Μαρία Λυσάνδρου
Η Κατερίνα Μπιλάλη μεταφράζει, διασκευάζει και πρωταγωνιστεί αυτόν το Μάιο στη θεατρική παράσταση «Ταιριάζει το πένθος στην Ηλέκτρα;», στο Θέατρο Μεταξουργείο. Ένα σημερινό ριάλιτι σόου, όπου η παρατήρηση των παικτών από το άγρυπνο μάτι της κάμερας αποδεικνύει, για άλλη μια φορά, τη διαχρονικότητα του υπαρξιακού χάους και των κοινωνικοπολιτικών προβληματισμών που ταλανίζουν την ανθρώπινη φύση. Τα ερωτήματα που τίθενται πολλά, αφήνοντας τον κάθε θεατή να καταλήξει στα δικά του συμπεράσματα. Μια παράσταση εξαιρετικά επίκαιρη που αξίζει να παρακολουθήσουμε.
Η παράσταση «Ταιριάζει το πένθος στην Ηλέκτρα;» είναι μια σημερινή παράσταση, η οποία στηρίζεται στο σχετικό έργο του Ευγένιου Ο’ Νηλ του 1931, το οποίο, με τη σειρά του, είχε στηριχθεί στην «Ορέστεια» του Αισχύλου. Τελικά, πόσο «ζωντανά» μένουν τα κλασικά έργα διαμέσου των αιώνων;
Φαίνεται ότι η πηγή έμπνευσης από τους αρχαίους μύθους είναι ανεξάντλητη για τους καλλιτέχνες όλου του κόσμου, και αυτό γιατί τα θέματα που πραγματεύονται απασχολούν ακόμα την ανθρωπότητα παρ’ όλη την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, αν υποθέσουμε ότι έχει γίνει.
Θέματα ταξικότητας, εξουσίας, οικογενειακών, ερωτικών και έμφυλων σχέσεων, εκμετάλλευσης, χειραγώγησης βρίσκονται στο επίκεντρο της δραματουργίας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, και η διακειμενική σύνδεση με το παρελθόν είναι χρήσιμη για τους νέους δραματουργούς, γιατί ξεδιπλώνεται λίγο περισσότερο το κουβάρι του υπαρξιακού χάους και των άλυτων κοινωνικοπολιτικών εξισώσεων.
Η μετάφραση και η διασκευή του έργου είναι δικές σου. Αναρωτιέμαι, λοιπόν… Γιατί επέλεξες το σκηνικό ενός ριάλιτι σόου; Ποια η βαθύτερη σημασία αυτής της επιλογής;
Το στούντιο του παιχνιδιού επιβίωσης παραπέμπει στο Πανοπτικό του Μπένθαμ, ο οποίος σχεδίασε ένα κτίριο-φυλακή για τη συνεχή επίβλεψη των κρατουμένων. Η ιδέα αυτή εξυπηρέτησε δραματουργικά την κατάδειξη της τεχνολογίας ως απόλυτου εξουσιαστή, αφού κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από το “μάτι” της κάμερας και της καταγραφής κάθε κίνησης, συναισθήματος και αντίδρασης των “παικτών”, οι οποίοι στην πραγματικότητα είναι εγκλωβισμένοι, φυλακισμένοι μέσα στο παιχνίδι, με μόνη δυνατότητα διαφυγής την εγκατάλειψη της επίγειας ζωής.
Ποιος είναι για σένα ο λόγος που μπορεί να οπλίσει σήμερα ένα ανθρώπινο χέρι, οδηγώντας το να διαπράξει εγκλήματα; Όσο κι αν αλλάζουν οι εποχές, τα ανθρώπινα πάθη αλλάζουν;
Θέλω να πιστεύω ότι ο άνθρωπος στη φυσική του κατάσταση, μη αλλοτριωμένος από τα εκάστοτε κοινωνικοπολιτικά συστήματα, είναι αλληλέγγυος, με ενσυναίσθηση. Η διάθεση κτητικότητας και συσσώρευσης του πλούτου (υλικού ή όχι), εμφυτεύεται μεθοδευμένα στην ψυχή του, μετατρέποντάς τον σε φονική μηχανή, αφού τον έχουν πείσει ότι όλα αυτά είναι για το καλό του.
