Πολλά υποσχόμενη θεραπεία για την Αξονική Σπονδυλαρθρίτιδα δίνει ελπίδες στους ασθενείς - Οι ανακοινώσεις στο EULAR 2022 | Υγεία - planbemag.gr

ΞΕΦΥΛΛΙΣΤΕ
ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ
ΤΕΥΧΟΣ
ΓΙΝΕ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗΣ για να λαμβάνεις
το περιοδικό ΔΩΡΕΑΝ στο MAIL ΣΟΥ!
Plan Be Mag
Υγεία

Πολλά υποσχόμενη θεραπεία για την Αξονική Σπονδυλαρθρίτιδα δίνει ελπίδες στους ασθενείς – Οι ανακοινώσεις στο EULAR 2022

Ο έλεγχος της νόσου και η διατήρηση μιας καλής ποιότητας ζωής αποτελούν τα σημαντικότερα ζητούμενα για τους πάσχοντες από Αξονική Σπονδυλαρθρίτιδα, οι οποίοι έρχονται αντιμέτωποι με όλο και περισσότερους περιορισμούς καθώς η νόσος εξελίσσεται. Κι όμως, βάσει σχετικών κλινικών ερευνών για το ubatacitinib, τα αποτελέσματα των οποίων ανακοινώθηκαν στο ετήσιο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Ρευματολογίας (EULAR) στην Κοπεγχάγη, στις αρχές Ιουνίου, οι ασθενείς έχουν πλέον κάθε λόγο να ελπίζουν σε μια αποτελεσματικότερη και ουσιαστικότερη αντιμετώπιση της νόσου τους.

της Μαρίας Λυσάνδρου

«Αξονική Σπονδυλαρθρίτιδα» ονομάζεται μία χρόνια φλεγμονώδης νόσος, η οποία επηρεάζει τη σπονδυλική στήλη, προκαλώντας πόνο στη μέση, περιορισμένη κινητικότητα και δομική βλάβη. Η εν λόγω νόσος περιλαμβάνει δύο επιμέρους παθήσεις, οι οποίες έχουν οριστεί κλινικά ως ακτινολογικά επιβεβαιωμένη αξονική σπονδυλαρθρίτιδα (αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα) και μη-ακτινολογικά επιβεβαιωμένη αξονική σπονδυλαρθρίτιδα (nr-axSpA).6 

Στην αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, οι ασθενείς εμφανίζουν σαφή δομική βλάβη των ιερολαγόνιων αρθρώσεων, η οποία είναι ορατή στην ακτινογραφία6, ενώ η μη-ακτινολογικά επιβεβαιωμένη αξονική σπονδυλαρθρίτιδα χαρακτηρίζεται από απουσία σαφών ακτινολογικών ευρημάτων δομικής βλάβης στην ιερολαγόνια άρθρωση κατά την πραγματοποίηση μιας απλής ακτινογραφίας.6

Τα άτομα που πάσχουν από Αξονική Σπονδυλαρθρίτιδα αγγίζουν ένα ποσοστό μεταξύ 0,1 έως 1,4% διεθνώς, με την εν λόγω πάθηση να εκδηλώνεται συχνότερα σε άτομα 20 έως 40 ετών. Κι ενώ η ακτινολογικά επιβεβαιωμένη αξονική σπονδυλαρθρίτιδα προσβάλλει περισσότερο τους άνδρες, η μη-ακτινολογικά επιβεβαιωμένη αξονική σπονδυλαρθρίτιδα δείχνει να προσβάλλει εξίσου και τα δύο φύλα.

Πολλά υποσχόμενες θεραπευτικές εξελίξεις

Στο πλαίσιο του ετήσιου Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Ρευματολογίας (EULAR 2022), το οποίο φέτος έλαβε χώρα στην Κοπεγχάγη από 1 έως 4 Ιουνίου, η εταιρεία AbbVie παρουσίασε θετικά αποτελέσματα από τις μελέτες Φάσης 3 SELECT-AXIS 2 του upadacitinib, μίας από του στόματος θεραπείας σε ενήλικες ασθενείς με ενεργή μη-ακτινολογικά επιβεβαιωμένη αξονική σπονδυλαρθρίτιδα (nr-axSpA), καθώς και σε ασθενείς με ανθεκτική στη θεραπεία ενεργή αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα με ανεπαρκή ανταπόκριση σε βιολογικά τροποποιητικά της νόσου αντιρευματικά φάρμακα (DMARDs).

