Το άσθμα στο μικροσκόπιο
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία από τις παλαιότερες ασθένειες που γνωρίζουμε. Σήμερα υπολογίζεται ότι οι πάσχοντες είναι τουλάχιστον 200 εκατομμύρια διεθνώς, ενώ την επόμενη 20ετία αναμένεται να ξεπεράσουν τα 300 εκατομμύρια, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Διεθνούς Ομοσπονδίας για τον Διαβήτη (IDF). Το 90% αυτών των περιπτώσεων είναι πάσχοντες από διαβήτη τύπου 2, ο οποίος σχετίζεται άμεσα με τον τρόπο ζωής.
του Ραζμίκ Αγαμπατιάν
Ανησυχητική είναι, την ίδια ώρα, η διαρκής αύξηση του ρυθμού με τον οποίο προσβάλλονται από διαβήτη οι έφηβοι και τα μικρά παιδιά. Πρόκειται για μια ύπουλη νόσο που, αν δεν τυγχάνει παρακολούθησης, οι επιβαρυντικές επιδράσεις της στον οργανισμό μπορεί να προκαλέσουν μόνιμες βλάβες σε ζωτικά όργανα, όπως η καρδιά, τα νεφρά, τα νεύρα και τα αιμοφόρα αγγεία.
Επιπλέον, ο διαβήτης ενδέχεται να επιβαρύνει την κυκλοφορία του αίματος στα πόδια (Διαβητικό Πόδι), να επηρεάσει αρνητικά το περπάτημα και, κατά συνέπεια, να μειώσει την αντοχή του οργανισμού στην αντιμετώπιση μολύνσεων.
– Τι είναι ο διαβήτης, γιατρέ;
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα, εξηγεί ο Δρ. Ανδρέας Μελιδώνης, Παθολόγος- Διαβητολόγος. Σε φυσιολογικές συνθήκες, οι διάφορες τροφές στον οργανισμό χρησιμοποιούνται με τη βοήθεια της ινσουλίνης, μιας ορμόνης που παράγεται από το πάγκρεας, η οποία είναι απαραίτητη ώστε τα κύτταρα να παίρνουν την ενέργεια που χρειάζονται.
Ο σακχαρώδης διαβήτης οφείλεται σε ανεπάρκεια έκκρισης ινσουλίνης από το πάγκρεας ή σε μειωμένη αποτελεσματικότητα της ινσουλίνης που παράγεται. Στη συγκεκριμένη πάθηση, το σάκχαρο που λαμβάνει ο οργανισμός από τις τροφές παραμένει στο αίμα και δεν περνάει στα κύτταρα. Για τον λόγο αυτόν, βρίσκεται σε υψηλές ποσότητες στο αίμα.
– Πόσοι τύποι διαβήτη υπάρχουν;
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 (στον οποίο το πάγκρεας δεν παράγει καθόλου ινσουλίνη και εμφανίζεται, κατά κανόνα, σε παιδιά και νέους ενήλικες) και ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 (στον οποίο το πάγκρεας παράγει μεν ινσουλίνη, αλλά όχι όση χρειάζεται ο οργανισμός ή η ινσουλίνη δεν λειτουργεί αποτελεσματικά. Είναι συχνότερος σε ενήλικες ή σε υπέρβαρα άτομα, ενώ έχει λάβει διεθνώς τον χαρακτήρα επιδημίας). Η πλειοψηφία των διαβητικών ανήκουν σε έναν από τους δύο τύπους. Επίσης, υπάρχει ο διαβήτης κύησης, ο λανθάνων αυτοάνοσος διαβήτης των ενηλίκων και ο δευτεροπαθής διαβήτης, ως συνέπεια άλλων νοσημάτων και μετά από λήψη ορισμένων φαρμάκων.
– Παράγοντες κινδύνου
Ως προς τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1, δεν υπάρχουν, γνωστοί τουλάχιστον, παράγοντες κινδύνου. Αντίθετα, στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 παίζει ρόλο η ηλικία (45 ετών και άνω), η κληρονομικότητα (συγγενείς πρώτου βαθμού με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2), η υπέρταση, τα αυξημένα τριγλυκερίδια, τα χαμηλά επίπεδα της HDL-(καλής) χοληστερόλης, το ιστορικό αγγειοπάθειας και ο σύγχρονος τρόπος ζωής, που περιλαμβάνει την παχυσαρκία, το στρες, τον άστατο ύπνο και την καθιστική ζωή.
