“Μην ντρέπεστε γυναίκες…
Εσείς είστε
οι πύλες του σώματος,
και εσείς είστε
οι πύλες της ψυχής.”
– Wall Whitman, Αμερικανός ποιητής
“Στη χώρα μας, τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται μια σημαντική στροφή πολλών Ελληνίδων σε μια πιο ‘υγιεινή’ ζωή”
Η σύγχρονη γυναίκα έρχεται μονίμως αντιμέτωπη με μια απαιτητική καθημερινότητα, η οποία, μοιραία, έχει αντίκτυπο στον τρόπο ζωής της και, κατ’ επέκταση, στην υγεία της.
Η Δρ. Σταυρούλα Ευθυμιάδη, μαιευτήρας/γυναικολόγος, μας αναλύει τους λόγους που οδηγούν μία Ελληνίδα στον γιατρό, μιλά για το πρόβλημα υπογονιμότητας που εμφανίζεται όλο και πιο συχνά τα τελευταία χρόνια και παρουσιάζει τους τρόπους πρόληψης που μπορεί να εφαρμόσει μία γυναίκα, προκειμένου να διατηρήσει την καλή της υγεία.
συνεντεύξη στoν Θεόδουλο Παπαβασιλείου
– Ποια είναι τα συνηθέστερα προβλήματα που οδηγούν τη σύγχρονη γυναίκα στον γιατρό;
Ο γυναικείος οργανισμός είναι αρκετά σύνθετος· πόσω μάλλον αυτός της σύγχρονης γυναίκας, που δέχεται καθημερινά εξωτερικά ερεθίσματα τόσο θετικά, όσο και αρνητικά. Από αρχαιοτάτων χρόνων, βέβαια, παρατηρούνταν διάφορα προβλήματα στη λειτουργία του γυναικείου σώματος. Η διαφορά με τη σημερινή εποχή είναι πως η εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης έχει τη δυνατότητα να επιλύσει τις περισσότερες δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίσει μία γυναίκα κατά τη διάρκεια της ζωής της.
Από τα συνηθέστερα προβλήματα για τα οποία μία σύγχρονη γυναίκα επισκέπτεται τον γυναικολόγο της είναι, μεταξύ άλλων, οι διαταραχές της εμμήνου ρύσεως, ποικίλες λοιμώξεις (όπως οι μυκητιάσεις ή άλλες κολπίτιδες), οι κύστεις, τα ινομυώματα, ο πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή ή την ούρηση, ορμονικές διαταραχές, ψυχολογικά ζητήματα και, πολύ συχνά πλέον, η υπογονιμότητα. Ευτυχώς, τις περισσότερες φορές πρόκειται για θέματα στα οποία οι γιατροί μπορούν σχετικά εύκολα να δώσουν λύση.
– Παρατηρήθηκε κάποια αύξηση στις επισκέψεις τα τελευταία χρόνια της κρίσης, λόγω του επιπλέον άγχους και της πιεσμένης καθημερινότητας;
Αυτό που είναι σχετικά εύκολο να διαπιστώσει κανείς τα τελευταία χρόνια, και ειδικά τα χρόνια της κρίσης στη χώρα μας, είναι το γεγονός ότι όλο και περισσότερες γυναίκες αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας. Αυτό σε μεγάλο βαθμό αποδίδεται στο επιπλέον άγχος και την πιεσμένη καθημερινότητα.
Έτσι, έχει παρατηρηθεί αύξηση και στις επισκέψεις στους γυναικολόγους, αφού οι σύγχρονες γυναίκες, παρά τα καθημερινά τους προβλήματα, επιθυμούν και να τεκνοποιήσουν. Άλλωστε, τα προβλήματα σύλληψης είναι από τα σημαντικότερα που εκδηλώνονται όταν μία γυναίκα νιώθει καθημερινή πίεση. Και εντυπωσιάζει το γεγονός ότι, παρά την κρίση και τις οικονομικές δυσκολίες των Ελλήνων, οι γυναίκες διαθέτουν χρήματα από το υστέρημά τους για να αντιμετωπίσουν τα γυναικολογικά τους προβλήματα.
