Την γνωρίσαμε στο πλευρό του Φοίβου Δεληβοριά. Την αγαπήσαμε μέσα από την παρέα των Imam Baildi. Και είναι σίγουρο ότι θα την λατρέψουμε ως Σούλη Ανατολή, τη ζαργάνα του Παγασητικού. Η Ρένα Μόρφη κυκλοφόρησε τον πρώτο προσωπικό της δίσκο, συνεχίζοντας αυτό που ξεκίνησε η γιαγιά της Σούλη κάπου στο Βόλο τη δεκαετία του ‘50 κι έβαλε στοίχημα να μας ταξιδέψει στο μέλλον του παλιού, καλού, λαϊκού τραγουδιού. Και το κέρδισε. Με τη φωνή, τη σεμνότητα, τη φρεσκάδα της, αλλά και με αυτή τη μοναδική ικανότητα που έχει, να περιπλανιέται με ευκολία και αθωότητα στα όμορφα μουσικά στέκια του πριν και του τώρα.
Συνέντευξη στον Θεόδουλο Παπαβασιλείου
Λέω να μην ξεκινήσουμε με κλασικές ερωτήσεις, αλλά με λέξεις-φράσεις κλειδιά και τις εικόνες, τις σκέψεις, τα συναισθήματα που αυτές σου προκαλούν. Ας κάνουμε αρχή με το “Βόλος – Αθήνα”…
Ο Βόλος είναι από τις ομορφότερες πόλεις της Ελλάδας και όχι μόνο, με ιδιαίτερες συνήθειες και πολλές επιλογές. Μεγάλωσα σε μια ήσυχη γειτονιά μέσα στην πόλη, αλλά πολύ κοντά στη φύση. Εκεί, παρατηρούσα με πόση ένταση αλλάζαν οι εποχές. Από το χιόνι στους φράχτες, στα λουλούδια της αμυγδαλιάς και την ευωδία της πασχαλιάς μέχρι τα βύσσινα που μου λερώναν το φουστάνι, καθώς τα μαζεύαμε με τις χούφτες. Από πάντα, όμως, μετρούσα αντίστροφα την ώρα που θα έρθω στην Αθήνα. Λίγο το bullying στο σχολείο (που τα περισσότερα παιδιά ζήσαμε, απλώς τώρα μάθαμε πώς λέγεται), λίγο τα μεγαλοπιάσματα της φαντασίας μου, πάντα ήξερα ότι θα φύγω. Όχι για το Λονδίνο ή το Χόλιγουντ αλλά για την Αθήνα! 13 χρόνια μετά την πρώτη μου γκαρσονιέρα στο Παγκράτι, την βλέπω το ίδιο γοητευτική και μυστήρια.
Ιστορικό Αρχαιολογικό – Τραγούδι…
Είχα πονηρούς σκοπούς. Ήθελα να περάσω σε οποιαδήποτε σχολή στην Αθήνα ίσα για να έρθω εδώ, δεν με ένοιαζε τι. Καθώς όμως διάβαζα για τις Πανελλήνιες, η δομή και η ανάλυση της Ιστορίας με συνεπήρε και μόλις ένα μήνα πριν τις εξετάσεις κατάλαβα τι ήθελα στα αλήθεια να σπουδάσω. Αυτό που με εντυπωσιάζει είναι πόσο επαναλαμβανόμενες είναι οι συμπεριφορές και τα πάθη των ανθρώπων και πόσα λάθη θα αποφεύγαμε αν είχαμε βαθύτερη γνώση της Ιστορίας και του ανθρώπινου γένους. Τώρα η ιστορία και το τραγούδι φαινομενικά είναι ασυνάρτητοι τομείς, αλλά δεν είναι και τόσο. Το τραγούδι καταγράφει κι αυτό συναισθήματα και βιώματα με έναν μοναδικό, πολύ ζωντανό τρόπο και συνδέεται άμεσα με αυτή την ανάγκη για αποκωδικοποίηση της ανθρώπινης ψυχής.
