Μαρία Λυσάνδρου
Ο Βασίλης Φασιάς είναι από τους πιο γελαστούς ανθρώπους που έχω συναντήσει. Μπορεί ως «Βουνό» στο “The Chase” του Mega να προκαλεί δέος (κάθεται που κάθεται εκεί ψηλά, έχει και ύψος 2,02· δεν το λες και λίγο…), όμως στην πραγματικότητα είναι πολύ προσηνής, χαλαρός και πάντα έτοιμος για πειράγματα. Και, φυσικά, είναι εξαιρετικός συνομιλητής – όχι μόνο λόγω των εντυπωσιακά πολλών γνώσεών του, αλλά και λόγω της ενδιαφέρουσας στάσης ζωής του. Για καμιά ωρίτσα την είχαμε υπολογίσει αρχικά τη συζήτηση, τελικά ξεπεράσαμε τις δύο. Ήταν πολλά τα θέματά μας. Εξάλλου, έτσι γι’ αλλαγή, εμάς δεν μας καταδίωκε κανείς.
Πώς γίνεται κανείς τόσο πολυμαθής, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί ως chaser σε τόσο ευρύ φάσμα ερωτήσεων; Διότι, προφανώς, δεν αποκτάς όλες αυτές τις γνώσεις μόνο διαβάζοντας…
Μόνο διαβάζοντας όχι. Είναι μεν πρωταρχικό, αλλά στη ζωή υπάρχουν άπειρες προσλαμβάνουσες – από τον πολιτισμό, από τον κινηματογράφο, από τον αθλητισμό…
Κάποιες βασικές γνώσεις υπάρχουν από τα μαθητικά χρόνια, φροντίζεις κι εσύ να ενημερώνεσαι για την επικαιρότητα και, από εκεί και πέρα, προσπαθείς να κάνεις συνδέσεις μεταξύ των πληροφοριών. Είναι λίγο σαν να παίζεις Tetris στο μυαλό σου. Παρόλα αυτά, το διάβασμα δεν αλλάζει, χωρίς αυτό δεν γίνεται.
Έχω διαβάσει ότι στο σχολείο δεν ήσουν και το πιο ήσυχο παιδί, ήσουν λίγο αντιδραστικός. Πώς ταιριάζει αυτό με ένα «διαβαστερό» καλό μαθητή;
Ήμουν το μικρότερο παιδί στην οικογένεια, ήμασταν δύο αγόρια και δύο κορίτσια, οπότε με είχαν και λίγο «λάσκα» – μη φανταστείς τίποτα υπερβολικό…
Γενικώς είχα μια αντιδραστικότητα στο θέμα «αυθεντία», έπρεπε να με πείσεις γι’ αυτό που λες. Αυτό το έχω ακόμα. Ήμουν πολύ καλός μαθητής, αλλά δεν μπορούσα να μπω στο τριπάκι του «πειθήνιου οργάνου» του διευθυντή ή της διευθύντριας. Η κλασική ατάκα που λένε ακόμα στα reunion που κάνουμε κατά καιρούς, είναι το «να γράψεις μόνη σου τις απουσίες» που είπα σε μια καθηγήτρια σε μια σχολική γιορτή που έλειπε πολύς κόσμος. Η ίδια καθηγήτρια, ξέρεις… φιλόλογος της «παλιάς σχολής», είχε πει στον πατέρα μου «Κύριε Φασιά, είναι εξαιρετικός μαθητής, αλλά δεν είναι σαν τ’ αδέλφια του. Αυτός είναι αλήτης!». (γέλια)
Νομίζω ότι δεν μου άρεσε ποτέ η έννοια του «φυτού», το ότι θα ασχολούμαι μόνο με το διάβασμα. Γενικώς είμαι εναντίον των στερεοτύπων και των κλισέ. Εγώ διάβαζα πρωτίστως επειδή ήμουν φιλομαθής, όχι για τους βαθμούς. Ακόμα το λέει ο πατέρας μου ότι, παιδάκι 7-8 χρονών, κατέβαζα τις εγκυκλοπαίδειες και διάβαζα.