Για να καταλάβει κανείς πόσο σημαντικό είναι όταν μία γυναίκα δαπανά από τα λιγοστά της χρήματα για να επισκεφθεί τον/τη γιατρό της, αρκεί να δει τα στοιχεία της Eurostat: Στο διάστημα 2008-2015, περίπου 783.000 Έλληνες βρέθηκαν στο κατώφλι της φτώχειας, παρουσιάζοντας αύξηση 25,7%, συγκριτικά με την κατάσταση προ του 2008. Κι όμως, αυτές οι εξαιρετικά περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες των Ελληνίδων δεν τις αποτρέπουν, τελικά, από το να επισκεφθούν τον/τη γυναικολόγο τους, με σκοπό τη σύλληψη.
– Ποια άλλα στοιχεία της σύγχρονης ζωής επιβαρύνουν την υγεία των γυναικών;
Τις τελευταίες δεκαετίες, ο τρόπος ζωής των γυναικών έχει αλλάξει άρδην, τόσο στη χώρα μας όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ιδιαίτερα μάλιστα στην εποχή της κρίσης, η Ελληνίδα εμφανίζεται να κάνει και καταχρήσεις, προφανώς θεωρώντας ότι έτσι θα καταπολεμήσει το στρες που βιώνει.
Χαρακτηριστικό είναι ότι, παρότι η Ελλάδα την τελευταία πενταετία παρουσιάζει στους καπνιστές μείωση 9%, εξακολουθεί να είναι η τρίτη χώρα στον κόσμο σε ποσοστό γυναικών καθημερινών καπνιστριών (27%), δηλαδή περισσότερες από μία στις τέσσερις Ελληνίδες καπνίζουν κάθε μέρα. Τα στοιχεία αυτά αναδεικνύονται σε μια διεθνή επιστημονική έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Σιάτλ, στην Ουάσιγκτον, και δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό “The Lancet”.
Συνεπώς, αν κανείς συνυπολογίσει το κάπνισμα, τις υπερβολικές ώρες εργασίας (που μάλιστα αυξάνονται στην κρίση), το άγχος και την κακή διατροφή, που συχνά σχετίζεται με την υπερεργασία και την ανέχεια, τότε αντιλαμβάνεται τις επιπτώσεις όλων αυτών στην υγεία των σύγχρονων γυναικών.
Ο οργανισμός τους αποδυναμώνεται, η άμυνα του ανοσοποιητικού τους συστήματος δεν επαρκεί και φυσικό επακόλουθο είναι να εμφανίζονται διάφορα γυναικολογικά προβλήματα (που είναι πλέον ιδιαιτέρως συχνά), όπως είναι οι διαταραχές του κύκλου τους, οι μυκητιάσεις και άλλες κολπίτιδες, καθώς και άλλες λοιμώξεις και φλεγμονές του γεννητικού και ουροποιητικού τους συστήματος. Για να αντιληφθούμε πόσο σημαντική είναι η σωστή διατροφή, η οποία όμως παραμελείται από τη σύγχρονη γυναίκα, αρκεί να αναφέρουμε πως ερευνητικά έχει συνδυαστεί ακόμη και με τις πολυκυστικές ωοθήκες, οι οποίες, με τη σειρά τους, μπορεί να προκαλέσουν διαταραχές της γονιμότητας.
– Πόσο επηρεάζει γενικότερα η ψυχολογία την υγεία της γυναίκας;
Η καλή ψυχολογία θεωρείται από τη σύγχρονη επιστήμη το “κλειδί” για την υγεία του κάθε ανθρώπου. Ιδιαίτερα όμως για τη γυναίκα που διαθέτει σύνθετη σκέψη, η ψυχολογία επηρεάζει ακόμη περισσότερο τη σωματική της υγεία. Η διάθεσή της, λοιπόν, επηρεάζει αποφασιστικά όλες τις διαδικασίες που σχετίζονται με την υγεία της: από τη σύλληψη, μέχρι την εμφάνιση διαφόρων παθήσεων.
Είναι ενδεικτικό πως, αν μία γυναίκα έχει αρνητική ψυχολογία και είναι επηρεασμένη από διάφορους εξωτερικούς παράγοντες, όπως άγχος, αγωνίες, καθημερινή πίεση, είναι πιθανό να παρουσιάσει υπογονιμότητα, έστω κι αν δεν παρουσιάζει κανένα παθολογικό εύρημα.