Βούλα Πάλλα – Καίτη Γαρμπή…
Εδώ μπαίνουν κι άλλα: Ismael Rivera-Στέλιος Καζαντζίδης, Willie Colon-Βασίλης Βασιλειάδης, Beyoncé-Joni Mitchel, Tom Waits-Héctor Lavoe κι άλλες τόσες αντιθέσεις που αποτελούν τις επιρροές μου και μέσα στον δίσκο θα βρεις στοιχεία από όλους. Η ζωή είναι γεμάτη χρώματα, γεύσεις και διαφορετικές ιδέες, αλλά σαν έννοια είναι απόλυτα συμπαγής και ολοκληρωμένη. Αυτό έλειπε, να μην είναι και η μουσική!
Φοίβος Δεληβοριάς – Imam Baildi…
Δεν υπάρχει τίποτε πιο σπουδαίο σε ένα επάγγελμα από το να θαυμάζεις τους συνεργάτες σου κάθε μέρα και περισσότερο. Έχω μάθει τόσα πολλά κι από τους δύο και είναι πολύ σημαντικό που εξελισσόμαστε και δημιουργούμε μαζί αλλά και παράλληλα. Ο συνδυασμός Φοίβου στη σύνθεση και Imam στην παραγωγή του πρώτου μου δίσκου, απέβη εκρηκτικός και αισθάνομαι πιο τυχερή για αυτό, από ό,τι αν έπιανα το ενδέκατο Τζακ-ποτ!
Συναυλίες στην Ελλάδα – Συναυλίες στο εξωτερικό…
Ακόμα προσπαθώ να συνειδητοποιήσω, πόση αγάπη και αποδοχή έχουμε εισπράξει από τον κόσμο. Είμαι τόσο ευγνώμων για αυτό. Η αλήθεια είναι πως, όσα όνειρα και να έκανα μικρή, ποτέ δεν φανταζόμουν ότι θα τραγουδούσα σε 30 χώρες και βάλε και, μάλιστα, στα ελληνικά και πως το κοινό θα μας αγκάλιαζε τόσο ζεστά, όπου κι αν βρεθούμε, από την Τεχνόπολη και τα ελληνικά νησιά, μέχρι τα παγκόσμια φεστιβάλ και τα κλαμπ της Ευρώπης. Πολλοί μάς ρωτάνε πώς νιώθουμε που κάνουμε “διεθνή καριέρα”. Καθόλου δεν μου αρέσει αυτή η λέξη. Καριέρα! Υπονοεί κάτι δεδομένο, κάτι κεκτημένο κι εμείς δεν το βλέπουμε καθόλου έτσι. Είμαστε η γενιά της Κρίσης, άλλωστε, τίποτε δε μπορούμε να θεωρήσουμε δεδομένο.
Κάθε πρόταση για συναυλία είναι μια καινούρια ευκαιρία για να επικοινωνήσουμε αυτό που κάνουμε και την υποδεχόμαστε με τον ίδιο ενθουσιασμό, οπουδήποτε κι αν είναι, είτε εντός είτε εκτός Ελλάδος.
Ρένα Μόρφη – Σούλη Ανατολή…
Εγώ και ο εαυτός μου! Κερασούλα θα με λέγανε, αν δεν αρνιόταν η γιαγιά μου να πάρω το όνομα της, γιατί προτιμούσε κάτι πιο “μοντέρνο”. Υπάρχει η τάση της περσόνας στη μουσική και εξυπηρετεί κατά κάποιο τρόπο έναν παρορμητισμό. Ο πρώτος σόλο δίσκος της Beyoncé είχε τίτλο “I am Sasha Fierce” και ο David Bowie άφησε ιστορία με τον Ziggy Stardust. Να μην παρεξηγηθώ όμως! Δεν ταυτίζομαι με αυτούς τους καλλιτέχνες, ούτε αντιπαρατίθεμαι, προς θεού, απλώς δίνω παράδειγμα για κάτι που είθισται και έχει καλλιτεχνικό ενδιαφέρον, αν έχεις κάτι διαφορετικό να πεις.