Υπάρχει κάποιο βιβλίο από όλα αυτά που έχεις διαβάσει, που να σε σημάδεψε;
Νομίζω ότι τα βιβλία είναι λίγο σαν τις ανθρώπινες σχέσεις – είναι θέμα timing, σε ποια φάση τα διαβάζεις. Αλλιώς διαβάζεις Ντοστογιέφσκι στα 14, κι αλλιώς στα 43. Οπότε, ανάλογα με την περίοδο της ζωής σου που διαβάζεις ένα βιβλίο, αποκομίζεις και διαφορετικά πράγματα.
Δεν μπορώ να θυμηθώ κάτι που να με επηρέασε σε τόσο μεγάλο βαθμό. Θυμάμαι, όμως, πολλά βιβλία που μου άρεσαν, λογοτεχνικά κυρίως. Τον Ντοστογιέφσκι τον ξεχωρίζω. Γενικώς μου αρέσουν τα «κλασικά» – ο «Δον Κιχώτης» του Θερβάντες, ο Ζολά, ο Μπαλζάκ. Ως παιδί της δεκαετίας του ’80 – ’90, μου άρεσε και ο Ιούλιος Βερν που ήταν και πιο «εύπεπτος»…
Για μένα δεν υπάρχει «κακό βιβλίο». Ακόμη και στο χειρότερο βιβλίο θα υπάρχει έστω μία φράση που έχει κάτι να σου προσφέρει. Πραγματικά το πιστεύω.
Ξέρω ότι και το σινεμά σ’ αρέσει πολύ. Υπάρχει κάποια ταινία που να ξεχωρίζεις;
Αυτό μπορώ ευκολότερα να σου το απαντήσω: είναι το «Αδέσποτα σκυλιά» του Σαμ Πέκινπα, με τον Ντάστιν Χόφμαν, του 1971. Η ταινία είναι αριστουργηματική, για μένα είναι από τις ωραιότερες – δείχνει πώς οι συνθήκες μπορούν να σε κάνουν να υπερβείς τον εαυτό σου και «να περάσεις το χαντάκι». Ο Ντάστιν Χόφμαν ενσαρκώνει ένα φιλήσυχο άνθρωπο, που οι συνθήκες τον αναγκάζουν να μεταμορφωθεί – και στο τέλος τους σκοτώνει όλους!
Α, μιλάμε για πολύ φονικό… (γέλια)
Πώς να σου το πω… είναι Σβαρτσενέγκερ στο πιο ποιοτικό! (γέλια)
Ξέρω ότι το «Βουνό», το κωδικό σου όνομα ως chaser, προτάθηκε από την παραγωγή του “The Chase”. Αν έπρεπε να ορίσεις εσύ την ονομασία σου, βρίσκοντας κάτι που σε αντιπροσωπεύει πλήρως, πώς θα σε ονόμαζες;
«Χαμαιλέων» θα έλεγα. Μου αρέσει πολύ ως έκφραση το «να είσαι πολλά πράγματα παράλληλα, ώστε να μην μπορούν να σε “πιάσουν”», και προσπαθώ να το κάνω πράξη. Εννοώ ότι δεν πρέπει να είσαι μονόπλευρος – κι αυτό δεν έχει σχέση μόνο με τις σπουδές και το πόσα διαφορετικά πτυχία έχεις. Έχει να κάνει με τη γενικότερη σκέψη.
Γι’ αυτό και δεν μ’ αρέσει να με προσφωνούν «Γιατρέ» – άσε που ο πατέρας μου μού το λέει επίτηδες για να με πειράξει… Πολλοί το λένε ως τιμητικό και το καταλαβαίνω, αλλά, κάνοντας μια αντίστροφη σκέψη, είναι λίγο και σαν να σου λένε «πρέπει κάπως να με εξυπηρετήσεις».
Εγώ προτιμώ είτε το «Βασίλη», είτε το «κύριε Φασιά», άντε και το «κύριε Αντισμήναρχε» αν το πάμε στρατιωτικά.
