Μαρία Λυσάνδρου
Ο Γιώργος Βανδώρος, συντονιστής της ομάδας των δυτών στο πρωτοποριακό ντοκιμαντέρ της Cosmote TV “UnderWonder”, σε σκηνοθεσία και σενάριο Κώστα Καρύδα, μουσική Δημήτρη Κοντόπουλου και εκτέλεση παραγωγής MAD TV/DAM Productions, μιλά στο “Plan Be” για τις σπηλαιοκαταδύσεις σε τέσσερα σημαντικά σπήλαια: της Λίμνης Βουλιαγμένης, της Αμφιτρίτης, του Διρού και των Ελεφάντων στην Κρήτη. Οι εικόνες που καταγράφονται στο ντοκιμαντέρ είναι πραγματικά εντυπωσιακές. Μιλώντας με τον Γιώργο, διακρίνεις τον ενθουσιασμό, αλλά και τη μεγάλη αγάπη του για τις σπηλαιοκαταδύσεις. Αλλά αυτό που κυρίως καταλαβαίνεις, είναι ότι, για να προχωρήσεις σε ένα τέτοιο εγχείρημα, πρέπει να είσαι ρομαντικός. «Γιατί να παρακολουθήσει κανείς αυτό το ντοκιμαντέρ;», τον ρωτάω. «Γιατί θα ταξιδέψει, και τα ταξίδια είναι πάντα ωραία…», απαντάει. Τι πιο ρομαντικό απ’ αυτό;
Ας ξεκινήσουμε από κάτι βασικό: Ο υποβρύχιος κόσμος μιας χώρας μπορεί να μας δώσει πολλές πληροφορίες για τη γεωλογία και την ιστορία της. Από την εμπειρία σου, σε τι ποσοστό θα έλεγες ότι γνωρίζουμε στην Ελλάδα τον υποβρύχιο μας κόσμο;
Αυτό που γνωρίζω είναι ότι, μετά από 27 χρόνια καταδύσεων, ακόμα μαθαίνω και βλέπω νέα στοιχεία από το υποβρύχιο περιβάλλον της Ελλάδας. Πιστεύω πώς το υποθαλάσσιο περιβάλλον, είτε στις σπηλιές, είτε στην ανοιχτή θάλασσα, αλλάζει και μεταβάλλεται πολύ γρηγορότερα από όσο εμείς καταφέρνουμε να το μαθαίνουμε.
Αν ήταν, λοιπόν, να συμπληρώσουμε ένα παζλ γνώσεων για τη χώρα μας, ποιο κομμάτι θα έλεγες ότι έρχονται να συμπληρώσουν τα στοιχεία που προέκυψαν από τις τέσσερις αυτές υποβρύχιες εξορμήσεις σας; Τι καινούργιο μάθαμε;
Μάθαμε πως έχουμε ακόμα πολύ δρόμο μέχρι να καταλάβουμε.
Υπάρχουν άνθρωποι, όπως ο Βασίλης Γιαννόπουλος, που έχουν περάσει όλη τους τη ζωή μελετώντας τα σπήλαια και, παρόλο που έχει τις περισσότερες απαντήσεις στα ερωτήματα, υπάρχουν ακόμα ζητήματα που θέλουν περαιτέρω έρευνα.
Ο χρόνος που έχουμε μπροστά μας όταν ψάχνουμε την ιστορία της γης δεν είναι με το μέρος μας. Θα χρειαστούμε πολλές ζωές για να καταλάβουμε. Όσο ψάχνουμε, βρίσκουμε ερωτήσεις και κάποιες λίγες απαντήσεις. Ελπίζουμε ότι οι ερωτήσεις μας θα απαντηθούν από κάποιους, με τη βοήθεια κάποιων από τις δικές μας απαντήσεις.
Ένα από τα βασικά πράγματα που ξεκαθαρίζονται είναι ότι, ακόμα και για έναν έμπειρο δύτη, είναι άλλο πράγμα η απλή κατάδυση, κι άλλο η σπηλαιοκατάδυση, την οποία παρακολουθούμε στο ντοκιμαντέρ. Ποιες είναι οι βασικότερες τους διαφορές;
Η βασική διαφορά είναι ότι η απευθείας ανάδυση δεν υπάρχει ως επιλογή. Ό,τι και αν μας συμβεί, πρέπει να επιστρέψουμε τα εκατοντάδες μέτρα μέχρι να βρεθούμε ξανά στην ασφάλεια της επιφάνειας και του αέρα.
Αρκετές είναι οι φορές που, όσο καλά προετοιμασμένη κι αν είναι η ομάδα, δίνεται τεράστια βάση στην πρόβλεψη των προβλημάτων, μιας και η αντιμετώπισή τους, ακόμα και όταν έχει προβλεφθεί, έχει συχνά κόστος. Η καλύτερη λύση στις δυσκολίες είναι να μην εμφανιστούν.
Κάπου στο πρώτο επεισόδιο λες ότι το κυριότερο χαρακτηριστικό που θα πρέπει να έχει όποιος θέλει να κάνει σπηλαιοκατάδυση, είναι η υπομονή. Θα σταθώ σ’ αυτό για να ρωτήσω: Τι είδους προετοιμασία απαιτείται, ώστε κάποιος να φτάσει σε επίπεδο να κάνει σπηλαιοκαταδύσεις;
Χρειάζεται ο δύτης να ολοκληρώσει μια σειρά προγραμμάτων εκπαίδευσης που θα τον προετοιμάσουν, μέσα από δεξιότητες εξοπλισμού και διαδικασιών, να μπορεί με απόλυτο έλεγχο να οργανώσει και να εκτελέσει καταδύσεις όπου τα λάθη δεν είναι επιλογή. Οι δύτες αξιολογούνται από τους εκπαιδευτές τους, αλλά και την ομάδα τους.
