Σαγιονάρες: Επικίνδυνη η υπερβολική χρήση τους! | Υγεία - planbemag.gr
Plan Be Mag
Υγεία

Σαγιονάρες: Επικίνδυνη η υπερβολική χρήση τους!

Παρότι οι σαγιονάρες φοριούνται γενικώς για την άνεση που προσφέρουν τους καλοκαιρινούς μήνες, η παρατεταμένη χρήση τους μπορεί να προκαλέσει προβλήματα.

της Έλενας Κιουρκτσή

Έρευνα που έγινε από τo American College of Foot and Ankle Surgeons (ACFAS) έδειξε ότι η συχνή χρήση σαγιονάρων (και σανδαλιών), κυρίως από νέους ή έφηβους, προκαλεί αύξηση του πόνου στην περιοχή της φτέρνας, ενώ ο συγκεκριμένος πόνος αποτελεί σύμπτωμα πελματιαίας απονευρωσίτιδας, η οποία ευθύνεται για το 15% των περιστατικών του ενήλικου πληθυσμού που παραπονιούνται για ενοχλήσεις στο πέλμα. Σύμφωνα δε με άλλες έρευνες, το πιο κοντινό στο βάδισμα χωρίς υποδήματα είναι αυτό με τα κανονικά παπούτσια, παρά εκείνο με τις σαγιονάρες. Ο φυσικοθεραπευτής-οστεοπαθητικός (KINESIS), Γιώργος Κακαβάς, μας αναλύει τους κινδύνους που κρύβει αυτό το δροσερό και άνετο υπόδημα, αλλά και το κατά πόσον και υπό ποιες προϋποθέσεις θα πρέπει να φοράμε σαγιονάρες.

Γιατί το βάδισμα, όταν φοράει κανείς σαγιονάρες, είναι διαφορετικό από το κανονικό;
Διότι το πέλμα –και το κάτω άκρο γενικά– δεν έχει καμία υποστήριξη. Πιο συγκεκριμένα, το πέλμα του ποδιού είναι μια σύνθετη ανατομική μονάδα που αποτελείται από 26 οστά, 33 αρθρώσεις, 107 συνδέσμους, 19 μυς και τένοντες, πολλά αγγεία και νεύρα, και μια πελματιαία απονεύρωση, που επιτρέπουν την εκτέλεση ποικίλων κινήσεων, κατά τη διάρκεια της βάδισης. Επίσης, το πέλμα μας έχει τρεις καμάρες. Οι σαγιονάρες είναι ένας τύπος επίπεδου υποδήματος που δεν παρέχει καμία στήριξη στις καμάρες, ούτε προσφέρει ασφαλές κράτημα στα δάχτυλα. Έτσι, όταν τις φοράμε, η βάδισή μας αλλοιώνεται και το πέλμα αρχίζει να κουράζεται. Γι’ αυτό, ακόμα και ένα υγιές ανατομικά πέλμα μπορεί να αρχίσει να πονά.
Η έλλειψη στήριξης της καμάρας και της πτέρνας, όταν φοράει κανείς σαγιονάρες, επιδεινώνει οποιαδήποτε ανωμαλία ή πάθηση που υπάρχει στα πόδια και διαιωνίζει πόνο και φλεγμονές. Είναι προτιμότερο, λοιπόν, να περπατάμε ξυπόλυτοι, παρά φορώντας σαγιονάρες.

Παρότι είναι δροσερό και άνετο υπόδημα για το καλοκαίρι, ποιους κινδύνους κρύβει;
Οι κίνδυνοι σχετίζονται με τον τραυματισμό των ανατομικών δομών του άκρου ποδιού ή την επιδείνωση συμπτωμάτων που κουβαλάμε από τον χειμώνα. Όπως προαναφέρθηκε, η σαγιονάρα δεν παρέχει καμία στήριξη στα πέλματα, που είναι τα θεμέλιά μας. Φορώντας τες, λοιπόν, για μεγάλα χρονικά διαστήματα έχουμε πτώση μεταταρσίων και επιβάρυνση στην πτέρνα μας. Αυτά τα δύο είναι ικανά να αλλοιώσουν πολύ τη βάδισή μας και να επιφέρουν προβλήματα, όχι μόνο στα πέλματα, αλλά σε ολόκληρο το σώμα μας.

Τι προβλήματα μπορούν να προκαλέσουν στα κάτω άκρα;
Διάφορες παθήσεις, όπως είναι ο τραυματισμός των μεταταρσίων, φλεγμονή της απονεύρωσης (απονευρωσίτιδα), κάταγμα στα σησαμοειδή οστά, τενοντίτιδα στον αχίλλειο τένοντα, νεύρωμα Morton και άλλες πολλές παθολογίες που προκαλούν πόνο και δυσλειτουργία στη βάδιση.

Ποια άλλα σημεία του σώματος επηρεάζονται;
Επειδή ο άνθρωπος λειτουργεί σαν μια κινηματική αλυσίδα, όταν υπάρχει πρόβλημα στο πέλμα (εκ γενετής ή επίκτητο), οι πρώτες αρθρώσεις που πάσχουν είναι του κάτω άκρου.
Κατά τη διάρκεια της ημέρας, εκτελούμε 8-10 χιλιάδες βήματα. Άρα, η δυσλειτουργία στο πέλμα μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στον αστράγαλο, πόνο και τραυματισμό στο γόνατο και το ισχίο, καθώς και οσφυαλγία σε ενήλικες και παιδιά.
Τα πόδια μας είναι η βάση μας. Αν δεν είναι σταθερή και στέρεη, το σώμα μας, αργά ή γρήγορα, θα νοσήσει.