Ναι, αλλά τώρα δεν μπορώ να μη σε ρωτήσω: Είσαι στρατιωτικός γιατρός, Ειδικός Παθολόγος, στο Νοσοκομείο 251 της Αεροπορίας. Έχει έρθει ποτέ κανείς στο νοσοκομείο και να σε πει «Βουνό»;
Εννοείται! (γέλια) Βγάζω άπειρες φωτογραφίες με ανθρώπους που έρχονται στο νοσοκομείο! Ειδικά όταν είναι περίοδος πριν τις Πανελλαδικές, που έρχονται παιδιά υποψήφια για τις στρατιωτικές σχολές.
Υπήρξε ποτέ κάποια ερώτηση στο παιχνίδι τόσο αξιοπερίεργη, που να μην την είχες καν ακουστά;
Πάρα πολλές, όχι μία και δύο! Αλλά αυτό θα συνέβαινε εκ των πραγμάτων· φαντάσου ότι έχουμε κάνει ήδη ένα τεράστιο αριθμό επεισοδίων, είμαστε στην τέταρτη σεζόν! Ε, κάποια στιγμή, δεν βγαίνει… θα βρεις να ρωτήσεις και το αξιοπερίεργο.
Πάντως, είναι πραγματικά εντυπωσιακό ότι, ως άνθρωπος των θετικών επιστημών που είσαι, δεν είναι αναμενόμενο το μετέπειτα πτυχίο σου της Θεολογίας ή το πτυχίο της Ιστορίας – Αρχαιολογίας που θα πάρεις τώρα. Θα περίμενε κανείς κάτι λίγο πιο κοντά στην Ιατρική. Μαθηματικά, ας πούμε…
Τώρα είπες την απαγορευμένη λέξη! Τα σιχαίνομαι τα Μαθηματικά! Συγνώμη κιόλας, η νύφη μου είναι εξαιρετική μαθηματικός… (γέλια) Τα υπόλοιπα αδέλφια μου, που ήταν και τα τρία πρωτοδεσμίτες, χαιρόντουσαν να λύνουν ασκήσεις. Εγώ τόσο – όσο!
Εγώ που ήµουν γενικώς σταυρολεξάκιας, ξέρεις πόσες ερωτήσεις από σταυρόλεξα πέτυχα στο “The Chase”; Άπειρες!
Δες τώρα, όμως, και μια ωραία αντίθεση: ένας γιατρός, με ένα επάγγελμα που τον θέλει να είναι πραγματιστής, πάει και σπουδάζει Θεολογία! Πόσο ενδιαφέρων αυτός ο συνδυασμός επιστήμης και σπουδής περί πίστης σε κάτι «ανώτερο» που δεν είναι απόλυτα κατανοητό…
Ισχύει μεν, αλλά μην ξεχνάμε ότι το πανεπιστημιακό κομμάτι της Θεολογίας δεν έχει να κάνει με την πίστη. Πάντα είχα σχέση με την εκκλησία, αλλά το ότι σπούδασα Θεολογία δεν σημαίνει ότι έγινα περισσότερο πιστός! Απλά όταν εμβαθύνεις περισσότερο στο επιστημονικό κομμάτι της Θεολογίας, μπαίνουν πολλά πράγματα στη θέση τους. Βλέπεις ότι πίσω από όλα υπάρχει δογματική επεξήγηση.
Εξάλλου, εμένα μου αρέσει η Ιατρική ακριβώς επειδή δεν είναι Μαθηματικά! Στην Ιατρική, είναι πολλές οι φορές που 1 + 1 δεν κάνει 2! Κάθε ασθενής είναι διαφορετικός. Επιπλέον, κάποια πράγματα είναι πλέον ντεμοντέ: δεν είμαστε στον 17ο αιώνα, για να κάνουμε τον διαχωρισμό «επιστήμη – θρησκεία».
Επειδή, λοιπόν, η Θεολογία είναι κατ’ εξοχήν η επιστήμη της προσωπικής σχέσης του καθενός με τον Θεό, εμένα με εξιτάρει να το μεταφέρεις αυτό στην Ιατρική: μπορείς να δεις δύο ανθρώπους της ίδιας ηλικίας, με τα ίδια ακριβώς προβλήματα, και ο ένας να πάει καλά, ενώ ο άλλος όχι. Αυτό, ας πούμε, γιατί συμβαίνει; Επειδή, κοινωνικά και βιολογικά, ο καθένας έχει διαφορετική υπόσταση!
