Μεσημεριανή σιέστα Ο ύπνος που... ξυπνά τον οργανισμό! | Υγεία - planbemag.gr
Plan Be Mag
Υγεία

Μεσημεριανή σιέστα
Ο ύπνος που… ξυπνά τον οργανισμό!

Ο μεσημεριανός ύπνος προσφέρει πολλά οφέλη στην υγεία, αρκεί να γίνεται την κατάλληλη ώρα και να έχει τη σωστή διάρκεια.

του Ραζμίκ Αγαμπατιάν

Για τα οφέλη του μεσημεριανού ύπνου έχουν ειπωθεί και γραφτεί πολλά κατά καιρούς. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Harvard, όσοι κοιμούνται το μεσημέρι αντιμετωπίζουν 40% λιγότερες πιθανότητες να χάσουν τη ζωή τους από καρδιακά νοσήματα. Επιπρόσθετα, όσοι δεν χάνουν ευκαιρία για ένα μεσημεριανό υπνάκο, τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα για 30 λεπτά, φέρονται να παρουσιάζουν 37% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από στεφανιαία νόσο, σε σχέση με εκείνους που δεν κάνουν σιέστα. Επίσης, ο ύπνος του μεσημεριού μπορεί να μας προστατεύσει από λάθη και ατυχήματα, ακόμα κι αν δεν έχουμε κοιμηθεί καλά το βράδυ – χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μπορεί να αναπληρώσει τον ανεπαρκή ή φτωχής ποιότητας νυχτερινό ύπνο.
Τα καλά νέα, λοιπόν, είναι ότι αυτή η μεσημεριανή παράδοση στον Μορφέα φαίνεται να αποτελεί τονωτική ένεση για τον οργανισμό μας και –γιατί όχι;– μυστικό μακροζωίας. Αρκεί να αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της καθημερινής μας ρουτίνας.

Τα οφέλη του μεσημεριανού ύπνου
Οξύνει τις γνωστικές λειτουργίες. Όπως ο βραδινός ύπνος επηρεάζει τη μάθηση και την ικανότητά μας για τη διατήρηση πληροφοριών, έτσι και ο μεσημεριανός έχει τις ίδιες ιδιότητες – και, μάλιστα, έχει αποδειχθεί ότι ενισχύει την πνευματική μας απόδοση έως και 24 ώρες μετά.
Βελτιώνει την υγεία της καρδιάς. Όλες οι επιστημονικές μελέτες συμφωνούν ότι οι άνθρωποι που κοιμούνται το μεσημέρι έχουν λιγότερες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν προβλήματα με την καρδιά τους.
Μειώνει τα επίπεδα του στρες και του άγχους. Μελέτη του 2012 έδειξε ότι οι ορμόνες που σχετίζονται με το άγχος αυξάνονταν σε όσους δεν ξάπλωναν το μεσημέρι, προκαλώντας περισσότερο επιβλαβές στρες για την υγεία. Με άλλα λόγια, η κούραση προκαλεί άγχος και αυτό μας καθιστά ακόμα πιο κουρασμένους και στρεσαρισμένους. Ο μεσημεριανός ύπνος μπορεί να αναστρέψει αυτή την κατάσταση. Οι επιστήμονες σημειώνουν ότι οι εργοδότες θα έπρεπε να προσαρμόσουν τα ωράρια στο βιολογικό ρολόι των εργαζομένων, αν θέλουν να έχουν αποδοτικούς και παραγωγικούς εργαζόμενους.
Βελτιώνει τη σωματική απόδοση. Ο μεσημεριανός ύπνος μοιάζει να είναι το αντίθετο της σωματικής δραστηριότητας, αλλά μελέτες έχουν δείξει ότι οι αθλητές που κοιμούνται το μεσημέρι παρουσιάζουν καλύτερα αντανακλαστικά και καλύτερη απόδοση από πλευράς ταχύτητας.


Η ελληνική μελέτη για τη σιέστα
Όσοι έχουν τη συνήθεια (και φυσικά την “πολυτέλεια”) να παίρνουν έναν μεσημεριανό υπνάκο, είναι πιθανότερο να έχουν χαμηλότερη αρτηριακή πίεση και να αποφύγουν την υπέρταση, σύμφωνα με νέα ελληνική επιστημονική έρευνα.
Με επικεφαλής τον καρδιολόγο Δρ. Μανώλη Καλλίστρατο, η ερευνητική ομάδα του Γενικού Νοσοκομείου “Ασκληπιείου” Βούλας, που προχώρησε στη σχετική ανακοίνωση, στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου του Αμερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας στην Ουάσιγκτον, διαπίστωσε ότι ο μεσημεριανός ύπνος (με μέση διάρκεια σχεδόν 50 λεπτά) μπορεί να μειώσει έως και κατά 10% τον κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων, όπως ένα έμφραγμα.
Τα δε οφέλη του μεσημεριανού ύπνου ως προς τη μείωση της πίεσης φαίνεται πως κινούνται περίπου στα ίδια επίπεδα, σε σύγκριση με τη συμβολή των φαρμάκων και τις αλλαγές στον τρόπο ζωής. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η υγιεινή μεσογειακή διατροφή, σε συνδυασμό με τη συνήθεια της μεσημεριανής σιέστας (γεγονός όχι και τόσο αυτονόητο, ωστόσο, δεδομένων των σύγχρονων εργασιακών ρυθμών), συμβάλλουν σ’ ένα πιο υγιές καρδιαγγειακό προφίλ του πληθυσμού.
Πάντως, είναι γεγονός ότι αν οι εργαζόμενοι μπορέσουν να απομονωθούν για λίγο και απλά να κλείσουν τα μάτια τους έστω για 15 λεπτά, θα ευεργετήσουν την απόδοση και τον οργανισμό τους.


