Όταν παρακολουθούμε το πόσο τρώμε και πόσο ασκούμαστε, διευκολύνουμε συνήθως την απώλεια και διατήρηση του βάρους μας. Συμβαίνει, όμως, το ίδιο, όταν μετράμε οι ίδιοι το βάρος μας;
του Γιάννη Δημακόπουλου
Σε όσους προσπαθούν να χάσουν κιλά στις μέρες μας, προτείνεται συνήθως μια “συνολική” προσέγγιση, η οποία συνδυάζει διαιτητικές προσαρμογές, άσκηση και συμπεριφορικές τεχνικές, που στόχο έχουν να τους βοηθήσουν να αλλάξουν τον τρόπο διατροφής τους.
Η αυτο-παρακολούθηση είναι μια τέτοια τεχνική, η οποία βασίζεται στην υπόθεση ότι η περισσότερη αυτεπίγνωση θα μας οδηγήσει σε συμπεριφορές ευνοϊκές κατ’ αρχάς προς την απώλεια βάρους και, εν τέλει, προς τη διατήρησή του σε χαμηλότερο επίπεδο. Η ελπίδα είναι πως το να συνειδητοποιήσω πού βρίσκομαι και πού θέλω να πάω, θα με κινητοποιήσει.
Όταν κάποιος παρακολουθεί το πόσο τρώει και πόσο ασκείται, συνήθως διευκολύνει την απώλεια και διατήρηση του βάρους του. Συμβαίνει, όμως, το ίδιο όταν μετράει ο ίδιος το βάρος του;
Η συμβατική γνώση είναι πως το συχνό ζύγισμα φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα, καθώς έτσι μπορεί κανείς να αποκτήσει αρνητική γνώμη για την εικόνα του σώματός του. Ωστόσο, πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα, αφού το τακτικό ζύγισμα μπορεί πράγματι να γίνει πολύτιμο εργαλείο στη διαχείριση του βάρους.
Τι δείχνουν οι μελέτες
Οι πληροφορίες, όπως παρουσιάζονται εδώ, είναι βασισμένες σε μια επιθεώρηση μελετών που διε-ρευνούν τον δεσμό ανάμεσα στη διαχείριση του βάρους και στο ζύγισμα, όταν αυτό γίνεται από τον ίδιο τον ενδιαφερόμενο. Επίσης, εξετάζουν ποια επίδραση μπορεί αυτό να έχει στην ψυχολογία του. Στη συγκεκριμένη επιθεώρηση συμπεριλήφθηκαν συνολικά 17 μελέτες. Σ’ αυτές συμμετείχαν υπέρβαροι και παχύσαρκοι ενήλικες, οι οποίοι είχαν αναζητήσει βοήθεια, προκειμένου να ρυθμίσουν το βάρος τους. Στη μεγάλη τους πλειονότητα ήταν λευκές γυναίκες μέσης ηλικίας και, γι’ αυτό, κάποιες ομάδες του πληθυσμού είτε υπο-εκπροσωπούνταν, είτε δεν εκπροσωπούνταν καθόλου.
Σε πέντε από τις μελέτες της επιθεώρησης φάνηκε ότι το καθημερινό ζύγισμα ήταν αποτελεσματικότερο στο να βοηθά τους συμμετέχοντες να χάσουν και να διατηρήσουν βάρος. Σε δύο μελέτες το εβδομαδιαίο ζύγισμα είχε τα καλύτερα αποτελέσματα, ενώ στη μελέτη από τους Lally και συνεργάτες, εβδομαδιαίο και μηνιαίο ζύγισμα είχαν παρόμοια αποτελέσματα.
Συνολικά, οι 17 μελέτες έδειξαν ότι η καταγραφή του βάρους μάς οδηγεί:
• Είτε στο να αποφεύγουμε με επιτυχία να πάρουμε βάρος.
• Είτε στο να χάνουμε περισσότερο βάρος.
• Είτε στο να περιορίζεται μια ενδεχόμενη ανάκτηση βάρους.
Φαίνεται, λοιπόν, ότι το να ζυγιζόμαστε μόνοι μας μπορεί να μας επηρεάσει θετικά.
Στο δεύτερο μέρος της επιθεώρησης δεν υπήρξαν στοιχεία που να δείχνουν ότι η συχνή καταγραφή του σωματικού βάρους έχει αρνητικές συνέπειες στην ψυχολογία. Αντίθετα, όσο περισσότερες οι μετρήσεις, τόσο πιο ικανοποιημένοι ένιωθαν οι συμμετέχοντες για την εμφάνισή τους, ακολουθώντας το πρόγραμμα με όλο και λιγότερες παρεκκλίσεις.
Επίσης, φάνηκε να βελτιώνεται η ικανότητά τους να αντιστέκονται στον πειρασμό να φάνε κι άλλο, ενώ τα καταθλιπτικά συμπτώματα υποχώρησαν. Το ίδιο συνέβη και στην τάση τους να “κολλάνε” σε ζητήματα βάρους και εικόνας του σώματος. Τελικά, οι συμμετέχοντες είδαν την αυτο-παρακολούθηση του βάρους τους ως κάτι εύκολο και χρήσιμο.
Φυσικά, τα παραπάνω αποτελούν μια γενική κατεύθυνση και, σε κάθε περίπτωση, δεν θα πρέπει το ζύγισμα να γίνεται εμμονή. Αντίθετα, το ζύγισμα λειτουργεί βοηθητικά όταν το αντιλαμβανόμαστε όντως ως βοήθημα, και όχι ως καταπίεση!
Πηγή
Zheng Y, Klem ML, Sereika SM (2014) Self-weighing in weight management: a systematic literature review, Obesity, 23:256-265.
O Γιάννης Δημακόπουλος είναι Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, πτυχιούχος του Τμήματος Διατροφής και Μεταβολισμού του University of Surrey (BSc Nutrition). Έχει μετεκπαιδευτεί στη κλινική διαιτολογία στο Τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας της Ιατρικής Σχολής του King’s College London, με υποτροφία από το National Health Service (MSc Dietetics). Συμμετέχει ως υποψήφιος Διδάκτορας στην Πανελλαδική Μελέτη Διατροφής & Υγείας (ΠΑΜΕΔΥ), η οποία υλοποιείται από τη Μονάδα Διατροφής του Ανθρώπου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Διατηρεί το γραφείο του στην οδό Ηριδανού 6, στην Αθήνα.
www.dimakopoulosi.gr
