για πληροφορίες σχετικά με την εύρεση στεγαστικών δοµών και έµµισθων φροντιστών
Επίσης, προχωρήσαμε σε επιτελικό σχεδιασμό της στρατηγικής και των πολιτικών για την άνοια και την ψυχική υγεία για την επόμενη διετία, σύμφωνα με την από 08/07/2021 Υπουργική Απόφαση που εκδώσαμε. Με την απόφαση αυτή θέτουμε το πλαίσιο για δημιουργία Κοινοτικών Δομών υποστήριξης ασθενών με Άνοια-Alzheimer’s σε όλη την Επικράτεια.
Ειδικότερα, προβλέπουμε στη δημιουργία δομών φιλοξενίας, όπως:
- Οικοτροφεία (δομές φιλοξενίας και μακροχρόνιας παραμονής νοσούντων με άνοια-Alzheimer’s καθώς και δομές τελικού σταδίου)
- Ψυχογηριατρικά Ιατρεία
- Κέντρα Ημέρας και
- Κινητές Μονάδες υποστήριξης των ασθενών και των οικογενειών τους στην Κοινότητα για την κατ΄ οίκον υποστήριξη από επαγγελματίες ψυχικής υγείας.
Επιπλέον, πρόκειται να ξεκινήσουμε ένα πιλοτικό πρόγραμμα υποστήριξης της τρίτης ηλικίας σε απομακρυσμένες περιοχές της χωράς μας με ελλιπή πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας ηλικιωμένων.
Συγκεκριμένα, το Πρόγραμμα:
- προάγει τη ψυχική υγεία και
- την πρόληψη ψυχικών διαταραχών, και κυρίως της κατάθλιψης που αποτελεί μείζονα παράγοντα κίνδυνου για την εμφάνιση της άνοιας.
Το Πρόγραμμα αυτό αποτελεί μια ολοκληρωμένη παρέμβαση ψυχογηριατρικής υποστήριξης και έχει στόχο τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους και των οικογενειών των ηλικιωμένων στον τόπο τους.
Ξεκινά στην πρώτη του πιλοτική φάση με νησιωτικές περιοχές, και συγκεκριμένα στην Άνδρο, Τήνο και Σύρο καθώς και σε απομακρυσμένες περιοχές ορεινές περιοχές, όπως ο Έβρος και η Ξάνθη.
Το Πρόγραμμα θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με το Αιγινήτειο Παν/κο Νοσοκομείο και επιστημονικά υπεύθυνο τον κο Α. Πολίτη, καθηγητή ψυχιατρικής στο ΕΚΠΑ και της Ψυχιατρικής Κλινικής του Παν/μιου Johns Hopkins Η.Π.Α.
Οι υπηρεσίες θα παρέχονται από ομάδα επαγγελματιών ψυχικής υγείας, όπως:
- ψυχίατρο,
- νοσηλευτή η/και κοινωνικό λειτουργό ψυχικής υγείας,
με κατ’ οίκον υποστήριξη και παρακολούθηση σε σταθερή βάση, δηλαδή δύο φορές την εβδομάδα, αλλά και μέσω υπηρεσίας τηλε-συμβουλευτικής.
Βασική μας επιδίωξη είναι να έχουμε ένα καλύτερο σύστημα υγείας, ένα ολοκληρωμένο δίκτυο υπηρεσιών με ισότιμη πρόσβαση για όλους τους πολίτες, ακόμη και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές της χώρας, ορεινές και νησιωτικές.
Στο δύσκολο αυτό τον αγώνα είμαστε όλοι μαζί για να επανέλθουμε με ασφάλεια στην κανονικότητα, με σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή και αξία.
Περισσότεροι από εμάς έχουμε βιώσει και βιώνουμε την «απώλεια» αγαπημένων μας προσώπων, των γονιών μας, των παππούδων και των γιαγιάδων μας, καθώς «χάνονται» σταδιακά μέσα από αυτή τη νόσο. Οφείλουμε να προστατεύουμε την αξιοπρέπεια και τον αυτοσεβασμό τους, γιατί εμείς τους θυμόμαστε και τους αγαπάμε γι’ αυτό που ήταν και είναι.
Γιατί δεν αφήνουμε κανένα μόνο του, δεν αφήνουμε κανέναν πίσω.