Και οι δύο μελέτες πέτυχαν βελτίωση κατά 40%, με βάση τα κριτήρια ανταπόκρισης της Διεθνούς Εταιρείας για την Αξιολόγηση της Σπονδυλαρθρίτιδας, τη 14η εβδομάδα, έναντι του εικονικού φαρμάκου.1,2

Τα αποτελέσματα της μελέτης SELECT-AXIS 2 της μη-ακτινολογικά επιβεβαιωμένης αξονικής σπονδυλαρθρίτιδας (nr-axSpA) ανακοινώθηκαν σε προφορική παρουσίαση την 1η Ιουνίου, ενώ τα αποτελέσματα της μελέτης SELECT-AXIS 2 της αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας (AS bDMARD-IR) παρουσιάστηκαν με τη μορφή αναρτημένης ανακοίνωσης στις 4 Ιουνίου (POS0306).

Τι έδειξαν οι κλινικές μελέτες

• Στη μελέτη SELECT-AXIS 2 της μη-ακτινολογικά επιβεβαιωμένης αξονικής σπονδυλαρθρίτιδας (nr-axSpA), σημαντικά μεγαλύτερος αριθμός ασθενών με μη-ακτινολογικά επιβεβαιωμένη αξονική σπονδυλαρθρίτιδα πέτυχε το πρωτεύον καταληκτικό σημείο της ανταπόκρισης ASAS40 τη 14η εβδομάδα με το upadacitinib, σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο (45% έναντι 23%, p<0,0001).1Επιτεύχθηκαν, επίσης, στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα στα πρώτα 12 από τα 14 δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία με έλεγχο πολλαπλότητας, σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο τη 14η εβδομάδα, στα οποία περιλαμβάνεται η μεταβολή από την έναρξη της μελέτης στην αξιολόγηση από τον ασθενή του συνολικού πόνου στη μέση, στον δείκτη BASFI (Δείκτης Λειτουργικότητας στην Αγκυλοποιητική Σπονδυλίτιδα Bath), στη χαμηλή ενεργότητα της νόσου βάσει ASDAS (Βαθμολογία Ενεργότητας Νόσου Αγκυλοποιητικής Σπονδυλίτιδας), στην ποιότητα ζωής για την αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα (ASQoL) και στη βαθμολογία SPARCC (Καναδική Ερευνητική Κοινοπραξία για τη Σπονδυλαρθρίτιδα)βάσει μαγνητικής τομογραφίας για τις ιερολαγόνιες αρθρώσεις.1

«Τα νέα δεδομένα που παρατηρήθηκαν στο πρόγραμμα SELECT-AXIS 2 ενισχύουν τις δυνατότητες του upadacitinib να βοηθήσει τους ασθενείς στο φάσμα της αξονικής σπονδυλαρθρίτιδας», δήλωσε ο Neil Gallagher, M.D., Ph.D., Chief Medical Officer και Αντιπρόεδρος Ανάπτυξης της AbbVie. «Στην AbbVie, οι ανάγκες των ασθενών αποτελούν τον οδηγό μας για να συνεχίζουμε να καινοτομούμε ανακαλύπτοντας νέους τρόπους για να μετασχηματίσουμε το θεραπευτικό τοπίο. Μας ενθαρρύνουν ιδιαίτερα αυτά τα θετικά δεδομένα, τα οποία ευελπιστούμε ότι θα οδηγήσουν στη διάθεση μιας νέας θεραπευτικής επιλογής για τους ασθενείς με μη-ακτινολογικά επιβεβαιωμένη αξονική σπονδυλαρθρίτιδα».

Τα εν λόγω ευρήματα, για τα οποία η εταιρεία είχε παρουσιάσει συνοπτικά αποτελέσματα το 2021, κατατέθηκαν στο πλαίσιο εγκριτικού φακέλου στον Αμερικανικό Οργανισμών Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) για τη θεραπεία ενηλίκων με ενεργή μη-ακτινολογικά επιβεβαιωμένη αξονική σπονδυλαρθρίτιδα με αντικειμενικά σημεία φλεγμονής, οι οποίοι έχουν ανεπαρκή ανταπόκριση σε μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ).