Όσο κι αν λένε ότι έχουμε προχωρήσει στην Ιατρική, στην πραγματικότητα είμαστε ακόμη πολύ πίσω. Είναι τόσα πολλά πράγματα που δεν ξέρεις… αρχής γενομένης από τον ίδιο τον εγκέφαλο – το μεγαλύτερο μυστήριο! Γι’ αυτό μου αρέσει πολύ και το κομμάτι της Βιο-ηθικής, η οποία, κατά κάποιον τρόπο, είναι μια γέφυρα μεταξύ Ιατρικής και Θεολογίας.
Ε, ποτέ δεν είναι αργά για να πάρεις κι άλλο ένα πτυχίο!
Ξέρεις, καλώς ή κακώς, στην πράξη εμείς ερχόμαστε πολύ συχνά αντιμέτωποι με τέτοια διλήμματα. Όταν κάποιος, για παράδειγμα, είναι στα τελευταία του και ρωτάς το περιβάλλον του «Θέλετε να το προχωρήσουμε, να διασωληνώσουμε τον παππού, ή να το αφήσουμε κι όσο πάει…;». Εκεί ο ένας λέει έτσι, ο άλλος λέει αλλιώς, εσύ έχεις τις προσωπικές σου απόψεις…
Ένα μεγάλο ζήτημα, πάντως, είναι και το να δοθεί βάρος στην ενσυναίσθηση κατά την εκπαίδευση των γιατρών, ώστε να μπορούν να διαχειρίζονται καλύτερα τους ασθενείς ή τους συγγενείς τους – δεν ξέρω, βέβαια, αν η ενσυναίσθηση μπορεί να διδαχθεί…
Ό,τι έχει να κάνει με διεπιστημονική επιμόρφωση πάντα βοηθάει, δεν το συζητάμε. Απλά θεωρώ ότι είναι λίγο δύσκολο να βάλεις κανόνες σε κάτι τέτοιο. Δεν ξέρω αν κάτι τέτοιο θα μπορέσει να λειτουργήσει – στο τέλος θα υπερισχύσει η προσωπικότητά σου και η στάση ζωής σου.
Είναι αλήθεια ότι οι κυρίες διαχειρίζονται καλύτερα αυτές τις καταστάσεις. Οι άνδρες γενικώς είμαστε λίγο πιο «κάφροι» – κάτι που δεν είναι και εντελώς λάθος, βέβαια, γιατί αν μπεις 100% στα παπούτσια του άλλου, μπορεί να χάσεις την κριτική σου ικανότητα. Με κάποιον τρόπο, πρέπει να μπορείς να αποστασιοποιείσαι και να κρατάς μια ισορροπία.
Υπάρχουν πολλές ακραίες καταστάσεις. Το να ανακοινώνεις θάνατο 16χρονου στους γονείς του, στα Επείγοντα… είναι από τα χειρότερα πράγματα που μπορεί να σου τύχουν. Αυτό, ας πούμε, δεν θα το ξεχάσω ποτέ. Ακόμα το σκέφτομαι, ακόμα θυμάμαι το όνομά του, τι να σου πω…
Είναι τεράστια εμπειρία η Ιατρική, ειδικά στην κλινική. Τεράστια εμπειρία! Μπορείς να δεις όλη την κοινωνία να περνάει.
Υπάρχει κάτι που να έχεις παρατηρήσει σε κοινωνικό πλαίσιο, το οποίο να σου έμεινε στο μυαλό;
Να είναι ο άλλος στο νοσοκομείο και να μην έρχεται κανείς να τον δει, και να μαθαίνεις μετά ότι κακοποιούσε τα παιδιά του… Κυριολεκτικά τα βλέπεις όλα.
Σε έχουν βοηθήσει καθόλου στο παιχνίδι όλα αυτά που ζεις στη δουλειά;
Σε επίπεδο εγκυκλοπαιδικών γνώσεων όχι τόσο, αλλά είναι τόσες πολλές οι προσλαμβάνουσες, που όλο και κάτι θα «πιάσεις».
