Η ισότητα, η συμπερίληψη και ο σεβασμός στη διαφορετικότητα, κόντρα στα στερεότυπα που μας κρατούν δέσμιους σε ένα παρελθόν που δεν μας τιμά, θα πρέπει να μας απασχολούν διαρκώς, και όχι απλά να αποτελούν θέματα αφιερωμάτων. Αφού, λοιπόν, ο Δεκέμβριος είναι ο μήνας των απολογισμών, ας κάνουμε μία μικρή αναδρομή στο 2023 και σε αγαπημένα πρόσωπα που φιλοξενήσαμε στο “Plan Be”, τα οποία εξέφρασαν απόψεις για τα σημαντικά αυτά θέματα.
Γιώργος Καραμίχος (ηθοποιός)
Από τη στιγμή που έχω επιλέξει να ζω στην κοινωνία, δεν μπορώ να μην ενδιαφέρομαι για τον τρόπο με τον οποίο ζούμε καθημερινά τον πολιτισμό μας. Ο πολιτισμός είναι θέμα αισθητικής – έχει να κάνει με την καθημερινότητα, όχι μόνο με το αν σεβόμαστε τα μάρμαρα ή αν πηγαίνουμε κάθε τόσο σε ένα μουσείο.
Πολιτισμός είναι το πώς φερόμαστε ο ένας στον άλλον: το να μπορούμε να περάσουμε απέναντι στον δρόμο χωρίς να φοβόμαστε ότι θα μας πατήσουν, ενώ είναι διάβαση πεζών. Πολιτισμός είναι να προσέχουμε να μην κακοποιούνται τα αδέσποτα, να προσέχουμε την υγεία μας – και η πρόληψη εδώ είναι το βασικότερο κομμάτι!
Βασίλης Ντούνης (Παραολυμπιονίκης)
Μεγάλωσα σε μια οικογένεια όπου ποτέ δεν ένιωσα ότι ήμουν διαφορετικός, ούτε από τους γονείς μου, αλλά ούτε από τα αδέρφια μου. Όλοι με ενθάρρυναν να κάνω πράγματα, χωρίς να μου πει κανείς τη φράση «δεν μπορείς». Βέβαια κι εγώ ήμουν λίγο ξεροκέφαλος, και πάντα ήθελα να κάνω αυτά που πίστευα ότι δεν θα μπορούσα, ίσως επειδή ήθελα να δοκιμάζω τα όριά μου.
Ιωάννα Ασημακοπούλου (ηθοποιός)
Το bullying δεν έχει φύλο. Eίναι άδικο να κατηγορούμε μόνο τους άντρες για άσχημη συμπεριφορά. Πολλές φορές, μια γυναίκα μπορεί να γίνει πολύ προσβλητική απέναντι σε μια άλλη.
Πόσο συχνά δεν έχουμε ακούσει γυναίκες να σχολιάζουν άλλες γυναίκες για το ντύσιμό τους, τις ρυτίδες τους ή το βάρος τους; Το έχουμε δει αρκετές φορές να γίνεται, και ίσως, ως έναν βαθμό, να οφείλεται στο bullying που κάποτε υπέστησαν οι ίδιες. Αυτό, όμως, δεν δικαιολογεί την επανάληψη της πράξης. Η σωστή συμπεριφορά δεν είναι θέμα φύλου, είναι θέμα ανθρώπου και αγωγής.
Γιούλικα Σκαφιδά (ηθοποιός)
Με έχει προβληματίσει κι εμένα αυτή η προβολή των στερεοτύπων μέσα από τις ταινίες και τα σίριαλ, κι όχι μόνο στο κομμάτι «άνδρας – γυναίκα». Η Αλίκη Βουγιουκλάκη, ας πούμε, σε μια ταινία φώναζε τον σκύλο της «Αράπη» – ε, σήμερα δεν θα περνούσε αυτό, θα κοβόταν. Ή αν η γυναίκα ήταν κάπου διευθύντρια, φερόταν λίγο σαν άνδρας, στο «Δεσποινίς Διευθυντής», ας πούμε…
Απλώς κατέληξα στο ότι δεν πρέπει να ακυρώνουμε αυτές τις ταινίες. Θα πρέπει να τις κρίνουμε βάσει της εποχής που γυρίστηκαν. Προφανώς και αυτά ήταν λάθος, αλλά δεν είχε βρεθεί ακόμα εκείνος ο ένας που επεσήμανε ότι ήταν λάθος να παρουσιάζεται ως δεδομένο το ότι η γυναίκα είναι στο σπίτι και ο άνδρας στη δουλειά. Οι συνθήκες τώρα είναι πολύ διαφορετικές…
Εγώ δεν πιστεύω ότι η Τέχνη μπορεί να σου αλλάξει τη ζωή. Πιστεύω ότι μπορεί να σου ανοίξει ένα παράθυρο για να δεις κάτι διαφορετικό, να διευρύνει τον ορίζοντά σου. Από εκεί και πέρα, είναι στην αντίληψη του καθενός το αν θα ανοίξει αυτό παράθυρο για να μπει σ’ αυτόν τον καινούργιο κόσμο.
Zaf (καλλιτέχνης)
Η έννοια «κανονικό» έχει αφαιρεθεί από το λεξιλόγιό μου εδώ και πολλά χρόνια. Δεν υπάρχει «κανονικό» και «φυσιολογικό». Ποιος ορίζει τι είναι τι;
Ο κάθε ένας από εμάς έχει τη δική του «κανονικότητα», ο κάθε ένας ζει σε ένα δικό του κόσμο. Για παράδειγμα, στον δικό μου κόσμο μπορεί να θεωρείται «κανονικό» κάτι το οποίο στον δικό σου μπορεί να είναι κατακριτέο. Όταν μάθουμε να σεβόμαστε ο ένας τον κόσμο του άλλου, και να πάψουμε να νομίζουμε ότι όλοι ζούμε στην ίδια γυάλα, και ότι όλοι έχουμε τα ίδια «πρέπει», τότε ίσως αρχίσουμε να αποδεχόμαστε τη διαφορετικότητα. Για την ώρα, καλό θα είναι να δουλέψουμε με τον εαυτό μας και να συλλογιστούμε το τι μας φέρνει σε σημείο να εκλέγουμε και να δίνουμε βήμα σε φασίστες, τραμπούκους και ρατσιστές.