Ο καύσωνας, ο οποίος γίνεται όλο και πιο συχνός τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη, μπορεί να έχει μέγιστη επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστημα. Η μεγάλη εφίδρωση, η αφυδάτωση, η αγγειοδιαστολή, η υπόταση και η δυσφορία που προκαλούνται, ειδικά στο αστικό περιβάλλον, είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικές. Η καρδιά, υπό αυτές τις συνθήκες, αναγκάζεται να λειτουργεί πιο έντονα και πιο γρήγορα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το φορτίο που φέρει, όπως και η κατανάλωση οξυγόνου της.
«Τις ημέρες του καύσωνα, λοιπόν, αυξάνονται τα περιστατικά απορρύθμισης των καρδιακών παθήσεων, αλλά και η εμφάνιση νέων καρδιαγγειακών επεισοδίων. Επιπλέον η αφυδάτωση, η υπόταση και η αναπνευστική δυσφορία μπορεί να επιβαρύνουν και άλλα όργανα του σώματος, όπως οι νεφροί και οι πνεύμονες, ενώ η υπερβολική ζέστη επιδεινώνει και τις γνωσιακές λειτουργίες του εγκεφάλου», επισημαίνει ο καρδιολόγος κ. Παναγιώτης Ιακωβής, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών.
Όπως σημειώνει ο ειδικός, για να αποφύγουμε τις δυσάρεστες επιδράσεις του καύσωνα στο καρδιαγγειακό μας σύστημα, απαιτείται να λάβουμε μια σειρά προληπτικών και θεραπευτικών μέτρων, τα οποία θα ήταν καλό να έχουν έναν πιο μόνιμο χαρακτήρα, δεδομένου ότι αναμένεται παρατεταμένη αύξηση του θερμικού φορτίου στη χώρα μας:
Επαρκής ενυδάτωση
Πίνουμε αρκετό νερό, ειδικά τις πιο ζεστές ημέρες και τις ώρες κατά τις οποίες έχουμε σωματική δραστηριότητα. Δεν αφήνουμε την ενυδάτωση “για αργότερα”, δεδομένου ότι τα επεισόδια αφυδάτωσης και υπότασης, μπορεί να γίνουν άμεσα επικίνδυνα. Προσθέτουμε λίγο αλάτι στο φαγητό μας. Έχουμε συνεχώς ένα μπουκάλι με δροσερό νερό κοντά μας.
Εδώ χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, αφού προτιμάμε την ενυδάτωση με νερό και όχι με αλκοόλ ή σακχαρούχα αναψυκτικά. Οι καρδιοπαθείς, οι υπερτασικοί και νεφροπαθείς, οφείλουν να συζητήσουν με τον γιατρό τους την βέλτιστη ποσότητα υγρών, νερού και αλατιού που θα καταναλώνουν μέσα στο 24ωρο.
Όσοι ασκούν βαριά σωματική εργασία σε εξωτερικό ζεστό περιβάλλον, οφείλουν να είναι απόλυτα τυπικοί στις ανωτέρω οδηγίες και να μην αφήνουν τον οργανισμό τους επί πολλές ώρες χωρίς ανάπαυση στη δροσιά και χωρίς να ενυδατωθούν.
Ελαφρύς Ρουχισμός
Φοράμε ανοιχτόχρωμα, άνετα ρούχα, που δεν μας προκαλούν δυσφορία. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα σφιχτά ρούχα γύρω από τον τράχηλο και τον λαιμό, όπως οι γραβάτες και τα μαντήλια, που δεν επιτρέπουν τη διαφυγή της σωματικής θερμότητας. Αφήνουμε πιο ανοιχτά τα κουμπιά που κλείνουν τα ρούχα μας γύρω από τον λαιμό. Προτιμάμε ρούχα που επιτρέπουν την “αναπνοή” του σώματος και την εύκολη εξάτμιση του ιδρώτα.
Φοράμε καπέλο, γυαλιά και χαμηλές λεπτές κάλτσες που δεν συμπιέζουν τη γάμπα και το πόδι.
Περιορισμοί Σωματικών Δραστηριοτήτων
Τις ημέρες και ώρες της ζέστης και της ηλιοφάνειας, αποφεύγουμε τις βαριές σωματικές δραστηριότητες και την άθληση σε εξωτερικούς θερμούς χώρους. Φροντίζουμε άμεσα για την αναπλήρωση των υγρών και ηλεκτρολυτών που χάσαμε με την άθληση ή την σωματική μας εργασία. Διαλέγουμε σκιασμένους χώρους με επαρκή αερισμό, χωρίς συνωστισμό για τις σωματικές μας δραστηριότητες. Αθλούμαστε με παρέα.
Η εφίδρωση κατά τη διάρκεια της άσκησης δεν είναι “καύση λίπους”, αλλά αφυδάτωση και απώλεια ηλεκτρολυτών. Δεν είναι, λοιπόν, “αδυνάτισμα” και έτσι το βάρος που χάσαμε σε νερό, θα το ανακτήσουμε ξανά. Συνεπώς, δεν επιδιώκουμε να ιδρώσουμε περισσότερο με άσκηση εν μέσω καύσωνος, φορώντας κλειστά ρούχα, αφού κάτι τέτοιο μας εκθέτει σε κίνδυνο αφυδάτωσης και θερμοπληξίας.
