Σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις ή αποτυχία της αντισυλληπτικής μεθόδου μπορεί να συμβούν στον καθένα. Και εδώ ακριβώς εμφανίζεται η επείγουσα αντισύλληψη – η θεραπεία, δηλαδή, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ώστε να αποτρέψει μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη μετά από σεξουαλική επαφή που πραγματοποιήθηκε κατά τις επικίνδυνες μέρες χωρίς ή με ελλιπή προφύλαξη, ή σε περιπτώσεις που απέτυχε η αντισυλληπτική μέθοδος.
– Ποιες μέθοδοι επείγουσας αντισύλληψης υπάρχουν;
Οι μέθοδοι επείγουσας αντισύλληψης σήμερα περιλαμβάνουν τη χορήγηση αντισυλληπτικών, προγεστερόνης (λεβονοργεστρέλη, χάπι της επόμενης ημέρας), τα αντιπρογεσταγόνα (ουλιπριστάλη) και την τοποθέτηση ενδομήτριου αντισυλληπτικού σπειράματος χαλκού ή ελεγχόμενης αποδέσμευσης λοβονογεστρέλης (σπιράλ).
– Πώς δρα η επείγουσα αντισύλληψη;
Η επείγουσα αντισύλληψη παρεμποδίζει ή αναβάλλει την ωορρηξία. Εάν έχει ήδη συμβεί ωορρηξία, δεν είναι πλέον αποτελεσματική. Καθώς ο χρόνος της ωορρηξίας δεν μπορεί να προβλεφθεί, η επείγουσα αντισύλληψη θα πρέπει να λαμβάνεται το συντομότερο δυνατόν έπειτα από τη σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις.
Δεν δρα αν είστε ήδη έγκυος. Επομένως, δεν έχει καμία δυνατότητα δράσης σε διαπιστωμένη κύηση και δεν πρέπει να λαμβάνεται.
– Πότε χρησιμοποιείται η επείγουσα αντισύλληψη;
Η επείγουσα αντισύλληψη μπορεί να σας βοηθήσει αποτελεσματικά να αποφύγετε μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να γίνει η λήψη το συντομότερο δυνατόν μετά την επαφή, το αργότερο μέσα σε 72 ώρες (3 ημέρες) για τη λεβονοργεστρέλη και 120 ώρες (5 ημέρες) για την ουλιπριστάλη. Η επείγουσα αντισύλληψη μπορεί να χρησιμοποιηθεί ανά πάσα στιγμή στη διάρκεια του κύκλου σας, αλλά όχι όταν έχετε ήδη καθυστέρηση.
– Αν είμαι ήδη έγκυος, μπορώ να λάβω επείγουσα αντισύλληψη;
Εάν είστε ήδη έγκυος, η λήψη επείγουσας αντισύλληψης δεν έχει καμιά επίδραση, άρα δεν υπάρχει λόγος να τη λάβετε. Αν έχετε καθυστέρηση περισσότερο από 5 ημέρες, αν η περίοδος σας είναι ασυνήθιστα ελαφριά ή ασυνήθιστα έντονη, θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι δεν είστε ήδη έγκυος.
Αν έχετε μείνει έγκυος ενώ είχατε κάνει χρήση της επείγουσας αντισύλληψης, είναι σημαντικό να επισκεφθείτε τον γιατρό σας, γιατί υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για εξωμήτρια κύηση. Πάντως, δεν υπάρχουν δεδομένα κλινικών ή επιδημιολογικών μελετών που να υποδηλώνουν ότι η επείγουσα αντισύλληψη είναι επιβλαβής για το έμβρυο.
– Πόσο συχνά μπορώ να χρησιμοποιήσω επείγουσα αντισύλληψη;
Θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο σε επείγουσες περιπτώσεις. Αν χρησιμοποιηθεί περισσότερες από μία φορές στον ίδιο κύκλο, το πιθανότερο είναι ότι θα προκαλέσει διαταραχή του κύκλου σας.
