Η άνοιξη είναι εποχή αναγέννησης: οι μέρες αρχίζουν να μεγαλώνουν, τα δέντρα και τα λουλούδια ανθίζουν, ενώ η αυξημένη θερμοκρασία ευνοεί τις υπαίθριες δραστηριότητες. Ωστόσο, αυτές οι αλλαγές μπορεί να καταστούν και πηγή δερματικών προβλημάτων. Οι περιβαλλοντικές αλλαγές πολλαπλασιάζουν τα αλλεργιογόνα στην ατμόσφαιρα και αυξάνουν την έκθεση του δέρματος στον ήλιο, επηρεάζοντας καταλυτικά τις πιθανότητες εμφάνισης ή επιδείνωσης γνωστών δερματοπαθειών.
«Με τον ερχομό της άνοιξης, το δέρμα εργάζεται σκληρά για να προστατεύσει τον οργανισμό από τις εξωτερικές αλλαγές και να διατηρήσει τις ισορροπίες του. Η απολαυστική ζεστασιά του ήλιου, που ξεγελάει και προκαλεί εγκαύματα, εναλλάσσεται με βροχή και υγρασία, αλλά και με αφρικανική σκόνη, η οποία γίνεται αιτία ξηρότητας, ερεθισμού και κνησμού. Η αναγέννηση της χλωρίδας και το “ξύπνημα” της πανίδας που ήταν αδρανείς όλο το χειμώνα, δημιουργούν συνθήκες που ερεθίζουν το δέρμα και πυροδοτούν δερματικά προβλήματα, όπως έκζεμα, ακμή και ροδόχρου ακμή», προειδοποιεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.
Ανοιξιάτικες δερματοπάθειες
- Οι αλλεργίες είναι από τα συχνότερα δερματικά προβλήματα της άνοιξης που χρήζουν προσοχής. Παρότι γίνεται συχνότερα λόγος για τα συμπτώματα που αφορούν στο αναπνευστικό, η γύρη και η σκόνη δεν προκαλούν μόνο φτάρνισμα και ρινική συμφόρηση, αλλά και ερυθρότητα του δέρματος, κνησμό και κνίδωση. Όσοι εμφανίζουν τέτοια συμπτώματα, όλη την περίοδο που τα επίπεδα της γύρης στην ατμόσφαιρα είναι υψηλά, πρέπει να κρατούν τα παράθυρα και τις πόρτες κλειστές, να χρησιμοποιούν ιονιστές και να περιορίζουν την παραμονή τους σε εξωτερικούς χώρους. Τα αντιισταμινικά μπορούν, επίσης, να βοηθήσουν στη μείωση των συμπτωμάτων.
- Τα εγκαύματα και οι βλάβες από την υπεριώδη ακτινοβολία είναι επίσης συχνά. Η άνοδος της θερμοκρασίας είναι ευχάριστη, αλλά συχνά μας βρίσκει απροετοίμαστους. Η πρωινή ψύχρα εναλλάσσεται με τη μεσημεριανή ζέστη, που υπό τον ήλιο υποχρεώνει σε άμεσες ενδυματολογικές αλλαγές, με συνέπεια την έκθεση του δέρματος σε υπεριώδη ακτινοβολία χωρίς να έχει προηγηθεί αντηλιακή προστασία. Το αποτέλεσμα είναι ξηρό και αφυδατωμένο δέρμα, καθώς και αύξηση της εμφάνισης λεπτών γραμμών, ρυτίδων, φακίδων και κηλίδων, καθώς και διευρυμένων αγγείων, εξαιτίας της διάσπασης των ινών ελαστίνης.
Επειδή οι ιδανικές θερμοκρασίες της άνοιξης προδιαθέτουν για μεγαλύτερη παραμονή σε εξωτερικούς χώρους, η προστασία του δέρματος δεν πρέπει να περιορίζεται στη χρήση αντηλιακής στο πρόσωπο, αλλά και στα σημεία του δέρματος που είναι πιθανόν να εκτεθούν στον ήλιο. Κι αν αυτό δεν είναι εφικτό από το πρωί, μια εναλλακτική είναι η αποθήκευση ενός προϊόντος με SPF τουλάχιστον 30 στο αυτοκίνητο ή στην τσάντα. Ανακούφιση από τα εγκαύματα, εάν προκύψουν, προσφέρουν οι δροσερές κομπρέσες στο δέρμα, η λήψη αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και η ενυδάτωση του οργανισμού και της επιδερμίδας.
- Ερεθιστικές ουσίες, όπως η γύρη και η σκόνη, μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα του εκζέματος – μιας επίμονης διαταραχής του δέρματος που εκδηλώνεται ως κόκκινες, κνησμώδεις περιοχές, σε σημεία του σώματος όπως τα βλέφαρα, τα χέρια και τα γόνατα. Στα μέτρα πρόληψης, αλλά και αντιμετώπισης, περιλαμβάνεται η αποφυγή επαφής του δέρματος με αλλεργιογόνα, η απομάκρυνσή τους με χρήση ήπιων σαπουνιών, και η καλή ενυδάτωση με υποαλλεργικά προϊόντα χωρίς αρώματα. Επιπλέον, υπάρχουν και φαρμακευτικά προϊόντα που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της φλεγμονής και του κνησμού.