Η μεγαλύτερη αδυναμία του ανθρώπου, θεωρώ, είναι ότι ο άνθρωπος και τα πάθη του είναι εύκολα χειραγωγήσιμα, ειδικότερα στην σύγχρονη εποχή που η χειραγώγηση των μαζών, όπως υποστηρίζει ο Τσόμσκι, έχει αναχθεί σε επιστήμη.
Η ομάδα πάντα παίζει καθοριστικό ρόλο σε μια παράσταση. Τι είναι καλό να μάθουμε, λοιπόν, για την ομάδα των συντελεστών αυτής της παράστασης;
Η θεατρική εταιρεία Theartes έχει στο δυναμικό της εξαίρετους συντελεστές, οι οποίοι ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε παραγωγής ανανεώνονται.
Συνιδρυτής της εταιρείας είναι ο Κωνσταντίνος Κυριακού, ηθοποιός, σκηνοθέτης των παραστάσεων και κυρίως ο άνθρωπος με την τεράστια υπομονή, ευγένεια και ικανότητα να οργανώνει και να δημιουργεί μια ατμόσφαιρα ήρεμη, κατά την οποία οι καλλιτέχνες μπορούν να αποδώσουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους. Η σκηνογράφος και ενδυματολόγος μας, Κατερίνα Τσακότα, συμπλέει με την αισθητική μας και δημιουργεί, κάθε φορά, άρτια σκηνογραφικά τοπία. Ο φωτιστής μας Λέων Εσκενάζυ, με την πείρα και τις γνώσεις του, μετατρέπει τη σκηνή σε αισθητικά τοπία και έχουμε μια άριστη συνεργασία.
Στη φετινή παραγωγή χρειάστηκε και η βοήθεια της ταλαντούχας visual artist Άννας-Μαρίας Γαλάνη και του κινηματογραφιστή Πάνου Ηλιόπουλου, που έφτιαξαν έναν ολόκληρο κόσμο για να ενσωματωθεί στην παράστασή μας. Σημαντικό μέλος στην ομάδα είναι ο πολυτάλαντος ηθοποιός και συνεργάτης σκηνοθέτης της παράστασης Λευτέρης Παπακώστας, ο οποίος με την κοφτερή ματιά του, μας οδηγεί σε “ανεξερεύνητα” μονοπάτια.
Στην παράσταση συμπρωταγωνιστεί η εξαιρετική ηθοποιός Βάσω Γουλιελμάκη, η οποία υποδύεται την Κλυταιμνήστρα με μοναδικότητα. Είναι μεγάλη χαρά η συνεργασία με τόσο ταλαντούχους, δοτικούς, καλούς ανθρώπους.
«Η μεγαλύτερη αδυναμία του ανθρώπου είναι ότι εκείνος και τα πάθη του είναι εύκολα χειραγωγήσιμα»
Πότε και πού, λοιπόν, μπορούμε να σας δούμε αυτή την περίοδο;
Κάθε Τρίτη στις 21:00 και Τετάρτη 20:30, όλο τον Μάιο, στο Θέατρο Μεταξουργείο.
Τελικά… «ταιριάζει το πένθος στην Ηλέκτρα;» ή υπάρχει κι άλλη οπτική στην όλη ιστορία;
Είναι πιο σημαντικό να δημιουργούνται ερωτήματα, παρά να δίνονται έτοιμες απαντήσεις. Γι’ αυτό και το ερωτηματικό στο τέλος.
Ανυπομονώ να ακούσω τη θέση των θεατών σ’ αυτό το ερώτημα, το οποίο φροντίζουμε να φωτίσουμε από διάφορες οπτικές γωνίες, ώστε να υπάρξει κριτική σκέψη από την πλευρά των θεατών, και όχι συναισθηματική ταύτιση.
Μάθετε περισσότερα για την παράσταση εδώ
