H αλήθεια είναιι ότι οι καθημερινές συνήθειες, αλλά και το περιβάλλον της σύγχρονης ζωής δεν είναι και ό,τι πιο βοηθητικό για κάποιον που ταλαιπωρείται από άσθμα. Παρόλα αυτά, στο χέρι του καθενός είναι να “αποκωδικοποιήσει” την καθημερινότητά του, να βρει τι ακριβώς τον κάνει χειρότερα και να προστατευτεί αναλόγως. Δεν είναι και τόσο δύσκολο!
του Ραζμίκ Αγαμπατιάν
6+1 επιβαρυντικοί παράγοντες για το άσθμα
1. Ρύπανση του περιβάλλοντος: Οι ατμοσφαιρικοί ρύποι, καθώς και οι κλιματικές συνθήκες, ιδιαίτερα κατά τις περιόδους υγρασίας, ευνοούν τα συμπτώματα του άσθματος.
2. Ο καπνός του τσιγάρου: Συνιστά ερεθιστικό παράγοντα, γι’ αυτό όσοι έχουν άσθμα πρέπει να μην καπνίζουν και να αποφεύγουν την έκθεση στο παθητικό κάπνισμα.
3. Αλλεργιογόνα: Από αυτά που βρίσκονται στο περιβάλλον, κάποια είναι εποχιακά (όπως η γύρη των λουλουδιών) και άλλα είναι ολοετή (όπως τα ακάρεα της οικιακής σκόνης και το τρίχωμα των ζώων). Για την αναγνώριση πιθανής αλλεργίας, πρέπει να γίνονται αλλεργικές δερματικές δοκιμασίες (π.χ. δια νυγμού) σε κάθε ασθματικό.
4. Ερεθιστικές ουσίες: Αρώματα, καλλυντικά, λακ, καθαριστικές ουσίες κ.λπ. μπορούν να επιδεινώσουν τα συμπτώματα του άσθματος.
5. Ιογενείς λοιμώξεις: Η γρίπη και το κοινό κρυολόγημα, για παράδειγμα, συμβάλλουν στις κρίσεις άσθματος, ιδιαίτερα στα παιδιά. Όσοι πάσχουν από άσθμα πρέπει να εμβολιάζονται με το αντι-πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο (σύμφωνα με την οδηγία του πνευμονολόγου τους) και κάθε φθινόπωρο με το αντιγριπικό εμβόλιο.
6. Άσκηση: Μπορεί να χειροτερέψει τα συμπτώματα και να οδηγήσει τον ασθματικό ασθενή σε περιορισμό των δραστηριοτήτων του. Η καλύτερη λύση είναι να λάβει οδηγίες από τον γιατρό του για ασφαλή σωματική δραστηριότητα.
7. Ορισμένα φάρμακα: Η ασπιρίνη και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη δεν είναι “φιλικά” προς το άσθμα. Καθώς και μια κατηγορία φαρμάκων για την υπέρταση, οι β-αποκλειστές (β-blockers), έχουν αντένδειξη στους ασθματικούς, γιατί μπορεί να προκαλέσουν βρογχόσπασμο. Εάν λαμβάνουμε κάποιο από αυτά, καλύτερα να συμβουλευτούμε τον θεράποντα γιατρό μας.
4 διατροφικά “όχι” στο άσθμα
1. Αυξημένο βάρος – παχυσαρκία: Ευνοεί τον κίνδυνο εμφάνισης άσθματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 15 – 38% των περιστατικών άσθματος σε παχύσαρκους ενήλικες θα μπορούσαν να αποτραπούν, αν είχαν φυσιολογικό βάρος.
2. Αλάτι: Η αυξημένη πρόσληψη προκαλεί κατακράτηση υγρών, επιβαρύνοντας σε ορισμένες περιπτώσεις την αναπνευστική λειτουργία (ειδικά όταν λαμβάνεται αγωγή με κορτιζόνη). Επίσης, σε ασθματικούς, το πολύ αλάτι μπορεί να περιορίσει τη ροή του αίματος στους πνεύμονες δυσχεραίνοντας την αναπνοή.
3. Υδρογονωμένα οξέα (τρανς): Παράγονται βιομηχανικά και βρίσκονται σε πληθώρα επεξεργασμένων τροφίμων (μαργαρίνες, μπισκότα, κέικ, fast food κ.λπ.), αυξάνοντας τον χρόνο ζωής τους. Έχουν αρνητικές επιδράσεις για την υγεία, αφού συμβάλλουν στον κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα και προάγουν τη φλεγμονή, επιβαρύνοντας την αναπνευστική λειτουργία.
4. Ορισμένα πρόσθετα τροφίμων: Μπορεί να προκαλέσουν ασθματική ή αλλεργική κρίση σε πάσχοντα άτομα. Τέτοια είναι, για παράδειγμα, το όξινο γλουταμινικό νάτριο (MSG ή Ε621) που χρησιμοποιείται ως βελτιωτικό γεύσης σε σάλτσες, πατατάκια κ.λπ., τα θειώδη άλατα (Ε220-Ε227) που προστίθενται κυρίως ως συντηρητικά σε διάφορα τρόφιμα, όπως κρασί, αποξηραμένα ή κονσερβοποιημένα τρόφιμα κ.λπ., καθώς και η ταρταρζίνη (Ε102), μια κίτρινη χρωστική που περιέχεται στον καπνιστό μπακαλιάρο, σε ανθρακούχα αναψυκτικά, ορισμένες κονσέρβες κ.ά.
Περισσότερο πράσινο, λιγότερο άσθμα
Μια νέα μελέτη επιστημόνων στη Βρετανία, η μεγαλύτερη του είδους της μέχρι σήμερα, που δημοσιεύθηκε στο διεθνές περιοδικό για θέματα περιβάλλοντος Environmental International, έδειξε ότι τα σοβαρά περιστατικά άσθματος θα μπορούσαν να μειωθούν αν οι γειτονιές πρασίνιζαν, καθότι τα δέντρα στα πεζοδρόμια αποτελούν αντίβαρο στην επιβάρυνση των πνευμόνων από τα καυσαέρια των οχημάτων και τις άλλες πηγές ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Μάλιστα, οι ερευνητές βρήκαν ότι σε περιοχές με μεγάλη ατμοσφαιρική ρύπανση, αλλά με πολλά δέντρα, οι εισαγωγές στο νοσοκομείο για κρίση άσθματος ήταν λιγότερες, σε σχέση με τους κατοίκους περιοχών με λιγότερη ρύπανση μεν, αλλά λιγότερα δέντρα.
Παρότι τα δέντρα λόγω της γύρης τους μπορεί να “πυροδοτήσουν” άσθμα, σύμφωνα με τους επιστήμονες κάνουν περισσότερο καλό παρά κακό στους ασθματικούς, ιδίως αν αυτοί ζουν σε γειτονιές με μεγάλη ρύπανση του αέρα. Το όφελος των δέντρων είναι μικρότερο έως ανύπαρκτο για τους ασθματικούς που ζουν σε περιοχές χωρίς ρύπανση, καθώς σε αυτή τη περίπτωση όντως τα δέντρα μπορεί να επιβαρύνουν την κατάστασή τους λόγω της γύρης.
