Δυσμηνόρροια
Με τον όρο δυσμηνόρροια εννοούμε την επώδυνη περίοδο. Η κατάσταση αυτή είναι πολύ συχνή στα κορίτσια κατά την εφηβική ηλικία και στις νέες γυναίκες, αλλά δεν λείπει κι από την ενήλικη ζωή αρκετών γυναικών. Στη μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων (πάνω από 80%), δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο αίτιο και η κατάσταση περιγράφεται ως “πρωτοπαθής” ή “ιδιοπαθής” δυσμηνόρροια.
Υπολογίζεται ότι ποσοστό 50-75% των νέων γυναικών υποφέρουν, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, από δυσμηνόρροια. Η ένταση του πόνου ποικίλλει. Πολλές γυναίκες είναι υποχρεωμένες να παραμένουν στο κρεβάτι για 1-2 ημέρες, ενώ σε άλλες περιπτώσεις τα συμπτώματα είναι ηπιότερα, χωρίς να παύουν όμως να είναι ενοχλητικά.
Η θεραπεία της δευτεροπαθούς δυσμηνόρροιας βασίζεται στα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (Brufen, Gantil, Naprosyn, Ponstan, Nurofen και πολλά άλλα). Για να μπορέσει το φάρμακο να ασκήσει όλη του τη δράση και να απαλλάξει τη γυναίκα από τα συμπτώματα της δυσμηνόρροιας, είναι καλό να αρχίσει η λήψη 2-3 ημέρες πριν την αναμενόμενη περίοδο, και να διαρκέσει όσο και η περίοδος, στη συνιστώμενη δόση. Συχνά, όμως, οι γιατροί συστήνουν να αρχίζει η θεραπεία ταυτόχρονα με την περίοδο. Η σύσταση αυτή έχει τη λογική της: πρέπει να διασφαλιστεί ότι δεν υπάρχει εγκυμοσύνη, γιατί στην περίπτωση αυτή η λήψη ενός αντιφλεγμονώδους φαρμάκου αντενδείκνυται.
Μερικές φορές η δυσμηνόρροια δημιουργεί απρόβλεπτες δυσκολίες, όταν η περίοδος συμπίπτει με τις διακοπές μας. Στις περιπτώσεις αυτές, μια έγκαιρη (π.χ 2-3 μήνες πριν) επίσκεψη σε γυναικολόγο μπορεί να δώσει πολύ αποτελεσματικές λύσεις.
Πολλοί γυναικολόγοι, ιδιαίτερα όταν τα συμπτώματα της δυσμηνόρροιας είναι μέσης και άνω βαρύτητας, συστήνουν αντισύλληψη. Τα αντισυλληπτικά χάπια είναι πολύ αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της δυσμηνόρροιας και, ασφαλώς, αποτελούν την καλύτερη λύση για τις νέες γυναίκες.
Διακοπή περιόδου
Κάθε κουτί αντισυλληπτικών περιέχει 21 δισκία. Η λήψη αρχίζει την πρώτη ημέρα του κύκλου (πρώτη ημέρα της περιόδου). Μετά από 21 ημέρες, η λήψη διακόπτεται. Μερικές ημέρες μετά έρχεται περίοδος και αρχίζει η λήψη του επόμενου κουτιού των 21 δισκίων.
Υπάρχουν περιπτώσεις που μια γυναίκα πιθανώς να θέλει να απαλλαγεί από την περίοδο για συγκεκριμένους λόγους: είτε οι ημέρες που την αναμένει συμπίπτουν με κάτι σημαντικό που μπορεί να διαταραχθεί, είτε επειδή πάσχουν από δυσμηνόρροια και έχουν κουραστεί, είτε επειδή η περίοδος συμπίπτει με διακοπές, είτε επειδή θέλουν να περάσουν ένα εντελώς ξένοιαστο καλοκαίρι!
Για τον σκοπό αυτόν, απλώς δεν διακόπτεται η χρήση του αντισυλληπτικού. Μόλις τελειώσει το ένα κουτί, αρχίζει το άλλο. Για όσο διάστημα η γυναίκα παίρνει αντισυλληπτικό χωρίς διακοπή, δεν θα έχει περίοδο.