«Η μη-ακτινολογικά επιβεβαιωμένη αξονική σπονδυλαρθρίτιδα αποτελεί μία προοδευτική νόσο που προκαλεί αναπηρία, για την οποία υπάρχουν περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές. Συχνά προσβάλλει νεαρούς ενήλικες, προκαλώντας φλεγμονή της σπονδυλικής στήλης, η οποία οδηγεί σε πόνο στη μέση και δυσκαμψία, ενώ είναι δυνατόν να μειώσει σε σημαντικό βαθμό την ποιότητα ζωής», δήλωσε ο Filip Van den Bosch, M.D., ερευνητής της μελέτης SELECT-AXIS 2, καθηγητής στο Τμήμα Ρευματολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Πανεπιστημίου της Γάνδης και επιστημονικός σύμβουλος της εταιρείας. «Αυτά τα δεδομένα καταδεικνύουν τις δυνατότητες του upadacitinib να συμβάλει στην αντιμετώπιση της φλεγμονής, την ανακούφιση του πόνου και τη βελτίωση της λειτουργικότητας, βοηθώντας τους ασθενείς που ζουν με μη-ακτινολογικά επιβεβαιωμένη αξονική σπονδυλαρθρίτιδα να αποκτήσουν τον έλεγχο της πάθησής τους».

• Στη μελέτη SELECT-AXIS 2 της αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας (AS bDMARD-IR), σημαντικά μεγαλύτερος αριθμός ασθενών πέτυχε το πρωτεύον καταληκτικό σημείο της ανταπόκρισης ASAS40 τη 14η εβδομάδα με το upadacitinib, έναντι του εικονικού φαρμάκου (45% έναντι 18%, p<0,0001).2Επιτεύχθηκαν, επίσης, στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα σε όλα τα δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία με έλεγχο πολλαπλότητας σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο τη 14η εβδομάδα, στα οποία περιλαμβάνεται η μεταβολή από την έναρξη της μελέτης, στην αξιολόγηση από τον ασθενή του συνολικού πόνου στη μέση, στον δείκτη BASFI (Δείκτης Λειτουργικότητας στην Αγκυλοποιητική Σπονδυλίτιδα Bath), στη χαμηλή ενεργότητα της νόσου βάσει ASDAS (Βαθμολογία Ενεργότητας Νόσου Αγκυλοποιητικής Σπονδυλίτιδας), στην ποιότητα ζωής για την αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα (ASQoL) και στη βαθμολογία SPARCC (Καναδική Ερευνητική Κοινοπραξία για τη Σπονδυλαρθρίτιδα) βάσει μαγνητικής τομογραφίας για τη σπονδυλική στήλη.2

Δεν εντοπίστηκαν νέοι κίνδυνοι ασφάλειας με το upadacitinib κατά τη σύγκριση με το γνωστό προφίλ ασφάλειάς του.1,2,3,4,5 Έως τη 14η εβδομάδα, στη μελέτη της μη-ακτινολογικά επιβεβαιωμένης αξονικής σπονδυλαρθρίτιδας (nr-axSpA), το ποσοστό των ασθενών οι οποίοι εμφάνισαν μία ανεπιθύμητη ενέργεια (AE) ήταν παρόμοιο στις δύο ομάδες θεραπείας (upadacitinib στο 48% και εικονικό φάρμακο στο 46%).1

Αναφέρθηκαν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες σε τέσσερις ασθενείς που έλαβαν upadacitinib και σε δύο ασθενείς που έλαβαν εικονικό φάρμακο.1 Έως τη 14η εβδομάδα, στη μελέτη της αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας (AS bDMARD-IR), το ποσοστό των ασθενών οι οποίοι εμφάνισαν μία ανεπιθύμητη ενέργεια ήταν επίσης παρόμοιο (upadacitinib στο 41% και εικονικό φάρμακο στο 37%).2 Σε καμία από τις δύο μελέτες δεν αναφέρθηκαν κακοήθεια, μείζονα ανεπιθύμητα καρδιαγγειακά συμβάντα, συμβάντα φλεβικής θρομβοεμβολής ή θάνατος σε ασθενείς που έλαβαν upadacitinib.1,2

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Πρόγραμμα SELECT-AXIS 2: www.clinicaltrials.gov (NCT04169373)

Το upadacitinib στην πράξη

Το upadacitinib5 αποτελεί έναν εκλεκτικό και αναστρέψιμο αναστολέα JAK, ο οποίος ανακαλύφθηκε και αναπτύχθηκε από τους επιστήμονες της AbbVie και μελετάται σε αρκετές φλεγμονώδεις παθήσεις ανοσολογικής αρχής. Σε ανθρώπινες κυτταρικές δοκιμασίες δραστικότητας, το upadacitinib αναστέλλει ειδικά τη σηματοδότηση από τις JAK1 ή JAK1/3 με λειτουργική εκλεκτικότητα έναντι των υποδοχέων της κυτοκίνης, οι οποίοι δρουν κατά ζεύγη της JAK2.5

