Το δέρμα είναι το μεγαλύτερο όργανο του σώματος και πολλές αλλαγές σε αυτό ή στα εξαρτήματά του (π.χ. τρίχες, μαλλιά) μπορεί να αποτελούν ένδειξη πως κάτι συμβαίνει κάτω από την επιφάνειά του.
“Αν και τις περισσότερες φορές τα προβλήματα του δέρματος σημαίνουν απλώς ότι κάτι πρέπει να αλλάξετε στη φροντίδα του, μερικές φορές υποδηλώνουν κάποιο υποκείμενο πρόβλημα υγείας και γι’ αυτό απαιτούν άμεση αξιολόγηση από τον δερματολόγο ιατρό”, λέει ο Δρ. Μάρκος Μιχελάκης, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος, παραθέτοντας μερικά συνηθισμένα συμπτώματα και σημάδια στο δέρμα, τα οποία μπορεί να υποκρύπτουν νοσήματα και διαταραχές:
• Σπυράκια στο πηγούνι και τη γραμμή της γνάθου. Τα σπυράκια που εμφανίζονται σε αυτές τις περιοχές μπορεί να υποκρύπτουν διαταραχή της ορμονικής ισορροπίας. Είναι συχνά σε γυναίκες οι οποίες δεν πέρασαν ακμή στην εφηβική ηλικία, ενώ έχουν την τάση να επιδεινώνονται με το στρες, κατά τη διάρκεια της έμμηνης ρύσης ή κατά την εμμηνόπαυση.
• Κιτρινωπό δέρμα και μάτια. Η κίτρινη απόχρωση του δέρματος και του εσωτερικού των ματιών οφείλεται στον ίκτερο, ο οποίος εκδηλώνεται όταν αυξάνονται τα επίπεδα χολερυθρίνης στο αίμα (η χολερυθρίνη είναι ένα υποπροϊόν του μεταβολισμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων). Ο ίκτερος είναι πολύ συνηθισμένος (και συνήθως αβλαβής) στα μωρά που γεννιούνται πριν την 38η εβδομάδα της κυήσεως. Ωστόσο, στους ενήλικες μπορεί να υποδηλώνει διάφορες παθήσεις. Μεταξύ αυτών, οι ιογενείς λοιμώξεις (π.χ. ηπατίτιδα, λοιμώδης μονοπυρήνωση), ασθένειες του ήπατος, της χοληδόχου κύστης ή του παγκρέατος, καθώς και η κατάχρηση αλκοόλ.
• Μαύροι κύκλοι κάτω από τα μάτια. Οι πιο συνηθισμένες αιτίες των μαύρων κύκλων είναι η μείωση του λίπους γύρω από τα μάτια λόγω ηλικίας και η ανατομία της περιοχής. Μπορεί, όμως, να προκληθούν και από διατροφικές ανεπάρκειες (π.χ. σιδήρου, βιταμίνης Β12), από αφυδάτωση ή και από την έλλειψη ύπνου.
• Σκασμένα χείλη. Μερικές φορές οφείλονται σε αλλεργική αντίδραση σε προϊόντα όπως τα κραγιόν ή η οδοντόπαστα. Σε μια τέτοια περίπτωση, πρέπει να αλλάξουμε τα προϊόντα. Αν εμφανιστεί κοκκίνισμα, απολέπιση (ξεφλούδισμα) ή “σκισίματα” (σχισμές) στις γωνίες του στόματος, η αιτία μπορεί να είναι η γωνιακή χειλίτιδα (ή στοματίτιδα). Η γωνιακή χειλίτιδα αρχίζει από διατροφικές ανεπάρκειες (κυρίως βιταμίνης Β2, σιδήρου και ψευδαργύρου) που σχετίζονται με την κακή διατροφή ή/και με παθολογικές καταστάσεις, όπως η κοιλιοκάκη.
• Εξάνθημα που μοιάζει σαν πεταλούδα. Το έντονο εξάνθημα και στα δύο μάγουλα μέχρι τη μύτη, που δημιουργεί σχήμα πεταλούδας, αποτελεί συνηθισμένη ένδειξη ερυθηματώδους λύκου, μίας χρόνιας αυτοάνοσης πάθησης. Άλλα ύποπτα συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν συστηματική νόσο είναι φωτοευαισθησία (εμφανίζεται εξάνθημα στο δέρμα όταν αυτό εκτεθεί στον ήλιο), τριχόπτωση, πληγές στο στόμα κ.λπ.
• Τριχοφυΐα σε ασυνήθιστα μέρη. Η αυξημένη τριχοφυΐα στο πρόσωπο στις νεαρές γυναίκες (π.χ. στο άνω χείλος, στο πηγούνι, στα πλάγια του προσώπου) μπορεί να αποτελεί ένδειξη συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών, μίας ορμονικής διαταραχής. Άλλα ύποπτα συμπτώματα του συνδρόμου είναι η ακατάστατη έμμηνος ρύση, η αυξημένη λιπαρότητα και ακμή, και η παχυσαρκία.
