Τα άτομα με αυτισμό δικαιούνται έγκαιρη διάγνωση, πρώιμη παρέμβαση και μία σωστή ενημέρωση για τις ανάγκες τους. Και, παράλληλα, δικαιούνται ίση μεταχείριση από την κοινωνία, απαλλαγμένη από τον στιγματισμό και την περιθωριοποίηση. Οι άνθρωποι στο σύνολό τους είναι πολλά περισσότερα από τη διάγνωση των δυσκολιών και διαταραχών τους, και δεν αποτελούν μόνο ποσοστά ή δείκτες σε μετρήσεις, αλλά δομικά στοιχεία λειτουργικότητας και ανάπτυξης της κάθε κοινωνίας. Αυτόν τον κοινωνικό αποκλεισμό των ανθρώπων με αυτισμό και των οικογενειών τους ενισχύουν συχνά μύθοι που σχετίζονται την εν λόγω διαταραχή. Ποιοι είναι αυτοί οι μύθοι και τι ισχύει στην πραγματικότητα;
των Σταυρούλας Μήλιου και Μαριάννας Χριστοπούλου, κοινωνικών λειτουργών
Μύθος: Ο αυτισμός είναι μια ασθένεια και τα άτομα που βρίσκονται στο φάσμα μπορούν να θεραπευτούν με φάρμακα, όπως οι ασθενείς
Αυτό δεν είναι αληθές. Ο αυτισμός είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή, η οποία μπορεί να εκδηλωθεί με δυσκολίες στην επικοινωνία, στις κοινωνικές δεξιότητες και στην αλληλεπίδραση. Με την κατάλληλη επαγγελματική παρέμβαση, τα άτομα με διάγνωση αυτισμού μπορούν να ζήσουν μια ουσιαστική, ανεξάρτητη και υγιή ζωή. Μπορεί να υπάρχουν αιτιολογικοί παράγοντες για την συγκεκριμένη νευροαναπτυξακή διαταραχή (όπως και σε όλες), αλλά το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν είναι άρρωστα τα άτομα που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού.
Μύθος: Τα εμβόλια προκαλούν τον αυτισμό
Στα τέλη του 20ού αιώνα δημοσιεύθηκε σε ένα περιοδικό μια αμφίβολη μελέτη, η οποία έθεσε θέμα πιθανής σύνδεσης μεταξύ εμβολίων και εκδήλωσης αυτισμού. Φυσικά, ένα τέτοιο πείραμα αποδείχθηκε μη έγκυρο και αντι-επιστημονικό, με αποτέλεσμα να αφαιρεθεί η άδεια ασκήσεως επαγγέλματος του γιατρού που συνέταξε το άρθρο. Παρόλο που δεν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις για την κατάρριψη του συγκεκριμένου μύθου, η συγκεκριμένη άποψη (η οποία τις τελευταίες δεκαετίες βρήκε σημαντικό αριθμό υποστηρικτών) είναι αναληθής.
Μύθος: Ο αυτισμός είναι μια «νέα επιδημία» και είναι συχνός στα σημερινά παιδιά
Αναμφίβολα παραπλανητική αυτή η θέση, στην οποία ωστόσο υπάρχει μια δόση αλήθειας, καθώς όντως παρατηρήθηκε αύξηση των ατόμων που έχουν διαγνωστεί με αυτισμό. Ωστόσο, αυτό που δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν είναι ότι, τις προηγούμενες δεκαετίες, δεν υπήρχε ούτε το γνωστικό υπόβαθρο, ούτε τα κατάλληλα διαγνωστικά εργαλεία, ούτε η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση για το φάσμα του αυτισμού. Επομένως, πολλοί άνθρωποι που βρίσκονταν στο φάσμα του αυτισμού παρέμειναν αδιάγνωστοι.
Μύθος: Όλα τα άτομα με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος έχουν εξαιρετική ικανότητα μνήμης και δυνατότητα επεξεργασίας των πληροφοριών
Εν μέρει αληθεύει. Ωστόσο, βάσει των σύγχρονων μελετών, 1 στα 200 άτομα διαθέτει υψηλές γνωστικές ικανότητες. Το υπόλοιπο ποσοστό με τη συγκεκριμένη νευρο-αναπτυξιακή διαταραχή διαφέρει ως προς τις δεξιότητες και τις επιδόσεις, υψηλές, μεσαίες ή και χαμηλές.
