Η ανοσοθεραπεία είναι ένας από τους λόγους, ενδεχομένως ο σημαντικότερος, εξαιτίας του οποίου τα τελευταία χρόνια έχουμε δει εξαιρετικές ανταποκρίσεις και σημαντική αύξηση της επιβίωσης σε ασθενείς με πολλούς τύπους καρκίνου.
γράφει η Ζένια Σαριδάκη – Ζώρα, MD PhD
Παθολόγος – Ογκολόγος, Πρόεδρος της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ)
Επιστημονικός Υπεύθυνος Ογκολογικού Τμήματος «Ασκληπιός ΔΙΑΓΝΩΣΙΣ»
Κλινική «Ασκληπιείον Κρήτης», Ηράκλειο, Κρήτη
Για τους καρκίνους του ανώτερου γαστρεντερικού συστήματος, και συγκεκριμένα για το αδενοκαρκίνωμα στομάχου και γαστρο-οισοφαγικής συμβολής, και για το αδενοκαρκίνωμα οισοφάγου, τα πράγματα μέχρι σήμερα δεν ήταν τόσο αισιόδοξα και ευοίωνα.
Σύμφωνα με στοιχεία του 2020, ο γαστρικός καρκίνος είναι ο 5ος σε επίπτωση καρκίνος παγκοσμίως και ο 4ος σε θνητότητα. Ο καρκίνος του οισοφάγου είναι ο 8ος πιο συχνός καρκίνος παγκοσμίως και ο 6ος σε θνητότητα, με τα ποσοστά της πενταετούς επιβίωσης των ασθενών με μεταστατική νόσο να είναι, μέχρι πρότινος, ιδιαίτερα απογοητευτικά.
Στην Ευρώπη διαγιγνώσκονται περίπου 53.000 νέα περιστατικά καρκίνου οισοφάγου κάθε χρόνο, το 40% των οποίων αφορούν σε αδενοκαρκινώματα. Δυστυχώς, η διάγνωση τις περισσότερες φορές γίνεται σε προχωρημένο στάδιο και, συνήθως, συνοδεύεται από κακή ποιότητας ζωής των ασθενών. Μάλιστα, η καθημερινότητά τους περιπλέκεται ακόμη και σε θέματα που αφορούν βασικές ανάγκες, όπως η λήψη στερεάς τροφής και υγρών.
Μια πολύ σημαντική εξέλιξη σε αυτό το τόσο γκρίζο τοπίο είναι η πρόσφατη ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της μελέτης φάσης ΙΙΙ CHECKMATE-649, η οποία αξιολόγησε τον ανοσοθεραπευτικό παράγοντα nivolumab, σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία με βάση το 5FU και την πλατίνα, σε ασθενείς με αδενοκαρκίνωμα στομάχου και γαστρο-οισοφαγικής συμβολής, καθώς και σε ασθενείς με αδενοκαρκίνωμα οισοφάγου. Τα αποτελέσματα που έδειξε η μελέτη υπήρξαν εντυπωσιακά.
“Στη μελέτη CHECKMATE-649 ο ανοσοθεραπευτικός παράγοντας nivolumab σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία με βάση το 5FU και την πλατίνα έδειξε εντυπωσιακά αποτελέσματα σε ασθενείς με αδενοκαρκίνωμα στομάχου και γαστρο-οισοφαγικής συμβολής και σε ασθενείς με αδενοκαρκίνωμα οισοφάγου”.
Με στατιστικά σημαντική και κλινικά σημαντική αύξηση της επιβίωσης χωρίς πρόοδο νόσου, αλλά και της συνολικής επιβίωσης, ο συνδυασμός του nivolumab με τη χημειοθεραπεία έλαβε έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) τον Σεπτέμβριο 2021 για την πρώτης γραμμής θεραπεία για μεταστατική νόσο, για τους ασθενείς των οποίων οι όγκοι εκφράζουν θετικότητα στο PDL-1, με combined positive score (CPS) ≥ 5. Με τον συνδυασμό αυτό να είναι καλά ανεκτός, χωρίς ιδιαίτερα περισσότερες ή πιο σοβαρές παρενέργειες σε σχέση με τη χορήγηση μόνο χημειοθεραπείας, και με τη σημαντική αποτελεσματικότητά του να συνοδεύεται από βελτίωση της ποιότητας ζωής, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι η συγκεκριμένη επιλογή αποτελεί ένα πάρα πολύ σημαντικό θεραπευτικό εργαλείο στη φαρέτρα μας.
Η Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ) βρίσκεται πάντα δίπλα στους ασθενείς με καρκίνο στην Ελλάδα, στις οικογένειες και στους φροντιστές τους, αλλά φυσικά και στους γιατρούς ογκολόγους. Με προγράμματα δωρεάν διενέργειας βιοδεικτών, όπως το PDL-1combined positive score (CPS), αλλά και ειδικών μοριακών εξετάσεων που δεν καλύπτονται από το σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, με μελέτες καταγραφής σε μια σειρά διαφορετικών τύπων νεοπλασμάτων, αλλά και με τον ορισμό θεραπευτικών και διαγνωστικών πρωτοκόλλων για τους ογκολογικούς ασθενείς στην Ελλάδα, έχει ως στόχο και κύριο ρόλο να αποτελεί τον κεντρικό πυλώνα στο ογκολογικό γίγνεσθαι της χώρας μας.