#instastory Μαθήματα κατανόησης του Instagram | Trend - planbemag.gr
Plan Be Mag
Trend

#instastory
Μαθήματα κατανόησης του Instagram

“Γιατί, αν δεν ανέβει στο Instagram, δεν έχει συμβεί” – Ανώνυμος χρήστης των social media  

της Γιώτας Χουλιάρα

Δεν ξέρω πόσοι θυμάστε τη διαφήμιση γνωστής φέτας, στην οποία ο συμπαθής παππούς έμπαινε στο σπίτι και έλεγε γεμάτος προσμονή: “Γυναίκα, τα γεμιστά είναι για μένα;”, “Όχι, για το blog!”, απαντούσε η σούπερ γιαγιά, η οποία εμφανιζόταν για να φωτογραφίσει το λαχταριστό πιάτο με το φαγητό και να κάνει στη συνέχεια την ανάρτηση στο Διαδίκτυο.
Αυτή η διαφήμιση, κάπως παραλλαγμένη, έρχεται συνέχεια στο μυαλό μου το τελευταίο διάστημα, όταν πηγαίνω σε καφέ, εστιατόρια, ταβέρνες, ακόμη και σουβλατζίδικα, και παρακολουθώ τους θαμώνες, με προσήλωση επαγγελματία φωτογράφου και παροιμιώδη αυτοσυγκράτηση απέναντι στο λαχταριστό έδεσμα, να ψάχνουν την καλύτερη γωνία, ώστε η φωτογραφία –με ή χωρίς φίλτρα– που θα ανέβει στο Instagram να κερδίσει τα πολυπόθητα likes. Γιατί χωρίς like, το φαγητό δεν έχει γεύση. Το “like” είναι σαν το αλάτι και τα καρυκεύματα, ένα πράγμα…
Η ιεροτελεστία της φωτογραφίας, όμως, δεν αφορά μόνο ό,τι τρώμε και ό,τι πίνουμε. Πρόσφατα, έγινα μάρτυρας μιας αλλόκοτης σκηνής, καθώς νεαρές κορασίδες στο αεροδρόμιο αγκαλιάστηκαν και φιλήθηκαν τουλάχιστον 15 φορές, με ύφος δήθεν αυθόρμητο, προκειμένου να πετύχουν την καλύτερη δυνατή λήψη στο βίντεο που θα ανέβαζαν στο Instagram. Ανάλογη αλλόκοτη σκηνή, η οποία τελικά εξελίχθηκε σε άβολη διαδικασία, ήταν όταν, σε πάρτι φιλικού προσώπου, γυρίσαμε τη σκηνή με τα κεράκια και το happy birthday πέντε φορές, γιατί έπρεπε όλοι να δείχνουμε ανέμελοι και happy. Πόσο “happy” μπορείς να δείξεις, βέβαια, όταν τραγουδάς για πολλοστή φορά το “να ζήσεις και χρόνια πολλά”, είναι μια άλλη ιστορία…

Instagram
Για τους –ελαχιστότατους– αδαείς: Το Instagram είναι μια δωρεάν εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης που δίνει τη δυνατότητα κοινοποίησης, συχνά μετά από επεξεργασία, φωτογραφιών και βίντεο στο Διαδίκτυο. Οι χρήστες μπορούν να μοιράζονται τις αναρτήσεις αυτές με τους ακολούθους τους (ή “followers”, σύμφωνα με την αγγλική ορολογία), να σχολιάζουν και να δηλώνουν αν μια δημοσίευση τους αρέσει.
Το Instagram ξεκίνησε τη λειτουργία του στις 6 Οκτωβρίου του 2010 από δύο απόφοιτους του Πανεπιστημίου του Στάντφορντ, τους Κέβιν Σίστρομ και Μάικ Κρίγκερ. Όπως είχαν αναφέρει σε παλαιότερη συνέντευξη οι δημιουργοί του, το όνομα της πλατφόρμας προέρχεται από τον συνδυασμό δυο λέξεων: της λέξης “Instant” (στιγμιαίο), την οποία εμπνεύστηκαν από τις παλιές Polaroid κάμερες που εκτύπωναν άμεσα μια φωτογραφία, και της λέξης “telegram” (τηλεγράφημα), η οποία δηλώνει “ένα μήνυμα που μεταβιβάζεται μέσω τηλεγράφου”.
Για να χρησιμοποιήσει κάποιος το Instagram, πρέπει να κατεβάσει και να εγκαταστήσει πρώτα την εφαρμογή στο κινητό του τηλέφωνο, καθώς είναι μια πλατφόρμα που απευθύνεται αποκλειστικά σε χρήστες κινητών. Αυτός είναι και ο λόγος που η εφαρμογή είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στις νεαρές ηλικίες.
Το 2012, η εφαρμογή αγοράστηκε από το Facebook, προς ένα 1 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Σήμερα, το Instagram έχει πάνω από 1 δισεκατομμύριο ενεργούς μηνιαίους χρήστες, φιλοξενώντας συνολικά πάνω από 50 δισεκατομμύρια φωτογραφίες, με πάνω από 100 εκατομμύρια φωτογραφίες και βίντεο να δημοσιεύονται ημερησίως. Τα δε likes να ξεπερνούν τα 4,2 δισεκατομμύρια ημερησίως. Οι δε χρήστες αγωνίζονται για να αποκτήσουν περισσότερους followers, βάζοντας στις αναρτήσεις τους τα κατάλληλα “hashtags”.

