Η έκθεση στον ήλιο είναι κάτι που δύσκολα αποφεύγει κανείς σε μια χώρα όπως η Ελλάδα. Από το να περπατήσεις μέχρι τη στάση του λεωφορείου, το να πας για ένα καφέ στην πλατεία, μέχρι το να αφεθείς επί τούτου σε μια ξαπλώστρα στην παραλία, είναι σίγουρο ότι θα νιώσεις το άγγιγμα του ήλιου. Κι ενώ δεν αμφισβητεί κανείς τις ευεργετικές ιδιότητες μιας τέτοιας έκθεσης (εξ ου και η… “ηλιο-θεραπεία”), η αλήθεια είναι ότι όλο αυτό το φως έχει και τη “σκοτεινή” του πλευρά.
της Μαρίας Λυσάνδρου
Ο ήλιος μπορεί να έχει οξείες επιδράσεις στο δέρμα – από ένα απλό κοκκίνισμα, μέχρι εγκαύματα και φωτοδερματοπάθειες, αλλά και παθολογίες, όπως το μελάνωμα. Άλλου τύπου ηλιακές επιπτώσεις αποτελούν οι χρωματικές δυσχρωμίες (πανάδες), με εξίσου σημαντικό και το φαινόμενο της πρόωρης γήρανσης του δέρματος.
Σύμφωνα με τον φαρμακοποιό κ. Χρήστο Χαλίτσιο, η ηλιακή αντινοβολία που φτάνει στο έδαφος είναι η συνισταμένη τριών ακτινοβολιών: της άμεσης ηλιακής ακτινοβολίας, της ακτινοβολίας που διαχέεται από τον ουρανό και εκείνης που αντανακλάται από το έδαφος. Ωστόσο, η ένταση των ακτινοβολιών μπορεί να τροποποιηθεί από διάφορους παράγοντες, όπως:
• Το γεωγραφικό πλάτος: Στην τροπική ζώνη, για παράδειγμα, η ακτινοβολία είναι κάθετη.
• Η εποχή: Στις εύκρατες ζώνες, ο μέγιστος αριθμός με ηλιοφάνεια είναι ο Ιούλιος.
• Το υψόμετρο: Κάθε 300 μέτρα, η ενέργεια UVB αυξάνεται κατά 4%.
• Η ώρα: Η κλίση του ήλιου διαφέρει ανάλογα με την ώρα.
• Ο βαθμός υγρασίας της ατμόσφαιρας: Όσο πιο ξηρός είναι ο καιρός, τόσο μεγαλύτερη είναι η ένταση των ακτινοβολιών. Όσο πιο υγρός είναι ο αέρας, τόσο περισσότερο η ακτινοβολία διαθλάται και διαχέεται. Όταν ο καιρός είναι συννεφιασμένος, υπάρχει κίνδυνος εγκαυμάτων, διότι τα σύννεφα αφήνουν να περάσει ένα ποσοστό UVB ακτινοβολίας.
• Η αντανάκλαση: Οι λευκές επιφάνειες (π.χ. χιόνι) αντανακλούν το 85% της ακτινοβολίας. Η άμμος αντανακλά περίπου 15-30%. Αυτό σημαίνει ότι, ακόμη και κάτω από την ομπρέλα, υπάρχει ακτινοβολία. Το δε νερό αντανακλά το 5-10% των ακτίνων.
• Η ρύπανση.
6+1 tips για αποτελεσματική αντηλιακή προστασία
Τι μπορούμε να κάνουμε, λοιπόν, ώστε να μπορέσουμε να απολαύσουμε τον ήλιο με ασφάλεια;
1. Φροντίζουμε να εκτεθούμε στον ήλιο τις κατάλληλες ώρες
Όπως σημειώνει ο Δρ. Στέλιος Αγγελίδης, δερματολόγος-αφροδισιολόγος, για πλήρη προστασία θα πρέπει να αποφεύγουμε την έκθεση στον ήλιο από τις 11:00 έως τις 16:00 το απόγευμα. Το συγκεκριμένο διάστημα, η υπεριώδης ακτινοβολία (UV) είναι πολύ πιο έντονη, ενώ το δέρμα δέχεται μεγαλύτερα ποσοστά UV, καθότι αντανακλάται από τις λείες επιφάνειες (π.χ. άμμο, νερό, τσιμέντο, τζάμια). Σε κάθε περίπτωση, απαραίτητη είναι η συστηματική χρήση αντηλιακού που να προστατεύει και από την υπεριώδη ακτινοβολία UVB (που προκαλεί επιφανειακές βλάβες) και από την UVA (που επιδρά βαθύτερα στο δέρμα), με συχνές επαναλήψεις.
