Το καλοκαίρι οι χρήστες φακών επαφής βιώνουν πάντα μια μικρή ταλαιπωρία, καθώς η όλη διαδικασία ρουτίνας για την ασφαλή χρήση τους “χαλαρώνει”, ελλοχεύοντας κινδύνους για την υγεία των ματιών. Πολλοί, δε, οι οποίοι συχνά δεν αντιμετωπίζουν κάποιο οφθαλμολογικό πρόβλημα, το καλοκαίρι χρησιμοποιούν έγχρωμους φακούς, χωρίς να συμβουλεύονται προηγουμένως κάποιον ειδικό. Πώς μπορούμε να εξασφαλίσουμε την υγεία των ματιών μας υπό αυτές τις ιδιαίτερες συνθήκες; Η κα Αλεξάνδρα Αποστολίδου, πρόεδρος του Συλλόγου Οπτικών και Οπτομετρών Βορείου Ελλάδος (ΣΟΟΒΕ), έχει όλες τις απαντήσεις.
Συνέντευξη στη Μαρία Λυσάνδρου
– Το καλοκαίρι είναι μια ιδιαίτερη εποχή για τους χρήστες φακών επαφής. Με ποιους κινδύνους για τα μάτια τους μπορεί να έρθουν αντιμέτωποι αυτή την περίοδο;
Κάποιες από τις αγαπημένες μας καλοκαιρινές δραστηριότητες, όπως το κολύμπι ή το κάμπινγκ, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο βακτηριακών λοιμώξεων στα μάτια, όπως για παράδειγμα η κερατίτιδα, ευνοώντας τη λανθασμένη τήρηση των απαραίτητων κανόνων υγιεινής που απαιτεί η σωστή χρήση των φακών επαφής. Οι λοιμώξεις αυτές πρέπει να αντιμετωπίζονται έγκαιρα, διότι μπορούν να οδηγήσουν ακόμη και σε απώλεια όρασης.
– Ποια είναι τα συνηθέστερα λάθη που κάνουν οι χρήστες φακών επαφής, τα οποία τελικά τους στοιχίζουν –είτε βραχυπρόθεσμα, είτε μακροπρόθεσμα– την καλή υγεία των ματιών τους;
Η εφαρμογή και η αφαίρεση των φακών επαφής χωρίς να έχουν πλυθεί πρώτα τα χέρια του χρήστη είναι ένα συχνό λάθος. Επιπλέον, η χρήση μη κατάλληλων υγρών (για παράδειγμα, πολλοί χρησιμοποιούν απλά νερό) για τον καθαρισμό και την αποθήκευση των φακών επαφής, αλλά και η μη αφαίρεση των φακών επαφής κατά την διάρκεια του ύπνου.
Συχνά παρατηρείται, επίσης, η μη τήρηση του προτεινομένου από τον εφαρμοστή πλάνου αντικατάστασης των φακών επαφής, καθώς ο χρήστης θεωρεί ότι κάποιες μέρες χρήσης παραπάνω από τις ενδεδειγμένες δεν θα προκαλέσουν πρόβλημα…
Η χρήση φακών επαφής σε πισίνα αποτελεί άλλο ένα συχνό λάθος, αλλά και η μη συχνή αντικατάσταση ή καθαρισμός της θήκης των φακών επαφής.
– Ποιοι είναι οι βασικότεροι κανόνες υγιεινής που θα πρέπει να τηρούνται, ανεξαρτήτως εποχής, από όσους φοράνε φακούς επαφής;
Η εφαρμογή των φακών επαφής πρέπει να γίνεται πάντα με καθαρά και στεγνά χέρια. Οι δε φακοί επαφής είναι αυστηρά για προσωπική χρήση και απαγορεύεται η αλλαγή φακών με άλλο άτομο.
Το υγρό καθαρισμού και συντήρησης πρέπει να χρησιμοποιείται σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή, και ποτέ δεν ξαναχρησιμοποιούμε για τον καθαρισμό των φακών επαφής το υγρό που ήδη υπάρχει στη θήκη από προηγούμενη χρήση. Πρέπει να διατηρούμε τη θήκη καθαρή, ξεπλένοντάς τη μετά από κάθε χρήση με το υγρό καθαρισμού των φακών επαφής, και να αντικαθίσταται με καινούργια τουλάχιστον μία φορά τον μήνα.