Κολπίτιδα
Η φλεγμονή του κόλπου ευδοκιμεί ιδιαιτέρως τους μήνες του καλοκαιριού. Η φαγούρα αποτελεί το πιο συχνό σύμπτωμα και μπορεί να είναι πολύ ενοχλητική. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν την αύξηση των κολπικών υγρών, και αλλαγές στο χρώμα ή και στην οσμή τους. Μπορεί, επίσης, να συνυπάρχει ερυθρότητα στην περιοχή του αιδοίου και, μερικές φορές, πόνος ή και αιμορραγία κατά τη σεξουαλική επαφή, καθώς και ενοχλήματα κατά την ούρηση (αίσθημα καψίματος).
Κολπίτιδα μπορεί πολύ εύκολα να πάθει μια γυναίκα όταν κολυμπάει σε μια πισίνα με ανεπαρκή χλωρίωση, καθώς και από την άμμο, σε μια αμφιλεγόμενης καθαρότητας πολυσύχναστη αμμουδιά. Ευάλωτη είναι κάθε γυναίκα, ακόμα και ένα μικρό κοριτσάκι που τριγυρνά χωρίς μαγιό. Μπορεί, επίσης, να οφείλεται σε διαταραχή της ισορροπίας της φυσιολογικής χλωρίδας του κόλπου (επικράτηση κάποιου παθογόνου π.χ. λόγω λήψης αντιβιοτικών, κακής υγιεινής κ.λπ.) ή να μεταδοθεί κατά τη σεξουαλική επαφή.
Ανάλογα με τον υπεύθυνο μικροοργανισμό, μπορούμε να διακρίνουμε τις παρακάτω κατηγορίες.
> Βακτηριακή κολπίτιδα
Πρόκειται για την πιο συχνή μορφή κολπίτιδας. Η βακτηριακή κολπίτιδα οφείλεται σε πολλούς ταυτόχρονα μικροοργανισμούς αφού, στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα μαζικό εποικισμό του κόλπου από μικρόβια, με συχνότερο την Gardnerella vaginalis που ανευρίσκεται στο 95% των περιπτώσεων. Αρκετές γυναίκες δεν έχουν συμπτώματα. Σε πολλές περιπτώσεις, το κολπικό έκκριμα είναι λιγοστό, γκριζόλευκο, με δυσάρεστη οσμή. Η βακτηριακή κολπίτιδα θεωρείται σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα και συχνά συνυπάρχει με τριχομοναδική ή μυκητιασική κολπίτιδα.
Η χρήση μη φαρμακευτικού σκευάσματος γαλακτικού οξέος είναι εναλλακτική θεραπευτική αγωγή για τη βακτηριακή κολπίτιδα, γιατί αποκαθιστά το διαταραγμένο κολπικό pH δίνοντας έτσι ευκαιρία στον κόλπο να αποκαταστήσει μόνος του τη διαταραχθείσα ισορροπία. Αν εμφανιστεί κολπίτιδα κατά τη διάρκεια των διακοπών, μιλήστε με το γιατρό σας.
> Μυκητιασική κολπίτιδα
Συνήθως είναι υπεύθυνος ο μύκητας Candida albicans. κύριο σύμπτωμα είναι η φαγούρα. Το έκκριμα είναι λευκού χρώματος και θυμίζει τυρί τύπου cottage. Οι μυκητιασικές κολπίτιδες είναι συχνές σε γυναίκες που πάσχουν από διαβήτη, σε εγκυμονούσες, σε γυναίκες που παίρνουν αντιβιοτικά ή κορτιζόνη, καθώς και σε πάσχουσες από σιδηροπενική αναιμία
> Τριχομοναδική κολπίτιδα
Οφείλεται σε ένα παράσιτο, την τριχομονάδα. Η τριχομονάδα ευρίσκεται στο 20% περίπου των γυναικών, χωρίς να δίνει συμπτώματα κολπίτιδας. Οταν εμφανιστεί τριχομοναδική κολπίτιδα, παρατηρείται λεπτόρρευστη, δύσοσμη έκκριση, κιτρινοπράσινου χρώματος, συχνά αφρώδης, που συνοδεύεται από ερυθρότητα και φαγούρα. Στις πιο πολλές περιπτώσεις, η τριχομονάδα μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή. Μπορεί, όμως, μια γυναίκα, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, να μολυνθεί από τουαλέτα ή από χρήση προσωπικών ειδών που έχουν μολυνθεί από πάσχον άτομο.