Κατά το θαλάσσιο μπάνιο, οι καρδιοπαθείς οφείλουν να είναι πολύ συντηρητικοί στο πόσο βαθιά θα ανοιχτούν, αφού η επιστροφή από τα βαθιά είναι πολύ πιο κουραστική και επικίνδυνη. Δεν κάνουμε μπάνιο με γεμάτο στομάχι.
Ιατρικός έλεγχος
Ο καύσωνας και η χρονική παράταση των ζεστών ημερών που αναμένεται, απαιτούν τακτικές μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης και ρύθμιση της φαρμακευτικής μας αγωγής, σε συνεργασία με τον γιατρό μας. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζονται οι ευάλωτες ομάδες με χρόνια νοσήματα, τα νεογνά, οι ηλικιωμένοι, οι καρδιοπαθείς, οι νεφροπαθείς, οι πάσχοντες από πνευμονολογικά νοσήματα και όσοι λαμβάνουν νευρολογικά φάρμακα, καθώς αυτά μπορεί να επηρεάσουν τους θερμορυθμιστικούς μηχανισμούς του οργανισμού.
Οι καρδιοπαθείς απαιτείται να επικοινωνήσουν με τον γιατρό τους αν νιώσουν συμπτώματα θερμικής εξάντλησης, υπότασης και αφυδάτωσης. Κρίσιμος θεωρείται και ο βιοχημικός έλεγχος ηλεκτρολυτών και νεφρικής τους λειτουργίας, καθώς και ο έλεγχος για πιθανό πρήξιμο των ποδιών στην περιοχή των αστραγάλων.
Τρώμε ελαφρά
Αποφεύγουμε τα βαριά, λιπαρά και δύσπεπτα γεύματα και τρώμε μικρότερη ποσότητα ειδικά τις βραδινές ώρες. Μοιράζουμε τα γεύματά μας μέσα στην ημέρα ώστε να μην επιβαρυνόμαστε πεπτικά εντός μικρού χρονικού διαστήματος. Προτιμάμε την ελαφριά μεσογειακή διατροφή τα φρούτα και τις ελαφρές σαλάτες με επάρκεια πρωτεΐνης.
Διακοπές
Οι καρδιολογικοί ασθενείς οφείλουν να έχουν υπερ-επάρκεια φαρμάκων πριν ξεκινήσουν τις διακοπές τους, να έχουν μαζί τους σημείωμα με τις παθήσεις και την αγωγή που λαμβάνουν καθώς και τηλέφωνα επικοινωνίας οικείων και γιατρού. Είναι χρήσιμο να επικοινωνήσουν με τον γιατρό τους πριν το ταξίδι, ειδικά αν αυτό είναι απομακρυσμένο. Η επιλογή προορισμού διακοπών για τους πάσχοντες από καρδιολογικά νοσήματα, είναι καλό να γίνεται αφού ελεγχθεί η επάρκεια ιατρικών υπηρεσιών στην περιοχή αναψυχής.
Τα σύγχρονα “έξυπνα” ρολόγια που μετρούν καρδιολογικές παραμέτρους, είναι χρήσιμα στις διακοπές του καρδιολογικώς πάσχοντα, αρκεί οι ενδείξεις τους να λαμβάνονται υπόψη με κάθε επιφύλαξη. Ομοίως, κι ένα καλό ηλεκτρονικό πιεσόμετρο και οι σχετικές εφαρμογές στο κινητό μας τηλέφωνο.
Δροσισμός χώρων
Προσπαθούμε να περνάμε τη μέρα μας σε σκιερό και δροσερό μέρος με επαρκή αερισμό. Η χρήση ανεμιστήρων είναι απαραίτητη. Σε στιγμές υψηλών θερμοκρασιών, χρησιμοποιούμε με σύνεση το κλιματιστικό μας, το οποίο οφείλει να είναι επαρκώς συντηρημένο, φροντίζοντας για λογικές θερμοκρασίες χωρίς απότομες εναλλαγές εσωτερικού και εξωτερικού χώρου. Τα δροσερά -όχι παγωμένα – μπάνια είναι χρήσιμα.
«Ας μην ξεχάσουμε αυτές τις δύσκολες ημέρες τους παππούδες και τις γιαγιάδες που ζούνε μόνοι τους και μπορεί να βρίσκονται σε δεινή οικονομική θέση ή σε απόλυτη μοναξιά. Έστω κι ένα τηλέφωνο μπορεί να βοηθήσει.
Τέλος, ας θυμηθούμε ότι και τα ζωάκια έχουν καρδιά, και δη ιδιαίτερα ευαίσθητη. Ας αφήσουμε λίγο νεράκι στην είσοδο του σπιτιού μας», καταλήγει ο δρ. Ιακωβής.