Προκειμένου να χάσουμε βάρος, ενδείκνυται να συνδυάζουμε ένα πρόγραμμα διατροφής με τακτική άσκηση. Και τα δύο μαζί είναι αποτελεσματικότερα τόσο στο άμεσο μέλλον, όσο και μακροπρόθεσμα – είναι, δηλαδή, ευκολότερο να χάσουμε κιλά, αλλά και να διατηρήσουμε το αποτέλεσμα. Ωστόσο, η έρευνα έχει προχωρήσει στην εξέταση της σχέσης δίαιτας-άσκησης, θέτοντας ένα νέο ερώτημα: Θα πρέπει να τρώμε πριν ή αφού ασκηθούμε; Και πώς επηρεάζει η απόφαση αυτή το αδυνάτισμα;
του Γιάννη Δημακόπουλου
Μια πρόσφατη μελέτη εξέτασε αν η αεροβική άσκηση μετά από ένα βράδυ νηστείας (χωρίς φαγητό) έχει ως αποτέλεσμα να καεί περισσότερο λίπος. Στη μελέτη αυτή συμμετείχαν 20 γυναίκες εθελόντριες, χωρισμένες σε δύο γκρουπ. Όλες ήταν μεταξύ 19 και 25 χρονών, και ζύγιζαν 55 με 69 κιλά. Καμιά δεν ήταν παχύσαρκη και όλες ήταν υγιείς. Σημειωτέον ότι και τα δύο γκρουπ ακολούθησαν μια δίαιτα, με στόχο τη μείωση της ενεργειακής πρόσληψης. Επιπλέον, έκαναν μία ώρα αεροβικής άσκησης, τρεις φορές την εβδομάδα. Το ένα γκρουπ κατανάλωνε ένα υποκατάστατο γεύματος πριν την εκγύμναση, ενώ στο άλλο ασκούνταν νηστικές και έπαιρναν το υποκατάστατο μετά.
Πώς προέκυψε αυτή η μελέτη; Η υποκείμενη υπόθεση είναι ότι, αν κάποιος αποφύγει να φάει πριν ασκηθεί, το σώμα του θα κάψει περισσότερο λίπος. Αναλυτικότερα, γνωρίζουμε πως τα σώματά μας χρησιμοποιούν υδατάνθρακες για ενέργεια. Όταν, δε, κάποιος μένει νηστικός, τα επίπεδα ινσουλίνης και γλυκογόνου είναι χαμηλά και, έτσι, ο οργανισμός καίει λίπος για τις ενεργειακές του ανάγκες.
Αρκετές μελέτες στο παρελθόν έχουν λίγο-πολύ στηρίξει αυτή την υπόθεση, παρόλα αυτά πρέπει να σημειώσουμε ότι, αν το σώμα κάψει περισσότερο λίπος, κάποια στιγμή μέσα στη μέρα θα “ισοφαρίσει”, καίγοντας περισσότερους υδρογονάνθρακες. Το καινούργιο με αυτή τη μελέτη είναι το ότι αποτιμά τις μεταβολές στο βάρος και το λίπος σε σχέση με αερόβια άσκηση, και ενώ η ενεργειακή πρόσληψη μειώνεται.
Τα αποτελέσματα ήταν περίπου τα ίδια και για τα δύο γκρουπ. Οι διαφορές στο βάρος και τη μάζα λίπους μεταξύ νηστικών και μη ήταν αμελητέες.
Αν το προτιμούμε, λοιπόν, μπορούμε να φάμε πριν ασκηθούμε. Αν πάλι όχι, μπορούμε να φάμε μετά και να έχουμε αποτέλεσμα και στις δυο περιπτώσεις.
Συμπερασματικά, πρέπει να παρατηρήσουμε ότι η μελέτη αυτή εστίασε σε ένα πολύ συγκεκριμένο πληθυσμό και, επομένως, τα αποτελέσματα δεν ισχύουν απαραίτητα για όλους τους πληθυσμούς. Ένα επιπλέον στοιχείο που δεν μας επιτρέπει να θεωρήσουμε απόλυτα τα αποτελέσματα είναι και το ότι ο συνολικός αριθμός των συμμετεχουσών ήταν μικρός. Είναι, δε, σχεδόν αδύνατο να ελέγξουμε τι τρώνε ακριβώς οι εθελοντές. Οι επιστήμονες βασίζονται σε αυτούς για να τους δώσουν αναφορές ακριβείας, ωστόσο γνωρίζουμε ότι, στην πράξη, οι αναφορές δεν είναι πάντα ακριβείς.
Μια επόμενη μελέτη ενδεχομένως να ξεπεράσει όλους ή κάποιους από τους παραπάνω περιορισμούς, ώστε να καταλήξει και σε στερεότερα συμπεράσματα.
O Γιάννης Δημακόπουλος είναι Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, πτυχιούχος του Τμήματος Διατροφής και Μεταβολισμού του University of Surrey (BSc Nutrition). Έχει μετεκπαιδευτεί στη κλινική διαιτολογία στο Τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας της Ιατρικής Σχολής του King’s College London, με υποτροφία από το National Health Service (MSc Dietetics). Συμμετέχει ως υποψήφιος Διδάκτορας στην Πανελλαδική Μελέτη Διατροφής & Υγείας (ΠΑΜΕΔΥ), η οποία υλοποιείται από τη Μονάδα Διατροφής του Ανθρώπου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Διατηρεί το γραφείο του στην οδό Ηριδανού 6, στην Αθήνα. www.dimakopoulosi.gr
Πηγή
Schoenfeld BJ, Aragon AA, Wilborn CD et al. (2014), Body composition changes associated with fasted versus non-fasted aerobic exercise, J Int Soc Sports Nutr, 18;11(1):54