Για την πρόληψη των κολπίτιδων, σημαντικά είναι τα εξής:
- Η σωστή υγιεινή της περιοχής. Πρέπει να επιλέγονται προϊόντα καθαρισμού που δεν επηρεάζουν τη φυσιολογική χλωρίδα της περιοχής. Κολπικές πλύσεις δεν χρειάζονται για κανένα λόγο ως καθημερινή υγιεινή. Κάνουν περισσότερο κακό, παρά καλό.
- Ο καθαρισμός της περιγεννητικής περιοχής θα πρέπει να γίνεται με φορά από τον κόλπο προς τον πρωκτό και όχι αντίθετα, για να αποφεύγεται η μεταφορά μικροβίων από τον πρωκτό προς τον κόλπο.
- Ο καθαρισμός της περιοχής θα πρέπει να γίνεται και κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως.
- Καλό είναι να αποφεύγεται η χρήση ταμπόν. Όταν αυτή είναι απαραίτητη, να γίνεται συχνή αλλαγή τους.
- Η χρήση προφυλακτικού προστατεύει από τη μετάδοση πολλών λοιμώξεων.
- Προτιμώνται τα βαμβακερά εσώρουχα και αποφεύγονται τα πολύ στενά παντελόνια. Δεν χρησιμοποιούμε ποτέ ξένα εσώρουχα και πετσέτες.
- Η ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού, μέσω της ισορροπημένης διατροφής, βοηθάει στην πρόληψη. Λιγότερη ζάχαρη και λιγότερα γλυκά.
- Η τακτική λήψη προβιοτικών είναι σημαντικός παράγοντας κολπικής υγιεινής.
Κυστίτιδες
Οι λοιμώξεις της ουροδόχου κύστεως (κυστίτιδες) είναι πολύ συχνές στον γυναικείο πληθυσμό, ιδιαίτερα στις νέες γυναίκες. Συνήθως οφείλoνται σε κολοβακτηρίδια (Escherichia Coli, E.coli) σε ποσοστό 90% και η λοίμωξη ανέρχεται μέσω της ουρήθρας στην κύστη. Η οξεία κυστίτιδα προκαλεί μια σειρά από συμπτώματα, όπως πολυουρία, επιτακτική ούρηση, νυκτουρία και τσούξιμο κατά την ούρηση. Παρατηρούνται, επίσης, πόνος στο κάτω μέρος της κοιλιάς, γενική αδιαθεσία, ακράτεια ούρων. Η κυστίτιδα, μερικές φορές, ακολουθεί μια περίοδο έντονης σεξουαλικής δραστηριότητας, γι’ αυτό ονομάζεται και “νόσος του μήνα του μέλιτος”.
Για τις γυναίκες που ταλαιπωρούνται από κυστίτιδες προσφέρεται το φυτό cranberry. Παρόλο που το φυτό αυτό (μύρτιλλο) δεν κατέχει ιδιαίτερη αντι-μικροβιακή δράση, έχει αποδειχτεί ότι περιέχει ουσίες που εμποδίζουν την προσκόλληση των μικροβίων στα επιθηλιακά κύτταρα του βλεννογόνου του ουροποιητικού. Το cranberry κυκλοφορεί στα φαρμακεία σε σκόνη για παρασκευή ροφήματος, κάψουλες και δισκία. Συστήνεται η χρήση του για μακρά περίοδο σε γυναίκες που παρουσιάζουν συχνά προβλήματα κυστίτιδας ή έχουν συχνά συμπτώματα κυστίτιδας.