Αν χρησιμοποιείτε επείγουσα αντισύλληψη περισσότερες από 2 φορές τον χρόνο, θα πρέπει να συζητήσετε με τον γιατρό σας για την επιλογή της κατάλληλης για εσάς αντισυλληπτικής μεθόδου.
– Είναι αποτελεσματική η επείγουσα αντισύλληψη;
Η επείγουσα αντισύλληψη με οξική ουλιπριστάλη είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική, καθώς μπορεί να αποτρέψει μια εγκυμοσύνη ακόμα και λίγο πριν την ωορρηξία – όταν ο κίνδυνος να μείνετε έγκυος είναι μεγαλύτερος.
– Μετά τη χρήση επείγουσας αντισύλληψης, μπορώ να ξεκινήσω κάποια τακτική μέθοδο αντισύλληψης;
Θα πρέπει να επισκεφθείτε τον γυναικολόγο σας, για να επιλεχθεί η κατάλληλη για σας αντισυλληπτική μέθοδος. Για τον συγκεκριμένο κύκλο, θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε κάποια μέθοδο φραγμού (προφυλακτικό, διάφραγμα).
– Πότε δεν πρέπει να πάρω επείγουσα από του στόματος αντισύλληψη;
Όταν υπάρχει υπερευαισθησία στη δραστική ουσία ή σε οποιαδήποτε από τα συστατικά που περιέχονται στο σκεύασμα.
Γυναίκες με γνωστές αντενδείξεις στη χρήση ορμονικής αντισύλληψης (π.χ. ημικρανίες, σοβαρή ηπατική νόσος, καρδιαγγειακά προβλήματα κ.ά.) μπορούν να χρησιμοποιήσουν επείγουσα αντισύλληψη, καθώς η διάρκεια επίδρασης είναι ιδιαίτερα μικρή.
– Η χρήση της επείγουσας αντισύλληψης θα επηρεάσει τον κύκλο μου;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η επόμενη περίοδος θα έρθει την αναμενόμενη ημερομηνία. Σε ορισμένες γυναίκες μπορεί να υπάρξει καθυστέρηση ή και να έρθει λίγο νωρίτερα. Αν παρατηρηθεί καθυστέρηση μεγαλύτερη από 5 ημέρες, αν η περίοδος είναι ασυνήθιστα ελαφριά ή υπάρχει μεγάλη αιμορραγία, θα πρέπει να γίνει τεστ κύησης, για να αποκλειστεί η πιθανότητα εγκυμοσύνης.
– Ποιες είναι οι πιθανές παρενέργειες μετά τη χρήση της επείγουσας αντισύλληψης;
Ανεπιθύμητα περιστατικά που έχουν καταγραφεί σε διάφορες κλινικές μελέτες είναι: ναυτία και εμετοί, ζάλη, αδυναμία, πονοκέφαλος, πόνος χαμηλά στην κοιλιά ή και στους μαστούς, αιμορραγία, βαριά έμμηνος ρύση και διάρροια.
– Μπορεί να χρησιμοποιηθεί επείγουσα αντισύλληψη περισσότερες από μία φορές κατά τη διάρκεια ενός κύκλου;
Η επανειλημμένη εφαρμογή μέσα στον ίδιο κύκλο δεν συνιστάται, λόγω της πιθανότητας πρόκλησης σοβαρών διαταραχών του κύκλου και της μείωσης της αποτελεσματικότητάς της.
Μετά τη χρήση επείγουσας αντισύλληψης, συνιστάται η εφαρμογή κάποιας μεθόδου φραγμού (προφυλακτικό, διάφραγμα), μέχρι την επόμενη έμμηνο ρύση. Παρόλα αυτά, αν κριθεί απαραίτητο, μπορεί να επαναληφθεί η χορήγησή της μέσα στον ίδιο κύκλο.
Ευχαριστούμε θερμά για τη συνεργασία τον Δρα Κωνσταντίνο Αλμαλόγλου, μαιευτήρα – γυναικολόγο
(Πλάτωνος 52, Εύοσμος Θεσσαλονίκης – https://obstetric.gr)
