Μαρία Λυσάνδρου
Μιλώντας με τον ZAF έστω και πέντε λεπτά, αντιλαμβάνεσαι αμέσως ότι η επιτυχία του κάθε άλλο παρά τυχαία υπήρξε. Είναι ένα νέο παιδί που ξέρει τι θέλει, πώς το θέλει και, κυρίως, πώς θα το πετύχει. Μιλάει κάνοντας πολλές χειρονομίες – χαρακτηριστικό ενός ανθρώπου εξωστρεφούς, λένε οι ειδικοί. Ωστόσο, ο ίδιος μάλλον επιβεβαιώνει τον κανόνα αποτελώντας εξαίρεση, καθώς η βαθιά συναισθηματική του φύση μαρτυρά μια έντονη εσωτερικότητα, που εκείνος φροντίζει να μετασχηματίζει σε δημιουργία. Το νέο του τραγούδι, «Καπνός», που μόλις κυκλοφόρησε από την Panik Records, έρχεται μετά την τεράστια επιτυχία του τραγουδιού «Πες», το οποίο έγινε και ντουέτο με τον Χρήστο Μάστορα. Όχι, λοιπόν, τίποτα δεν είναι τυχαίο σ’ αυτή την ανοδική πορεία του ZAF. Και η κουβέντα μας παρακάτω το αποδεικνύει.
Θα ξεκινήσω από τα γνωστά: Το τραγούδι σου «Πες», με το που ανέβηκε στα social, είχε γίνει Νο1 trend στο ελληνικό TikTok. Έχεις καταλήξει καθόλου στο τι είναι εκείνο που κάνει ένα τραγούδι viral; Γιατί με κάποια τραγούδια γίνεται χαμός, ενώ κάποια άλλα περνάνε εντελώς απαρατήρητα;
Αυτό που κάνει ένα τραγούδι viral, trend και αγαπητό στο κοινό είναι ο τρόπος με τον οποίο φτιάχνεται και το θέμα στο οποίο αναφέρεται.
Το έχω ξαναπεί και το λέω συνέχεια… Ο κόσμος έχει ανάγκη από αληθινή μουσική που θα τον «χτυπήσει», γι’ αυτό άλλωστε τα “hits” λέγονται έτσι. Γιατί κατάφεραν, για κάποιον λόγο, διαφορετικό κάθε φορά, να «χτυπήσουν» τον ακροατή και να μην είναι απλά ένα άκουσμα που περνάει απαρατήρητο. Η μουσική που ακούς είτε σου προκαλεί ένταση και σε κάνει να θες να χορέψεις και να ξεσπάσεις, είτε σου προκαλεί θυμό, είτε φόβο, είτε πόνο, είτε νοσταλγία… Κάτι πρέπει να νιώσεις! Η μουσική που σε κάνει να μη νιώθεις τίποτα είναι χάσιμο χρόνου.
Κι ενώ τα social media μπορεί να σε απογειώσουν, μπορούν επίσης πολύ εύκολα να σε «κάψουν»… Ποια είναι η δική σου η σχέση με τα social; Σε ενδυναμώνει αυτή η διαδικτυακή σου παρουσία ή νιώθεις ότι είσαι μονίμως εκτεθειμένος στα -όποια- σχόλια και απόψεις του καθενός;
Τα social media είναι το σημαντικότερο εργαλείο της δουλειάς μου. Με φέρνουν κοντά στο κοινό και μοιράζομαι με τον κόσμο όμορφα πράγματα που συμβαίνουν. Προσπαθώ τα profiles μου στα social να είναι ένα safe space για οποιονδήποτε.
Δεν νιώθω ότι είμαι εκτεθειμένος, γιατί εκτίθεμαι πάντα όσο θέλω εγώ. Έχω όρια στα πάντα και δεν επιτρέπω σε κανένα να τα ξεπεράσει. Όντας ένα δημόσιο πρόσωπο πλέον, με τόσο κόσμο από πίσω μου, που περιμένει τι θα πω και τι θα κάνω ανά πάσα στιγμή, προφανώς και σχολιάζεται συνεχώς η κάθε μου κίνηση, αλλά αυτό για μένα είναι κάτι πλήρως αποδεκτό. Όλοι έχουμε την άποψή μας, και είναι ωραίο να νιώθουμε άνετα να τη μοιραζόμαστε – αρκεί να το κάνουμε με ευγένεια.