Οι χυμοί cranberry που κυκλοφορούν ως αναψυκτικά δεν είναι κατάλληλοι, επειδή περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης.
Ταμπόν
Τα πλεονεκτήματα του ταμπόν θα μπορούσαν να συνοψισθούν ως εξής: το ταμπόν επιτρέπει πλήρη ελευθερία κινήσεων και δραστηριοτήτων τις ημέρες της περιόδου, όντας σε αυτό τον τομέα πολύ πιο άνετο και βολικό από τις σερβιέτες. Αυτός είναι ο λόγος που πολλές γυναίκες αρχίζουν να χρησιμοποιούν το ταμπόν καλοκαιρινούς μήνες.
Εκτός από την πλήρη ελευθερία κινήσεων, υπάρχουν δυο ακόμα πλεονεκτήματα. Το πρώτο έχει να κάνει με την αποφυγή δερματικού ερεθισμού στην περιοχή, λόγω των τριβών της σερβιέτας κατά την κίνηση, και το δεύτερο με το γεγονός ότι το ταμπόν εξασφαλίζει πλήρη έλλειψη οσμών.
Τα ταμπόν διατίθενται σε διαφορετικά μεγέθη. Υπάρχουν μικρά, με διάμετρο μόλις 1 εκατ., έως μεγάλα ταμπόν, με διάμετρο 2 εκατ., ενώ πάλι άλλα είναι πιο στενά από το μικρότερο δάχτυλο μιας γυναίκας. Τα μικρά ταμπόν μπορούν να χρησιμοποιηθούν τις ημέρες που παρουσιάζεται μικρή ροή, ενώ τα μεγαλύτερα ενδείκνυνται για μεγαλύτερη ροή.
Ο φόβος ότι η χρήση του ταμπόν μπορεί να εμποδίσει την εκροή αίματος είναι αβάσιμος, καθότι το ταμπόν λειτουργεί ως σφουγγάρι που απορροφά τη ροή κοντά στην πηγή της. Ακόμη και αν το ταμπόν γέμιζε πλήρως (κάτι μάλλον σπάνιο εφόσον αλλάζεται τακτικά – όπως και η σερβιέτα), το αίμα θα διέρρεε από τον κόλπο, είτε μέσω του ταμπόν είτε γύρω από αυτό.
Πόσο συχνά πρέπει να αλλάζεται; Συνήθως, το ταμπόν αλλάζεται κάθε 3-5 ώρες. Οι γυναίκες που παρουσιάζουν ιδιαιτέρως μεγάλη έμμηνη ροή, ενδέχεται να χρειαστεί να αλλάξουν περισσότερες φορές π.χ. κάθε 2 ή 3 ώρες, τις ημέρες που παρατηρούν μεγαλύτερη ροή. Στο τέλος της περιόδου, η χρήση μικρότερου για διάστημα 6 ή 8 ωρών καθίσταται δυνατή. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν κανονικά και τη νύχτα, ενώ επιβάλλεται να αλλάζονται το πολύ κάθε 8 ώρες, βάσει οδηγιών του Αμερικανικού Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA).
Τα σημερινά ταμπόν μπορούν να χρησιμοποιηθούν άφοβα από κορίτσια που δεν έχουν ολοκληρωμένες σχέσεις, αφού είναι απίθανο να προκαλέσουν βλάβη στον παρθενικό υμένα. Το υμενικό άνοιγμα των νεαρών κοριτσιών που δεν έχουν ολοκληρωμένες σχέσεις, έχει διαπιστωθεί ότι είναι συνήθως 1,5 εκατ. ή και λιγότερο. Ωστόσο, η αυξημένη δράση των οιστρογόνων κατά την εφηβεία, καθιστά πιο ελαστική την είσοδο του κόλπου, με αποτέλεσμα να διευρύνεται με ασφάλεια, φτάνοντας τα 2,5 εκατοστά. Συνεπώς, η διάμετρος των σημερινών ταμπόν, η οποία κυμαίνεται από 1 εκατ. έως 1,9 εκατ., είναι αδύνατο να προκαλέσει βλάβη του υμένα.
