Το καλοκαίρι οι κολπίτιδες είναι πιο συνηθισμένες, λόγω της ζέστης και της υγρασίας. Υπάρχουν, ωστόσο, τρόποι όχι μόνο να τις αντιμετωπίσουμε, αλλά και να τις αποφύγουμε.
της Έλενας Κιουρκτσή
Μία από τις συχνότερες αιτίες που μια γυναίκα επισκέπτεται τον γυναικολόγο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες είναι η κολπίτιδα, δηλαδή η φλεγμονή του κόλπου. Πιο συγκεκριμένα, στον κόλπο κάθε γυναίκας αναπαραγωγικής ηλικίας φυσιολογικά ζουν διαφορετικά είδη “φιλικών” ή “καλών” βακτηρίων. Ρόλος τους είναι να παράγουν ωφέλιμα για την περιοχή αυτή όξινα υγρά, ώστε να προστατεύσουν τον κόλπο από “κακά” βακτήρια, ιούς ή μύκητες που δεν αποικούν σε φυσιολογικές συνθήκες εκεί.
Οτιδήποτε ελαττώνει την οξύτητα του κόλπου και διαταράσσει αυτή την ισορροπία των φυσιολογικών-παθογόνων μικροοργανισμών, μπορεί να προκαλέσει κολπίτιδα.
Οι ορμονικές διαταραχές, το στρες, η επαναλαμβανόμενη λήψη αντιβιοτικών, η συχνή ή λανθασμένη χρήση αντισηπτικών υγρών, η λανθασμένη χρήση ταμπόν, η μη τήρηση σωστών κανόνων υγιεινής, καθώς και το σεξ χωρίς προφυλάξεις, μεμονωμένα ή σε συνδυασμό με κάποια από αυτά, μπορούν να οδηγήσουν σε ανάπτυξη ή εισβολή παθογόνων οργανισμών, οδηγώντας τελικά στην πρόκληση κολπίτιδας.
Γιατί ειδικά το καλοκαίρι
Το καλοκαίρι ευνοεί την ανάπτυξη παθογόνων μικρο-οργανισμών για διάφορους λόγους.
◆ Η ζέστη και ο ιδρώτας στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, σε συνδυασμό με τα συνθετικά εσώρουχα και τα στενά ρούχα που δεν επιτρέπουν στην περιοχή να “αναπνέει”, ευνοούν την ανάπτυξη παθογόνων οργανισμών. Το ίδιο ισχύει και για τα βρεγμένα μαγιό που στεγνώνουν πάνω στο σώμα.
◆ Η άμμος ή η σεζλόνγκ μπορεί να αποτελούν πηγή μικροβίων, αν έρθουν σε επαφή με την ευαίσθητη περιοχή.
◆ Η υπερκατανάλωση ζάχαρης (παγωτά, ανθρακούχα ποτά), σε συνδυασμό με την κατάχρηση αλκοόλ, η οποία αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, ευνοούν την ανάπτυξη μυκήτων.
◆ Το κολύμπι σε μολυσμένες θάλασσες ή πισίνες που δεν τηρούν τις κατάλληλες προδιαγραφές και η μετέπειτα χρήση ισχυρών αντισηπτικών καθαριστικών, συμβάλλουν επίσης στην ανάπτυξη κολπίτιδας.
◆ Η λανθασμένη χρήση του ταμπόν.
◆ Τέλος, το σεξ χωρίς προφύλαξη ή η συχνή αλλαγή συντρόφων στις διακοπές ενισχύει το πρόβλημα, όπως σε ορισμένες περιπτώσεις και η χρήση αντισυλληπτικού χαπιού.
Όταν η κολπίτιδα εκδηλώνεται με κάποια συγκεκριμένα συμπτώματα, ο γιατρός θα προτείνει τις απαραίτητες εξετάσεις προκειμένου να γίνει σωστή διάγνωση και, έτσι, να είναι αποτελεσματική και η θεραπεία. Συνήθως πραγματοποιείται λήψη κολπικού επιχρίσματος για περαιτέρω ανάλυση. Εάν τα συμπτώματα επιμένουν παρά τη θεραπευτική αγωγή, ίσως χρειαστούν πιο ειδικές εξετάσεις ή κάποιο διαφορετικό θεραπευτικό σχήμα.
Ανεξάρτητα από αυτό, όμως, ακόμα και αν μια γυναίκα δεν έχει εκδηλώσει ποτέ κανένα σύμπτωμα, είναι σκόπιμο, πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού της, να πραγματοποιεί έναν έλεγχο για την περίπτωση της ασυμπτωματικής κολπίτιδας.