Δεν σου έκανα τυχαία την προηγούμενη ερώτηση… Θα ήθελα να μου πεις πώς αντιμετωπίζεις τα σχόλια σχετικά με την εμφάνισή σου, τα οποία κάποιες φορές προχωράνε και παραπέρα, κάνοντας αναφορές ακόμα και στη σεξουαλικότητά σου. Σε επηρεάζουν καθόλου;
Πριν ξεκινήσω να προσπαθώ να καταφέρω όσα έχω καταφέρει μέχρι σήμερα, είχα δώσει την υπόσχεση στον εαυτό μου να είμαι πάντα αληθινός, να με αγαπάω, να με αγκαλιάζω και να μην επιτρέψω ποτέ τίποτα να μου αλλάξει το πώς με βλέπω. Δεν σκοπεύω ποτέ να προδώσω αυτή την υπόσχεση.
Η αλήθεια είναι ότι σχολιάζεται συνεχώς κάθε εμφάνισή μου, ο τρόπος που τραγουδάω, ο τρόπος που κινούμαι, που μιλάω κ.λπ. Είμαι ένας άνθρωπος σαν όλους τους άλλους, που καθημερινά δίνω τη μάχη με τον εαυτό μου για να εξελίσσομαι και να γίνομαι καλύτερος. Δεν με ενοχλεί κανένα σχόλιο, γιατί είμαι καλά και περήφανος για τον εαυτό μου.
Θα ήμουν πολύ αφελής, αν ξόδευα έστω και μια μικρή ποσότητα της πολύτιμης ενέργειάς μου για να προβληματιστώ για το σκοτάδι που έχει μέσα του ο κάθε τυχαίος, που δεν έχει κάτι σημαντικότερο να κάνει, από το να μπει στο comment section μου για να πει τις χυδαιότητές του. Όλη η ενέργειά μου πάει στην τέχνη μου και τη δουλειά μου. Είμαι συγκεντρωμένος στον στόχο μου και όποιο χέρι προσπαθήσει να με κρατήσει πίσω… κόβεται!
Συναντηθήκαμε τη μέρα που συμμετείχες ως ομιλητής στο 5th Diversity in Business Conference 2023, στο Ζάππειο. Θεωρείς ότι, ως κοινωνία, είμαστε έτοιμοι να «αγκαλιάσουμε» τους ανθρώπους που μπορεί να είναι διαφορετικοί από αυτό που εμείς αντιλαμβανόμαστε ως «κανονικό»; Και, εν πάση περιπτώσει, πώς ορίζεται ακριβώς αυτό το «κανονικό»;
Η έννοια «κανονικό» έχει αφαιρεθεί από το λεξιλόγιό μου εδώ και πολλά χρόνια. Δεν υπάρχει «κανονικό» και «φυσιολογικό». Ποιος ορίζει τι είναι τι;
Ο κάθε ένας από εμάς έχει τη δική του «κανονικότητα», ο κάθε ένας ζει σε ένα δικό του κόσμο. Για παράδειγμα, στον δικό μου κόσμο μπορεί να θεωρείται «κανονικό» κάτι το οποίο στον δικό σου μπορεί να είναι κατακριτέο. Όταν μάθουμε να σεβόμαστε ο ένας τον κόσμο του άλλου, και να πάψουμε να νομίζουμε ότι όλοι ζούμε στην ίδια γυάλα, και ότι όλοι έχουμε τα ίδια «πρέπει», τότε ίσως αρχίσουμε να αποδεχόμαστε τη διαφορετικότητα. Για την ώρα, καλό θα είναι να δουλέψουμε με τον εαυτό μας και να συλλογιστούμε το τι μας φέρνει σε σημείο να εκλέγουμε και να δίνουμε βήμα σε φασίστες, τραμπούκους και ρατσιστές.
Ας πάμε λίγο στη μουσική σου… Μου έχεις πει ότι γράφεις εσύ τα τραγούδια σου, γράφεις και στίχους και μουσική. Εξήγησέ μου λίγο τον μηχανισμό με τον οποίο λειτουργείς: γράφεις πρώτα τη μελωδία, λίγο πιο «αφηρημένα», και μετά την ντύνεις με λόγια; Ή έχεις ήδη μια «ιστορία» στο μυαλό σου, στην οποία βάζεις μετά μουσική;
Ξεκινάω πάντα με τη μουσική. Κάθομαι στο πιάνο και παίζω ό,τι υπάρχει μέσα στο κεφάλι μου. Μόλις γράψω τη μουσική, κάθομαι, την ακούω, και ανάλογα το συναίσθημα που θα μου βγάλει και τις εικόνες που θα δω όταν κλείνω τα μάτια μου, θα γράψω και τους αντίστοιχους στίχους. Μετά έρχεται το κομμάτι της ενορχήστρωσης όπου, σύμφωνα με το συναίσθημα και την ατμόσφαιρα του κομματιού, διαλέγω τους ήχους μου, τα όργανά μου. Και, μετά, ακολουθεί ένα πείραμα, όπως ακριβώς σε ένα χημικό εργαστήριο. Χημικές ενώσεις που, αν γίνουν σωστά, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι φαντασμαγορικό.