Και υπάρχει και ένα δεύτερο στάδιο επιπτώσεων που ξεκινά από την ψυχολογία: Εάν κάποιος φέρει στην ψυχή του ένα δυσανάλογα βαρύ “φορτίο”, τότε δεν φροντίζει τον εαυτό του, δεν τον ξεκουράζει, δεν διατρέφεται σωστά και ενδέχεται να ακολουθεί επικίνδυνες συμπεριφορές – συνιστώσες που έχουν, φυσικά, το ίδιο αποτέλεσμα: την κακή υγεία.
– Η υπογονιμότητα, αλλά και το γεγονός ότι οι γυναίκες σήμερα γίνονται μητέρες σε μεγαλύτερη ηλικία, σχετίζονται με τα παραπάνω;
Οι σύγχρονες γυναίκες είναι τελείως διαφορετικές από τις μαμάδες ή τις γιαγιάδες μας. Η σημερινή γυναίκα ζει σε άλλους ρυθμούς, έχει διαφορετικές ανάγκες, εργάζεται πιθανώς περισσότερο και σίγουρα με πολύ πιο έντονο άγχος. Ο αγώνας για επαγγελματική ανέλιξη έχει αντικαταστήσει πολλές από τις ανάγκες του παρελθόντος. Πριν από περίπου 50-60 χρόνια, στο μυαλό της γυναίκας υπήρχε ο γάμος, η τεκνοποίηση, η αποκατάσταση. Σήμερα οι έννοιες αυτές έχουν διαφοροποιηθεί σε μεγάλο βαθμό και έχουν αντικατασταθεί από στόχους, όπως η καριέρα, οι υψηλές θέσεις, τα χρήματα, το κύρος, το όνομα…
Συνεπώς, η τεκνοποίηση, που είχε πρωτεύουσα σημασία στη ζωή μίας γυναίκας, περνά πλέον σε δεύτερη μοίρα. Αν συνυπολογίσει κανείς και τον αγώνα και τις αγωνίες της για επιβίωση, καταλαβαίνει ότι η απόκτηση ενός παιδιού μετατίθεται για μεγαλύτερες ηλικίες.
Δεν είναι τυχαίο ότι, πλέον, την πόρτα των γυναικολογικών ιατρείων περνούν γυναίκες 35-45 ετών, ενίοτε και παραπάνω. Είναι γυναίκες που έχουν μεταχρονολογήσει την ανάγκη για απόκτηση ενός παιδιού, γεγονός που όμως οδηγεί σε προβλήματα σύλληψης. Άλλωστε, η γονιμότητα διανύει την καλύτερη φάση της μεταξύ 20 έως 30 χρόνων. Από τότε και στο εξής, ο χρόνος σταματά να είναι σύμμαχος της γυναίκας και ενδέχεται να γίνει και εχθρός της.
Και δεν είναι μόνο η ηλικία. Όπως ήδη είπαμε, το άγχος, η κακή διατροφή, συνήθειες όπως το κάπνισμα ή η κατάχρηση αλκοόλ, η έλλειψη άσκησης, η ανεπαρκής ανάπαυση, επιβαρύνουν την υγεία της, με συνέπεια να συναντά μεγαλύτερη δυσκολία στο να αποκτήσει παιδί, συγκριτικά με το παρελθόν.
Ωστόσο, στις μέρες μας, υπάρχουν τα επιστημονικά μέσα, ώστε μία γυναίκα να συλλάβει ακόμη και πολύ πέραν των 40 ετών, έστω και με δυσκολίες.
– Ποιες θεωρείτε πως είναι οι απαραίτητες εξετάσεις που πρέπει να κάνουν οι γυναίκες ανά ηλικία;
Υπάρχουν συγκεκριμένες εξετάσεις που προβλέπονται για κάθε ηλικία, καθώς και οδηγίες που πρέπει να ακολουθούν κατά γράμμα όλες οι γυναίκες, και ειδικά οι Ελληνίδες, που δεν είναι το ίδιο συνεπείς όπως οι υπόλοιπες Ευρωπαίες, λόγω και της νοοτροπίας στη χώρα μας.
Οι συστάσεις για την ηλικία της πρώτης επίσκεψης στο γυναικολογικό ιατρείο ποικίλλουν. Οπωσδήποτε, όμως, τον πρώτο χρόνο μετά την πρώτη σεξουαλική επαφή συνιστάται πλήρης γυναικολογικός έλεγχος με αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση, υπερηχογράφημα των έσω γεννητικών οργάνων, καθώς και κυτταρολογική εξέταση κατά Παπανικολάου (τεστ ΠΑΠ). Φυσικά, συμπεριλαμβάνεται και η ψηλάφηση του μαστού.