instagram_trend2

Hashtag
Η λέξη “hashtag” προέρχεται από την ένωση των δύο αγγλικών λέξεων “hash” + “tag”. Η πρώτη λέξη περιγράφει το σύμβολο “#”, αυτό που στα ελληνικά ονομάζουμε “δίεση”. Η δεύτερη λέξη περιγράφει τον όρο “ετικέτα”.
Σύμφωνα με το αγγλικό λεξικό της Οξφόρδης, “hashtag” είναι μια λέξη ή φράση που ακολουθείται μετά το σύμβολο “#” και χρησιμοποιείται στα social media (ειδικά στο Twitter και στο Instagram) για τον εντοπισμό μηνυμάτων με συγκεκριμένο θέμα. Εφόσον οι χρήστες πληκτρολογήσουν στη δημοσίευση/ανάρτηση της φωτογραφίας τους ένα ή περισσότερα hashtag, στη συνέχεια αυτά μετατρέπονται αυτόματα σε συνδέσμους, εντάσσοντας τη δημοσίευση ανάμεσα σε άλλες δημοσιεύσεις που περιέχουν τουλάχιστον ένα όμοιο hashtag και εμφανίζοντάς την έτσι στη ροή ακόμη και ατόμων που δεν είναι followers του εκάστοτε χρήστη.
Από τα πιο δημοφιλή hashtag είναι τα: #love, #instagood, #photooftheday, #picoftheday, #instaphoto, #instalife, #instadaily και #travel. 

Influencer
Ο όρος προέρχεται από το αγγλικό ρήμα “influence”, που σημαίνει “επηρεάζω”. Άρα, όταν λέμε ότι κάποιος είναι influencer, εννοούμε ότι αυτό το άτομο ασκεί επιρροή στους γύρω του. Σύμφωνα με τους κανόνες του μάρκετινγκ, influencer είναι σήμερα εκείνος ή εκείνη που έχει τη δύναμη να επηρεάσει τις καταναλωτικές συνήθειες όσων τον παρακολουθούν μέσω των λογαριασμών του στα social media.
Στον κόσμο του Instagram, o influencer είναι κατά κάποιο τρόπο η μετεξέλιξη του fashion blogger. Το fashion blogging, ιδιαίτερα διαδεδομένο τα προηγούμενα χρόνια, χαρακτήριζε κοπέλες που μέσα από το δικό τους ιστολόγιο (blog) έκαναν αναρτήσεις για τη μόδα και διαφήμιζαν έναντι αμοιβής διάσημα brands. Σήμερα πλέον όσες ασχολούνται με τη μόδα, δε χρειάζεται να μπουν στη διαδικασία να δημιουργήσουν ιστολόγιο (blog). Αρκεί να έχουν λογαριασμό στο Instagram για να προβάλλουν τις επιλογές και τις συνεργασίες τους με επώνυμες εταιρείες ρούχων και αξεσουάρ.
Ωστόσο, οι influencers δεν εξαντλούνται στον χώρο της μόδας. Ο influencer, εκτός από ρούχα και καλλυντικά, μπορεί να προβάλλει διατροφικές συνήθειες, πάσης φύσεως μαγαζιά, όπως εστιατόρια, καφέ, αλλά και ξενοδοχεία, αναλαμβάνοντας τον ρόλο του food blogger ή του travel blogger.
Φυσικά, από την παλέτα της εφαρμογής δεν λείπουν οι διασημότητες, ηθοποιοί, τραγουδιστές, μοντέλα, πρόσωπα της επικαιρότητας, παρουσιαστές και δημοσιογράφοι, οι οποίοι φροντίζουν να ενημερώνουν συχνά το προφίλ τους με φωτογραφίες, άλλοτε προσωπικές και άλλοτε επαγγελματικές. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι, πολλές φορές, εργάζονται και οι ίδιοι ως influencers ή μοιράζονται ειδήσεις, οι οποίες στη συνέχεια φιγουράρουν σε περιοδικά και sites, και γίνονται θέμα σε εκπομπές της τηλεόρασης. Ας μη λησμονούμε ότι η πλειονότητα των χρηστών του Instagram έχουν δηλώσει σε διάφορες έρευνες ότι έχουν μπει στη συγκεκριμένη πλατφόρμα, με σκοπό να αλληλοεπιδρούν με celebrities, influencers και brands.
Στη προσπάθειά τους αυτή, έχουν αρωγό το κανάλι του Instagram, την εφαρμογή IGTV. Το IGTV αφορά βίντεο διάρκειας πάνω από ένα λεπτό και μέχρι μια ώρα, ενώ εγκαθίσταται εύκολα. Έτσι, ο κάθε χρήστης, ακολουθώντας απλές οδηγίες, μπορεί να ανεβάζει δικά του βίντεο στο προφίλ του. Ουσιαστικά, πρόκειται για την απάντηση του Instagram στο YouTube, καθώς έχει σχεδιαστεί για καλύτερη προβολή των videos μεγάλης διάρκειας σε smartphones. Παράλληλα, η απουσία διαφημίσεων, σε αντίθεση με το YouTube, κάνει τους χρήστες να το προτιμούν. Ωστόσο, σε αρκετές περιπτώσεις, το ίδιο το βίντεο είναι η διαφήμιση…