- Η βόλτα στην ύπαιθρο την άνοιξη εγκυμονεί τον κίνδυνο επαφής με φυτά που προκαλούν δερματίτιδα εξ επαφής. Ο κνησμός, η ερυθρότητα και η εμφάνιση φουσκαλών είναι τα πιο συχνά συμπτώματα, τα οποία ανακουφίζονται με σύντομα δροσερά ντους και κομπρέσες, αλλά και αντιισταμινικά χάπια. Για τις σοβαρότερες περιπτώσεις υπάρχουν τοπικές και συστηματικές θεραπείες.
- Καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται και οι ιδρωτοποιοί αδένες «δραστηριοποιούνται», ενδεχομένως να (επαν)εμφανιστεί θερμικό εξάνθημα, το οποίο μοιάζει με μικροσκοπικές φουσκάλες. Συνήθως υποχωρεί χωρίς παρεμβάσεις μέσα σε λίγες μέρες, αρκεί να αποφεύγεται ό,τι ανεβάζει τη θερμοκρασία του σώματος – από τον ήλιο, μέχρι τα συνθετικά υφάσματα.
- Τα τσιμπήματα εντόμων και παρασίτων είναι επίσης συχνό πρόβλημα την άνοιξη, αφού μπορούν να οδηγήσουν σε φαγούρα, ερεθισμό του δέρματος ή και αλλεργικές αντιδράσεις. Ένα τσίμπημα μέλισσας, για παράδειγμα, προκαλεί άμεσο πόνο και τοπική αντίδραση, και κατόπιν κνησμό, οίδημα και ερυθρότητα. Για τη μείωση των συμπτωμάτων αυτών, μετά το πλύσιμο της περιοχής χρησιμοποιούνται κρύα επιθέματα και αναλγητικά εάν χρειάζεται. Η σοβαρή αλλεργική αντίδραση χρήζει επείγουσας αντιμετώπισης. Η πρόληψη μπορεί να επιτευχθεί με τη χρήση εντομοαπωθητικών, αλλά και ρούχων που καλύπτουν μεγάλες επιφάνειες του δέρματος.
- Η εφίδρωση και η λιπαρότητα στο δέρμα, που ενισχύονται την άνοιξη, μπορεί να οδηγήσουν και σε εξάρσεις της ακμής. Η διατήρηση της επιδερμίδας στεγνής και καθαρής είναι ο καλύτερος τρόπος πρόληψης, σε συνδυασμό με τη αποφυγή χρήσης προϊόντων που περιέχουν λάδι και είναι “βαριά” για την επιδερμίδα. Αντίθετα, συνιστάται η επιλογή προϊόντων που είναι κατάλληλα για λιπαρά δέρματα. Η ακμή μπορεί να αντιμετωπιστεί με φαρμακευτική αγωγή, τοπική ή από του στόματος, αλλά και με φωτοθεραπεία (με ή χωρίς φάρμακα), η οποία μειώνει την ερυθρότητα και τον ερεθισμό, ρυθμίζει την παραγωγή σμήγματος, και παρέχει φυσική αντι-μικροβιακή, αντιφλεγμονώδη και αντι-ακνεϊκή δράση.
- H φωτοθεραπεία είναι κατάλληλη και για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της ροδόχρου ακμής, η οποία επίσης «αντιπαθεί» την άνοιξη. Τα συμπτώματά της περιλαμβάνουν ερυθρότητα και φλεγμονή στο πρόσωπο, ενώ επιδεινώνεται συχνά την άνοιξη, λόγω της αυξημένης έκθεσης στον ήλιο και στα αλλεργιογόνα. Η φωτοθεραπεία καταπραΰνει την ερυθρότητα και τον ερεθισμό, μειώνει τον χρωματισμό και ενισχύει την υγεία του δέρματος.
Και οι… ευνοούμενοι
Σε αντίθεση με πολλούς άλλους, όσοι πάσχουν από ψωρίαση περιμένουν την άνοιξη με χαρά, αφού συνήθως βλέπουν το ερύθημα, τον κνησμό, τον πόνο και το πάχος των πλακών να υποχωρούν, αφού ο ήλιος και η υγρασία συνήθως τους ανακουφίζουν.
Βέβαια, παρόλο που η άνοιξη είναι πιο φιλική για την ψωρίαση, είναι απαραίτητο να λαμβάνονται προφυλάξεις, όπως η καλή ενυδάτωση του δέρματος και η εφαρμογή αντηλιακού.
«Η άνοιξη είναι βάλσαμο για την ψυχική υγεία και την ευεξία μας. Ωστόσο, κατά την περίοδο αυτή, κάνουν την εμφάνισή τους και παράγοντες που θέτουν την υγεία του δέρματος σε κίνδυνο, γι’ αυτό πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Όσοι παρουσιάζουν κάποια πάθηση που χειροτερεύει την άνοιξη, αυτούς τους μήνες θα πρέπει να λαμβάνουν τα μέτρα τους εκ των προτέρων και να απευθύνονται στον γιατρό τους με την πρώτη επιδείνωση των συμπτωμάτων, καθώς η έγκαιρη αντιμετώπιση περιορίζει σημαντικά την έκτασή τους», τονίζει ο δρ Στάμου.