Φαινομενικά έχεις μια σειρά αντιθέσεων στις επιλογές σου, που όμως αν τις προσέξεις, δένουν με κάποιο τρόπο και δημιουργούν μια πολύ λογική συνέχεια. Αγάπη για την ιστορία-αγάπη για το παλιό καλό τραγούδι. Ρένα Μόρφη, Αθήνα 2016-γιαγιά Σούλη Ανατολή, Βόλος δεκαετία του ’50. Είναι σημείο αναφοράς για σένα η συνάντηση του παλιού με το νέο;
Νομίζω πως είναι αναπόφευκτο, αφού κανείς μας δεν “εφύτρωσε”. Γεννιόμαστε με ρίζες και η οικογένεια σαν σύστημα από μόνη της, αντιπροσωπεύει την συνύπαρξη του παλιού με το νέο και την φυσική εξέλιξη των υπαρχόντων γονιδίων.
Νιώθεις ότι έχεις γεννηθεί σε λάθος εποχή ή απλά θα ήθελες κάποια στοιχεία των προηγούμενων δεκαετιών να υπήρχαν και στις μέρες μας;
Δεν θα ήθελα με τίποτα να ζω σε άλλη εποχή. Ποτέ δεν ξέρεις αν θα σου ταίριαζε η πραγματικότητα του Πριν ή του Μετά, όσο έντονα κι αν τη φαντασιώνεσαι. Ωραία τα φουντωτά φορέματα και τα κομψά καπέλα, αλλά οι γυναίκες μέχρι πριν 20 χρόνια, ζούσαν σε αφόρητη καταπίεση με ελάχιστα δικαιώματα από αυτά που τώρα θεωρούμε αυτονόητα. Όποιο στοιχείο μου αρέσει από άλλες εποχές, το παίρνω και το εντάσσω στο παρόν μου, χωρίς ρετρολαγνεία απλά εμπνευσμένη από κάτι καταγεγραμμένο. Και αυτός ο δίσκος είναι η απόδειξη.
Ποιες διαφορετικές μουσικές ανάγκες σου καλύπτει η Σούλη Ανατολή και ποια στοιχεία του παλιού λαϊκού τραγουδιού σε γοητεύουν;
Οι Imam Baildi ασχολούνται με το παλιό ελληνικό τραγούδι όπως και με άλλα στυλ μουσικής, hip hop, ηλεκτρονική, balkan και άλλα, φτιάχνοντας αυτή τη μοναδική τους συνταγή που έχουμε αγαπήσει. Ο δίσκος “Σούλη Ανατολή” λειτουργεί κάπως σαν αρνητικό των Imam. Δηλαδή, αντί για παλιά τραγούδια με νέο ήχο, έχει καινούργια τραγούδια με μια αναλογική και ακουστική προσέγγιση που θυμίζει κάτι από το παρελθόν, έχοντας όμως κάτι πολύ φρέσκο αφού έχουν δημιουργηθεί από νέους ανθρώπους. Το βασικό στοιχείο που με γοητεύει στο παλιό λαϊκό και θέλω να κλέψω, είναι ο αυθορμητισμός. Μπορεί να είναι απλά φοβία μου, αλλά νιώθω ότι λείπει πολύ στις μέρες μας.
Πώς προέκυψε ο πρώτος δίσκος, αλλά και η επιλογή των συνεργατών;
Πρόκειται για μια ιδέα που είχα στο μυαλό μου πάνω από πέντε χρόνια και ωρίμαζε με διάφορες εμπειρίες, ταξίδια και ακούσματα.
Οι Imam Baildi με προέτρεψαν να το τολμήσω και σαν παραγωγοί απέδωσαν μαγικά αυτή τη σύλληψη. Τίποτα, όμως, δεν έγινε τυχαία από το πρώτο τραγούδι μέχρι το εξώφυλλο. Είναι ένας δίσκος βαθιά επηρεασμένος από το “Αιγάλεω city” του Ζαμπέτα και το Siboney της Αβάνα.