Μύθος: Τα άτομα με αυτισμό δεν μπορούν να νιώσουν συναισθήματα και δεν ενδιαφέρονται για τη δημιουργία σχέσεων με τους ανθρώπους
Αυτό όχι απλά δεν ισχύει, αλλά είναι άδικο και επιβλαβές για τους ανθρώπους με αυτισμό. Η δυσκολία τους στην επικοινωνία και στην κοινωνική αλληλεπίδραση παρερμηνεύεται ως απροθυμία για δημιουργία σχέσεων με τον κοινωνικό περίγυρο.
Επιπλέον, πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν ότι, πολλές φορές, οι άνθρωποι αυτοί δεν μπορούν να ερμηνεύσουν τη γλώσσα του σώματος ή την έκφραση συναισθημάτων, ούτε να κατανοήσουν τα κοινωνικά συστήματα, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται δυσκολίες προσαρμογής. Ωστόσο, με την κατάλληλη επαγγελματική παρέμβαση, διευκολύνονται στην προσαρμογή τους στην κοινωνική πραγματικότητα.
Μύθος: Όλα τα άτομα που ανήκουν στη Διαταραχή Φάσματος του Αυτισμού έχουν νοητική αναπηρία και δεν εκφέρουν λόγο
Ο μύθος αυτός αντικατοπτρίζει το ότι δεν έχει κατανοηθεί ο όρος «φάσμα». Όλα τα άτομα που έχουν διαγνωστεί με αυτισμό διαφέρουν μεταξύ τους ως προς τις ικανότητες τους. Για παράδειγμα, κάποιο άτομο που έχει διάγνωση αυτισμού μπορεί να μην εκφέρει λόγο, αλλά να είναι πολύ γρήγορο στους μαθηματικούς υπολογισμούς, ενώ κάποιο άλλο άτομο να εκφέρει λόγο και να είναι καλός στο να ζωγραφίζει με λεπτομέρεια.
Μύθος: Ο αυτισμός είναι προσωρινός
Οι νευροαναπτυξιακές διαταραχές είναι δια βίου και δεν θεραπεύονται. Ωστόσο, αντιμετωπίζονται. Ο βαθμός βαρύτητας του αυτισμού (ήπιος, μεσαίος ή βαρύς) σχετίζεται άμεσα με το είδος της παρέμβασης. Η κατάλληλη επαγγελματική και διεπιστημονική αντιμετώπιση συμβάλλει στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων και στη βελτίωση της επικοινωνίας των ατόμων που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού, αποσκοπώντας στην εξασφάλιση μιας καλύτερης ποιότητας ζωής.
Μύθος: Όταν έχεις αυτισμό δεν μπορείς να μάθεις και ούτε να αναπτύξεις νέες δεξιότητες
Ο όρος «φάσμα» σημαίνει ότι το κάθε παιδί και ο/η κάθε ενήλικος/ενήλικη κατέχει διαφορετικές ικανότητες, συμπεριλαμβανομένων και των μαθησιακών. Η επαγγελματική παρέμβαση συμβάλλει στην εκμάθηση και αντιμετώπιση των δυσκολιών των παιδιών που βρίσκονται στο φάσμα. Ο βαθμός εκμάθησης και κατανόησης των εκπαιδευτικών θεμάτων εξαρτάται από τον τύπο του αυτισμού. Υπάρχουν και περιπτώσεις, στις οποίες είναι ευκολότερη η διδασκαλία στα άτομα που έχουν αυτισμό, σε σχέση με άτομα που δεν βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού.
Μύθος: Οι «κακοί» γονείς είναι υπαίτιοι για τη διάγνωση αυτισμού των παιδιών τους
Η διάγνωση αυτισμού δεν σχετίζεται με το είδος της γονικής ανατροφής των παιδιών.
Βιβλιογραφικές Αναφορές
– Notbohm E. (2005) TEN THINGS EVERY CHILD WITH AUTISM WISHES YOU KNEW. Ανακτήθηκε από: WHAT EVERY CHILD WITH AUTISM WISHES YOU KNEW (iupui.edu
– Thomaidis, L., Mavroeidi, N., Richardson, C., Choleva, A., Damianos, G., Bolias, K., Tsolia, M. (2020) Autism Spectrum Disorders in Greece: Nationwide Prevalence in 10–11 Year-Old Children and Regional Disparities. Journal of Clinical Medicine. Ανακτήθηκε από: Autism Spectrum Disorders in Greece: Nationwide Prevalence in 10–11 Year-Old Children and Regional Disparities (nih.gov)
– One Central Health (2020) 10 Myths About Autism Spectrum Disorder. Ανακτήθηκε από: 10 Myths About Autism Spectrum Disorder – One Central Health
– https://www.venizeleio.gr/pagkosmia-imera-aytismoy
