Στο Victoria and Albert Museum του Λονδίνου από τις 5 Μαρτίου έως τις 3 Ιουλίου ο “ιδιόρρυθμος” διεθνούς φήμης φωτογράφος David LaChapelle συμμετέχει με την δική του οπτική στην άκρως ενδιαφέρουσα έκθεση υπό τον τίτλο Botticelli Reimagine. Και όπως είναι αναμενόμενο, ήδη έχει προκαλέσει αίσθηση.
Το Λονδίνο συνιστά ίσως το ιδανικότερο περιβάλλον για να επισκεφτεί κανείς μια έκθεση, στην οποία μέρος της αποτελεί η καινούργια του δουλειά του πολυσυζητημένου David LaChapelle. Όπως το αστικό τοπίο της Γηραιάς Αλβιόνας παραπέμπει σε έναν αρμονικό συνδυασμό ρετρό και νέου στοιχείου, έτσι και οι φωτογραφικές συνθέσεις του LaChapelle χαρακτηρίζονται από το αβίαστο πάντρεμα μπαρόκ αισθητικής και σύγχρονης παρακμής. Αυτή τη φορά κεντρικός άξονας έμπνευσης και αναφοράς είναι ο Φλωρεντίνος ζωγράφος Sandro Botticelli, ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες όλων των εποχών, που ξεχάστηκε μετά τον θάνατο του στα 1510 για να “επιστρέψει” το 1800 στους κύκλους των φιλότεχνων και έκτοτε να παραμείνει. Μαζί με την πρωτότυπη οπτική προσέγγιση του LaChapelle στον Botticelli, παρόν είναι περίπου 40 αυθεντικά έργα του τελευταίου όπως επίσης και έργα των Dante Gabriel Rossetti, Edward Burne-Jones, Elsa Schiapparelli, Rene Magritte και Andy Warhol. Όμως γιατί ο LaChapelle είναι τόσο ξεχωριστός;
“Αιρετικός” της φωτογραφίας αλλά και της θρησκείας
Οι επισκέπτες που έρχονται σε επαφή με τις φωτογραφικές δημιουργίες του LaChapelle έχουν την ευκαιρία να “αναμετρηθούν” με εικόνες γκλάμουρ και φινέτσας από τον κόσμο της μόδας, διασημότητες και μοντέλα, αλλά και ασπρόμαυρα πρώιμα έργα του. Περιδιαβαίνοντας τις αίθουσες των γκαλερί όπου εκθέτονται έργα του, ανάμεσα στις γνωστές εικαστικές…ΛαΣαπελικές παραφθορές, μπορεί κανείς να μυηθεί σε μια σύγχρονη οπτική πάνω σε κλασικά θέματα όπως τον Μυστικό Δείπνο που μοιάζει με συνάθροιση ράπερ, την κλαίουσα Μαγδαληνή που πλένει τα πόδια του Χριστού στη κουζίνα, αλλά και την…Λέιντι Γκάγκα να “ζωντανεύει” την αφίσα του γνωστού κινηματογραφικού αριστουργήματος “Μετρόπολις”. Άλλωστε, ο καλλιτέχνης αρέσκεται να τοποθετεί τους ήρωες του σε ένα συγκριμένο θεματικό πλαίσιο και να διηγείται με τον τρόπο του μια γνωστή ιστορία. Δεν είναι λίγες οι φορές που εμπνέεται από τη Βίβλο και τις αναγεννησιακές τοιχογραφίες των καθεδρικών ναών της ρωμαιοκαθολικής παράδοσης. Ακόμη και οι διαστάσεις των φωτογραφιών παραπέμπουν σε εκκλησιαστικές νωπογραφίες, ενώ το καλλιτεχνικό του όνομα δεν είναι τυχαίο ότι στα γαλλικά σημαίνει “παρεκκλήσι”.
