Σημαντικό πρόβλημα για τις γυναίκες με επιτακτική ακράτεια ούρων είναι η κακή ποιότητα ύπνου, αφού αναγκάζονται να ξυπνούν πολλές φορές τη νύχτα για να ικανοποιήσουν την ανάγκη τους. Μάλιστα, όσο συχνότερα είναι τα επεισόδια, τόσο σοβαρότερες είναι οι διαταραχές του ύπνου, αλλά και οι επιπτώσεις στη γενική υγεία τους.
Τα επαναλαμβανόμενα ξυπνήματα, εκτός από ενοχλητικά για τις ίδιες τις ασθενείς και για τους συντρόφους τους, δεν επιτρέπουν την επαρκή ξεκούραση του οργανισμού· η δε έλλειψη του ύπνου μπορεί να αποβεί ακόμα και μοιραία για τους ανθρώπους με καρδιαγγειακές παθήσεις και διαβήτη.
“Το ποσοστό των γυναικών που εμφανίζουν ουρολογικά προβλήματα είναι αξιοσημείωτο. Περίπου το ένα τρίτο έως το ήμισυ αυτών αντιμετωπίζουν αυξημένη συχνότητα ούρησης, επείγουσας ανάγκης, νυκτουρίας και/ή επιτακτικής ακράτειας ούρων. Οι επιπτώσεις της ακράτειας ούρων στην ποιότητα ζωής είναι δυσμενείς και περιλαμβάνουν την κατάθλιψη, τους περιορισμούς των καθημερινών δραστηριοτήτων, πτώσεις και κατάγματα, αλλά και διαταραχές του ύπνου”, επισημαίνει ο χειρουργός ουρολόγος, Δρ. Νικόλαος Κατσένης. “Στόχος, λοιπόν, πρέπει να είναι η θεραπεία των ουρολογικών παθήσεων, η οποία θα βελτιώσει τον ύπνο και αυτομάτως θα ωφελήσει ποικιλοτρόπως την υγεία, θα προστατεύσει την ασθενή από απρόοπτες καταστάσεις και θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής της”, συμπληρώνει o ειδικός.
Η επιτακτική ακράτεια ούρων αποτελεί σύμπτωμα του συνδρόμου υπερδραστήριας κύστης, κατά την οποία οι μύες της ουροδόχου κύστης συστέλλονται ανεξέλεγκτα. Η ασθενής νιώθει μια έντονη και ξαφνική ανάγκη για ούρηση που ακολουθείται από τυχαίες διαρροές, η οποία την ξυπνά πολλές φορές στη διάρκεια της νύχτας. Αυτό το είδος είναι 5 έως 10 φορές συχνότερο μεταξύ των γυναικών συγκριτικά με τους άνδρες.
Μερικές φορές, προκαλείται από νευρολογικά προβλήματα. Ο μη ελεγχόμενος διαβήτης, ορισμένα φάρμακα, όπως τα διουρητικά, αλλά και το άγχος μπορούν να συμβάλουν στην εμφάνιση ή στην επιδείνωση του προβλήματος. Η διάγνωση της υπερδραστήριας κύστης θα πρέπει να γίνεται από ουρολόγο, δεδομένου ότι η επιτακτική ανάγκη για ούρηση και η ακράτεια ενδεχομένως να οφείλονται σε άλλες σοβαρότερες παθήσεις, όπως ο καρκίνος.
Τι δείχνουν οι έρευνες
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια εξέτασαν τον συσχετισμό μεταξύ των συμπτωμάτων της ουροδόχου κύστης και της κακής ποιότητας ύπνου και της υπνηλίας κατά τη διάρκεια της ημέρας σε γυναίκες με επιτακτική ακράτεια ούρων. Για τις ανάγκες της μελέτης, έτυχαν επεξεργασίας στοιχεία 640 γυναικών (μέσης ηλικίας 56 ετών) που συμμετείχαν σε μια τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή, ελεγχόμενη μελέτη φαρμακοθεραπείας, διάρκειας 12 εβδομάδων, για ακράτεια ούρων επιτακτικού τύπου.