Χρειάζεται ένα σύνολο από καταδυτικές ικανότητες, αλλά και κοινωνικά προσόντα. Αρκετοί θα γίνουν σπηλαιοδύτες, αλλά δεν θα μπορέσουν όλοι να ισορροπήσουν και να φέρουν πρόοδο.
Όταν δεν υπάρχει βιασύνη και απολαμβάνεις τη διαδικασία και την ανάπτυξη, τότε όλα θα έρθουν φυσικά και θα έχεις τη βαρύτητα στα πόδια σου για τις πολλές καλές αποφάσεις.
Παρόλο που η όλη εμπειρία των γυρισμάτων του “UnderWonder” συνολικά πρέπει να ήταν μοναδική, αν σου ζητούσα να επιλέξεις μία στιγμή που υπήρξε ξεχωριστή για σένα, τι θα μου έλεγες;
Η ξεχωριστή στιγμή ήταν η επίσκεψη στο στεγνό τμήμα του Διρού. Εκεί βρεθήκαμε όλοι μαζί, δύτες, σπηλαιολόγοι, κινηματογραφιστές, γεωλόγοι, όλοι μαζί για λίγο, άνθρωποι των σπηλαίων. Θυμάμαι τα πρόσωπα όλων μας μέσα στη διάρκεια των ωρών. Θυμάμαι κανείς να μη θέλει να τελειώσει ο χρόνος…
Νομίζω πως το “UnderWonder” βρήκε την ψυχή του μέσα σε αυτούς τουw βράχους, βαπτίστηκε μέσα σε εκείνο το νερό. Εκείνες οι στιγμές ήταν σημαντικές για όλους μας και γι’ αυτό τις ξεχωρίζω.
Στη σειρά παρουσιάζονται οι καταδύσεις σε τέσσερα σπήλαια: της Λίμνης Βουλιαγμένης, της Αμφιτρίτης, του Διρού και των Ελεφάντων. Έχοντας καταδυθεί και στα τέσσερα, θέλω να μου δώσεις για κάθε ένα από αυτά μια λέξη –ή και φράση– που πιστεύεις ότι το χαρακτηρίζει.
Η Λίμνη Βουλιαγμένης είναι σαν «σπίτι» μου…
Η Αμφιτρίτη είναι το κορίτσι μας…
Ο Διρός είναι ο αρχαίος σοφός…
Το σπήλαιο των Ελεφάντων είναι κόσμημα…
Οι εικόνες που βλέπει κανείς παρακολουθώντας τα επεισόδια είναι πραγματικά εντυπωσιακές. Θεωρείς ότι η προβολή αυτής της σειράς ντοκιμαντέρ θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως «διαφήμιση» για την προσέλκυση καταδυτικού τουρισμού στην Ελλάδα;
Σίγουρα πολύ περισσότεροι δύτες, οι οποίοι θα δουν τη σειρά, θα αποκτήσουν ενδιαφέρον για την Ελλάδα και τα σπήλαιά της. Είναι σημαντικό ότι αυτή θα είναι μια γνωριμία των σπηλαιοδυτών του κόσμου με τις σπηλιές της Ελλάδος.
Σε ποιον άλλον τομέα θα μπορούσε να βοηθήσει μια τέτοια σειρά ντοκιμαντέρ, κατά τη γνώμη σου; Θα μπορούσε π.χ. να κάνει περισσότερο κόσμο να ενδιαφερθεί για τις καταδύσεις;
Πιστεύω ότι αυτό που θα κάνει αυτή η σειρά είναι να σπείρει το «μικρόβιο» των καταδύσεων αυτού του επιπέδου σε όσους «μυρίσουν το άρωμά τους». Θα ήθελα να πιστεύω πώς θα κάνει κι άλλες τέτοιες προσπάθειες να πάρουν σάρκα και οστά.
Κι επειδή η Ελλάδα είναι πλούσια σε υποβρύχιο κόσμο, ο οποίος δεν εξαντλείται μόνο στα τέσσερα αυτά σπήλαια… Αναμένεται να υπάρξει και συνέχεια;
Αυτό είναι μια απόφαση που θα παρθεί από τον Ανδρέα Κουρή, την CosmoteTV και όλους στην παραγωγή. Θέματα υπάρχουν πολλά, διάθεση δεν λείπει και, όπως πολύ σωστά είπες, η Ελλάδα είναι «πλούσια». Ο χρόνος θα απαντήσει σε όλους μας!
Τι θα έλεγες, λοιπόν, σε κάποιον που διαβάζει τώρα την κουβέντα μας; Γιατί να μπει στη διαδικασία να δει το “UnderWonder”;
Γιατί θα ταξιδέψει, και τα ταξίδια είναι πάντα ωραία…
* Τα επεισόδια του ντοκιμαντέρ “UnderWonder” προβάλλονται κάθε Κυριακή στις 21:00 στην Cosmote TV και, ταυτόχρονα, στο επίσημο YouTube κανάλι της Cosmote TV.