• Πτώση βλεφάρων. Η βλεφαρόπτωση στο ένα ή και στα δύο μάτια μπορεί να οφείλεται στην ηλικία (η συχνότερη αιτία της), σε τραυματισμό ή σε διάφορες παθήσεις (π.χ. του εγκεφάλου, των νεύρων κ.λπ.). Αν συμβεί απότομα, σε λίγες ώρες ή μέρες, ή αν συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα στο πρόσωπο, πρέπει αμέσως να απευθυνθούμε σε έναν γιατρό, διότι θα μπορούσε να είναι ένδειξη ακόμα και για εγκεφαλικό επεισόδιο.
• Κιτρινωπές, επίπεδες πλάκες στα βλέφαρα. Μπορεί να εμφανιστούν στο πάνω ή στο κάτω βλέφαρο, συνήθως προς τη μύτη. Η ιατρική ονομασία τους είναι “ξανθελάσματα” και μπορεί να οφείλονται σε διαταραχή των επιπέδων των λιπιδίων (χοληστερόλης, τριγλυκεριδίων) στο αίμα.
• Πρησμένα μάτια. Η συσσώρευση υγρού κάτω από τα μάτια, που τα κάνει να φαίνονται πρησμένα, μπορεί να έχει πολλές αιτίες, όπως έλλειψη ύπνου, υπερκατανάλωση άλατος ή ορμονικές αλλαγές. Αν, εκτός από πρησμένα, τα μάτια μας είναι και κόκκινα και προκαλούν κνησμό, μπορεί να ευθύνεται κάποια αλλεργική αντίδραση που μπορεί να οφείλεται από τη γύρη, έως κάτι που φάγαμε. Όταν τα πρησμένα μάτια συνοδεύονται από εξάνθημα στα βλέφαρα, μπορεί να έχουμε δερματίτιδα εξ επαφής, δηλαδή αλλεργική αντίδραση σε κάτι που ακούμπησε το δέρμα μας (από το πινέλο του μακιγιάζ ή και την ενυδατική κρέμα).
• Συνεχές κοκκίνισμα. Το χρόνιο κοκκίνισμα στο μέτωπο, στα μάγουλα και στη μύτη μπορεί να οφείλεται στη ροδόχρου νόσο ή/και στη ροδόχρου ακμή, μία χρόνια φλεγμονώδη δερματοπάθεια που εκδηλώνεται κυρίως στους ενήλικες. Έντονο κοκκίνισμα στο πρόσωπο μπορεί να προκαλέσουν στις γυναίκες και οι ορμονικές αλλαγές (π.χ. εμμηνόπαυση). Αν το κοκκίνισμα εμφανιστεί ξαφνικά και δεν υποχωρεί, αλλά συνοδεύεται και από πρήξιμο, μπορεί να υπάρχει οξεία αλλεργική αντίδραση, επομένως πηγαίνουμε αμέσως στον γιατρό.
• Κοκκίνισμα και ξεφλούδισμα στο “Τ”. Το κοκκίνισμα και η απολέπιση κυρίως στο “Τ” του προσώπου (δηλαδή στη περιοχή των φρυδιών και στα πλάγια της μύτης), που συνήθως συνοδεύεται από έντονη ξηροδερμία στο τριχωτό της κεφαλής, μπορεί να αποτελεί ένδειξη σμηγματορροϊκής δερματίτιδας. Πρόκειται για μια μορφή εκζέματος που χρειάζεται συγκεκριμένη αγωγή για να καταπολεμηθεί.
• Μέλασμα (ή πανάδες). Είναι καφέ ή γκριζωπές πλάκες που εμφανίζονται κυρίως στις γυναίκες, και κυρίως στα ζυγωματικά, το πηγούνι, το μέτωπο και το άνω χείλος. Αν και η ακριβής αιτία τους δεν είναι γνωστή, σχετίζονται με την έκθεση στον ήλιο. Μπορεί, επίσης, να προκληθούν από τις ορμονικές αλλαγές (π.χ. της εγκυμοσύνης, της εμμηνόπαυσης) και τη λήψη ορισμένων φαρμάκων (π.χ. αντισυλληπτικά). Σε κάποιες περιπτώσεις, υποχωρούν όταν εκλείψει το ορμονικό αίτιο (π.χ. όταν γεννηθεί το μωρό ή διακοπεί η λήψη αντισυλληπτικών), αλλά μπορεί και να επιμείνουν για χρόνια. Ανάλογα με το βάθος της βλάβης στο δέρμα, συνιστώνται και οι αντίστοιχες θεραπείες.
• Απώλεια βλεφαρίδων και φρυδιών. Αν χάνουμε τις βλεφαρίδες ή τα φρύδια μας και αποκτάμε άτριχα τμήματα στο κεφάλι μας, μπορεί να πάσχουμε από γυροειδή αλωπεκία, μία αυτοάνοση μορφή τριχόπτωσης.
Ο Δρ. Μάρκος Μιχελάκης είναι Δερματολόγος – Αφροδιολόγος και διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στο Μαρούσι
http://www.dermamedicine.gr