Τα τραγούδια σου χαρακτηρίζονται από μία ιδιαίτερη ευαισθησία, μου δίνουν την εντύπωση ενός ανθρώπου που έχει περάσει δύσκολα συναισθηματικά. Κατ’ αρχάς, είναι αυτοβιογραφικά τα όσα γράφεις ή όχι; Γιατί έχω ακούσει και ανθρώπους που γράφουν μόνο αν βρίσκονται σε καλή διάθεση, κι ας γράφουν… μπαλάντες!
Και ποιος δεν έχει περάσει δύσκολα συναισθηματικά…; Τα μουσικά μου έργα είναι πάντα αυτοβιογραφικά. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν μπορώ να γράψω ένα τραγούδι με μια φανταστική ιστορία, ή μια ιστορία στην οποία δεν είμαι εγώ ο πρωταγωνιστής.
Αν σου ζητούσα να μου περιγράψεις τον εαυτό σου ως μουσικό, τι θα μου έλεγες; Πώς θα σε χαρακτήριζες;
Θα έλεγα πως ο ZAF είναι ένας δημιουργός που ήρθε για να μείνει. Η μουσική του φτιάχνεται με πάθος και έχει ως σκοπό να σε κάνει να νιώσεις. Να νιώσεις σημαντικά συναισθήματα και να αγκαλιάσεις κάθε πλευρά του εαυτού σου. Να σου δίνει δύναμη να συνεχίζεις και να μην παρατάς ποτέ τη μάχη.
Το «µέτριο» είναι βαρετό, και η Ελλάδα είναι γεµάτη µετριότητες. Ας κάνουµε, λοιπόν, την αλλαγή, ας κάνουµε κάτι µεγάλο!
Βέβαια, διαπιστώνω ότι δεν μένεις μόνο στη σύνθεση, στη στιχουργική και στην ερμηνεία των τραγουδιών. Εμπλέκεσαι ενεργά και στην παραγωγή, στη δημιουργία των video clips… Μίλησε μου λίγο γι’ αυτό (έτσι, μεταξύ μας: μήπως, κατά βάθος, είσαι λίγο control freak;)
Η αλήθεια είναι ότι «επεμβαίνω» πλήρως στην παραγωγή του οπτικοακουστικού υλικού που αφορά τη δημιουργία μου, και αυτό συμβαίνει γιατί έχω πάντα πολύ συγκεκριμένα πράγματα μέσα στο κεφάλι μου, τα οποία προφανώς καταλαβαίνω μόνο εγώ. Επιλέγω τους συνεργάτες μου με πολύ αυστηρά κριτήρια, γιατί θέλω πάντα το αποτέλεσμα να είναι δυνατό και σημαντικό. Όπως, για παράδειγμα, το music video του «Καπνός», στο οποίο έγραψα το σενάριο και το οποίο σκηνοθέτησα με τον Danny Ntarlas.
Η ομάδα που δούλεψε μαζί μου για το project «Καπνός» είναι άνθρωποι με όρεξη και πάθος, γι’ αυτό και τους επέλεξα – και δεν με έχουν απογοητεύσει σε τίποτα.
Μια και τα λέμε μεταξύ μας, λοιπόν, ναι… είμαι λίγο control freak. Και ο λόγος είναι ότι αρκετοί πρώην συνεργάτες μου προσπάθησαν να επέμβουν και να αλλάξουν το όραμά μου, με δικαιολογίες όπως «δεν θα δουλέψει στην Ελλάδα αυτό» ή «ας το κάνουμε λίγο πιο απλό για να πουλήσει περισσότερο».
Αυτό που δεν κατάλαβαν, όμως, είναι ότι εγώ δεν ήρθα για να κάνω κάτι «απλό» ή «λίγο» ή κάτι που να «πουλάει». Το «μέτριο» είναι βαρετό, και η Ελλάδα είναι γεμάτη μετριότητες. Ας κάνουμε, λοιπόν, την αλλαγή, ας κάνουμε κάτι μεγάλο!