Όπως τονίσαμε και προηγουμένως, ποτέ δεν χρησιμοποιούμε νερό για να ξεπλύνουμε ή να αποθηκεύσουμε τους φακούς επαφής. Γενικά, η χρήση οποιουδήποτε άλλου υγρού εκτός από το προτεινόμενο από τον εφαρμοστή μπορεί να οδηγήσει σε κερατίτιδα.
– Και ποιες οι ειδικότερες οδηγίες εν όψει καλοκαιρινών διακοπών;
Οι χρήστες φακών επαφής, ανεξαρτήτως εποχής, θα πρέπει να έχουν ως κύρια έγνοια τους την τήρηση των κανόνων υγιεινής. Το καλοκαίρι είναι γενικώς πιο δύσκολο να τηρούνται οι κανόνες αυτοί – αυτό, όμως, δεν αποτελεί δικαιολογία!
Αν θέλει κάποιος να κολυμπήσει με φακούς επαφής, πρέπει απαραίτητα να φοράει γυαλάκια κολύμβησης. Στην θάλασσα θα πρέπει να έχει μαζί του τη θήκη με φρέσκο υγρό καθαρισμού, για άμεσο ξέπλυμα και εφαρμογή μετά το κολύμπι.
Μία πολύ καλή λύση για ανθρώπους που κάνουν κάμπινγκ είναι οι ημερήσιοι φακοί επαφής, τους οποίους μπορούμε να πετάξουμε μετά τη χρήση.
– Το καλοκαίρι ευνοεί και τη χρήση φωτοχρωμικών φακών, οι οποίοι προσαρμόζονται ανάλογα όταν βρισκόμαστε εκτός σπιτιού, λειτουργώντας και ως “γυαλιά ηλίου”. Είναι ενήμερο το κοινό γι’ αυτό το είδος φακών;
“Φωτοχρωμικοί” ονομάζονται οι οφθαλμικοί φακοί που μπορούν να αλλάζουν χρώμα και να σκουραίνουν όταν εκτεθούν στο φως του ηλίου και επανέρχονται στην αρχική τους κατάσταση όταν βρεθούν σε εσωτερικό χώρο ή όταν σκοτεινιάσει. Με αυτόν τον τρόπο, προσφέρουν διαυγή και ξεκούραστη όραση όλη την ημέρα και σε διαφορετικές συνθήκες φωτεινότητας, ενώ ταυτόχρονα προστατεύουν τα μάτια από τη βλαβερή υπεριώδη ακτινοβολία και το “μπλε φως”.
Το κοινό ενημερώνεται για τους συγκεκριμένους τύπους φακών, αλλά και για οτιδήποτε άλλο αφορά την υγεία και την προστασία των ματιών του από τα νόμιμα οπτικά καταστήματα, όπου οι εξειδικευμένοι οπτικοί-οπτομέτρες μπορούν να προτείνουν τις κατάλληλες λύσεις για κάθε περίπτωση.
– Είναι αρκετή για την προστασία των ματιών μας η αποκλειστική χρήση των φωτοχρωμικών φακών, δεδομένης της μεγάλης ηλιοφάνειας που έχει η χώρα μας;
Σε μια χώρα με μεγάλα διαστήματα έντονης ηλιοφάνειας, όπως είναι η Ελλάδα, η προστασία των ματιών μας από την υπεριώδη ακτινοβολία είναι απαραίτητη. Η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο χωρίς προστασία προκαλεί βλάβες τόσο στο δέρμα, όσο και στα μάτια.
Οι φωτοχρωμικοί φακοί αποκόπτουν το 100% της βλαβερής UV ακτινοβολίας, η οποία είναι υπαίτια για πολλές παθήσεις των οφθαλμών, και επίσης προστατεύουν από το “μπλε φως”, το οποίο η επιστημονική κοινότητα πιστεύει πως έχει πιθανές βλαβερές επιπτώσεις στον άνθρωπο. Πιθανές αρνητικές επιπτώσεις του μπλε φωτός είναι η εκφύλιση ωχράς κηλίδας, η κακή ποιότητα ύπνου και η αύξηση του κινδύνου δημιουργίας μελανωμάτων. Επίσης, είναι η κατάλληλη επιλογή για παιδιά, διότι, λόγω της φυσιολογίας των ματιών τους που δεν έχει αναπτυχθεί εντελώς, είναι εκτεθειμένα καθημερινά σε τριπλάσια ποσότητα UV σε σχέση με έναν ενήλικα.