Η πρώτη μαστογραφία, σύμφωνα με τις παγκόσμιες ιατρικές οδηγίες, πρέπει να διενεργείται κοντά στα 40 έτη και δεν πρέπει να παραμελείται, αφού και ο καρκίνος του μαστού τις τελευταίες δεκαετίες προσβάλλει αρκετά συχνά τις νέες γυναίκες. Η πρόληψη, άλλωστε, θα έπρεπε να αποτελεί κανόνα της ζωής μας.
Οι παραπάνω εξετάσεις πρέπει, φυσικά, να επαναλαμβάνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα, ετησίως ή το πολύ στη διετία, τόσο μετά τα 40, όσο και μετά τα 50, τα 60 κ.λπ., κατά περίπτωση. Υπάρχουν βέβαια και εξαιρέσεις, όπως οι κληρονομικοί καρκίνοι, όπου ο έλεγχος οφείλει να αρχίζει νωρίτερα και να διενεργείται συχνότερα από τον γενικό πληθυσμό.
– Οι Ελληνίδες είναι επαρκώς ενημερωμένες για τις εξετάσεις αυτές; Επισκέπτονται όσο συχνά πρέπει τον γυναικολόγο τους;
Όπως ήδη ανέφερα, ο ελληνικός λαός μάλλον έχει ένα ιδιαίτερο ταμπεραμέντο, γι’ αυτό και διαφέρουμε από πολλούς άλλους λαούς. Είμαστε λίγο ατίθασοι, ενίοτε και ανυπάκουοι. Αυτό μεταφέρεται συχνά και στις υποχρεώσεις που έχουμε απέναντι στην υγεία μας.
Οι Ελληνίδες, κατά το παρελθόν (μέχρι πριν λίγα χρόνια δηλαδή), ήταν αρκετά ασυνεπείς με τις εξετάσεις που έπρεπε να κάνουν. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει σε μεγάλο βαθμό· φαίνεται πως σε αυτό συνέβαλαν δραστικά και οι ενημερωτικές καμπάνιες που έχουν γίνει κατά καιρούς για τις προληπτικές εξετάσεις, αλλά και η προβολή των συνεπειών από την παράλειψή τους (όπως ο καρκίνος του μαστού, του τραχήλου της μήτρας κ.λπ.). Προς την κατεύθυνση αυτή έχουν συμβάλει πολύ θετικά και τα ΜΜΕ, με προεξάρχοντα ρόλο εκείνον των γυναικών δημοσιογράφων.
Έτσι, οι νέες γυναίκες είναι πολύ πιο ενημερωμένες και σαφώς πιο συνεπείς με τις “υποχρεώσεις” τους απέναντι στην υγεία τους. Ακολουθούν τις οδηγίες των γυναικολόγων, δεν αποφεύγουν τα ραντεβού σε μεγάλο ποσοστό, ενώ όταν έχουν στόχο για παράδειγμα την τεκνοποίηση, είναι απολύτως συνεπείς με τις υποχρεώσεις τους.
– Υπάρχουν ακόμη προβλήματα υγείας-ταμπού, που θα κάνουν πιο δύσκολη την απόφαση μιας γυναίκας να επισκεφθεί τον ειδικό;
Υπάρχουν ακόμη κάποιες παθήσεις που μπορεί, πράγματι, να αποτρέψουν μία γυναίκα από το να επισκεφθεί τον/τη γιατρό της. Συχνά παρατηρούμε ότι κάποιες γυναίκες, πιο συντηρητικές, μπορεί να έχουν ταμπού και/ή να ντρέπονται να επισκεφθούν γυναικολόγο όταν προσβάλλονται από μία πάθηση που σχετίζεται με τη σεξουαλική συμπεριφορά.
Τότε ενδέχεται να υπερισχύει το άγχος και η ντροπή, και μπορεί να αποφύγουν –το πρώτο διάστημα τουλάχιστον– να δουν γυναικολόγο. Βέβαια, αυτά δεν είναι προβλήματα που μπορούν να μετατίθενται για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς μπορεί να καταστούν βασανιστικά.
Γενικότερα, γυναίκες νεαρές, αλλά και μεγαλύτερες που πιθανώς να μην ακολουθούν σεξουαλικώς ασφαλείς συμπεριφορές, διακατέχονται στη συνέχεια και από αισθήματα ενοχής, με αποτέλεσμα να αποφεύγουν και τις επισκέψεις σε γιατρούς.