Ίσως να βοηθάει και το γεγονός ότι καλείσαι να παίρνεις πολύ γρήγορα αποφάσεις, κάτι που επίσης είναι χρήσιμο για το παιχνίδι. Κάθε φορά που πρέπει ν’ αποφασίσω γρήγορα αν πρέπει να πω το ένα ή το άλλο, η καρδούλα πάει να σπάσει! Έχω καταφέρει να το κρύβω και δεν φαίνεται στην τηλεόραση, αλλά αυτό συμβαίνει κάθε φορά!
Δεν μαθαίνεται, λοιπόν, η απόλυτη ψυχραιμία στις κρίσιμες φάσεις του παιχνιδιού.
Όχι, όχι, δεν μαθαίνεται… Έχεις πάντα το άγχος, γιατί κάθε παιχνίδι είναι διαφορετικό. Θέλεις να κερδίζεις, ακόμα κι αν ξέρεις ότι αυτό δεν γίνεται πάντα· το θέμα είναι να γίνεται μια ωραία καταδίωξη.
Σε μια ψηφιακή εποχή, η οποία είναι τόσο γρήγορη, ευνοώντας τις επιφανειακές γνώσεις, πού αποδίδεις εσύ το ότι τα τηλεπαιχνίδια γνώσεων εξακολουθούν να κερδίζουν το ενδιαφέρον του κοινού; Αυτό δεν είναι λίγο παράδοξο;
Όντως ισχύει αυτό. Πέρα από το ότι ο άνθρωπος είναι ένα ζώο και έχει ένστικτο, θεωρώ ότι είναι από τη φύση του φιλομαθής. Πολύ σπάνια θα βρεις ανθρώπους που, μπροστά σε μια νέα πληροφορία, θα σου πουν «Δεν με νοιάζει καθόλου να το μάθω αυτό».
Εγώ περισσότερο τρελαίνομαι με την αντίδραση «κι εμένα αυτό πού θα μου χρησιμεύσει;». «Δεν ξέρεις, ρε μεγάλε, πού θα σου χρησιμεύσει! Και δεν έχει και σημασία!». Επειδή είμαι πολύ ενεργός στα social media, γελάω πολλές φορές με κάτι memes του τύπου «Άλλη μια μέρα που δεν μου χρειάστηκε το Πυθαγόρειο Θεώρημα…». (γέλια) Εντάξει, προφανώς!
Όλα, όμως, είναι λιθαράκια. Η βασική λειτουργία της μάθησης είναι η εκπαίδευση του εγκεφάλου, δεν είναι το να μάθω οπωσδήποτε κάτι. Πώς λένε για τους ηλικιωμένους ότι ο καλύτερος τρόπος για να κρατάς σε εγρήγορση τον εγκέφαλό σου, είναι να λύνεις σταυρόλεξα; Είναι κι αυτό ένα όργανο που πρέπει να το προσέξεις για να μην αδρανήσει.
Εξάλλου, δεν ξέρεις ποτέ. Μπορεί κάποτε ν’ αποφασίσεις να πας στο “The Chase”!
Εννοείται! Εγώ που ήμουν γενικώς σταυρολεξάκιας, ξέρεις πόσες ερωτήσεις από σταυρόλεξα πέτυχα στο “The Chase”; Άπειρες!
Δεν μ’ αρέσει, όμως, το χρησιμοθηρικό. Καταλαβαίνω τους ανθρώπους που πάνε και κάνουν μεταπτυχιακά εξειδικευμένα, σχετικά με το πτυχίο τους – προφανώς. Από την άλλη, εγώ είμαι της άποψης «η γνώση για τη γνώση». Τώρα τελειώνω και το Ιστορικό – Αρχαιολογικό, πέντε μαθηματάκια μου έμειναν. Δεν το κάνω για να γίνω καθηγητής, δόξα τω Θεώ τη δουλειά μου την έχω!
