Μορφή επιδημίας φαίνεται ότι λαμβάνει η καρδιακή ανεπάρκεια, καθώς αυξάνεται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς ο αριθμός των ασθενών στους οποίους διαγιγνώσκεται η νόσος.
Η Καρδιακή Ανεπάρκεια (ΚΑ) είναι μια σοβαρή πάθηση, στην οποία η καρδιά αδυνατεί να στείλει αρκετή ποσότητα αίματος σε όλο το σώμα, με αποτέλεσμα αυτό να μην παίρνει το οξυγόνο που του είναι απαραίτητο, αλλά και τις θρεπτικές ουσίες που χρειάζεται, για να δουλέψει φυσιολογικά. Έτσι δικαιολογούνται η κόπωση και η δύσπνοια, τα δύο πιο “κλασικά” συμπτώματα τής εν λόγω πάθησης.
Υπολογίζεται πως περίπου 26 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ζουν με τη νόσο, ενώ, σύμφωνα με στοιχεία του αμερικανικού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), περίπου 5,7 εκατομμύρια ενήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες παρουσιάζουν καρδιακή ανεπάρκεια. Άκρως ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι περίπου οι μισοί ασθενείς που εκδηλώνουν τη νόσο, πεθαίνουν μετά από πέντε χρόνια, γεγονός που σημαίνει ότι η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπεία είναι ζωτικής σημασίας για τους ασθενείς.
Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων, στην Ευρώπη περίπου 1-2% του πληθυσμού πάσχει από καρδιακή ανεπάρκεια. Κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται περίπου 3,5 εκατομμύρια νέοι ασθενείς, ενώ ο επιπολασμός της νόσου στον ευρωπαϊκό χώρο αναμένεται να αυξηθεί κατά 50% στα επόμενα 20 χρόνια.
Την ίδια στιγμή, η νόσος προκαλεί σημαντική οικονομική επιβάρυνση στα υγειονομικά συστήματα υγείας. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι, μόνο στις ΗΠΑ, η καρδιακή ανεπάρκεια κοστίζει 30,7 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.
Οι νέες εξελιγμένες θεραπείες συμβάλλουν καθοριστικά στην αντιμετώπιση της νόσου, αλλά εξίσου σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και τη θεραπεία έχει και η εκπαίδευση των ασθενών. Όπως αποδεικνύεται και από πρόσφατες έρευνες, η εκπαίδευση των ασθενών μειώνει τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα από καρδιακή ανεπάρκεια, ελαχιστοποιεί τα ποσοστά εισαγωγών στο νοσοκομείο και βελτιώνει την ποιότητα ζωής των πασχόντων.
Για τον λόγο αυτόν, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι οι ασθενείς, καθώς και όσοι αναλαμβάνουν τη φροντίδα τους, πρέπει να εκπαιδεύονται, ώστε να αποκτήσουν τη γνώση και τις απαραίτητες δεξιότητες για επίλυση προβλημάτων, όπως και τα αναγκαία κίνητρα για εξασφάλιση της συμμόρφωσης στη θεραπεία. Η εκπαίδευση δεν θα πρέπει να είναι λιγότερη από 60 λεπτά, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι ασθενείς ή και οι οικείοι τους κατάλαβαν τι πρέπει να κάνουν.
Οι βασικοί άξονες εκπαίδευσης
1_Φαρμακευτική συμμόρφωση
• Οι ασθενείς πρέπει να ενημερώνονται διεξοδικά και κατ’ επανάληψη σε ό,τι έχει να κάνει με τη φαρμακευτική συμμόρφωσή τους.
• Μετά από την εκπαίδευση που θα λάβουν, θα πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τα φάρμακά τους, τη δοσολογία και τον βασικό λόγο για τον οποίο λαμβάνουν τη συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή.
• Παράλληλα, επιβάλλεται να ξέρουν πώς να διαχειρίζονται τις τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες, καθώς και τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση που παραλείψουν μια δόση.
2_Αναγνώριση των συμπτωμάτων
Οι ασθενείς και οι φροντιστές τους πρέπει να εκπαιδεύονται με τρόπο ώστε να εντοπίζουν τα συμπτώματα εκείνα που δείχνουν ότι η νόσος επιδεινώνεται και ότι απαιτείται η λήψη άμεσων μέτρων.
3_Η σημασία της καθημερινής παρακολούθησης βάρους
Οποιαδήποτε αλλαγή στο σωματικό βάρος, μικρή ή μεγάλη, μπορεί να οφείλεται σε κατακράτηση υγρών και, επομένως, οι πάσχοντες χρειάζεται να γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν, όπως π.χ. να πάρουν το διουρητικό τους ή να περιορίσουν τη λήψη αλατιού και υγρών.
Συνεπώς, είναι απαραίτητο οι ασθενείς/φροντιστές να κατανοήσουν ότι το ζύγισμα αποτελεί μια καθημερινή συνήθεια, η οποία είναι το ίδιο σημαντική με τη σωστή λήψη της φαρμακευτικής αγωγής.
4_Συστάσεις σχετικά με την άσκηση
Ένα πρόγραμμα άσκησης με την καθοδήγηση του θεράποντα ιατρού ή του φυσικοθεραπευτή βελτιώνει σε σημαντικό βαθμό την ποιότητα ζωής των πασχόντων, ενώ μειώνει τις πιθανότητες εισαγωγής στο νοσοκομείο.
5_Διακοπή καπνίσματος και έλεγχος αλκοόλ
Εάν ο ασθενής είναι καπνιστής, ο εκπαιδευτής θα πρέπει να παρέχει συμβουλευτική σχετικά με τα οφέλη της διακοπής του καπνίσματος.
6_Όχι στο αλάτι
Οι ασθενείς/φροντιστές χρειάζεται να κατανοήσουν ότι θα πρέπει να αποφεύγουν το αλάτι στη διατροφή τους.
Στο πλαίσιο αυτό, συστήνεται από τους ειδικούς να εκπαιδευτούν:
– Πώς να διαβάζουν σωστά τις ετικέτες των τροφίμων.
– Πώς να υιοθετούν απλά μέτρα αντικατάστασης του νατρίου.
– Πώς να επιλέγουν τι να καταναλώνουν, όταν βρίσκονται εκτός σπιτιού.
