Στους λόγους για τους οποίους ο τομέας της Υγείας βρίσκεται στο επίκεντρο της συζήτησης παγκοσμίως, αναφέρθηκε κατά την τοποθέτησή του στο 27ο συνέδριο του Economist ο Υπουργός Υγείας Μιχάλης Χρυσοχοΐδης. «Ο πρώτος και βασικός λόγος είναι η πανδημία covid-19, μια περιπέτεια την οποία η ανθρωπότητα κατόρθωσε και τη διήλθε με επιτυχία και πολύ γρήγορα. Οι κοινωνίες στάθηκαν όρθιες και με την πανδημία παρούσα. Γιατί είναι παρούσα και ορισμένες φορές σε έξαρση, όπως είναι αυτήν την εποχή», ανέφερε. Ως προς τον δεύτερο λόγο, ο κ. Χρυσοχοΐδης ανέφερε την τεχνολογική ανάπτυξη. «Πάρα πολλές εφαρμογές της τεχνολογίας βρίσκουν κάθε μέρα εφαρμογή στην ιατρική, δημιουργώντας μια νέα πραγματικότητα, μια νέα εποχή». Επίσης, και η τεχνητή νοημοσύνη –όπως είπε– αρχίζει και μπαίνει μαζικά στον χώρο της υγείας, κάνοντας λόγο για μια επανάσταση.
Ο Υπουργός Υγείας αναφέρθηκε και στις μεγάλες προκλήσεις για το Εθνικό Σύστημα Υγείας στην Ελλάδα, σημειώνοντας –μεταξύ άλλων– την έλλειψη προσωπικού. «Οι προσλήψεις που γίνονται κάθε χρόνο είναι πρωτοφανείς σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Το 2023 ξεπέρασαν τις 5.500-6.000 και το 2024 ήδη έχουν προγραμματιστεί 6.500. Παρόλα αυτά, είναι διαρκής η προσπάθεια –και πολλές φορές άγονη προσπάθεια– να καλύψουμε τις ανάγκες που έχουν τα νοσοκομεία της χώρας και γενικότερα τα νοσηλευτικά ιδρύματα». «Τον γίγαντα που λέγεται σύστημα υγείας και νοσηλεύει κάθε χρόνο εκατομμύρια πολίτες με δύσκολες ασθένειες, πρέπει να δούμε με ποιον τρόπο θα το κάνουμε πιο ευέλικτο και ελκυστικό, για να μπορέσουμε να προσαρμοστεί στις ανάγκες μιας χώρας με γερασμένο πληθυσμό και χρόνια νοσήματα», υποράμμισε ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης.
«Είναι ξεκάθαρο ότι ανοίγει μια νέα σελίδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσει σχετικά γρήγορα και αποτελεσματικά θέματα επάρκειας και αυτάρκειας ειδών πρώτης ανάγκης, όπως είναι το φάρμακο», σημείωσε από το βήμα του ετήσιου συνεδρίου του Economist ο πρόεδρος της ΠΕΦ (Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας) Θεόδωρος Τρύφων, τονίζοντας ότι «έχουμε μπροστά μας μια πρόκληση για τις προϋποθέσεις έτσι ώστε να επανέλθει μέρος της παραγωγής στην Ευρώπη».
Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΕΦ, υπάρχουν τρία σοβαρά θέματα, τα οποία πρέπει να αντιμετωπίσει κανείς στην ΕΕ: «Το ένα έχει σχέση με τους κανονισμούς και το θέμα της γραφειοκρατίας, που είναι πολύ πιο έντονο από ό,τι αλλού. Το δεύτερο είναι θέμα με τα επιπλέον κόστη που έχει η ευρωπαϊκή βιομηχανία σε θέματα κανονιστικών διαδικασιών και σε θέματα περιβάλλοντος, στο πλαίσιο της προσαρμογής. Ένα τεράστιο θέμα, διότι βλέπουμε ότι έχουμε ολοένα αυξανόμενα κόστη και ολοένα και χαμηλότερες τιμές και το τρίτο θέμα είναι ακριβώς με ποιο τρόπο θα υπάρξει μια πρόσβαση των ασθενών σε ποιοτικά και οικονομικά φάρμακα», σημείωσε. «Άρα, είμαστε μπροστά σε μια νέα πρόκληση και πιστεύω μια νέα ευρωπαϊκή πολιτική μπορεί τουλάχιστον να βελτιώσει κάποια θέματα, έτσι ώστε οι Ευρωπαίοι ασθενείς –και οι Έλληνες κατ’ αντιστοιχία– να έχουν πολύ καλύτερη πρόσβαση σε φάρμακα και γιατί όχι τοπικά παραγόμενα», κατέληξε ο κ. Τρύφων.