Μου λένε πολλοί «Μα γιατί δεν κάνεις μεταπτυχιακά, και κάθεσαι και κάνεις πτυχία από την αρχή;». Εγώ, λοιπόν, επειδή είμαι αντιδραστικός, τους απαντάω «Μα τα προπτυχιακά είναι εκείνα που σου δίνουν τον τίτλο, όχι τα μεταπτυχιακά!». (γέλια) Αν είμαι βιολόγος και κάνω μεταπτυχιακό στην Ιατρική, είμαι βιολόγος με μεταπτυχιακό στην Ιατρική, δεν είμαι γιατρός! Εγώ, όμως, όταν τελειώσω το Ιστορικό – Αρχαιολογικό, το πτυχίο μου θα γράφει «πτυχίο Ιστορίας – Αρχαιολογίας»!
Και τι κατεύθυνση έχεις επιλέξει;
Για την Ιστορία πήγα, δεν το συζητάμε!
Μόλις τελείωσα με την ειδικότητα και τις εξετάσεις στην Ιατρική, ήθελα να ξεφύγω λίγο από το κομμάτι «διάβασμα για την Ιατρική» – αν και αυτό δεν σ’ αφήνει ποτέ, αναγκαστικά πρέπει να διαβάζεις συνεχώς. Έδωσα, λοιπόν, κατατακτήριες για τη Θεολογική. Για το Ιστορικό – Αρχαιολογικό, όμως, έδωσα κανονικά Πανελλαδικές.
Δυστυχώς, έχουµε αναγάγει σε υπεραξία το φιλότιµο. Για µένα αυτό είναι καταστροφικό.
Χαρά στο κουράγιο σου…
Μη σου πω ότι, πριν μας φέρουν τα θέματα, έκανα και life coaching στα παιδιά με τα οποία γράφαμε μαζί εξετάσεις το καλοκαίρι του ’21! (γέλια) Τους είπα «Παιδιά, δεν θα ξαναγίνετε ποτέ 18 χρονών. Εκμεταλλευτείτε το! Και μην ακούτε κανέναν! Να κάνετε πάντα αυτό που θέλετε! Κι εγώ γιατρός είμαι, αλλά τώρα αποφάσισα να ξαναδώσω Πανελλαδικές!».
Τελικά, νομίζω ότι δεν είσαι τυχαία Παθολόγος. Είναι η ειδικότητα με το πιο ευρύ πεδίο!
Η πρώτη μου επιλογή ήταν να γίνω Ψυχίατρος, αλλά για κάποιους πρακτικούς λόγους έγινα Παθολόγος. Είδες η τύχη; Ενώ πηγαίνεις γι’ άλλα, σε φέρνει εκεί που ίσως σου ταιριάζει περισσότερο!
Θέλω λίγο τη γνώμη σου και για κάτι άλλο, πιο κοντά στη δουλειά σου: αν και τα προβλήματα είναι πολλά, ποιο θα έλεγες ότι είναι, αυτή τη στιγμή, το μεγαλύτερο πρόβλημα του ΕΣΥ;
Νομίζω ότι λείπει ένα γενικότερο όραμα για την Υγεία· δεν έχεις ελπίδα για κάτι καλύτερο – κι αυτό είναι σημαντικό. Αν το δούμε λίγο ειδικότερα, σίγουρα ένα σημαντικό πρόβλημα είναι η υποστελέχωση. Ακούς π.χ. «ένας παιδοψυχίατρος στην Κρήτη, ένας μόνο παιδίατρος στο τάδε νοσοκομείο…». Τι να πρωτοκάνουν κι αυτοί οι άνθρωποι;
Η γνώμη μου είναι ότι χρειάζεται ριζική αναδιάρθρωση. Απλά αυτό είναι πολύ δύσκολο να γίνει όταν κάτι βρίσκεται σε λειτουργία. Δεν είναι αυτοκίνητο που χαλάει, το πηγαίνεις στο συνεργείο και ξέρεις ότι για μια βδομάδα δεν θα ‘χεις αμάξι. Η Υγεία δεν μπορεί να σταματήσει για να φτιαχτεί! Υπάρχουν πιο σοφοί από μένα για να βρουν τις λύσεις…
Παρόλα αυτά, είναι λίγο παρεξηγημένο το ΕΣΥ;
Εννοείται! Όπως και όλα τα πράγματα στην Ελλάδα για τα οποία γκρινιάζουμε. Το κακό, γενικώς, κάνει ντόρο. Τα κλισέ κάνουν ντόρο: «Όλοι οι γιατροί παίρνουν φακελάκια», «Όλοι οι δημοσιογράφοι είναι διαπλεκόμενοι»… Προφανώς υπάρχουν κι αυτά, σε όλες τις δουλειές, αλλά δεν μπορούμε να γενικεύουμε.