Παρακολουθώντας σε στο Panik Concert 2023, δεν μπόρεσα να μην παρατηρήσω κάτι πολύ χαρακτηριστικό στην ερμηνεία σου: ενώ σε κάποιες στιγμές δείχνεις πολύ «παρών» κοιτώντας το κοινό έντονα και διαπεραστικά, σε κάποιες άλλες κλείνεις τα μάτια σου και δείχνεις λίγο να «χάνεσαι». Τι σκέφτεσαι εκείνες τις στιγμές που τραγουδάς με τα μάτια κλειστά;
Όταν τραγουδάω, η έκφραση και η κίνησή μου είναι αρκετά έντονες κάποιες φορές. Μου αρέσει να κοιτάω τον κόσμο που είναι από κάτω στα μάτια. Κάποιες φορές, κλείνω τα μάτια μου για να βλέπω εικόνες και να ταξιδεύω σε ένα δικό μου κόσμο.
Κάθε τραγούδι, μέσα στο κεφάλι μου, είναι συνδεδεμένο με ένα χρώμα, μια μυρωδιά, μια εικόνα, μια θερμοκρασία κ.λπ. Οπότε, όταν κλείνω τα μάτια, νιώθω και βλέπω αυτά τα πράγματα.
Το καλοκαίρι που πέρασε, ήσουν σε περιοδεία μαζί με τις MELISSES, την πιο επιτυχημένη μπάντα των τελευταίων χρόνων. Αν σε ρωτούσα ποιο είναι το βασικότερο πράγμα που έμαθες από τον Χρήστο Μάστορα, με τον οποίο και συνυπήρχατε στη σκηνή, τι θα μου έλεγες;
Η συνεργασία μου με τον Χρήστο Μάστορα και όλη την ομάδα των Μελισσών είναι από τα πιο αξιοσημείωτα πράγματα που μου συνέβησαν φέτος. Από τη πρώτη στιγμή, όλοι τους ήταν πολύ θερμοί μαζί μου, και ο χρόνος μαζί τους στις πρόβες και στα λάιβ κυλούσε πολύ ευχάριστα και διασκεδαστικά.
Ένα πράγμα, το οποίο με ενέπνευσε να κάνω αυτή η συνεργασία μου, είναι να δουλεύω περισσότερο και πιο σκληρά. Όταν στέκεσαι δίπλα σε τόσο μεγάλους καλλιτέχνες, αποκτάς το κίνητρο να προσπαθείς περισσότερο να φτάσεις κι εσύ τόσο ψηλά.
Πριν μερικές μέρες κυκλοφόρησε το νέο σου τραγούδι, το «Καπνός», το οποίο αποτελεί το πρώτο «μισό» μιας ιστορίας που θα ολοκληρωθεί σε δύο τραγούδια. Αυτό πώς προέκυψε; Πώς σου ήρθε αυτή η ιδέα;
Ο «Καπνός» και η «ΜΑΧΗ» είναι δυο τραγούδια που έγραψα όταν βρισκόμουν σε μια πολύ σκοτεινή περίοδο. Από την ημέρα που τα έγραψα, τα έβλεπα σαν «αδερφάκια»: ο μικρός αδερφός είναι ο «Καπνός» και η μεγάλη του αδερφή είναι η «Μάχη». Έλεγα πάντα με τον εαυτό μου ότι «αν ποτέ καταφέρω και ξεκινήσω τη δισκογραφία μου, αυτά τα δυο αδερφάκια πρέπει να βγουν μαζί και να τα ενώνει κάτι ισχυρό».
Εν τέλει, ήρθε η ώρα να τα μοιραστώ με τον κόσμο, και αυτό που θα τα ενώνει θα είναι η ιστορία στα music videos. Στο τέλος του βίντεο τού «Καπνός», γράφει “to be continued”, δηλαδή «συνεχίζεται». Και πίστεψέ με… δεν είναι κανένας έτοιμος για τη συνέχεια.
Τελικά, «η αγάπη σκοτώνει πάντα αυτόν που αγαπάει»;
Τελικά… η αγάπη σκοτώνει πάντα αυτόν που αγαπάει… Αλλά ο έρωτας και η αγάπη είναι ο πιο γλυκός θάνατος.
O Zaf στο Instagram
photo credits: Βάσω Αθανασιάδου
Styling: Χάρης Σταματόπουλος