Από τον Μικελάτζελο στον Μάικλ Τζάκσον
Μέσα σε 32 χρόνια ο Ντέιβιντ ΛαΣαπέλ κατάφερε σταδιακά να αναπτύξει και να εξελίξει ένα προσωπικό σύμπαν ιδιότυπων εικόνων που περικλείει ανθρώπους διαφορετικού φύλου, χρώματος, σωματότυπου και ηλικίας. Αντλώντας έμπνευση από τον κινηματογράφο, την ερασιτεχνική φωτογραφία, την ιστορία της τέχνης αλλά και το πορνό, συνεχίζει να μεταμορφώνει ένα πλήθος ετερόκλητων και φαινομενικά ασύμβατων στοιχείων, σε ζωντανά συστατικά του καλλιτεχνικού του οράματος. Ο ίδιος δηλώνει ότι ποτέ δεν του αρέσει να επαναλαμβάνεται, αλλά έχει μια προτίμηση σε συγκεκριμένη θεματολογία και ότι τον ενδιαφέρουν η μεταφυσική, η πνευματικότητα, η ψυχή και η θρησκεία. Την ίδια στιγμή πάντως δε διστάζει να στηλιτεύει την διαφθορά που ελλοχεύει στους κόλπους της εκκλησίας, και τις δογματικές ερμηνείες των Γραφών που οδηγούν στον φανατισμό. Μιλώντας για την πηγή της έμπνευσής του, αναφέρει τον Μικελάτζελο και τον Μάικλ Τζάκσον. Αγαπάει το κοινό του και επιθυμεί οι φωτογραφίες του να είναι “τόσο μεγάλες και όμορφες ώστε να μαγνητίζουν το ενδιαφέρον και να προκαλούν δυνατά συναισθήματα”. Επιδιώκει όλοι να εισέρχονται εύκολα στον κόσμο που φαντάζεται χωρίς βαθύτερες ερμηνείες και αναλύσεις. “Άλλωστε μόνο έτσι μπορεί κανείς πραγματικά να απολαύσει μια όμορφη εικόνα”.
Η διαβολική σύμπτωση της…αιωνιότητας
Πέρα όμως από τη Βιβλική θεματολογία, ενδιαφέρον έχουν και οι φωτογραφίες του με διασημότητες της σόου μπίζνες όπως η Ούμα Θέρμαν, η Πάμελα Άντερσον και ο Μέρλιν Μάνσον. Λέγεται ότι, αν θα έπρεπε η ζωή ενός σελέμπριτι να περιγραφεί από μια και μόνο φωτογραφία, αυτή θα είχε σίγουρα την υπογραφή του LaChapelle. Το αγαπημένο παιδί του σκανδαλοθηρικού τύπου, Λέιντι Γκάγκα, έχει δηλώσει ότι, “δεν θα είχα φτάσει εδώ που βρίσκομαι σήμερα αν δεν ήταν ο LaChapelle και η φωτογράφιση που έκανα μαζί του”. Οι φωτογραφίες πάντως του συγκεκριμένου καλλιτέχνη ενίοτε παίζουν ένα περίεργο παιχνίδι με τον θάνατο και την αιωνιότητα. Διάσημοι καλλιτέχνες όπως οι Τούπακ Σακούρ, Μάικλ Τζάκσον, Γουίτνει Χιούστον και Αλεξάντερ ΜακΚουίν αλλά και ο πάπας της ποπ κουλτούρας Άντι Γούορχολ, εντελώς συμπτωματικά απαθανατίστηκαν από τον φακό του ΛαΣαπέλ για τελευταία φορά, λίγο πριν αποχαιρετήσουν τα εγκόσμια. Σε κάθε περίπτωση, οι εικόνες του David LaChapelle συνθέτουν ένα μωσαϊκό προβληματισμού, πάθους, χιούμορ, υπερβολής και κριτικής διάθεσης. Η οπτική του αν και συχνά παράδοξη, μαγνητίζει το βλέμμα και αφυπνίζει τις αισθήσεις προσκαλώντας μας να παρατηρήσουμε, να χαμογελάσουμε, να αιφνιδιαστούμε, να απορρίψουμε και γιατί όχι να επαναπροσδιοριστούμε. Κάτι που σαν ζαβολιάρικο παιδί κάνει και με αφορμή τον Botticelli. Όπως και να ‘χει, τις φωτογραφίες του LaChapelle είτε τις απεχθάνεται κανείς, είτε τις λατρεύει, σίγουρα δεν τις ξεχνά.
Η έκθεση Botticelli Reimagine οργανώνεται από τo Victoria and Albert Museum σε συνεργασία με το Staatiche Museem zu Berlin.
Διεύθυνση: South Kensington,Cromwell Road London SW72RL
Ώρες λειτουργίας: Καθημερινά 10.00-17.45.
Είσοδος: Ελεύθερη.
Του Ραζμίκ Αγαμπατιάν