Δεδομένων, λοιπόν, των συνθηκών εργασίας και των απολαβών στο ΕΣΥ, οι γιατροί και οι νοσηλευτές κάνουν πράγματα υπέρ το δέον. Δεν γίνεται να αναγκάζεται ο νοσηλευτής να φέρνει γάζες απ’ το σπίτι του… Όταν δεν μου παρέχεις αυτά που πρέπει για να μπορώ να δουλέψω, δεν μπορείς να έχεις απαιτήσεις. Κι αυτό που λέω δεν έχει καμία απολύτως πολιτική χροιά – αυτά είναι παθογένειες χρόνων.
Και δυστυχώς, μιλώντας κυρίως για το δημόσιο (παρόλο που ισχύει και για τον ιδιωτικό τομέα), έχουμε αναγάγει σε υπεραξία το φιλότιμο. Για μένα αυτό είναι καταστροφικό.
Και πάλι βλέπω τα πράγματα λίγο ανάποδα: Όταν εσύ πρέπει να κάνεις μια δουλειά και δεν την κάνεις, το να δείξω εγώ φιλότιμο και να την κάνω για σένα, είναι αντι-επαγγελματικό. Όχι! Έκαστος εφ΄ ω ετάχθη! Η φιλοτιμία και ο ζήλος ενός εργαζόμενου δεν μπορούν να υποκαθιστούν τον άλλον που κάθεται! Το φιλότιμο θα πρέπει να αφορά το σύνολο: «Ναι, παιδιά, σε έκτακτες συνθήκες θα βάλουμε όλοι πλάτη!». Αλλά δεν μπορεί αυτό να αφορά μόνο τα δύο άτομα που θα βγάλουν τη δουλειά. Το φιλότιμο είναι ο εχθρός του επαγγελματισμού.
Στις 7 Απριλίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Υγείας. Υπάρχει κάποιο διαχρονικό μήνυμα που θα μπορούσαμε να στείλουμε, με αυτή την αφορμή;
Θα πρέπει να ξεφύγουμε λίγο από το κομμάτι της «έλλειψης αρρώστιας» και να πάμε στην ουσιαστική υγεία. Ο ορισμός της Υγείας δεν είναι η έλλειψη αρρώστιας, είναι η ψυχοσωματική ευεξία – είναι ένας όρος με θετικό πρόσημο! Το ότι δεν είμαι άρρωστος δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είμαι και υγιής. Νομίζω ότι αυτό είναι ένα διαχρονικό μήνυμα που πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας.
Ψυχοσωματική ευεξία σημαίνει πρόοδος – σημαίνει ότι απολαμβάνω τη ζωή μου, την οικογένειά μου, τη δουλειά μου, τα ενδιαφέροντά μου και προοδεύω, δεν μένω στάσιμος!
Η φιλομάθεια κάνει καλό στην υγεία;
Μάλλον όχι. Διότι όσο ανοίγεις τους ορίζοντές σου, τόσο περισσότερο μπαίνεις σε μονοπάτια που σε κάνουν να βλέπεις τα πράγματα διαφορετικά. Κι αυτό σε κάνει να μην πολυ-ταιριάζεις με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα.
Η φιλομάθεια και η οξυδέρκεια δεν βοηθάνε και πολύ, τελικά. Διότι όσα περισσότερα καταλαβαίνεις, τόσο περισσότερο απογοητεύεσαι με αυτά που συμβαίνουν γύρω σου – κι αυτό δεν σου κάνει και πολύ καλό.
Κι έλεγα θ’ ακούσω κάτι καλό…
Ε, τι περίμενες κι εσύ τώρα; (γέλια)