Δεν αδιαφορούμε εάν:
– Έχουμε αίσθημα φαγούρας ή και καύσου στην περιοχή των γεννητικών οργάνων.
– Παρατηρούμε ασυνήθιστες κολπικές εκκρίσεις (αλλαγή στην ποσότητα, στο χρώμα, την υφή ή/και με δυσάρεστη οσμή).
– Παρατηρούμε ερυθρότητα στην περιοχή του κόλπου, πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, και κατά την ούρηση.
– Έχουμε αίμα μετά την επαφή.
– Βιώνουμε πυελικό άλγος.
Τι έχω, γιατρέ;
Μιλώντας, ωστόσο, για “κολπίτιδα” δεν μιλάμε για μία και μοναδική κατάσταση. Αντιθέτως, οι κολπίτιδες μπορεί να είναι πολλών ειδών:
● Μυκητιασική κολπίτιδα
Αίτια: Είναι ίσως η κατηγορία με τη μεγαλύτερη έξαρση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και προέρχεται κυρίως από τον μύκητα Candida Albicans. Σχεδόν όλες οι γυναίκες έχουν φυσιολογικά τον μύκητα αυτόν στον κόλπο. Ωστόσο, η διαταραχή της φυσιολογικής χλωρίδας οδηγεί στην υπερβολική παραγωγή του, προκαλώντας μυκητιασική κολπίτιδα.
Συμπτώματα: Αύξηση των κολπικών εκκρίσεων, οι οποίες συνήθως έχουν την όψη κομμένου γάλακτος, και έντονος κνησμός.
Αντιμετώπιση:Η θεραπεία πραγματοποιείται είτε με αντιμυκητιασικά χάπια από το στόμα, είτε με τοπική αγωγή (κρέμα/υπόθετα) ή και τα δύο. Στη σύγχρονη φαρμακολογία προτείνεται και η χρήση γαλακτοβάκιλλων συμπληρωματικά προς τη θεραπευτική αγωγή.
● Βακτηριακή κολπίτιδα
Αίτια: Η βακτηριακή κολπίτιδα είναι εξίσου συχνή μορφή κολπίτιδας. Οφείλεται στην πέραν του φυσιολογικού ανάπτυξη βακτηρίων, με πιο συνηθισμένη τη Gardnerella Vaginalis (αιμόφιλος του κόλπου). Αν και δεν θεωρείται σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, φαίνεται να σχετίζεται με κάποιον νέο ερωτικό σύντροφο ή με συχνή αλλαγή συντρόφων χωρίς προφύλαξη.
Συμπτώματα: Εκδηλώνεται συνήθως με πιο ρευστές κολπικές εκκρίσεις που είναι γκρι και έχουν τη χαρακτηριστική οσμή ψαριού.
Αντιμετώπιση: Κατά κύριο λόγο με αντιβίωση, αλλά και τοπικά.
● Ατροφική καλοκαιρινή κολπίτιδα
Αίτια: Η κατηγορία αυτή εμφανίζεται κυρίως σε γυναίκες που διανύουν την κλιμακτήριο περίοδο ή βρίσκονται στην εμμηνόπαυση. Λόγω της πτώσης των οιστρογόνων, προκαλείται αλλαγή στο pH του κόλπου, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα η γυναίκα να είναι πιο επιρρεπής σε μολύνσεις.
Συμπτώματα: Χαρακτηρίζεται από κολπική ξηρότητα, η οποία μπορεί με τη σειρά της να προκαλέσει δυσπαρεύνια ή και περιστασιακή αιμόρροια.
Αντιμετώπιση: Η θεραπεία διαμορφώνεται ανάλογα με τη διάγνωση, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθούν και ειδικά σκευάσματα για τη ρύθμιση του pH και τη λίπανση του κόλπου.
Προληπτικά μέτρα
– Χρησιμοποιούμε καλής ποιότητας βαμβακερά εσώρουχα και αλλάζουμε το βρεγμένο μαγιό με άλλο στεγνό ή εσώρουχο και βαμβακερό σορτσάκι, αν δεν πρόκειται να κολυμπήσουμε ξανά άμεσα. Αυτό το εφαρμόζουμε και στα παιδιά μας.
– Η πετσέτα που χρησιμοποιούμε για να στεγνώσουμε πρέπει να είναι διαφορετική από εκείνη που ακουμπά στην ξαπλώστρα ή την άμμο. Εννοείται ότι απαγορεύεται να καθόμαστε απευθείας πάνω στην ξαπλώστρα ή την άμμο, γιατί μπορεί να “αρπάξουμε” μικρόβια που προκαλούν καλοκαιρινές κολπίτιδες.