«Βασική μας επιδίωξη είναι, σε συνεργασία με τη βιομηχανία, αλλά και με όλους τους συναρμόδιους φορείς, να βελτιώσουμε το περιβάλλον και να έχουμε μια καλή βάση πάνω στην οποία να χτίσουμε μια καλή πολιτική για το φάρμακο στη χώρα μας», επεσήμανε από το βήμα του Economist η διοικήτρια του ΕΟΠΥΥ Θεανώ Καρποδίνη, σημειώνοντας πως ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι ένα εργαλείο στα χέρια μας. Αναφερόμενη στην τεχνητή νοημοσύνη, η κ. Καρποδίνη ανέφερε ότι «η κυβέρνηση τρέχει παράλληλες δράσεις και στο κομμάτι αυτό και πιο συγκεκριμένα ο ΕΟΠΥΥ επειδή έχει στη διάθεση του πολλά δεδομένα, αλλά δεν τα αξιοποιεί επαρκώς, έχει ως βασικό στόχο να εκσυγχρονιστεί μέσα από τον ψηφιακό μετασχηματισμό έτσι ώστε να δίνει πραγματικά στοιχεία για την υγεία».
Τέλος, η κ. Καρποδίνη σημείωσε πως «πρέπει να χτίσουμε μια πολιτική ελέγχου της συνταγογράφησης, να αντιμετωπίσουμε την πολυφαρμακία στη χώρα μας, να εξορθολογήσουμε τη δαπάνη και να καταφέρουμε, χρησιμοποιώντας νέες τεχνολογίες, να έχουμε μια πιο αποτελεσματική πολιτική. Να δίνουμε τη δυνατότητα στους ασθενείς να έχουν πρόσβαση σε νέες και καινοτόμες θεραπείες».
Τις δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης που θα αλλάξουν τη δημόσια υγεία στην Ελλάδα παρουσίασε, στη συνέχεια, ο διοικητής της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Ορέστης Καβαλάκης, υπογραμμίζοντας ότι έχουμε 42 έργα με συνολικό προϋπολογισμό 2,17 δισ. ευρώ, το μεγαλύτερο ποσό που έχει δοθεί οριζοντίως στη δημόσια υγεία, πέραν της covid τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τον κ. Καβαλάκη, τα έργα και οι δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης στη δημόσια υγεία επικεντρώνονται στις εξής κατευθύνσεις: «Υποδομές και εξοπλισμός δημόσιων νοσοκομείων και κέντρων υγείας, ψηφιακός μετασχηματισμός της υγείας, το εθνικό πρόγραμμα πρόληψης Σπύρος Δοξιάδης, κατ’οίκον νοσηλεία και περίθαλψη, clawback και μεταρρύθμιση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας».
Όπως τόνισε ο κ. Καβαλάκης, τα έργα αυτά αποτελούν βασική προτεραιότητα του Ταμείου Ανάκαμψης. «Είναι προτεραιότητα και από πλευράς πόρων, αφού διατίθενται άνω των 2 δισ. ευρώ, αλλά είναι και προτεραιότητα κυρίως από πλευράς συμβολής του Ταμείου στην καθημερινή ζωή των πολιτών, καθώς θα βελτιωθεί σημαντικά η πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας», υπογράμμισε.
Έχουν κλείσει 40 χρόνια από την ίδρυση του ΕΣΥ και είναι καιρός να αλλάξει, να εκσυγχρονιστεί, ώστε να μεταβεί στη νέα εποχή, επεσήμανε ο Υφυπουργός Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους, προσθέτοντας ότι «η τεχνολογία θα είναι ο καταλύτης». Το Υπουργείο Υγείας, αλλά και τα υπόλοιπα ενδιαφερόμενα μέρη, ορίζουν ως στρατηγικό στόχο τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τον ασθενή-πολίτη, τόνισε.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Υφυπουργός έδωσε έμφαση σε δύο παράγοντες: α) Τα δεδομένα, για τα οποία είπε ότι ως χώρα δεν έχουμε καλή παράδοση στη συλλογή και επεξεργασία τους και είμαστε πίσω όσον αφορά τη δημοσιοποίησή τους, που είναι απαραίτητη, όπως σημείωσε, ώστε να λαμβάνονται καλύτερες αποφάσεις. Και β) η τεχνολογική καινοτομία που πρέπει να εισαχθεί και η οποία θα υπηρετήσει την οικονομική βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα του συστήματος, όπως σημείωσε. Ανέφερε, επίσης, ότι ο «χάρτης» της κυβέρνησης περιλαμβάνει την αλλαγή του μοντέλου των νοσοκομείων μέσω της ψηφιοποίησης, την ολοκλήρωση του ηλεκτρονικού φακέλου του ασθενούς, την αξιοποίηση της τεχνολογίας στο πεδίο της παραγγελιοληψίας των φαρμάκων κ.λπ. Ο κ. Θεμοστοκλέους επίσης αναφέρθηκε στην εισαγωγή της AI, σε συνεργασία με μεγάλα ξένα πανεπιστήμια, για τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού και του πνεύμονα.