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το upadacitinib είναι εγκεκριμένο για τη θεραπεία ενηλίκων με μέτρια έως σοβαρή ενεργή ρευματοειδή αρθρίτιδα, οι οποίοι έχουν ανταποκριθεί ανεπαρκώς ή εμφανίζουν δυσανεξία σε ένα ή περισσότερα τροποποιητικά της νόσου αντιρευματικά φάρμακα (DMARDs), για τη θεραπεία της ενεργής ψωριασικής αρθρίτιδας σε ενήλικες ασθενείς, οι οποίοι έχουν ανταποκριθεί ανεπαρκώς ή εμφανίζουν δυσανεξία σε ένα ή περισσότερα DMARDs, για τη θεραπεία της ενεργής αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας σε ενήλικες ασθενείς, οι οποίοι έχουν ανταποκριθεί ανεπαρκώς στη συμβατική θεραπεία και για τη θεραπεία ενηλίκων (15 mg και 30 mg) και εφήβων (15 mg) με μέτρια έως σοβαρή ατοπική δερματίτιδα.

Επιπλέον, βρίσκονται σε εξέλιξη κλινικές μελέτες Φάσης 3 του upadacitinib στην ατοπική δερματίτιδα, την αξονική σπονδυλαρθρίτιδα, τη νόσο του Crohn, την ελκώδη κολίτιδα, τη γιγαντοκυτταρική αρτηρίτιδα και την αρτηρίτιδα Takayasu.7,8,9,10,11,12

Σημειωτέον ότι η χρήση του upadacitinib στη μη-ακτινολογικά επιβεβαιωμένη αξονική σπονδυλαρθρίτιδα δεν έχει λάβει έγκριση και παραμένει υπό αξιολόγηση από τις ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ και της ΕΕ. 

Βιβλιογραφικές αναφορές

  1. Deodhar, A, et al. Efficacy and Safety of Upadacitinib in Patients with Active Non-Radiographic Axial Spondyloarthritis: a Double-Blind, Randomized, Placebo-Controlled Phase 3 Trial. EULAR 2022 Congress; 2534.
    2. Van der Heijde, D, et al. Efficacy and Safety of Upadacitinib in Patients With Active Ankylosing Spondylitis Refractory to Biologic Therapy: a Double-Blind, Randomized, Placebo-Controlled Phase 3 Trial. EULAR 2022 Congress; 2518.
  2. Cohen et al. Ann Rheum Dis. 2020 Oct 28;80(3):304-11.
  3. Burmester et al. Rheumatol Ther. 2022;9(2):521-39.
  4. RINVOQ [Summary of Product Characteristics]. AbbVie Deutschland GmbH & Co. KG; May 2022. Available at: https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/rinvoq-epar-product-information_en.pdf. Accessed May 2022.
  5. Deodhar AA, Understanding Axial Spondyloarthritis: A Primer for Managed Care. Am J Managed Care. 2019;25:S319-S330.
    7. Evaluation of Upadacitinib in Adolescent and Adult Patients With Moderate to Severe Atopic Dermatitis (Eczema) (Measure Up 1). ClinicalTrials.gov. 2021. Available at: https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT03569293. Accessed on April 1, 2022.
  6. A Study to Evaluate Efficacy and Safety of Upadacitinib in Adult Participants With Axial Spondyloarthritis (SELECT-AXIS 2). ClinicalTrials.gov. 2021. Available at: https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04169373. Accessed on April 1, 2022.
  7. A Study of the Efficacy and Safety of Upadacitinib (ABT-494) in Participants With Moderately to Severely Active Crohn’s Disease Who Have Inadequately Responded to or Are Intolerant to Biologic Therapy. ClinicalTrials.gov. 2021. Available at: https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT03345836. Accessed on April 1, 2022.
    10. A Study to Evaluate the Safety and Efficacy of Upadacitinib (ABT-494) for Induction and Maintenance Therapy in Participants With Moderately to Severely Active Ulcerative Colitis (UC). ClinicalTrials.gov. 2021. Available at: https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT02819635. Accessed on April 1, 2022.
  8. A Study to Evaluate the Safety and Efficacy of Upadacitinib in Participants With Giant Cell Arteritis (SELECT-GCA). ClinicalTrials.gov. 2021. Available at: https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT03725202. Accessed on April 1, 2022.
  9. A Study to Evaluate the Efficacy and Safety of Upadacitinib in Subjects With Takayasu Arteritis (TAK) (SELECT-TAK). ClinicalTrials.gov. 2021. Available at: https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04161898. Accessed on April 1, 2022.