Ενδεικτικό είναι ότι, σε αντίθεση με τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 είναι δυνατό να προληφθεί σε αρκετές περιπτώσεις (κατά ένα ποσοστό που πλησιάζει το 50%), με αλλαγές στον τρόπο ζωής, που στόχο έχουν τη διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους και καλής φυσικής κατάστασης.
Τα συχνότερα συμπτώματα
• αυξημένη δίψα
• πολυουρία
• κούραση
• έντονη πείνα που οδηγεί σε πολυφαγία
• απώλεια βάρους
• θάμπωμα στην όραση
– Η πρόληψη στο πιάτο μου
Όπως έχει φανεί από διεθνείς επιστημονικές μελέτες, το 90% των διαβητικών τύπου 2 είναι παχύσαρκα άτομα, επισημαίνει ο Δρ. Μελιδώνης. Έτσι, η απώλεια του υπερβάλλοντος σωματικού βάρους μπορεί να έχει θετική επίδραση, ακόμα και αν πρόκειται για μια μικρή απώλεια, της τάξης του 5-10%.
Άρα, είναι απαραίτητο να τροποποιηθούν ορισμένοι διατροφικοί παράγοντες, ώστε να επιτευχθεί όχι μόνο η αποκατάσταση του φυσιολογικού σωματικού βάρους, αλλά και η πρόληψη ή η καθυστέρηση του διαβήτη τύπου 2. Απαιτείται, λοιπόν:
• Η μείωση του συνολικού λίπους και κυρίως του κορεσμένου, που είναι ζωικής προέλευσης (π.χ. από τυριά, κρέατα, αβγά και γλυκά), σε ποσοστό μεγαλύτερο του 10% της συνολικής θερμιδικής πρόσληψης.
• Η μείωση της προσλαμβανόμενης χοληστερίνης από τροφές και, στον αντίποδα, η αύξηση κατανάλωσης φυτικών ινών (λαχανικά, φρούτα, δημητριακά, βρώμη, όσπρια κ.ά.) και τροφίμων με ω-3 λιπαρά οξέα (λιπαρά ψάρια π.χ. σκουμπρί, σαρδέλα, σολομός, τσιπούρα, γαύρος).
• Η αποφυγή επεξεργασμένων τροφίμων κυρίως με λευκή ζάχαρη (γλυκά, αναψυκτικά) και λευκό αλεύρι (τυρόπιτες, λευκό ψωμί και αρτοσκευάσματα), καθώς έχουν άμεση επίδραση στα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα και προκαλούν υψηλή παραγωγή ινσουλίνης στον οργανισμό.
– Κίνηση και καλός ύπνος
Η καθημερινή άσκηση (τουλάχιστον 30 λεπτών), όπως γρήγορο περπάτημα, κολύμβηση, ποδηλασία ή χορός, αποτελεί σημαντικό βήμα στη συνολική προσπάθεια για απώλεια ή συντήρηση του υγιούς σωματικού βάρους. Ειδικά το περπάτημα έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 από 35 έως 40%.
Από την άλλη, και η έλλειψη ύπνου συνδέεται με την παχυσαρκία (τα λιποκύτταρα στο σώμα μας, λόγω αϋπνίας, μπορεί να μη λειτουργήσουν σωστά και αθροίζονται παθολογικά) και, κατ’ επέκταση, με τον διαβήτη. Σε μια καταναλωτική κοινωνία, όσο περισσότερες ώρες μένει κάποιος ξύπνιος, τόσο ευκολότερο είναι να καταφύγει στην τροφή π.χ. μπροστά στην τηλεόραση ή έξω, σε κάποιο εστιατόριο, καντίνα κ.λπ. Έτσι, η παχυσαρκία είναι φυσικό επακόλουθο και ο διαβήτης αναμενόμενος.