Οὐκ ἐν τῷ πολλῷ τὸ εὖ
Πόσο πρέπει, όμως, να διαρκεί ο μεσημεριανός ύπνος για να είναι ωφέλιμος;
Διεθνείς οργανισμοί, όπως το αμερικανικό Εθνικό Ίδρυμα Ύπνου (NSF), συνιστούν να περιοριζόμαστε το πολύ στο μισάωρο –άλλοι επιστήμονες προτείνουν μια ώρα–, για να βελτιωθούν η ψυχική διάθεση, η εγρήγορση και οι επιδόσεις μας. Κι αυτό διότι ο παρατεταμένος ύπνος αυξάνει τον κίνδυνο να κοιμηθεί κάποιος βαθιά και να μπει για λίγο στο στάδιο των ονείρων. Αν συμβεί αυτό, θα ξυπνήσει με τη λεγόμενη “αδράνεια του ύπνου”. Οπότε είναι απίθανο να νιώσει κανείς αναζωογονημένος, ακόμα κι όταν συνέλθει εντελώς. Επιπλέον, ένας παρατεταμένος απογευματινός ύπνος μπορεί να έχει επιπτώσεις και στον βραδινό ύπνο.
Ανάλογη άποψη έχει και η Δρ. Nancy Foldvary-Schaefer, διευθύντρια του Κέντρου Διαταραχών Ύπνου στην Cleveland Clinic, η οποία θεωρεί ότι το ιδανικό είναι να κοιμάται κανείς το μεσημέρι νωρίς, μεταξύ 13:00 και 15:00 και όχι μετά τις 17:00. Όπως εξηγεί, για να μπορεί ο ανθρώπινος οργανισμός να λειτουργεί ομαλά, πρέπει να ακολουθεί ένα πρόγραμμα που θα καθορίζεται από το βιολογικό ρολόι, το οποίο απορρυθμίζεται αν η μεσημεριανή σιέστα έχει μεγάλη διάρκεια ή γίνεται αργά το απόγευμα. “Αν συμβεί αυτό, το άτομο θα αρχίσει να ξυπνά και να κοιμάται ακατάστατες ώρες, με κίνδυνο να εμφανίσει έως και χρόνια προβλήματα ύπνου”, προειδοποιεί η Δρ. Foldvary-Schaefer.


5 “χρυσοί” κανόνες για καλή σιέστα
1. Βάζουμε ξυπνητήρι. Ο μεσημεριανός ύπνος που συνήθως διαρκεί 60 λεπτά βοηθά στην αναδόμηση των εγκεφαλικών λειτουργιών και βελτιώνει τη μνήμη. Αν όμως διαρκέσει περισσότερο, θα μας “κουράσει” και θα μας οδηγήσει σε νυχτερινή αϋπνία.
2. Σκεπαζόμαστε ελαφρά. Η θερμοκρασία του σώματός μας πέφτει όταν κοιμόμαστε, οπότε σκεπαζόμαστε με ένα ελαφρύ σκέπασμα για να μη κρυώνουμε, και όχι με κάτι βαρύ που θα μας βυθίσει σε λήθαργο.
3. Μειώνουμε το φως. Το φυσικό φως μπορεί να ενοχλήσει τον μεσημεριανό μας ύπνο, γι’ αυτό καλό είναι να κλείνουμε καλά τις κουρτίνες και να μην έχουμε αναμμένες οθόνες.
4. Χαλαρώνουμε. Προσπαθούμε να αναπνέουμε αργά και σταθερά, ώστε να χαλαρώσουμε τους μυς μας, να αδειάσουμε το μυαλό μας από τις σκέψεις και να φανταστούμε κάτι ευχάριστο, όπως π.χ. ότι βαδίζουμε σε ένα καταπράσινο λιβάδι ή αγναντεύουμε γαλαζοπράσινα νερά.
5. Εκμεταλλευόμαστε την ευκαιρία ενός ελεύθερου μεσημεριού. Παρότι ο μεσημεριανός ύπνος προϋποθέτει ένα σταθερό καθημερινό πρόγραμμα, αν αυτό δεν είναι εφικτό μπορούμε πάντα να ξεκλέψουμε μια ωρίτσα στις αργίες ή στις διακοπές για να απολαύσουμε τη μεσημεριανή ξεκούραση.