Τα αποτελέσματα κλινικών μελετών, που αφορούν στη χρήση εμβολίων για την προφύλαξη από ιογενείς ή βακτηριακές λοιμώξεις, έχουν δείξει ότι οι ανεπιθύμητες ενέργειες (παρενέργειες) αποτελούν σύνηθες φαινόμενο. Το εμβόλιο της εποχιακής γρίπης, παραδείγματος χάριν, μπορεί να προκαλέσει πυρετό και κόπωση, μεταξύ άλλων αντιδράσεων, ενώ το εμβόλιο για την πρόληψη του έρπητα ζωστήρα μπορεί να προκαλέσει ρίγη, μυϊκό πόνο και στομαχικό άλγος. Κατά κάποιο τρόπο, αυτές οι ήπιες έως μέτριες αντιδράσεις αποτελούν φυσιολογική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος, στο πλαίσιο της ανταπόκρισης του οργανισμού στον εμβολιασμό.
Οι πιο συνήθεις ανεπιθύμητες ενέργειες του εμβολίου για τη νόσο COVID-19 είναι πόνος και οίδημα στο σημείο της ένεσης, κούραση, πονοκέφαλος, πυρετός, μυαλγίες, αρθραλγίες και ρίγος, ενώ οι σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες είναι σπάνιες.
Για την αντιμετώπιση των συχνών ήπιων, ανεπιθύμητων ενεργειών του εμβολίου κατά της COVID-19, σύμφωνα με οδηγίες από όλους τους οργανισμούς Υγείας (CDC των ΗΠΑ, NHS του Ηνωμένου Βασιλείου, Επιτροπή Εμβολιασμού της χώρας μας, Ελληνική Εταιρεία Έρευνας και Εκπαίδευσης στην ΠΦΥ), συνιστάτα η λήψη αντιπυρετικών ή μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ) χωρίς ιατρική συνταγή, όπως η παρακεταμόλη και η ιβουπροφαίνη.
Ωστόσο, εάν οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι ανησυχητικές ή δεν εξασθενίσουν μετά από μερικές ημέρες, θα πρέπει ο πάσχων να επικοινωνήσει με τον γιατρό του ή το εμβολιαστικό κέντρο. Το ίδιο ισχύει και αν εμφανιστεί ερυθρότητα ή αν αυξηθεί η ευαισθησία στο σημείο που έχει γίνει η ένεση μετά από 24 ώρες, αν παρουσιαστούν αλλεργικά συμπτώματα ή αναφυλαξία και, βέβαια, εάν παρουσιαστούν συμπτώματα του σπάνιου συνδρόμου θρόμβωσης μαζί με θρομβοπενία.
Εκτός από τη λήψη αναλγητικών ή ΜΣΑΦ, ο πάσχων μπορεί:
- Να χρησιμοποιήσει παγοκύστη ή δροσερό υγρό πανί για να μειώσει την ερυθρότητα, τον πόνο ή/και το πρήξιμο στο σημείο που έγινε η λήψη.
- Να κάνει ένα δροσερό μπάνιο που είναι καταπραϋντικό.
- Να πίνει συχνά υγρά για 1-2 ημέρες μετά τη λήψη του εμβολίου.
Το υψηλό επίπεδο προστασίας από την COVID-19, που παρέχουν τα εμβόλια, αποτελεί τη βασική συνθήκη, η οποία θα επιτρέψει την επιστροφή στην φυσιολογική καθημερινότητα, σύμφωνα με τον Δρ. Στάθη Σκληρό, Πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας και Εκπαίδευσης στην ΠΦΥ (ΕΕΕΕΠ) και Δ/ντή του Κ.Υ. Νεμέας. Οι ήπιες αυτές παρενέργειες αποτελούν το ελάχιστο τίμημα, ώστε να επιστρέψουμε στην κανονικότητα και να μειωθούν οι εκατομμύρια θάνατοι από την COVID-19.
Δείτε το φυλλάδιο με τις οδηγίες της ΕΕΕΕΠ στο www.primarycare.gr