Κατά την έναρξη της μελέτης, το 57% είχε κακή ποιότητα ύπνου και το 17% ανέφερε υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι περισσότερες γυναίκες (69%) δεν χρησιμοποίησαν υπνωτικά φάρμακα για τον ύπνο κατά τον μήνα πριν την έρευνα, ενώ το 13% ανέφερε τη χρήση τέτοιων φαρμάκων 3 ή περισσότερες φορές την εβδομάδα.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Female Pelvic Medicine & Reconstructive Surgery, η αύξηση των συνολικών ημερήσιων επεισοδίων ακράτειας συνδεόταν με υψηλότερη αυτοαναφορά κακής ποιότητας ύπνου. Στην ανάλυση υποομάδων, οι γυναίκες που έλαβαν φάρμακα για τον ύπνο λιγότερο από δύο φορές την εβδομάδα, εξακολουθούσαν να έχουν κακή ποιότητα ύπνου, λόγω των επεισοδίων ακράτειας. Σε πολυπαραγοντικές αναλύσεις, η συχνότερη νυκτερινή επιτακτική ακράτεια ούρων συσχετίστηκε με κακή ποιότητα ύπνου.
Μια άλλη ανάλυση των ίδιων στοιχείων, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Obstetrics & Gynecology, έδειξε ότι η φαρμακολογική θεραπεία της ακράτειας ούρων επιτακτικού τύπου βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου. Πιο συγκεκριμένα, κατά το follow-up 12 εβδομάδες μετά, οι γυναίκες που έλαβαν αντιμουσκαρινικά φάρμακα ανέφεραν μεγαλύτερη μείωση της συχνότητας επιτακτικής ακράτειας ούρων τόσο την ημέρα, όσο και τη νύχτα, και βελτίωση της ποιότητας και της διάρκειας του ύπνου. Η υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας δεν επηρεάστηκε.
Φαρμακευτική αντιμετώπιση
“Η γήρανση αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα για την εμφάνιση της πάθησης, οπότε οι διαταραχές ύπνου γίνονται πολύ πιο συχνές. Η φαρμακευτική θεραπεία της επιτακτικής ακράτειας ούρων έχει διαπιστωθεί ότι επηρεάζει θετικά την υγεία και την ποιότητα ζωής των ασθενών, δεδομένου ότι μπορεί να θεραπεύσει τόσο την ίδια την πάθηση, όσο και τις επιπτώσεις της στον ύπνο”, επισημαίνει ο Δρ. Νικόλαος Κατσένης.
Επίσης, για τις γυναίκες με επιτακτική ακράτεια ούρων που δεν έχουν ανταποκριθεί στη θεραπεία με φάρμακα, οι ενδοκυστικές ενέσεις Botox μπορούν να βοηθήσουν στον έλεγχο των διαρροών. Το Botox λειτουργεί χαλαρώνοντας τους υπερλειτουργικούς μυς της ουροδόχου κύστης που προκαλούν το πρόβλημα. Η πρωτεΐνη αυτή εγχέεται σε μικρές δόσεις στους μυς για να προκαλέσει προσωρινή μερική παράλυση. Επίσης, στοχεύει στα νεύρα που ελέγχουν την αίσθηση του επείγοντος. Οι επιδράσεις της είναι προσωρινές και διαρκούν για 6-12 μήνες, οπότε απαιτείται επανάληψη της διαδικασίας.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο επαρκής ύπνος είναι απαραίτητος, καθώς ωφελεί τον άνθρωπο πολλαπλώς. Επιδρά θετικά στον τρόπο μάθησης, σκέψης, δράσης, αντίδρασης, και κοινωνικοποίησης. Βοηθά την καρδιά, επιταχύνει την επούλωση και ανάπλαση ιστών και αγγείων, ρυθμίζει τις ορμονικές εκκρίσεις, επιτρέπει στον εγκέφαλο να ταξινομήσει και να επεξεργαστεί τις πληροφορίες που έχει λάβει και να έχει καλύτερη μνήμη, ενισχύει το ανοσοποιητικό κ.ά. Επομένως, οτιδήποτε τον επηρεάζει αρνητικά θα πρέπει να θεραπεύεται.
Ο Δρ. Νικόλαος Κατσένης είναι χειρουργός ουρολόγος. Εργάζεται ως επιμελητής της Ουρολογικής Κλινικής του Ιατρικού Κέντρου Παλαιού Φαλήρου και, από το 2016, διατελεί υπεύθυνος του Ανδρολογικού Τμήματος. Παράλληλα, διατηρεί προσωπικό ιατρείο στην περιοχή του Παλαιού Φαλήρου (www.katsenis.gr).