Τι να προσέξουν οι γονείς που έχουν μικρά παιδιά;
Τα παιδιά δεν έχουν ολοκληρώσει την οστική τους ανάπτυξη, οπότε, μέχρι να ενηλικιωθούν, το πέλμα τους χρειάζεται διαρκή υποστήριξη – κάτι που δεν προσφέρουν οι σαγιονάρες. Από την ηλικία των 6 ετών, χρειάζονται ετήσια αξιολόγηση του πέλματος και συστάσεις-συμβουλές για το κατάλληλο υπόδημα.
Οι γονείς να προσέχουν τα παιδιά να φορούν σαγιονάρες για το μικρότερο χρονικό διάστημα: αποκλειστικά για τη μετάβαση στην παραλία και ούτε ένα λεπτό παραπάνω. Το παιχνίδι και οι αθλητικές δραστηριότητες (ποδήλατο, πατίνι, τρέξιμο κ.λπ.) με σαγιονάρες μπορούν να αποβούν μοιραία. Αφήνουμε τα παιδιά να περπατούν ξυπόλυτα στην άμμο. Είναι ασφαλέστερο και υγιέστερο για τα παιδικά πέλματα.

Υπάρχουν τρόποι αποκατάστασης των προβλημάτων που μπορεί να προκαλέσουν οι σαγιονάρες;
Εάν παρουσιάσουμε πόνο στο πέλμα, το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι μια σωστή αξιολόγηση από ειδικό. Το ζητούμενο είναι να βρούμε την πηγή του πόνου και της δυσλειτουργίας, να την αντιμετωπίσουμε και να επαναφέρουμε το άτομο σε ένα σωστό πρότυπο βάδισης. Ανάλογα την πάθηση, χρησιμοποιούμε φυσικά μέσα οστεοπαθητικής, ειδικές ασκήσεις, taping κ.ά. Υπάρχουν, λοιπόν, τρόποι αποκατάστασης των προβλημάτων αυτών.
Δουλειά μας είναι, επίσης, να υποδεικνύουμε στον ασθενή με ποια κριτήρια θα πρέπει να επιλέγει τα υποδήματα του αναλόγως των δραστηριοτήτων του και του τρόπου ζωής του.

Τελικά, να φοράμε ή όχι σαγιονάρες και υπό ποιες προϋποθέσεις;
Οι σαγιονάρες είναι ένα υπόδημα που έχει φτιαχτεί για χρήση στην παραλία. Τα τελευταία χρόνια φοριούνται παντού, και αυτό δημιουργεί τα προβλήματα που αναλύσαμε. Ειδικά οι γυναίκες παρουσιάζουν τέσσερις φορές περισσότερα προβλήματα από τους άνδρες στην περιοχή του πέλματος.
Όμως σ’ αυτό δεν ευθύνονται μόνο οι σαγιονάρες. Φταίνε και οι επιταγές της μόδας που προτείνουν υποδήματα από τη μια με πολύ ψηλό τακούνι και από την άλλη με τελείως επίπεδο πέλμα (οι λεγόμενες μπαλαρίνες), με συνέπεια τα γυναικεία πέλματα να ταλαιπωρούνται. Μπορούμε να ακολουθούμε τη μόδα, αλλά πρωτίστως θα πρέπει να φροντίζουμε την υγεία των ποδιών μας. Ειδικά, δε, σε ό,τι αφορά τις σαγιονάρες, η συμβουλή για άντρες και γυναίκες είναι η περιορισμένη χρήση τους.

Ποια υποδήματα για το καλοκαίρι είναι πιο ασφαλή;
Όσα παρέχουν στήριξη στο πέλμα είναι κατάλληλα για χρήση τους καλοκαιρινούς μήνες και γενικότερα για όλες τις εποχές. Τα τελευταία χρόνια, με την άνθηση του μάρκετινγκ, έχουμε δει παπούτσια με τεχνολογίες στη σόλα σε πανάκριβες τιμές, που δεν προσφέρουν καμία υποστήριξη στο πέλμα. Όπως προκύπτει από διάφορες έρευνες, το 75% των ανθρώπων θα παρουσιάσουν κάποια στιγμή προβλήματα στα πόδια τους, διαφορετικού βαθμού και σοβαρότητας.
Επιλέγουμε υποδήματα με στήριξη στις καμάρες και με καλό κράτημα μπροστά, στα δάχτυλα του ποδιού. Διότι οι σαγιονάρες δεν κρατούν ούτε στηρίζουν το πόδι, όπως κάνουν τα περισσότερα παπούτσια, αλλά χρησιμοποιούν τένοντες και μυς για τη στήριξή του.
Δεν είναι απαγορευτική η χρήση της σαγιονάρας. Συστήνουμε, όμως, τη χρήση της αποκλειστικά και μόνο στην παραλία, διότι η παρατεταμένη χρήση της θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια σε προβλήματα τόσο στα παιδιά, όσο και στους ενήλικες.