– Ποια η σημασία της πρόληψης και πόσο φροντίζουν οι γυναίκες στη χώρα μας να προλάβουν κάποια προβλήματα μέσω της διατροφής, της άσκησης κ.ά.;
Έχει αποδειχθεί πλέον με κάθε τρόπο ότι η πρόληψη σώζει ζωές: είτε αυτή σχετίζεται με τις προληπτικές εξετάσεις, είτε με έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής. Δεν νομίζω να υπάρχει κανείς που να αμφιβάλλει πια για το πόσο σημαντική είναι η πρόληψη, δεδομένου ότι πολλές ασθένειες μπορεί να αποτραπούν πλήρως, εάν κάποιος τις εντοπίσει έγκαιρα ή φροντίσει να δημιουργήσει όλες εκείνες τις συνθήκες ώστε να μην εκδηλωθούν.
Και στη χώρα μας, τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται μια σημαντική στροφή πολλών Ελληνίδων σε μια πιο “υγιεινή” ζωή, χωρίς κάπνισμα, με διατροφή με λιγότερα λιπαρά, με λιγότερα επιβλαβή τρόφιμα, με άσκηση κ.λπ.
Φαίνεται ότι αυτό το “κίνημα” της υγιεινής ζωής, που έχει ξεκινήσει από την Αμερική εδώ και λίγες δεκαετίες, έχει φθάσει πια και στην Ελλάδα και έχουμε πλέον καταλάβει ότι η ζωή, για να είναι ποιοτική, χρειάζεται φροντίδα.
– Υπάρχουν κάποιες βασικές αρχές, κάποιες γενικές συμβουλές, που θα μπορούσατε να δώσετε στις γυναίκες στο κομμάτι της πρόληψης;
Οι Ελληνίδες γνωρίζουν καλά ότι, για να διατηρήσουν την υγεία τους, τη φρεσκάδα και τη νεανικότητά τους, ακόμη και σε μια πιο προχωρημένη ηλικία, πρέπει να ακολουθούν κάποιο πρόγραμμα: ένα πρόγραμμα προληπτικών εξετάσεων, που όμως θα συνοδεύεται από καλή διατροφή, επαρκή ανάπαυση και ψυχαγωγία, αρκετή άσκηση (τουλάχιστον πέντε φορές την εβδομάδα για μία περίπου ώρα, έστω και με περπάτημα) και γενικά υγιείς συμπεριφορές.
Το βασικότερο είναι οι γυναίκες να μη φοβούνται να επισκεφθούν τον/τη γυναικολόγο τους.
Θα είναι πάντα ο δικός τους άνθρωπος, ο σύμμαχός τους, στον οποίο θα μπορούν να εκμυστηρευτούν ακόμη και την πιο ασυνήθιστη ή επικίνδυνη συμπεριφορά, το πιο απίθανο ενόχλημα, τον πιο περίεργο προβληματισμό τους.
Η Δρ. Σταυρούλα Ευθυμιάδη είναι ιατρός μαιευτήρας/γυναικολόγος. Κατάγεται από τα Μετέωρα και ολοκλήρωσε τη βασική και γυμνασιακή της εκπαίδευση στο Dusseldorf της Γερμανίας. Εισήχθη στην Ιατρική Sχολή Ιωαννίνων το 1988, από όπου αποφοίτησε το 1995. Ειδικεύθηκε στη Μαιευτική/Γυναικολογία στα Νοσοκομεία Τζάνειο και Λαϊκό, από όπου και έλαβε πιστοποίηση στους γυναικολογικούς υπερήχους (2006). Εξειδικεύθηκε στις Ενδοσκοπήσεις στο νοσοκομείο St.Walburga/KreissMuenster της Γερμανίας, όπου και εργάστηκε μέχρι το 2008. Έκτοτε, διατηρεί Ιατρείο στο κέντρο της Αθήνας και είναι επιστημονική συνεργάτης της Μαιευτικής/Γυναικολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου Μητέρα – Υγεία.
Διαβάστε επίσης…
Γιατί οι υπέρβαρες γυναίκες δεν μπορούν να αποκτήσουν εύκολα παιδί; |
|
Ινομυώματα μήτρας: Τι πρέπει να ξέρουν οι γυναίκες |