Η καινοτομία βρίσκεται στο επίκεντρο όσων κάνουμε και συνδέεται στενά με την οικονομία και την κοινωνία, τόνισε από το βήμα του ετήσιου συνεδρίου του Economist ο γενικός διευθυντής της Roche Hellas Ezat Azem. Υπογράμμισε ότι η καινοτομία μετατρέπει τις θανατηφόρους ασθένειες σε χρόνιες, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να ζουν περισσότερο, ενώ μειώνει το κόστος των ασθενειών για την κοινωνία και επίσης δημιουργεί ποιοτικές θέσεις εργασίας. Ο κ. Azem εξήρε το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες χώρες στην ΕΕ που δίνουν πλέον τη δυνατότητα σε ογκολογικούς ασθενείς να λάβουν κατ’ οίκον θεραπεία μέσω του προγράμματος «ΟΙΚΟΘΕΝ».
Έδωσε επίσης έμφαση στα εμπόδια που υπάρχουν στην Ελλάδα ώστε να γίνει πιο προσβάσιμη η καινοτομία, όπως είναι: 1) η έλλειψη προβλεψιμότητας, 2) η έλλειψη βιωσιμότητας, κάτι το οποίο ο ομιλητής συνέδεσε με την υψηλή φορολογία και με τις υποχρεωτικές επιστροφές και εκπτώσεις, που κινούνται σε ύψος 70% για τα νοσοκομειακά φάρμακα και 3) η υπέρβαση της δαπάνης, για την οποία είπε ότι η κυβέρνηση πρέπει να πάρει κάποια μέτρα, ενδεχομένως και με τη βοήθεια του RRF. Επίσης, ο κ. Azem αναφέρθηκε στα φαρμακευτικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται στα νοσοκομεία και κοστίζουν κάτω από 30 ευρώ, λέγοντας ότι ενώ πρόκειται για ένα σωστό μέτρο, την προστασία σε αυτά τα προϊόντα δεν μπορούν να την καλύψουν οι εταιρείες, καθώς μόνο το 2022 η δαπάνη για αυτά εκτιμάται σε 150 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, ο γενικός διευθυντής της Roche Hellas σημείωσε ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν τα παραπάνω εμπόδια προκειμένου να έρθουν κεφάλαια από το εξωτερικό για επενδύσεις στην καινοτομία υγείας στην Ελλάδα.
Τα Οικονομικά της Υγείας χαρακτηρίζονται γενικώς από ασυμμετρία και αβεβαιότητα, τόνισε από το βήμα του συνεδρίου ο επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής Κώστας Αθανασάκης. Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρθηκε στην έλλειψη πόρων και στην ανάγκη εξυπηρέτησης αυτών που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Επεσήμανε ότι οι αποφάσεις στην υγεία πρέπει να είναι διαφανείς και να βασίζονται σε δεδομένα, καθώς επίσης ότι πρέπει να υπάρχει λογοδοσία για τα δημόσια κονδύλια. Η καινοτόμος ιατρική είναι παράγοντας βελτίωσης της ζωής αλλά και μείωσης των δαπανών, τόνισε. Ο κ. Αθανασάκης είπε επίσης ότι η πληρωμή των καινοτομιών που φθάνουν στην αγορά πρέπει να γίνεται με βάση μετρήσιμα αποτελέσματα, κάτι που χρειάζεται μια συγκεκριμένη πολιτική. Υπογράμμισε ότι έχουμε τα μέσα να διαχειριστούμε την αβεβαιότητα σε αυτόν τον τομέα και η απάντηση βρίσκεται στα δεδομένα.
Ο κ. Αθανασάκης επεσήμανε ότι χρειάζονται δύο αλλαγές οι οποίες είναι διαρθρωτικές και σε επίπεδο κουλτούρας: α) οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων να προσαρμόζονται στις τοπικές απαιτήσεις και β) να υπάρχει στρατηγική χρησιμοποίησης των δεδομένων για την παρακολούθηση των αποτελεσμάτων και να είναι τα δεδομένα διαθέσιμα στην επιστημονική κοινότητα προκειμένου να παράγει νέα γνώση.