Κριτική και αντιδράσεις
Από τον γυαλιστερό κόσμο του Instagram δεν θα μπορούσαν, όμως, να απουσιάζουν και τα μελανά σημεία. Κι αυτό, διότι τα φίλτρα πάσης φύσεως δεν αρκούν για να καλύψουν την κριτική.
Πρόσφατα, η ηθοποιός Τζαμίλα Τζαμίλ κάλεσε τις διασημότητες και τους influencers να σταματήσουν να ανεβάζουν συνεχώς ρετουσαρισμένες φωτογραφίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. “Πρέπει να σταματήσουμε να προβάλλουμε πρότυπα που δεν συναντάμε ούτε καν εμείς”, έγραψε η ηθοποιός στο Twitter. Η ίδια, βέβαια, έχει έναν αρκετά δυνατό λογαριασμό στο Instagram, με πάνω από 2 εκατομμύρια followers και αρκετές αναρτήσεις.
Είχε προηγηθεί η έρευνα των Πανεπιστημίων της Ουάσιγκτον, του Ντένβερ και του Μισισσίπι, με τίτλο “Check Your Selfie before You Wreck Your Selfie”, η οποία δημοσιεύτηκε στην επιστημονική εφημερίδα Journal of Research in Personality και αναφέρει ότι οι πολλές selfies στο Instagram κάνουν τους followers να πιστεύουν πως ο χρήστης προφίλ είναι τελικά αποτυχημένος και μόνος.
Όμως το μεγάλο χτύπημα ήρθε όταν το Institute of Contemporary Music Performance (ICMP) του Λονδίνου, χρησιμοποιώντας το λογισμικό μέτρησης IG Audit (online εργαλείο που φιλτράρει τους ψεύτικους λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης), αποκάλυψε ότι πολλοί διάσημοι, όπως η παρουσιάστρια Έλεν Ντε Τζένερις και οι influencers αδερφές Καρντάσιαν, έχουν ψεύτικους followers για λόγους εντυπωσιασμού. Η αγορά ψεύτικων followers μπορεί να γίνει από διάφορες online υπηρεσίες και, σύμφωνα με ειδικούς, αποτελεί συχνό φαινόμενο στον κόσμο της δημοφιλούς πλατφόρμας.
Αυτή η τακτική, όμως, γεννά ένα άλλο ερώτημα: Μήπως όλα είναι μια τεράστια φούσκα; Διότι πολλά επώνυμα brands έχουν σπαταλήσει χρήματα (στο εξωτερικό μιλάμε για εκατομμύρια) για να πληρώσουν διάσημους να προωθήσουν το προϊόν τους. Αν, όμως, οι ακόλουθοί τους δεν είναι πραγματικοί, τότε ουσιαστικά δεν υφίσταται διαφήμιση. Στην πραγματικότητα, οι εταιρείες επενδύουν τα χρήματά τους χωρίς αντίκρισμα, καθώς δεν απευθύνονται σε πραγματικούς ανθρώπους.
Οι προβληματισμοί αυτοί, σε συνδυασμό με την άποψη πολλών ψυχολόγων ότι οι χρήστες που δεν λαμβάνουν αποδοχή από το Instagram αντιμετωπίζουν προβλήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης, έχουν κάνει τη δημοφιλή πλατφόρμα να προσανατολίζεται στη σταδιακή εξαφάνιση των likes, “ώστε οι χρήστες να μπορούν να επικεντρωθούν στο να μοιράζονται πράγματα που αγαπούν”.
Καθώς η χρήση των κινητών αυξάνεται και οι –νεαροί κυρίως– χρήστες υποστηρίζουν ότι, χάρη στα Instagram stories, πραγματοποιούν περισσότερες online αγορές… Και ενώ χιλιάδες νέοι στον πλανήτη ονειρεύονται να γίνουν influencers, ζώντας μέσα σε μια illustration πραγματικότητα… Θα τολμήσω να δηλώσω ότι το ωραιότερο γεύμα μου ήταν εκείνο που δεν φωτογράφισα για το προφίλ μου, και τα καλύτερα γενέθλιά μου εκείνα που πέρασα χωρίς να με ενδιαφέρει αν θα αποτυπωθούν ωραία.
Μπορούμε απλά να κρατήσουμε το προφίλ μας ως ένα ψηφιακό αρχείο υπέροχων στιγμών, όπως έκαναν παλιά οι γονείς μας με τις φωτογραφίες. Η πραγματική ζωή είναι εκτός Instagram.