Ο επαρκής ύπνος δρα προστατευτικά σε όσους φροντίζουν να κοιμούνται όχι λιγότερο από έξι ώρες τη νύχτα, ενώ βοηθά και όσους ήδη πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη. Κι αυτό διότι η διάρκεια του ύπνου επηρεάζει τις ορμόνες της όρεξης, καθώς και τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα.
– Ζώντας με τη νόσο
Η αλήθεια είναι ότι, παρόλο που τον διαβήτη δεν τον επέλεξε κανένας μας, ακόμα και αν η ζυγαριά λύγιζε υπό το βάρος μας ή ο καναπές πήρε το σχήμα του σώματος μας, είναι μια πραγματικότητα.
Οι περισσότερες επιλογές, ωστόσο, που θα υποχρεωθούμε να κάνουμε εξαιτίας του δεν διαφέρουν από εκείνες που κάνει ένας άνθρωπος που ακολουθεί κανόνες υγιεινής ζωής και διατροφής. Κάτι που σημαίνει ότι έτσι φροντίζουμε περισσότερο τον εαυτό μας με υγιεινή δίαιτα και συστηματική άσκηση. Επιπλέον, μετράμε συστηματικά το ζάχαρό μας, μαθαίνοντας έτσι να συνταιριάζουμε την τροφή με την ινσουλίνη μας, και μαθαίνουμε να αντιμετωπίζουμε ένα υψηλό ζάχαρο ή μια υπογλυκαιμία.
Αν είμαστε συνεπείς και συνειδητοποιημένοι ότι ζούμε με διαβήτη, όλα τα παραπάνω θα γίνουν σύντομα αυτονόητα και απόλυτα φυσικά μέσα από την καθημερινότητά μας.
– Πατώντας πόδι στον διαβήτη!
Το “διαβητικό πόδι” αποτελεί μία από τις συχνότερες επιπλοκές του σακχαρώδους διαβήτη, κατά την οποία παρατηρούνται δερματικές και οστικές βλάβες στα κάτω άκρα. Ωστόσο, περισσότεροι από το 60% των διαβητικών κυκλοφορούν με παπούτσια που δεν έχουν το κατάλληλο μέγεθος για τα πόδια τους. Πιο στενά ή πιο φαρδιά παπούτσια προκαλούν τριβή, που μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμούς και δημιουργία ελκών που δεν επουλώνονται εύκολα ή και πολύ σοβαρότερα προβλήματα.
Για να μην ταλαιπωρηθούμε λόγω του διαβήτη με τα πόδια μας, αρκούν μερικοί πολύ απλοί κανόνες:
• Πλένουμε τα πόδια μας σε νερό με ελεγχόμενη θερμοκρασία, τα στεγνώνουμε προσεκτικά και κόβουμε συστηματικά τα νύχια μας, για να αποφύγουμε την ανάπτυξή τους μέσα στο δέρμα.
• Αν έχουμε κάλλους ή ανάπτυξη υπερκεράτωσης, δεν χρησιμοποιούμε αιχμηρά αντικείμενα, αλλά ελαφρόπετρα ή λίμα που είναι καλυμμένη με σμυρίδα.
• Ενδείκνυται η χρήση ειδικών ενυδατικών αλοιφών στη φτέρνα και σε περιοχές του πέλματος που έχουν σκληρύνσεις. Καλό είναι, όμως, να αποφύγουμε τις περιοχές ανάμεσα στα δάχτυλα.
• Ελέγχουμε συχνά για πιθανά κοψίματα ή μελανιές.
• Δεν καπνίζουμε.
• Φροντίζουμε να χάσουμε βάρος αν έχουμε παραπάνω κιλά, διότι επιβαρύνεται σημαντικά η κυκλοφορία του αίματος.
• Φοράμε βαμβακερές κάλτσες και άνετα, μαλακά, υποδήματα, για να προστατευτούμε από τις τριβές και τις μυκητιάσεις.
Διαβάστε επίσης…
 |
Χειρουργική αντιμετώπιση διαβήτη Ελπίδα ουσιαστικής βελτίωσης για χιλιάδες ασθενείς |