2. Ελέγχουμε τη σύσταση των αντηλιακών
Αντηλιακά που περιέχουν ορισμένα συντηρητικά (π.χ. parabens) μπορούν να είναι επιβλαβή, ενώ όσα περιέχουν οινόπνευμα ή αλκοόλη αφυδατώνουν το δέρμα στον ήλιο, καθιστώντας το ευάλωτο σε μολύνσεις, τραυματισμούς και δερματοπάθειες.
Βάσει προδιαγραφών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, πλέον θα πρέπει να αναγράφεται με κυκλάκι πάνω στο κουτί του αντηλιακού η UVA κάλυψη, διευκρινίζει ο Δρ. Στέλιος Αγγελίδης. Αν δεν υπάρχει αυτή η ένδειξη, δεν είμαστε σίγουροι για τη UVA προστασία, με αποτέλεσμα τη φωτογήρανση, φωτοδερματίτιδες, καρκίνο δέρματος κ.λπ.
3. “Διαβάζουμε” σωστά τους δείκτες αντηλιακής προστασίας
Ο δείκτης αντηλιακής προστασίας SPF αναφέρεται στο χρονικό διάστημα που μπορούμε να εκτεθούμε στον ήλιο προτού υπάρξει αντίδραση στην επιδερμίδα μας (π.χ. κοκκίνισμα). Για παράδειγμα, ο δείκτης SPF 10 δηλαδή σημαίνει ότι, αν κοκκινίζουμε σε 3 λεπτά έκθεσης στον ήλιο, μετά την εφαρμογή ενός αντηλιακού με δείκτη SPF 10, θα κοκκινίσουμε σε 30 λεπτά – σε 3 επί 10 δηλαδή, όσος είναι και ο δείκτης. Ένας φαινομενικά υψηλός δείκτης (όπως είναι π.χ. το 50) αποδεικνύεται ιδανικός για το πρόσωπο, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι, λόγω επαφής με την πετσέτα και το νερό, το αντηλιακό φεύγει σταδιακά και χρειάζεται ανανέωση.
4. Χρησιμοποιούμε το αντηλιακό που ταιριάζει στον τύπο δέρματός μας
Σύμφωνα με τον δερματολόγο-αφροδισιολόγο, Δρ. Ανδρέα Κατσάμπα, για τον μέσο Έλληνα και Ελληνίδα που συνήθως έχει φωτότυπο 2 με 3 (δηλαδή ούτε πολύ ανοιχτό, ούτε πολύ σκούρο δέρμα), ενδείκνυται ένα αντηλιακό με δείκτη προστασίας (SPF) 15 έως 30. Με ένα τέτοιο αντιηλιακό μπορεί να εκτεθεί στον ήλιο τις πρώτες ημέρες και τις επικίνδυνες ώρες (μεταξύ 11:00 και 16:00). Όσο το δέρμα μαυρίζει, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και χαμηλότεροι δείκτες, καθώς το δέρμα θα διαθέτει και μεγαλύτερη φυσική άμυνα.
5. Μαθαίνουμε πώς να εφαρμόζουμε σωστά το αντηλιακό
Θα πρέπει να το απλώνουμε σε όλο το πρόσωπο, τον λαιμό και το ντεκολτέ, επίσης στα αφτιά αν μένουν ακάλυπτα και στην επιδερμίδα του κεφαλιού (στην περίπτωση των ανδρών που είναι φαλακροί), τουλάχιστον 15 λεπτά πριν εκτεθούμε στην ήλιο. Θα πρέπει να το ανανεώνουμε αναλόγως του δείκτη προστασίας που χρησιμοποιούμε, αν θέλουμε να συνεχιστεί η παραμονή μας στον ήλιο. Φυσικά, αν ιδρώσουμε πολύ ή βραχούμε, απαιτείται άμεσα ανανέωση.
6. Εφαρμόζουμε σταθερά την αντηλιακή προστασία
Θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι εκτεθειμένοι στον ήλιο (και, άρα, απροστάτευτοι) δεν είμαστε μόνο στη παραλία, αλλά και στον δρόμο και στο αυτοκίνητο. Επιπλέον, ας μην επαναπαυόμαστε όταν το καλοκαίρι οδεύει προς το τέλος του. Με την παρατεταμένη ηλιοφάνεια που υπάρχει στην Ελλάδα, θα πρέπει να βάζουμε αντηλιακό από τις πρώτες ζέστες της άνοιξης, μέχρι και τις ηλιόλουστες μέρες του φθινοπώρου, όταν κυκλοφορούμε στην πόλη.
7. Αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε τα περσινά αντηλιακά
Αντηλιακά του προηγούμενου χρόνου δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται πάνω από 12 μήνες, καθώς τα αντηλιακά φίλτρα αλλοιώνονται και δεν παρέχουν σωστή προφύλαξη. Καινούργιο καλοκαίρι το φετινό, ας είναι καινούργιο και το αντηλιακό μας!