Στάθηκα τυχερή που οι συνεργάτες που επέλεξα, κατανόησαν πλήρως την ιδέα και μοιράστηκαν μαζί μου ένα κοινό όραμα, χαρίζοντας σε αυτό το αστείρευτο ταλέντο τους. Αν παρατηρήσεις πόσο πετυχημένα έχουν μεταμορφωθεί οι δύο βασικοί δημιουργοί του δίσκου, ο Δημήτρης Μπαλογιάννης και ο Φοίβος Δεληβοριάς (ο οποίος γράφει πρώτη φορά για άλλον καλλιτέχνη) θα καταλάβεις τι εννοώ.
Ο Λάμπης Κουντουρόγιαννης είναι φαινόμενο στην ευκολία του να υιοθετεί διαφορετικά στυλ μουσικής, δίνοντας έναν μοναδικό ήχο σε αυτή τη δουλειά -καθώς εκεί που νομίζεις ότι ακούς καμένα μπουζούκια είναι ηλεκτρική κιθάρα.
Η συνεργασία μας με τον Κουβανό Κάρλος Μενέντεζ, έναν από τους καλύτερους περκασιονίστες στην Ελλάδα, υπήρξε καθοριστική για να προκύψει κάτι αυθεντικό και όχι προϊόν μίμησης ή λάθος εντύπωσης. Ο Ορέστης Μπενέκας με την φαρφίσα από την άλλη, που πρωταγωνιστεί σε πολλά τραγούδια της δεκαετίας του 60′ και του 70′, δημιούργησε σαν ήχος ένα ολόκληρο ρεύμα στην Ελλάδα, αφήνοντας μια πολύ σημαντική κληρονομιά στο ελληνικό τραγούδι. Η συνεύρεση αυτών των δυο μουσικών κόσμων ήταν αυτό που μας καθοδήγησε από την αρχή μέχρι το τέλος αυτού του δίσκου.
Η Σούλη θα προχωράει παράλληλα με τους Imam ή στοχεύει να γίνει φίρμα και να ακολουθήσει σόλο καριέρα;
Μα τι θες να πεις; Η Σούλη ήταν φίρμα, πριν βγει στο πάλκο! Μη τη βλέπεις που ξεκινάει ταπεινά… Η Ρένα, ωστόσο, ήταν, είναι και θα είναι αναπόσπαστο μέλος των Imam Baildi και έχουμε πολλά σχέδια ακόμη. Καλά να ‘μαστε…
Τι υπάρχει στα σχέδια για το άμεσο μέλλον;
Οι Imam Baildi ετοιμάζουν καινούριο δίσκο και κάποιες επιλεγμένες εμφανίσεις στην Ελλάδα. Η Σούλη Ανατολή ετοιμάζει δύο ανεπανάληπτες βραδιές στο Tiki bar στις 7 και 14 Δεκέμβρη αλλά έχει κι άλλα σχέδια, τρελά, που θα τα μάθετε σύντομα. Για περισσότερες πληροφορίες και λεπτομέρειες, κάντε like στη σελίδα Rena Morfi-Souli Anatoli στο Facebook.
INFO
Η ζαργάνα του Παγασητικού θα βρίσκεται τις Τετάρτες 7 και 14 Δεκεμβρίου στο ΤIKI BAR, για να μας ταξιδέψει μπρός και πίσω στον χρόνο και τον Ατλαντικό, ανακατεύοντας το Αιγάλεω city του Ζαμπέτα με το Siboney της Αβάνα σε ένα ξεχωριστό μουσικό πάντρεμα.
Tiki Bar Athens
Είσοδος: 6 ευρώ
Διεύθυνση: Φαλήρου 15 • Μετρό Ακρόπολη
Τηλέφωνο: 2109236908.