Η απάντηση, λοιπόν, στην ερώτησή σας είναι πως οι φωτοχρωμικοί φακοί μπορούν να προστατεύσουν τα μάτια μας πλήρως. Σε σύγκριση όμως με τα γυαλιά ηλίου, δεν προσφέρουν την ίδια ξεκούραση σε συνθήκες έντονου φωτισμού, όπως π.χ. στην παραλία. Και για ανθρώπους που δεν έχουν κάποιο διαθλαστικό πρόβλημα στα μάτια τους, η χρήση γυαλιών ηλίου, τα οποία είναι αγορασμένα μόνο από οπτικά καταστήματα, και όχι από πηγές αμφιβόλου ποιότητος, είναι επιβεβλημένη.
– Τους καλοκαιρινούς μήνες πολλοί είναι εκείνοι που χρησιμοποιούν έγχρωμους φακούς επαφής, κυρίως για αισθητικούς λόγους. Υπάρχουν κάποιες ιδιαιτερότητες σ’ αυτό τον τύπο φακών, τις οποίες θα πρέπει να γνωρίζουμε (λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι πολλοί ίσως να μην είναι έμπειροι χρήστες);
Οι έγχρωμοι φακοί επαφής, παρά το γεγονός ότι συνήθως χρησιμοποιούνται για αισθητικούς λόγους, παραμένουν ένα ιατροτεχνολογικό προϊόν. Λανθασμένα οι χρωματιστοί φακοί επαφής προωθούνται συχνά ως προϊόντα μόδας ή κατατάσσονται στην κατηγορία των καλλυντικών, χωρίς να δίνεται η δέουσα προσοχή στις συνέπειες που μπορεί να έχει η μη σωστή χρήση τους.
Είναι απαραίτητο, λοιπόν, το καταναλωτικό κοινό να προμηθεύεται τους συγκεκριμένους φακούς επαφής μόνο από οπτικά καταστήματα, όπου ο εφαρμοστής θα κάνει τις απαραίτητες μετρήσεις και θα προτείνει τον κατάλληλο τύπο φακού.
Σε κάθε περίπτωση, ισχύουν οι ίδιοι κανόνες χρήσης και υγιεινής που ισχύουν και στους διορθωτικούς φακούς επαφής, και είναι πολύ σημαντικό οι άπειροι χρήστες να απευθυνθούν σε κάποιον εφαρμοστή για να τους μάθουν.
– Ο ΣΟΟΒΕ (Σύλλογος Οπτικών και Οπτομετρών Βορείου Ελλάδος), του οποίου είστε πρόεδρος, είναι ένας εκ των τριών φορέων που έχουν δημιουργήσει και “τρέχουν” την εκστρατεία ενημέρωσης “Φοράω Φακούς, Ενημερώνομαι Υπεύθυνα”. Πείτε μας λίγα λόγια γι’ αυτήν.
Σκοπός της δράσης “Φοράω Φακούς, Ενημερώνομαι Υπεύθυνα” είναι η ενημέρωση του κοινού για την ορθή αγορά και διακίνηση των φακών επαφής, αλλά και η παροχή οδηγιών και συστάσεων σχετικά με την ασφαλή χρήση και τη φροντίδα τους.
Μέσω της ιστοσελίδας www.foraofakous.gr, το κοινό έχει πρόσβαση σε υπεύθυνη ενημέρωση για θέματα που αφορούν στην εφαρμογή, τον έλεγχο, τη χρήση των φακών επαφής, αλλά και τις οδηγίες χρήσης και αντικατάστασής τους. Επιθυμούμε να υπογραμμιστεί η σημαντικότητα των συστάσεων και των οδηγιών που διέπουν την προμήθεια και τη χρήση των φακών επαφής, ώστε οι χρήστες να τις ακολουθούν, επιτυγχάνοντας ασφάλεια και άνεση στην καθημερινότητά τους.