– Ταμπόν και σερβιέτες πρέπει να αλλάζουν συχνά, ενώ η περιοχή να καθαρίζεται με ένα πολύ ήπιο δερμοκαθαριστικό, ώστε να μη διαταράσσεται το pH και η φυσική χλωρίδα του κόλπου. Καλό είναι να συμβουλευτούμε τον γιατρό μας προτού χρησιμοποιήσουμε εσωτερικές πλύσεις που μπορεί να μη χρειάζονται.
– Περιορίζουμε την άσπρη ζάχαρη και το αλκοόλ, και εμπλουτίζουμε τη διατροφή μας με φρέσκα φρούτα, λαχανικά και ψάρια, καθώς και γιαούρτια ή ροφήματα γάλακτος που περιέχουν προστατευτικούς για τη φυσιολογική χλωρίδα του κόλπου γαλακτοβάκιλλους.
– Αν παρουσιάσουμε κάποιο από τα αναφερθέντα συμπτώματα, ενημερώνουμε άμεσα τον γιατρό μας, ώστε να γίνει η διάγνωση και να ακολουθήσει η θεραπεία, τόσο για εμάς, όσο και τον σύντροφό μας αν κρίνεται σκόπιμο.
– Χρησιμοποιούμε προφυλακτικό αν έχουμε νέο σύντροφο, για αποφυγή ή και μετάδοση των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.
Στάσου… προφυλακτικό!
● Τριχομοναδική καλοκαιρινή κολπίτιδα
Αίτια: Η κολπίτιδα αυτού του τύπου προέρχεται από το παράσιτο Trichomonas Vaginalis, το οποίο είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενο.
Συμπτώματα: Κάποιες γυναίκες μπορεί να την εκδηλώσουν με σοβαρά συμπτώματα, όπως κνησμός, δύσοσμες, πυκνές βλεννώδεις κολπικές εκκρίσεις με οσμή ψαριού, ή και πόνο κατά την επαφή ή την ούρηση. Ωστόσο, ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών μπορεί να πάσχουν, αλλά να μην εμφανίζουν κανένα απολύτως σύμπτωμα.
Αντιμετώπιση: Με κατάλληλη για την περίπτωση φαρμακευτική αγωγή.
● Χλαμύδια και Μυκοπλάσματα
Αίτια: Τα χλαμύδια αποτελούν σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα. Οφείλονται στο βακτήριο Chlamydia Trachomatis, το οποίο προκαλεί βλάβες στο επιθήλιο του τραχήλου της μήτρας, καθώς και σε άλλους ιστούς.
Συμπτώματα: Δυστυχώς πολλοί άνθρωποι έχουν χλαμύδια χωρίς να το ξέρουν, λόγω της έλλειψης συμπτωμάτων στις περισσότερες περιπτώσεις. Για τον λόγο αυτόν, πολύ συχνά αποκαλούνται «σιωπηλή νόσος». Ιδιαίτερα στις γυναίκες είναι εξαιρετικά σημαντική η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία τους, διότι η ανεξέλεγκτη διασπορά τους στη μήτρα, τις ωοθήκες και τις σάλπιγγες μπορεί να προκαλέσει πυελική φλεγμονώδη νόσο. Αυτό, με τη σειρά του, μπορεί να προκαλέσει υπογονιμότητα και έκτοπες κυήσεις.
Αντιμετώπιση: Θεραπεύονται με λήψη αντιβιοτικών. Τα μυκοπλάσματα (Mycoplasma Hominis και Ureaplasma Urealyticum) είναι κι αυτά πολλές φορές ασυμπτωματικά, και αντιμετωπίζονται με την κατάλληλη αγωγή, ανάλογα με το είδος τους.
● Γονόρροια
Αίτια: Η γονόρροια προκαλείται από το βακτήριο Neisseria gonorrhoeae, το οποίο μεταφέρεται κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής πράξης χωρίς χρήση προφυλακτικού.
Συμπτώματα: Αν και πιο σπάνια μορφή κολπίτιδας, τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται περίπου δύο εβδομάδες μετά την έκθεση στο βακτήριο και περιλαμβάνουν κολπικές εκκρίσεις, πόνο κατά την ούρηση, απροσδιόριστο πυελικό άλγος ή και αίμα ανάμεσα στις περιόδους. Μπορεί να είναι και ασυμπτωματική.
Αντιμετώπιση: Θεραπεύεται με λήψη κατάλληλης αντιβίωσης, η οποία πρέπει να χορηγηθεί και στους δύο συντρόφους.
* Ευχαριστούμε για τις πληροφορίες τον Δρ. Βασίλειο Μπακούλα, Μαιευτήρα Γυναικολόγο.
